وکیل حیدری ساربان؛ علی مجنونی
چکیده
با توجه به اهمیت حفظ و نگهداری از محیطزیست روستاهای گردشگرپذیر، پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی نقش توسعه گردشگری در ارتقای دانش زیستمحیطی در روستاهای گردشگرپذیر منطقهی گردشگری قلعه چایی شهرستان عجبشیر صورت گرفته است. تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی، ازلحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را روستاییان ...
بیشتر
با توجه به اهمیت حفظ و نگهداری از محیطزیست روستاهای گردشگرپذیر، پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی نقش توسعه گردشگری در ارتقای دانش زیستمحیطی در روستاهای گردشگرپذیر منطقهی گردشگری قلعه چایی شهرستان عجبشیر صورت گرفته است. تحقیق ازلحاظ هدف، کاربردی، ازلحاظ ماهیت، توصیفی و نیز از نوع علی و تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق را روستاییان ساکن 9 روستای این محور تشکیل داده است. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران، تعداد نمونه 370 نفر به دست آمد. روایی صوری پرسشنامه توسط متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا، پایایی پرسشنامه تحقیق 887/0 به دست آمد. برای تجزیهوتحلیل دادهها از آزمون آماری همبستگی اسپیرمن و آزمون رگرسیون چندمتغیر و تحلیل مسیر با استفاده از نرمافزار PLS استفاده شد. اولویتبندی روستاهای با استفاده از مدلهای پرومته، ویکور، ANP و کپلند استفاده شده است. نتایج ِیافتههای پژوهش در ارتباط با آگاهیهای زیستمحیطی نشان میدهد که تمامی متغیرهای حفاظت از تعادل اکولوژیکی روستا، حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری، مقابله با خشکسالی، عدم آلودگی صوتی، حفاظت از منابع آبی و خاکی، استفاده از کشاورزی ارگانیک، کاهش استفاده از سوختهای فسیلی، دفن اصولی زبالهها، عدم استفاده از زبالههای تجدیدناپذیر، مدیریت بحران زیستی و احیا و بازسازی محیط آسیبدیده رابطه معنیداری وجود دارد. همچنین بر اساس نتایج مدلهای چند شاخصه روستای تپیک دره دارای بالاترین اولویت و روستای قوزلجه دارای کمترین اولویت از نظر دانش زیستمحیطی روستائیان بوده است. درنهایت، با توجه به نتیجه پژوهش پیشنهاد میشود که از کارکردهای گردشگری روستایی در حفاظت از محیط زیست محلی به کار گرفته شود.
توسعه روستایی
حجت وحدتی؛ مهرداد ناصرپور
چکیده
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی میزان تاثیرپذیری جهش تولید از قابلیت های نوین صنایع دستی مناطق روستایی با نقش واسطه توسعه بازارهای هدف در استان لرستان می باشد. تحقیق حاضر از روشهای تحقیق توصیفی، تحلیلی استفاده خواهد کرد. همچنین این پژوهش از نظر هدف، کاربردی-توسعهای است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر کلیه کارشناسان، متخصصان و پژوهشگران حوزه ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر ارزیابی میزان تاثیرپذیری جهش تولید از قابلیت های نوین صنایع دستی مناطق روستایی با نقش واسطه توسعه بازارهای هدف در استان لرستان می باشد. تحقیق حاضر از روشهای تحقیق توصیفی، تحلیلی استفاده خواهد کرد. همچنین این پژوهش از نظر هدف، کاربردی-توسعهای است. جامعه آماری پژوهش مشتمل بر کلیه کارشناسان، متخصصان و پژوهشگران حوزه صنایع دستی در استان لرستان به تعداد 620 نفر می باشند که حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران به تعداد 237 به شیوه تصادفی در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش مشتمل بر پرسشنامه محقق ساخته قابلیت های نوین صنایع دستی مناطق روستایی، جهش تولید و توسعه بازارهای هدف با32 سوال می باشد. روایی پرسشنامه به شیوه صوری بوده که به تایید کارشناسان و اساتید رسیده و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ به میزان 82/0 مورد تایید واقع شده است. تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس تحلیل معادلات ساختاری در نرم افزار AMOS صورت پذیرفته است. نتایج بیانگر آن است که جهش تولید از قابلیت های نوین صنایع دستی مناطق روستایی با نقش واسطه توسعه بازارهای هدف در استان لرستان تاثیر پذیرفته است و این امر به گونه ای بوده است که قابلیت های نوین صنایع دستی مناطق روستایی بر جهش تولید با ضریب تاثیر 0.16، قابلیت های نوین صنایع دستی مناطق روستایی بر توسعه بازارهای هدف با ضریب تاثیر 0.13، توسعه بازارهای هدف بر جهش تولید با ضریب تاثیر 0.36، اثرگذار بوده است.
توسعه روستایی
عباس نوروزی؛ همایون فرهادیان؛ مینا حسینیان
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان توانمندهای اقتصادی، اجتماعی، روان شناختی و خانوادگی زنان روستایی عضو صندوقهای اعتبارات خرد منطقه سیستان در سال 1396 انجام شد. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامهای محقق ساخته بود که روایی و اعتبار آن مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق، زنان روستایی عضو صندوقهای اعتبارات خرد بخش سیستان با تعداد 318 نفر ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف بررسی میزان توانمندهای اقتصادی، اجتماعی، روان شناختی و خانوادگی زنان روستایی عضو صندوقهای اعتبارات خرد منطقه سیستان در سال 1396 انجام شد. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامهای محقق ساخته بود که روایی و اعتبار آن مورد تأیید قرار گرفت. جامعه آماری تحقیق، زنان روستایی عضو صندوقهای اعتبارات خرد بخش سیستان با تعداد 318 نفر بودند و بر اساس جدول مورگان،170 نفر از طریق نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند. نتایج تحلیل دادهها نشان داد کمترین توانمندی افراد مورد مطالعه از بعد خانوادگی و بیشترین توانمندی ایشان از بعد روان شناختی می باشد. علاوه بر این، توانمندی اقتصادی، اجتماعی، روانشناختی، خانوادگی و توانمندی کل افراد مورد مطالعه که سرپرست خانوار بودند به صورت معنی داری بیشتر از همتایان غیر سرپرست خانوار خود بود. ضمن آن که بین توانمندی اقتصادی، روان شناختی و کل زنان مورد مطالعه و دفعات دریافت وام از صندوق همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. همچنین، متغیرهای تعداد دفعات دریافت وام و میزان درآمد 2/31 درصد از تغییرات توانمندی کل افراد مورد مطالعه را تبیین کردند. تشویق زنان به دریافت وام جهت رونق کسب و کار از پیشنهادهای این تحقیق می باشد.
توسعه روستایی
سید علی دریجانی؛ هنگامه هندی زاده؛ علیرضا کرباسی
چکیده
مقیاس معادل شاخصی برای مقایسه رفاه میان خانوارها با تعداد اعضای متفاوت است. مقیاس معادل بیان میکند که با افزایش بعد یک خانوار چه میزان مخارج اضافی نیاز است تا آن خانوار به رفاهی برابر یک خانوار مرجع _خانوار با دو بچه_ دست یابد. از آنجا که خط فقر در سال 1397 در خراسان رضوی رو به رشد بوده است و همچنین خط فقر در نقاط مختلف ایران دارای تفاوت ...
