نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار گروه ترویج کشاورزی و توسعه روستایی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

بخش کشاورزی اگرچه یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی کشور است، اما در عین حال با تنگناهای عمده‌ای روبرو است. از این‌رو هدف از این تحقیق، شناسایی موانع توسعه کشاورزی از دیدگاه کشاورزان دهستان قراتوره بود. جامعه آماری تحقیق،2800 نفر از کشاورزان 27 روستای دهستان قراتوره بودند که از جامعه آماری مذکور تعداد 338 کشاورز با استفاده از روش نمونه­گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب و براساس جدول کرچسی و مورگان به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود. برای حصول اطمینان از اعتبار پرسشنامه از پانل متخصصان و برای محاسبه پایایی آن از روش آلفای کرونباخ استفاده شده و مقدار آن 84/0 به دست آمد. براساس نتایج بدست آمده در ارتباط با موانع توسعه‌ کشاورزی در منطقه مورد مطالعه،30 متغیر با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی در پنج عامل زیرساختی، اقتصادی- مدیریتی، طبیعی، فرهنگی و آموزشی ‌خلاصه‌ شد. نتایج نشان داد براساس دیدگاه کشاورزان، عامل زیرساختی اولین مانع توسعه‌کشاورزی منطقه بود. این عامل 40/24 درصد از واریانس کل متغیرهای تحقیق را تبیین می‌کند. یکی از مشکلات عمده دهستان قراتوره کمبود آب است که قسمتی از این مشکل به کمبود زیرساخت‌ها، و قسمتی به کمبود منابع مالی و عدم سرمایه اولیه کشاورز بر می‌گردد. لذا پیشنهاد می­گردد دولت در جهت ایجاد زیرساخت­های توسعه کشاورزی از قبیل یکپارچه‌سازی اراضی، ایجاد کانال­های آب­رسانی، توسعه آبیاری تحت فشار، تسطیح و زهکشی اراضی، و اعطای تسهیلات بانکی کشاورزان را حمایت کند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identification Barriers of Agricultural Development from Farmers Perspective of the Qaratureh District

نویسندگان [English]

  • Zhila Moradi 1
  • Ali Asqar Mirak Zade 2
  • Farahnaz Rostami 2

1 MSc. Graduated of Rural Development, Razi University, Kermanshah, Iran

2 Department of Agricultural Extension and Rural Development, Razi University, Kermanshah,Iran

چکیده [English]

The agriculture sector though is one of the most important economic sectors in the country, but is faced with major limitations. The purpose of this research is to study the barriers of agricultural development from farmers perspectives in the Qaratureh district. The statistical population of the study consisted of 2800 farmers from 27 villages of the Qaratureh