بیشتر
مقیاس معادل شاخصی برای مقایسه رفاه میان خانوارها با تعداد اعضای متفاوت است. مقیاس معادل بیان میکند که با افزایش بعد یک خانوار چه میزان مخارج اضافی نیاز است تا آن خانوار به رفاهی برابر یک خانوار مرجع _خانوار با دو بچه_ دست یابد. از آنجا که خط فقر در سال 1397 در خراسان رضوی رو به رشد بوده است و همچنین خط فقر در نقاط مختلف ایران دارای تفاوت زیادی با یکدیگر است و ازاینرو سیاستهای حمایتی از فقرا نیز باید متناسب با شرایط هر منطقه در نظر گرفته شود بنابراین یک مطالعه که به بررسی فقر در این استان بپردازد ضروری می-باشد. دادههای مورد استفاده از درآمد-مخارج خانوار شهری و روستایی خراسان رضوی در سال 1397 میباشد. نتایج نشان داد ابتدا با انتخاب خانوار مرجع، تعداد کودکان و سالمندان در مقایسه با روش مخارج سرانه بر میزان فقر اثر بیشتری دارد. سپس از یک شبیهسازی برای بررسی تغییر میانگین هزینه خانوار با تغییر اندازه خانوار و انتقال کودکان و بزرگسالان به ردههای بالاتر استفاده شد. نتایج نشان داد با تغییر اندازه خانوار یعنی کاهش اندازه خانوار میانگین هزینهها افزایش مییابد. همچنین با انتقال کودکان به رده بزرگسالان میانگین هزینهها کاهش مییابد درحالی که با انتقال بزرگسالان به گروه سالمندان میانگین هزینه افزایش مییابد.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
مریم قاسمی؛ حوریه هوایی؛ زهرا مظفری
چکیده
آب بهعنوان عنصر اساسی حیات و وجه مشترک چالشهای توسعه پایدار، سرمنشأ بحران چندوجهی نیمقرن آینده به شمار میرود. با توجه به اهمیت آب در توسعه کشاورزی و نیز کاهش منابع آبی طی سالهای اخیر، احیای منابع آبی پایدار ضروری است. ازآنجاکه عملکرد بهینه قنات مستلزم مشارکت سهامداران در حفظ و احیای آن است، پژوهش حاضر در تلاش است راهبردهای ...
بیشتر
آب بهعنوان عنصر اساسی حیات و وجه مشترک چالشهای توسعه پایدار، سرمنشأ بحران چندوجهی نیمقرن آینده به شمار میرود. با توجه به اهمیت آب در توسعه کشاورزی و نیز کاهش منابع آبی طی سالهای اخیر، احیای منابع آبی پایدار ضروری است. ازآنجاکه عملکرد بهینه قنات مستلزم مشارکت سهامداران در حفظ و احیای آن است، پژوهش حاضر در تلاش است راهبردهای اجرایی مطلوب بهمنظور افزایش مشارکت سهامداران در زمینه احیاء قنوات را شناسایی و ارائه نماید. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و از دو ابزار SWOT-QSPM استفاده گردیده است. واحد تحلیل کشاورزان و خبرگان سهامدار قنوات آشنا به محیط داخلی و خارجی تحقیق در پنج روستای بخش مرکزی و زبرخان شهرستان نیشابور است که موفق به احیای قنات خود شده و به روش گلوله برفی شناسایی شدند. بر اساس مطالعات اکتشافی، 13 قوت و فرصت بهعنوان مزیت و 16 ضعف و تهدید بهعنوان محدودیت و تنگنا پیش روی مشارکت سهامداران در احیای قنوات شناسایی گردید و نظرات دو گروه کشاورزان سهامدار قنات و خبرگان سهامدار قنات در قالب پرسشنامه در مورد عوامل داخلی و خارجی، در طیف لیکرت سؤال گردید. نتایج نشان داد که در ماتریس SWOT با توجه به امتیاز سهامداران کشاورز 2.8=IFE و 2=EFE، و امتیاز خبرگان سهامدار 2.7=IFE و 1.89=EFE، بهمنظور افزایش مشارکت سهامداران در احیای قنات، راهبردهای حفظ و نگهداری (حداکثر-حداقل) بهینه شناخته شد. در ادامه به کمک ماتریس QSPM، مهمترین راهبرد «به رسمیت شناختن یاریگری در زمینه احیاء و نگهداری قنات از سوی دولت» است که امتیاز 59/5 را کسب نموده است. به نظر میرسد اگر بستر لازم برای مشارکت بهرهبرداران در احیاء قناتها فراهم شود و جایگاه حقیقی آنان، و فرهنگ یاریگری در بین آنها به رسمیت شناخته شود، احیا و حفظ و بهرهبرداری پایدار و بهینه از قنوات را با کمترین هزینه شاهد خواهیم بود.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
وحید ریاحی؛ فرهاد عزیزپور؛ آذر نوری
چکیده
پایداری محیطی سکونتگاههای روستایی بر مبنای نگرشی سیستمی، میتواند با تحقق بخشی به توسعهای پایدار، در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی در نواحی روستایی معنا شود. دستیابی به چنین هدفی، نیازمند توجه به عناصر و عوامل اثرگذار در قالب مجموعهی شاخصهای پایداری است. پژوهش حاضر با هدف سنجش و تحلیل عوامل پایداری سکونتگاههای ...
بیشتر
پایداری محیطی سکونتگاههای روستایی بر مبنای نگرشی سیستمی، میتواند با تحقق بخشی به توسعهای پایدار، در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی در نواحی روستایی معنا شود. دستیابی به چنین هدفی، نیازمند توجه به عناصر و عوامل اثرگذار در قالب مجموعهی شاخصهای پایداری است. پژوهش حاضر با هدف سنجش و تحلیل عوامل پایداری سکونتگاههای روستایی در سه بعد محیطی، اجتماعی و اقتصادی در چارچوب فرآیند تحلیل شبکه تصمیمگیری چند معیاره و تبیین پیوندهای بین عناصر و عوامل فعال و مؤثر در این زمینه است که در ناحیه روستایی شهرستان خرمدره از استان زنجان انجام شدهاست. از مجموع 1143 خانوار، 287 خانوار از چهار روستای رحمتآباد، الوند، باغ دره و سوکهریز (از 15 روستا) شهرستان خرمدره بهصورت نمونهگیری در دسترس، مورد بررسی قرارگرفته و در فرآیند انجام آن، پس از محاسبه وزنها، تفاوت در میزان پایداری ابعاد محیطی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی نواحی روستایی این شهرستان مشخص شده است. در این پژوهش، جمعآوری اطلاعات بهصورت کتابخانه و میدانی از طریق تهیه پرسشنامه و برای تحلیل از تکنیکهای T تک نمونهای، ویکور و تحلیل مسیر استفاده شدهاست. پژوهش انجامشده نشانداد که پایداری محیطی در ناحیه مورد مطالعه در سطح نیمه مطلوب قرار دارد. در بین ابعاد مختلف مؤثر بر پایداری محیطی، به ترتیب بعد کالبدی بیشترین تأثیر و سپس به ترتیب ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی بیشترتن تأثیر را داشتهاند. ضعف توجه نظام سیاستگذاری به ابعاد اجتماعی – فرهنگی و زیستمحیطی بهویژه در عمل و بهرهبرداری بدون برنامه و شتابان از منابع تولید مهمترین عوامل مؤثر بر این وضعیت در دو بعد مذکور است. کارگزاران نظام برنامهریزی در اسناد برنامهای بر پایداری اجتماعی – فرهنگی بهویژه زیستمحیطی تأکید دارند. البته، در این میان نبایستی به نقش روستاییان در بهرهبرداری شتابان از منابع (بدون آموزش لازم) بیتوجه بود.
اقتصاد کشاورزی
بهناز نجاتی؛ مفید شاطری؛ محمدرضا بخشی؛ علی اشرفی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی کارایی تولید محصولات زراعی دو نظام بهرهبرداری خردهمالکی و تعاونی تولید روستایی در تولید محصولات زراعی میباشد. جامعه آماری تحقیق بهرهبرداران بخش کشاورزی شهرستان خوسف واقع در استان خراسانجنوبی میباشد. این تحقیق از نظر ماهیت از نوع تحقیقات کمی و با توجه به هدف تحقیق، از نوع تحقیقات کاربردی ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی تطبیقی کارایی تولید محصولات زراعی دو نظام بهرهبرداری خردهمالکی و تعاونی تولید روستایی در تولید محصولات زراعی میباشد. جامعه آماری تحقیق بهرهبرداران بخش کشاورزی شهرستان خوسف واقع در استان خراسانجنوبی میباشد. این تحقیق از نظر ماهیت از نوع تحقیقات کمی و با توجه به هدف تحقیق، از نوع تحقیقات کاربردی و از لحاظ گردآوری دادهها، پژوهش پیمایشی میباشد. دادههای مورد نیاز با استفاده از ابزار پرسشنامه و بهرهگیری از روش نمونهگیری تصادفی خوشهای و کاربرد انتساب متناسب از 207 بهرهبردار در نظام بهرهبرداری خردهمالکی و 38 بهرهبردار در نظام بهرهبرداری تعاونی تولید روستایی گردآوری و با استفاده از روش تحلیل پوششی دادهها مورد تجریه و تحلیل قرارگرفت. نتایج بیانگر برتری نسبی نظام بهرهبرداری تعاونی تولید نسبت به نظام بهرهبرداری خردهمالکی بر اساس معیارهای کارایی فنی و کارایی مقیاس میباشد. میانگین کارایی فنی و مقیاس در نظام بهرهبرداری تعاونی تولید به ترتیب برابر با 89/0 ، 94/0 و در نظام خردهمالکی به ترتیب برابر با 65/0 و 81/0 میباشد. همچنین نتایج آزمون ناپارامتری من–وایتنی نشان داد عملکرد و درآمد خالص محصولات زراعی در نظام بهرهبرداری تعاونی تولید روستایی بهطور معناداری بیش از نظام بهرهبرداری خردهمالکی میباشد.
ترویج و آموزش کشاورزی
مهدی جوانشیری؛ خدیجه بوزرجمهری؛ ام البنین هراتی؛ حمیده محمودی
چکیده
اعتبارات خرد با هدف ارائه خدمات مالی به گروههای کمدرآمد در کشورهای درحال توسعه در سه دهۀ اخیر مطرحشده است. این اعتبارات با اعطای وام به روستاییان بهویژه آنهایی که در امور تولیدی فعالیت دارند این امکان را میدهد که به سبب فراهم بودن نقدینگی بتوانند نیازهای مالیشان را برای انجام عملیات تولیدی و تهیه نهادههای کشاورزی ...
بیشتر
اعتبارات خرد با هدف ارائه خدمات مالی به گروههای کمدرآمد در کشورهای درحال توسعه در سه دهۀ اخیر مطرحشده است. این اعتبارات با اعطای وام به روستاییان بهویژه آنهایی که در امور تولیدی فعالیت دارند این امکان را میدهد که به سبب فراهم بودن نقدینگی بتوانند نیازهای مالیشان را برای انجام عملیات تولیدی و تهیه نهادههای کشاورزی تأمین نمایند. این تحقیق نیز با هدف بررسی نقش اعتبارات خرد در توسعه روستایی، با تأکید بر تأثیر عوامل جغرافیایی در جذب اعتبارات مذکور در دو ناحیه کوهستانی (کارده) و دشتی (میان ولایت) شهرستان مشهد، انجامگرفته است و بر اساس هدف، کاربردی- توسعهای و بهلحاظ روششناسی، از نوع توصیفی – تحلیلی است. با توجه به دو جامعه آماری مورد مطالعه، از کلّ خانوارهایی که در بین سالهای 1394-1390 حداقل یکبار وام دریافت کردهاند، با استفاده از فرمول کوکران تعداد 207 خانوار روستایی بهعنوان حجم نمونه برآورد گردید و سپس به نسبت خانوارها در هر ناحیه تقسیم شد. نمونهگیری این جامعه آماری با روش طبقهای و تصادفی صورت گرفته است. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از منابع اسنادی و عملیات پیمایشی (پرسشنامه) در بین خانوارهایی که اعتبارات دریافت کردهاند، جمعآوریشده است. و از آزمونهای آماری ویلکاکسون (برای تحلیل تفاوت دوره قبل و بعد)، فریدمن و کایدو، T تکنمونهای و همبستگی برای تحلیل دادهها بهره گرفته شد. نتایج نشانداد که میزان اثربخشی اعتبارات در بین ساکنین روستایی نواحی کوهستانی و دشتی تفاوت معنیداری وجود ندارد ولی ازنظر مشکلات و موانع دریافت وام و درجه رضایتمندی، تفاوت معنیداری بین این دو ناحیه وجود دارد و میزان رضایتمندی در ناحیه دشتی بیشتر است. همچنین نتایج آزمون نا پارامتری ویلکاکسون برای سنجش میزان تفاوت موجود در دو دوره زمانی قبل و بعد از استفاده از اعتبارات خرد روستایی در هر دو جامعه نمونه، نشان میدهد که پرداخت اعتبارات خرد منجر به ایجاد تغییرات قابلتوجهی در کلیه محورها شده است و این تغییرات از دیدگاه استفادهکنندگان کاملاً معنیدار است. نتایج آزمون T تکنمونهای نیز نشاندهنده اثرات مناسب اعتبارات بر توسعه اقتصادی مناطق روستایی موردمطالعه میباشد. نتایج حاصله از تحلیل نا پارامتری همبستگی (اسپیرمن) میان مؤلفههای موردبررسی نیز نشاندهنده وجود رابطه مستقیم بین مؤلفههای تأثیرگذار توسعه اقتصادی نقاط روستایی است. بهعبارتدیگر با افزایش مقادیر هر یک از مؤلفهها، سایر ابعاد نیز افزایش معنیداری را نشان میدهند
توسعه روستایی
مراد کیخسروی؛ سحر ده یوری؛ سیدمهدی میردامادی
چکیده
مدلسازی سطوح توسعه کشاورزی، ابزاری کارآمد در ایجاد شناخت کافی از سرزمین و پراکنش فضایی توسعه آن است. از این رو هدف از انجام پژوهش حاضر، مدلسازی سطوح توسعه کشاورزی مناطق روستایی استانهای همدان و کرمانشاه در سال 1399-1400 بود. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ تجزیه و تحلیل دادهها تحقیقی کمی است که به شیوه پیمایشی صورت پذیرفته ...
بیشتر
مدلسازی سطوح توسعه کشاورزی، ابزاری کارآمد در ایجاد شناخت کافی از سرزمین و پراکنش فضایی توسعه آن است. از این رو هدف از انجام پژوهش حاضر، مدلسازی سطوح توسعه کشاورزی مناطق روستایی استانهای همدان و کرمانشاه در سال 1399-1400 بود. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ تجزیه و تحلیل دادهها تحقیقی کمی است که به شیوه پیمایشی صورت پذیرفته است. جامعه آماری پژوهش، مراکز دهستان استانهای همدان و کرمانشاه بود که با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای و به صورت انتساب متناسب 666 کشاورز از 89 مرکز دهستان مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه بود که روایی و پایایی پرسشنامه مورد تأیید قرار گرفت. به منظور سنجش پایداری کشاورزی در مناطق روستایی از روش ترکیبی وایکور-آنتروپی بهره گرفته شد. در مدلسازی سطوح توسعه کشاورزی پایدار از نرمافزار Arc-GISver 10.5 استفاده شد. نتایج پژوهش بیانگر آن است که روستاهای خرمرود از توابع شهرستان تویسرکان و روستای راهب از توابع شهرستان کبودر آهنگ استان همدان به ترتیب بالاترین و پائینترین ضریب پایداری را داشتهاند. در مجموع مناطق روستایی استانهای همدان و کرمانشاه از لحاظ توسعه کشاورزی پایدار در وضعیت مطلوبی قرار ندارند و اختلاف فاحشی میان این استانها مشاهده نمیگردد. همچنین با توجه به محاسبات انجام شده روستاهای مورد مطالعه در هفت سطح تقسیم شدند که در سطح کاملاً ناپایدار روستایی قرار ندارد و در سطوح ناپایدار 15 روستا، نسبتاً ناپایدار 28 روستا، در حال پایداری 33 روستا، نسبتاً پایدار 11 روستا، پایدار 2 روستا قرار میگیرد و در سطح کاملاً پایدار نیز روستایی قرار نگرفته است.
ترویج و آموزش کشاورزی
سیده شیرین گلباز؛ اسماعیل کرمی دهکردی
چکیده
مدیریت صحیح آب در تاکستانها باعث استفاده بهینه از منابع آب، خاک، کود و تولید محصولاتی با کمیت و کیفیت بالا میشود. لذا هدف این پژوهش بررسی تصمیم پذیرش نوآوری بکارگیری آبیاری مناسب در تاکستانهای انگور توسط انگورکاران شهرستان خرمدره میباشد، تا از طریق استفاده بهینه از آب ضمن صرفهجویی در مصرف آن محصولات بهتر و با کیفیتتری تولید ...
بیشتر
مدیریت صحیح آب در تاکستانها باعث استفاده بهینه از منابع آب، خاک، کود و تولید محصولاتی با کمیت و کیفیت بالا میشود. لذا هدف این پژوهش بررسی تصمیم پذیرش نوآوری بکارگیری آبیاری مناسب در تاکستانهای انگور توسط انگورکاران شهرستان خرمدره میباشد، تا از طریق استفاده بهینه از آب ضمن صرفهجویی در مصرف آن محصولات بهتر و با کیفیتتری تولید شود. این پژوهش با استفاده از یک پیمایش توصیفی-تحلیلی انجام شده است. دادهها از طریق مصاحبههای ساختارمند با انگورکاران با کمک ابزار پرسشنامه گردآوری گردید. نمونهای متشکل از 260 نفر از جامعه 3942 نفری انگورکاران شهرستان خرمدره با استفاده از یک روش نمونهگیری چندمرحلهای انتخاب گردیدند. نتایج مقایسه فرایند تصمیم پذیرش (دانش، قصد ونیت (نگرش) و رفتار) بکارگیری آبیاری مناسب در بین سه گروه نشانداد که این اختلاف هم بین افراد گروه 1 (غیر تحت پوشش) با گروه 2 (افراد تحت پوشش طرح طوبی87-1380) و گروه 3 (تحت پوشش طرح توسعه باغ ها سالهای 90-1388) وجود دارد و هم بین افراد گروه 2 با گروه 3 وجود دارد. به طور کلی میانگین رتبهای دانش، قصد و نیت و رفتار انگورکاران گروه 3 نسبت به دو گروه 1 و 2 بیشتر شده است و میانگین گروه 2 نیز نسبت به گروه 1 بالاتر است. در نتیجه دانش، قصد و نیت و رفتار پذیرش آبیاری مناسب در بین گروه 3 بالاتر میباشد، پس طرح اصلاح و بهبود باغهای انگور موجب بالا بردن تصمیم پذیرش آبیاری مناسب توسط انگورکاران شهرستان خرمدره شده است.
ترویج و آموزش کشاورزی
مهدی چرمچیان لنگرودی
چکیده
توسعه کاربرد نهادههای طبیعی و زیستی در راستای دستیابی به شالیکاری پایدار مهم و ضروری به نظر میرسد و شالیکاران را بایستی برای پذیرش شالیکاری پایدار و ارگانیک آماده نمود. ایجاد نگرش مثبت در شالیکاران نسبت به نهادههای زیستی برنجکاری و پذیرش آنها از اولویت و اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از این مطالعه، مدلسازی معادله ساختاری ...
بیشتر
توسعه کاربرد نهادههای طبیعی و زیستی در راستای دستیابی به شالیکاری پایدار مهم و ضروری به نظر میرسد و شالیکاران را بایستی برای پذیرش شالیکاری پایدار و ارگانیک آماده نمود. ایجاد نگرش مثبت در شالیکاران نسبت به نهادههای زیستی برنجکاری و پذیرش آنها از اولویت و اهمیت زیادی برخوردار است. هدف از این مطالعه، مدلسازی معادله ساختاری پذیرش نهادههای زیستی توسط شالیکاران شهرستان ساری میباشد. جامعۀ آماری تحقیق کلیه شالیکاران شهرستان ساری (24502 نفر) بوده که 336 نفر از آنها بر اساس فرمول کوکران و با شیوه نمونهگیری تصادفی طبقهای به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. جمعآوری اطلاعات با استفاده از پرسشنامۀ محققساخت بود. همچنین بر پایه مقدار میانگین واریانس استخراج شده (91/0< AVE > 692/0) و پایایی ترکیبی (993/0< CR > 969/0)، پرسشنامه دارای روایی همگرا و پایایی مناسبی بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS16 و Smart PLS2 بهره گرفته شد. نتایج به دست آمده از تحقیق نشان داد که ویژگیهای آموزشی (با ضریب مسیر 453/0)، ویژگیهای اطلاعاتی (با ضریب مسیر 355/0)، ویژگیهای اجتماعی (با ضریب مسیر 117/0) و نگرش نسبت به نهادههای زیستی (با ضریب مسیر 084/0) تأثیر مثبت معنیداری بر پذیرش نهادههای زیستی داشتند(p <0.01) و 99 درصد از واریانس پذیرش نهادههای زیستی توسط این متغیرها تبیین شد. پیشنهاد میشود با توجه به نگرش نامطلوب شالیکاران نسبت به نهادههای زیستی، به شالیکاران در خصوص نقش نهادههای زیستی در سلامتی محصول، آب، خاک و انسان اطلاعرسانی شود و بهتر است از شالیکاران آگاه در این خصوص برای آموزش سایر شالیکاران استفاده شود.
ترویج و آموزش کشاورزی
فاطمه رستگاری پور؛ مریم علوی؛ علیرضا کرباسی
چکیده
با توجه به اهمیت مدیریت واحد های زراعی، اتخاذ سیاستهایی مبتنی بر الگوی کشت همراه با الویتبندی اهداف واحدهای کشاورزی اهمیت می یابد و انتخاب روشی که بتواند اهداف متعدد مدیران (هر چند که این اهداف با هم در تضاد باشند) را در یک مدل گنجانده و مدیر را به سمت اهداف بهینه هدایت نماید مهم و ضروری به نظر می رسد. لذا، در این مطالعه به تعیین الگوی ...
بیشتر
با توجه به اهمیت مدیریت واحد های زراعی، اتخاذ سیاستهایی مبتنی بر الگوی کشت همراه با الویتبندی اهداف واحدهای کشاورزی اهمیت می یابد و انتخاب روشی که بتواند اهداف متعدد مدیران (هر چند که این اهداف با هم در تضاد باشند) را در یک مدل گنجانده و مدیر را به سمت اهداف بهینه هدایت نماید مهم و ضروری به نظر می رسد. لذا، در این مطالعه به تعیین الگوی بهینه کشت با کاربرد روش برنامهریزی خطی (تک هدفه) و برنامه ریزی چیبیشف (چند هدفه) پرداخته میشود اطلاعات مورد نیاز مطالعه از طریق تکمیل 188 پرسشنامه از کشاوررزان توابع تربت حیدریه با روش نمونه گیری خوشهای دو مرحلهای، طبقه بندی شده برای سال 1394به دست آمد. نتایج مطالعه نشانداد میزان سطح زیر کشت محصول گندم نسبت به سطح اولیه افزایش یافته است و محصول یونجه کاهش یافته است. محصول جو در مزارع کوچک و متوسط مقیاس بدون تغییر و در مزارع بزرگ نسبت به سطح اولیه افزایش یافته است و چغندرقند در مزارع کوچک مقیاس افزایش و در مزارع متوسط و بزرگ مقیاس بدون تغییر است یعنی از الگو حذف میشود. همچنین محصول پنبه در مزراع کوچک بدون تغییر و مزارع متوسط و بزرگ مقیاس نسبت به سطح اولیه کاهش یافته است
توسعه روستایی
علی بهرامی؛ نورمحمد آبیار
چکیده
تحقیقات کشاورزی یکی از مهمترین راهبردهای توسعه جوامع روستایی و کشاورزی است. با اینحال اثربخشی این راهبرد از سوی برخی سیاستگذاران کلان اقتصادی و نیز گروههای اجتماعی مورد تردید قرار گرفته است. از اینرو ارزیابی آثار و منافع اقتصادی تحقیقات کشاورزی، نخستین ضرورت اثبات آثار اقتصادی ارزشمند آنها است. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی ...
بیشتر
تحقیقات کشاورزی یکی از مهمترین راهبردهای توسعه جوامع روستایی و کشاورزی است. با اینحال اثربخشی این راهبرد از سوی برخی سیاستگذاران کلان اقتصادی و نیز گروههای اجتماعی مورد تردید قرار گرفته است. از اینرو ارزیابی آثار و منافع اقتصادی تحقیقات کشاورزی، نخستین ضرورت اثبات آثار اقتصادی ارزشمند آنها است. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی آثار اقتصادی فعالیتهای پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان با استفاده از تحلیل مازاد اقتصادی در سال 1400 انجام شد. یافتهها نشان داد که سرمایهگذاری در تحقیقات کشاورزی بر منافع و رفاه اقتصادی تولیدکنندگان (کشاورزان) و مصرفکنندگان محصولات کشاورزی افزوده و آثار مثبتی بر توسعه بخش کشاورزی و روستایی استان داشته است. نرخ بازده داخلی و میانگین نسبت فایده به هزینه فعالیتهای پژوهشی این مرکز تحقیقاتی به ترتیب 50/0 و 1/7 ارزیابی شده است. بنابراین هر یک ریال سرمایه گذاری در تحقیقات کشاورزی 1/7 ریال سود اقتصادی برای دست اندرکاران تحقیقات کشاورزی به ویژه کشاورزان به عنوان جمعیت اصلی جوامع روستایی استان داشته است. در نتیجه این افزایش منافع، آثار مثبتی بر فرایند توسعه بخش کشاورزی و جوامع روستایی خواهد داشت. بر اساس یافتههای پژوهش پیشنهاد میشود که دولت با در نظر گرفتن وظایف حاکمیتی خود، با اعمال سیاستهای حمایتی هم از بعد تخصیص اعتبارات پژوهشی کافی و هم از منظر ایجاد همگرایی در بین کلیه سیاستگذاران اقتصادی کشور برای ایجاد باور لازم بر نقش بنیادی و راهبردی تحقیقات کشاورزی در توسعه اقتصادی و روستایی، بسترهای لازم را فراهم نماید.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
سعید سجادی؛ حسین کریم زاده
چکیده
روابط متقابل با ماهیت اثرگذار و اثرپذیرشان، روندهای سکونتی شهر و روستا را هـدایت کـرده و در نهایت موجبات توسعه هریک را فراهم میکنند. براین اساس هدف از تحقیق حاضر به بررسی نقش شهرهای کوچک در تحولات فضایی روستاها پیرامونی که در این پژوهش بخش اورامان به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب شده است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ...
بیشتر
روابط متقابل با ماهیت اثرگذار و اثرپذیرشان، روندهای سکونتی شهر و روستا را هـدایت کـرده و در نهایت موجبات توسعه هریک را فراهم میکنند. براین اساس هدف از تحقیق حاضر به بررسی نقش شهرهای کوچک در تحولات فضایی روستاها پیرامونی که در این پژوهش بخش اورامان به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب شده است. روش پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ ماهیت گردآوری اطلاعات توصیفی- تحلیلی میباشد و جمع آوری دادهها مبتنی بر مطالعات کتابخانهای و پرسشنامه میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل سرپرست خانوار روستایی منطقه مورد مطالعه است. تعداد سرپرست خانوار 1512 نفر بوده است که طبق محاسبه فرمول کوکران حجم نمونه 307 بوده است و سپس با اعمال فرمول تصحیح کوکران تعداد 254 سرپرست خانوار جهت نمونه انتخاب شدند و مورد پرسشگری قرار گرفتند. نتایج بدست آمده از این پژوهش بیانگر این مسئله میباشد که در بخش از فرضیه اول نشان داد که میزان تغییرات توسعه در روستاهای بافاصله کمتر از 10 کیلومتر، 20- 10 کیلومتر و بیش از 20 کیلومتر از شهر تفاوت معنیداری دارد. به عبارت دیگر، فاصله روستا از شهر بر میزان تغییرات توسعه روستاها تأثیر دارد. همچنین میزان بعد اقتصادی، بعد اجتماعی و بعد سیاسی و کالبدی در روستاهای بافاصله کمتر از 10 کیلومتر، 20- 10 کیلومتر و بیش از 20 کیلومتر از شهر تفاوت معنیداری دارند. به عبارت دیگر، فاصله روستا از شهر بر میزان تغییرات بعد اقتصادی، بعد اجتماعی و بعد سیاسی و کالبدی روستاها تأثیر دارد. در بررسی مؤلفهها هم مشاهده میشود که میزان اشتغال، کشاورزی، صنعت، خدمات، فرهنگی و ورزشی، بهداشتی و درمانی، جامعه شناسی و روانشناسی و کالبدی و زیست محیطی در روستاهای بافاصله کمتر از 10 کیلومتر، 20- 10 کیلومتر و بیش از 20 کیلومتر از شهر تفاوت معنیداری دارند و در بخش فرضیه دوم نشان داد که بین میزان ارتباطات مجازی و میزان مراجعه مستقیم به شهر رابطه معنیداری وجود ندارد. پژوهشی به منظور مقایسه همخوانی و ناهمخوانی نتیجه به دست آمده توسط محقق یافت نشد.
ترویج و آموزش کشاورزی
بهمن خسروی پور؛ سهیلا پورجاوید
چکیده
کارآفرینی فرآیندی است که نقش حیاتی در تداوم، رشد و توسعه ملّی ایفا میکند. اهمیت آن تا جایی است که اقتصاد دانان، کارآفرینان را موتور رشد و توسعه اقتصادی جامعه میدانند. ارتقای فعالیتهای کارآفرینانه زنان، محرکی مؤثر برای رشد و توسعه اقتصاد و بهبود کیفیت زندگی آنها محسوب میشود. هدف اصلی این تحقیق، شناسایی عوامل مؤثر ...
بیشتر
کارآفرینی فرآیندی است که نقش حیاتی در تداوم، رشد و توسعه ملّی ایفا میکند. اهمیت آن تا جایی است که اقتصاد دانان، کارآفرینان را موتور رشد و توسعه اقتصادی جامعه میدانند. ارتقای فعالیتهای کارآفرینانه زنان، محرکی مؤثر برای رشد و توسعه اقتصاد و بهبود کیفیت زندگی آنها محسوب میشود. هدف اصلی این تحقیق، شناسایی عوامل مؤثر بر رشد کارآفرینی در کسبوکارهای کوچک(SME) زنان روستایی شهرستان اسلامآباد غرب با استفاده از تکنیک تحلیل محتوا بود. این تحقیق بهصورت کیفی و با مشارکت 48 نفر از زنان کارآفرین روستایی انجام شده است. اطلاعات از طریق مصاحبههای صورتگرفته با زنان کارآفرین جمعآوری و برای تحلیل دادهها نیز از روش تحلیل محتوا استفاده شد. نتایج تحلیل محتوای نظرات زنان روستایی عوامل مؤثر بر رشد کارآفرینی در کسبوکارهای کوچک را هفت دسته عوامل کلی فردی، محیطی، فرهنگی- اجتماعی، انگیزشی، آموزشی- ترویجی، سیاستگذاری و مدیریتی نشانداد. لذا با عنایت به نتایج تحلیل صورتگرفته و بهمنظور افزایش کمّی شمار کارآفرینان روستایی، ارتقای کیفی مقوله کارآفرینی در کسبوکارهای کوچک و گسترش فرهنگ کارآفرینی و خوداشتغالی در جامعهروستایی بهویژه در بین زنان روستایی که بازوان توانای فعالیتهای روستایی محسوب میشوند، بهکارگیری سیاستهای تشویقی و حمایتی از سوی دولت پیشنهاد میگردد. لذا توجه نمودن به متغیرهای هر کدام از این مؤلفهها و تقویت آنها میتواند سبب ایجاد انگیزه در زنان روستایی و توسعه این نوع کسب و کار در روستا گردد.
ترویج و آموزش کشاورزی
مدینه خسروجردی؛ مهدی نوری پور
چکیده
با وجود توجه و صرف هزینه از طرف دولتها برای توسعه روستاهای هدف گردشگری، کمتر به اهمیت نگرش جامعه میزبان نسبت به گردشگری روستایی و حمایت آنها از توسعه گردشگری توجه میشود. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل سازههای مؤثر بر نگرش روستائیان در خصوص گردشگری روستایی در منطقه درودزن شهرستان مرودشت پرداخته که در سال 1394 صورت گرفته است. ...
بیشتر
با وجود توجه و صرف هزینه از طرف دولتها برای توسعه روستاهای هدف گردشگری، کمتر به اهمیت نگرش جامعه میزبان نسبت به گردشگری روستایی و حمایت آنها از توسعه گردشگری توجه میشود. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل سازههای مؤثر بر نگرش روستائیان در خصوص گردشگری روستایی در منطقه درودزن شهرستان مرودشت پرداخته که در سال 1394 صورت گرفته است. این پژوهش به شیوهی پیمایش انجام شده و دادههای مورد نظر با کمک پرسشنامه از 250 نفر از روستائیان منطقهی مورد مطالعه بدست آمد که بر اساس جدول کرجسی و مورگان به روش نمونهگیری در دسترس انتخاب شده بودند. روایی صوری پرسشنامه، توسط متخصصان توسعه روستایی دانشگاه یاسوج تأیید و پایایی ابزار سنجش نیز با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ که مقدار آن بین 61/0 تا 86/0 به دست آمد، مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیر ارزش گردشگری روستایی نسبت به سایر متغیرهای مورد بررسی، سهم و نقش بیشتری در پیشبینی نگرش پاسخگویان نسبت به گردشگری روستایی داشته و پس از آن، متغیرهای درآمد از منبع گردشگری روستایی، مشاهده در زمینه گردشگری و موضوعات مربوطه قرار گرفتند. در پایان به منظور بهبود نگرش روستائیان نسبت به گردشگری روستایی، پیشنهاد میشود که وسایل ارتباط جمعی به ویژه صدا و سیمای محلی، پخش برنامه های آموزشی و تبلیغاتی مختلف در مورد گردشگری روستایی، زمینه ها و موضوعات مرتبط را در اولویت خود قرار دهد.
ترویج و آموزش کشاورزی
ژیلا مرادی؛ علی اصغر میرک زاده؛ فرحناز رستمی
چکیده
بخش کشاورزی اگرچه یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی کشور است، اما در عین حال با تنگناهای عمدهای روبرو است. از اینرو هدف از این تحقیق، شناسایی موانع توسعه کشاورزی از دیدگاه کشاورزان دهستان قراتوره بود. جامعه آماری تحقیق،2800 نفر از کشاورزان 27 روستای دهستان قراتوره بودند که از جامعه آماری مذکور تعداد 338 کشاورز با استفاده از روش نمونهگیری ...
بیشتر
بخش کشاورزی اگرچه یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی کشور است، اما در عین حال با تنگناهای عمدهای روبرو است. از اینرو هدف از این تحقیق، شناسایی موانع توسعه کشاورزی از دیدگاه کشاورزان دهستان قراتوره بود. جامعه آماری تحقیق،2800 نفر از کشاورزان 27 روستای دهستان قراتوره بودند که از جامعه آماری مذکور تعداد 338 کشاورز با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای با انتساب متناسب و براساس جدول کرچسی و مورگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود. برای حصول اطمینان از اعتبار پرسشنامه از پانل متخصصان و برای محاسبه پایایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شده و مقدار آن 84/0 به دست آمد. براساس نتایج بدست آمده در ارتباط با موانع توسعه کشاورزی در منطقه مورد مطالعه،30 متغیر با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی در پنج عامل زیرساختی، اقتصادی- مدیریتی، طبیعی، فرهنگی و آموزشی خلاصه شد. نتایج نشان داد براساس دیدگاه کشاورزان، عامل زیرساختی اولین مانع توسعهکشاورزی منطقه بود. این عامل 40/24 درصد از واریانس کل متغیرهای تحقیق را تبیین میکند. یکی از مشکلات عمده دهستان قراتوره کمبود آب است که قسمتی از این مشکل به کمبود زیرساختها، و قسمتی به کمبود منابع مالی و عدم سرمایه اولیه کشاورز بر میگردد. لذا پیشنهاد میگردد دولت در جهت ایجاد زیرساختهای توسعه کشاورزی از قبیل یکپارچهسازی اراضی، ایجاد کانالهای آبرسانی، توسعه آبیاری تحت فشار، تسطیح و زهکشی اراضی، و اعطای تسهیلات بانکی کشاورزان را حمایت کند.
اقتصاد کشاورزی
سید مجتبی مجاوریان؛ رقیه زاهدیان تجنکی؛ سید علی حسینی یکانی
چکیده
شالیکوبیها به عنوان یکی از قدیمیترین و مهمترین صنایع تبدیلی کشاورزی در استان مازندران بهشمار میآیند. علیرغم تعداد زیاد این واحدها در استان مازندران، تاکنون مطالعه کمی در زمینه اندازهگیری کارایی آنها صورت گرفته است. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل اثرگذار بر کارایی این واحدها است. برای دست یافتن به اهداف مطالعه، ...
بیشتر
شالیکوبیها به عنوان یکی از قدیمیترین و مهمترین صنایع تبدیلی کشاورزی در استان مازندران بهشمار میآیند. علیرغم تعداد زیاد این واحدها در استان مازندران، تاکنون مطالعه کمی در زمینه اندازهگیری کارایی آنها صورت گرفته است. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل اثرگذار بر کارایی این واحدها است. برای دست یافتن به اهداف مطالعه، تعداد 167 پرسشنامه به روش تصادفی از شالیکوبیهای در شهرستانهای مختلف استان مازندران در سال 1397 تکمیل شد. برای شناسایی عوامل اثرگذار بر میزان کارایی شالیکوبیها از الگوی توبیت استفاده شده است. نتایج الگوی توبیت نشان داد ضرایب هر یک از متغیرهای ظرفیت بالقوه واحد تعداد روزهای کار، سهم هزینه انرژی از هزینهها، تحصیلات بالاتر از دیپلم مدیر، سن مدیر، برنامههای آموزشی کارگران، تبلیغات و متغیر شهرستان (عباسآباد، نوشهر، چالوس و تنکابن) به ترتیب 07/0، 001/0، 003/0- ، 003/0- ، 06/0- ، 11/0- و 08/0- بر میزان کارایی میباشد. در میان متغیرهای ذکر شده، متغیرهای ظرفیت شالیکوبی، تعداد روزهای فعالیت، تبلیغات، سهم هزینه انرژی از هزینهها و سن مدیر دارای اثر معنیدار بر کارایی دارند. بیشترین اثرگذاری بر کارایی متعلق به متغیرهای تحصیلات مدیر (بدون سواد 04/0-)، تبلیغات (032/0) و مکان استقرار شالیکوبی (03/0-) میباشد. با توجه به نتایج این تحقیق پیشنهاداتی چون برگزاری دورههای آموزشی، پرداخت تسهیلات و تغییر وضعیت واحدهای سنتی به مدرن با رعایت تمامی جوانب ارائه گردیده است.
اقتصاد کشاورزی
مریم قاسمی؛ مهدی معصومی
چکیده
مهمترین کار بعد از تولید هر محصول، رساندن آن محصول به دست مصرف کننده است، دهستان بقمچ در شهرستان چناران به دلایل مختلف تاریخی، محیطی، اجتماعی و اقتصادی در زمینه کشت تنباکو، قطب تولید تنباکو در استان خراسان رضوی محسوب می شود؛ اما در زمینه بازاریابی محصولات (چوب و برگ تنباکو) با مشکلات متعددی دست به گریبان است. از این رو مطالعه حاضر در ...
بیشتر
مهمترین کار بعد از تولید هر محصول، رساندن آن محصول به دست مصرف کننده است، دهستان بقمچ در شهرستان چناران به دلایل مختلف تاریخی، محیطی، اجتماعی و اقتصادی در زمینه کشت تنباکو، قطب تولید تنباکو در استان خراسان رضوی محسوب می شود؛ اما در زمینه بازاریابی محصولات (چوب و برگ تنباکو) با مشکلات متعددی دست به گریبان است. از این رو مطالعه حاضر در چارچوب برنامهریزی استراتژیک ضمن شناخت عوامل داخلی و خارجی اثرگذار بر بازاریابی تنباکو، سعی در ارائه راهبردهای مطلوب بازاریابی تنباکو می پردازد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است. در این مطالعه از دو ابزار برنامه ریزی استراتژیک SWOT و QSPM استفاده شد. در راستای پیشبرد اهداف تحقیق 17 قوت، 23 ضعف، 10 فرصت و 17 تهدید فراروی بازاریابی تنباکو از طریق واکاوی سیاستهای دولت، مصاحبه با فعالان حوزه بازاریابی تنباکو و تعدادی از تنباکوکاران منطقه شناسایی گردید. واحد تحلیل 41 نفر از تنباکوکاران و فعالین حوزه بازاریابی تنباکو بوده است. در ماتریس SWOT با توجه به امتیاز نهایی در 54/2=IFE و در 170/2=EFE، به منظور بهبود بازاریابی تنباکو، راهبردهای رقابتی (حداکثر– حداقل) بهینه شناخته شد. راهبردهای مطلوب به کمک ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM)، اولویت بندی و مهمترین راهبرد «تشکیل شرکت تعاونی در روستا با مشارکت کلیه تنباکوکاران»، با امتیاز 969/0 شناسایی گردید.
ترویج و آموزش کشاورزی
صالح شاهرخی ساردو؛ موسی محموذی برام؛ علی سینا مولایی؛ ناصر آقا عباسی
چکیده
چکیده درک بهتر پدیدههای جغرافیایی و شناخت علمی مکانهای جغرافیایی مستلزم در اختیار داشتن اطلاعاتی جامع از مکانهای مورد نظر است. همچنین آگاهی از پراکنش فضایی و سطوح توسعهیافتگی پیشنیاز طرحها و برنامههای توسعه روستایی محسوب میگردد. از این رو، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی سطوح توسعهیافتگی مناطق روستایی شهرستان کوهرنگ میباشد. ...
بیشتر
چکیده درک بهتر پدیدههای جغرافیایی و شناخت علمی مکانهای جغرافیایی مستلزم در اختیار داشتن اطلاعاتی جامع از مکانهای مورد نظر است. همچنین آگاهی از پراکنش فضایی و سطوح توسعهیافتگی پیشنیاز طرحها و برنامههای توسعه روستایی محسوب میگردد. از این رو، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی سطوح توسعهیافتگی مناطق روستایی شهرستان کوهرنگ میباشد. جامعه آماری پژوهش، نواحی روستایی بالای ده خانوار شهرستان کوهرنگ است (132 روستا). دادههای مورد نیاز از نوع دادههای ثانویه است، که به وسیلهی طراحی چک لیستی با عنوان شناسنامهی روستا با مراجعه به سالنامهی آماری شهرستان کوهرنگ تکمیل گردید. در پژوهش حاضر، برای سنجش توسعهیافتگی روستاهای مورد مطالعه از روش ترکیبی VIKOR-AHP بهره گرفته شده است. همچنین به منظور تعیین توزیع بهینهی شاخصها، ضریب جینی به کار رفت. دادهپردازی نیز با استفاده از نرمافزارهای MATLAB 7.10 و Expert Choiceانجام گرفت. نتایج بررسی درجهی توسعهیافتگی نشان داد، روستای " قلعه علی آباد" با درجه 994/0 بالاترین و روستای "دزک چشمه" با درجه 005/0 پائینترین درجهی توسعهیافتگی را داشتهاند. فزون بر آن، نتایج حاکی از وضعیت نامطلوب توسعهیافتگی در منطقهی مورد مطالعه (با میانگین 217/0 در دامنهی صفر تا یک) بود، به نحوی که اغلب روستاها (21/46 درصد) با درصد جمعیتی 53/39 در سطح کاملاً توسعهنیافته قرار گرفتند. فزون بر آن، نتایج ضریب جینی و ضریب پراکندگی نشان داد که شاخصهای متعارف توسعه روستایی به صورت مناسب توزیع نشدهاند. بنابراین، پیشنهاد میشود که بازنگری ویژهای، نسبت به تعیین مراکز و کانونهای اصلی خدماترسانی بر اساس نظام سلسله مراتبی سکونتگاهها شود.
توسعه روستایی
سید مجتبی مجاوریان؛ رقیه زاهدیان تجنکی؛ مریم اسدپور کردی
چکیده
مطالعه رفتار سرمایهگذاران کمک شایانی در توسعه بخشهای مختلف اقتصادی دارد. یکی از موارد مهم در ارزیابی میزان موفقیت سرمایهگذاران، رسیدن آنها به اهداف پیشبینی شده است. در این مطالعه به بررسی سطح تحقق پروژههای ساخت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی استان مازندران پرداخته شده است. سطح تحقق اهداف در این مطالعه از نسبت ظرفیت ...
بیشتر
مطالعه رفتار سرمایهگذاران کمک شایانی در توسعه بخشهای مختلف اقتصادی دارد. یکی از موارد مهم در ارزیابی میزان موفقیت سرمایهگذاران، رسیدن آنها به اهداف پیشبینی شده است. در این مطالعه به بررسی سطح تحقق پروژههای ساخت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی استان مازندران پرداخته شده است. سطح تحقق اهداف در این مطالعه از نسبت ظرفیت پیشنهادی در جواز تأسیس و ظرفیت احداث شده برای شروع کار به دست آمده است. اطلاعات مورد نیاز این تحقیق از سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران جمعآوری و 386 واحد به عنوان نمونه انتخاب شده است. واحدهای مورد مطالعه در این تحقیق به سه دسته کمتر از حد تحققیافته، کاملا تحققیافته و بیشتر از حد تحققیافته تقسیم و الگوی پروبیت ترتیبی برای شناسایی عوامل اثرگذار بر سطح تحققپذیری استفاده شده است. نتایج نشان میدهد متغیرهای نوع مالکیت، مکان استقرار، اندازه فعالیت، طول دوره ساخت واحد بر سطح تحقق احداث صنایع تبدیلی مؤثر هستند. میزان تأثیر متغیرهای مزبور در شهرستانهای مختلف و نوع فعالیت متفاوت است. با استفاده از الگوی حاضر میتوان سطح تحقق اهداف برنامهریزیشده در احداث واحدهای نامبرده شده را پیشبینی کرد.
توسعه روستایی
علیرضا جمشیدی؛ داود جمینی؛ معصومه جمشیدی
چکیده
توسعه کارآفرینی روستایی، کلید حل مشکلات مختلف موجود در جوامع روستایی کشور از جمله بیکاری، فقر، ناامنی غذایی، مهاجرت، و دیگر ناهنجاری های اقتصادی و اجتماعی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی همبستگی کانونی بین شاخصهای کارآفرینی (متغیرهای X شامل توفیقطلبی، ...) بر توسعه پایدار روستایی (متغیرهای Y شامل پایداری اجتماعی، پایداری اقتصادی، ...
بیشتر
توسعه کارآفرینی روستایی، کلید حل مشکلات مختلف موجود در جوامع روستایی کشور از جمله بیکاری، فقر، ناامنی غذایی، مهاجرت، و دیگر ناهنجاری های اقتصادی و اجتماعی است. پژوهش حاضر با هدف بررسی همبستگی کانونی بین شاخصهای کارآفرینی (متغیرهای X شامل توفیقطلبی، ...) بر توسعه پایدار روستایی (متغیرهای Y شامل پایداری اجتماعی، پایداری اقتصادی، ...) در مناطق روستایی غرب دریاچه ارومیه (در سال 1401-1400) انجام شده است. جامعه آماری مطالعه حاضر شامل تمامی خانوارهای روستایی ساکن در حاشیه غربی دریاچه ارومیه بوده (17738= N)، که 374 نفر با استفاده از فرمول کوکران و به روش نمونهگیری طبقهای چند مرحلهای با انتساب متناسب به عنوان نمونه مورد مطالعه انتخاب شدند. ابزار جمعآوری دادههای میدانی، پرسشنامهای محقق ساخته بود که روایی آن به صورت صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (بین 703/0 تا 836/0) مورد تأیید قرار گرفت. جهت بررسی اهداف مطالعه از تحلیل همبستگی کانونی و ضریب همبستگی اسپیرمن و با استفاده از نرمافزار SPSS انجام شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل همبستگی کانونی نشان داد که ترکیب خطی مناسبی بین مجموعه متغیرهای کانونی شاخصهای کارآفرینی روستایی و مولفههای توسعه پایدار روستایی مناطق مورد مطالعه وجود دارد. همچنین، تحلیل کانونی دو مجموعه معنادار نشان داد که خلاقیت (833/0) و اعتماد بهنفس (898/0) رابطه معنیداری با پایداری اقتصادی (835/0) و پایداری کالبدی (982/0) دارند. به عبارتی میتوان نتیجه گرفت با بهبود وضعیت عوامل تأثیرگذار بر توسعه کارآفرینی در مناطق روستایی، میتوان شاهد توسعه پایدار روستایی بود. لذا میتوان افزایش مهارتهایی از جمله خوداتکایی، اعتماد بهنفس، خلاقیت و مسئولیتپذیری در بین روستاییان را پیشنهاد نمود.
ترویج و آموزش کشاورزی
رقیه یزدانی؛ مسعود خیراندیش؛ محسن محمدی خیاره؛ هادی امینی
چکیده
توسعه روستایی از مهمترین بحثهایی است که در هر جامعهای به ویژه در جوامع در حال توسعه مطرح بوده است. با توجه به اهمیت توسعه روستایی و رابطه آن با کارآفرینی روستایی، پژوهش حاضر به بررسی شاخص نوآوری و تأثیر آن بر توسعه روستایی با تاکید بر نقش میانجی کارآفرینی روستایی در استان خراسان شمالی پرداخته است. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل ...
بیشتر
توسعه روستایی از مهمترین بحثهایی است که در هر جامعهای به ویژه در جوامع در حال توسعه مطرح بوده است. با توجه به اهمیت توسعه روستایی و رابطه آن با کارآفرینی روستایی، پژوهش حاضر به بررسی شاخص نوآوری و تأثیر آن بر توسعه روستایی با تاکید بر نقش میانجی کارآفرینی روستایی در استان خراسان شمالی پرداخته است. در این پژوهش برای تجزیه و تحلیل دادهها بر اساس روش دلفی پرسشنامهای بین کارآفرینان بخش کشاورزی استان خراسان شمالی توزیع گردید. طبق آمار اداره جهاد کشاورزی استان، 42 نفر کارآفرین در بخش کشاورزی این استان مشغول فعالیت هستند،که از این تعداد برای نمونه فقط به 30 نفر از آنها دسترسی پیدا شد. برای تجزیه و تحلیل آماری دادهها از نرم افزار SPSS و برای آزمون فرضیهها از روش بوت استرپینگ در تحلیل متغیر میانجی استفاده شد. نتایج تحقیق بیانگر این است که بین عامل نوآوری و توسعه روستایی رابطه مستقیم وجود دارد. همچنین کارآفرینی روستایی که به عنوان متغیر میانجی در نظر گرفته شده بر توسعه روستایی مؤثر بوده است.
اقتصاد کشاورزی
مریم هادیزاده بزاز؛ خدیجه بوزرجمهری
چکیده
هدف اصلی این مقاله بررسی نقش تعاونیهای تولید در افزایش توانمندی فنی و اقتصادی کشاورزان عضو و توسعهکشاورزی در شهرستان نیشابور است. پژوهش حاضر به روش توصیفی– تحلیلی انجام شده است. جامعهآماری تحقیق را 4685 نفر از کشاورزان عضو و غیرعضو تعاونیهای تولید روستایی در 24 روستا در شهرستان نیشابور تشکیل میدهند. ...
بیشتر
هدف اصلی این مقاله بررسی نقش تعاونیهای تولید در افزایش توانمندی فنی و اقتصادی کشاورزان عضو و توسعهکشاورزی در شهرستان نیشابور است. پژوهش حاضر به روش توصیفی– تحلیلی انجام شده است. جامعهآماری تحقیق را 4685 نفر از کشاورزان عضو و غیرعضو تعاونیهای تولید روستایی در 24 روستا در شهرستان نیشابور تشکیل میدهند. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 252 نفر محاسبه شد و گردآوری اطلاعات در سال 1392 به صورت میدانی و با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. نتایج حاصل از بررسی تطبیقی و تحلیل میزان توانمندی کشاورزان عضو و غیرعضو در سطح 13 شاخص اقتصادی نشان داد که میانگین توانمندی اقتصادی کشاورزان عضو 64/2 است که از میانگین توانمندی اقتصادی غیر عضوها که 47/2 است اندکی بالاتر است. نتایج آزمون t با نمونههای مستقل بهمنظور مقایسه کشاورزان عضو و غیرعضو نشانداد اختلاف معنیدار بین دو گروه کشاورز عضو و غیرعضو از نظر توانمندی اقتصادی وجود دارد. نتایج تحقیق بر اساس انجام آزمون t با میانگین فرضی سه و چهار نشان داد که بین میانگین واقعی پایداری اقتصادی و میانگینهای فرضی سه و چهار، اختلاف معناداری وجود دارد و میانگین پایداری در میان اغلب شاخصها از نظر اعضا و غیراعضا کمتر از حد متوسط بوده است که نشان میدهد تعاونیهای تولید در افزایش توانمندی اقتصادی کشاورزان نقش مهمی را ایفا ننمودهاند و ضروری است که دولت با حمایتهای مالی و تخصصی از تعاونی های تولید، زمینه توانمندی اقتصادی کشاورزان عضو را فراهم نماید.
ترویج و آموزش کشاورزی
کامبیز فلاح محمد حسینی؛ محمد محمدی؛ آزیتا زند
چکیده
هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش شوراهای اسلامی و دهیاریها بر توسعه روستایی در بخش مرکزی شهرستان اسلامشهر میباشد. جامعه آماری این تحقیق سرپرستان خانوار در روستاهای بخش مرکزی شهرستان اسلامشهر هستند که حدود 6133 نفر می باشد. از این تعداد 362 نفر از طریق فرمول کوکران بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدند، روش نمونهگیری تصادفی طبقهای بود. ...
بیشتر
هدف از تحقیق حاضر بررسی نقش شوراهای اسلامی و دهیاریها بر توسعه روستایی در بخش مرکزی شهرستان اسلامشهر میباشد. جامعه آماری این تحقیق سرپرستان خانوار در روستاهای بخش مرکزی شهرستان اسلامشهر هستند که حدود 6133 نفر می باشد. از این تعداد 362 نفر از طریق فرمول کوکران بهعنوان حجم نمونه انتخاب شدند، روش نمونهگیری تصادفی طبقهای بود. این تحقیق از نوع توصیفیـ همبستگی میباشد. ابزار اصلی این تحقیق پرسشنامهای است که روایی آن با کسب نظرات اساتید و صاحبنظران در حوزه توسعه روستایی به دست آمد. پایایی پرسشنامه از طریق آزمون الفای کرونباخ برای هر بخش پرسشنامه انجامگرفت و براساس نتایج، با مقدار 82/0مورد تأیید میباشد. ﺑﺮای ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ از ﻣﺪلﯾﺎﺑﯽ ﻣﻌﺎدﻻت ﺳﺎﺧﺘﺎری ﺑﺎ ﮐﻤﮏ ﻧﺮماﻓﺰار Spss و Lisrel اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪ. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، مؤید برازش مناسب مدل و مطابقت عوامل استخراجشده با سؤالات طراحیشده در مدل تحقیق بودند. براساس نتایج، سازههای توسعه اجتماعیـ فرهنگی، توسعه زیستمحیطی، توسعه کالبدی و توسعه اقتصادی بهترتیب با داشتن 71/0، 63/0، 61/0 و 35/0 بار عاملی بهترتیب 71 درصد، 63 درصد، 61 درصد و 35 درصد از واریانسشان توسط شوراهای اسلامی و دهیاریها تبیین میشود. کلمات کلیدی: شوراهای اسلامی، دهیاریها، توسعه روستایی، شهرستان اسلامشهر.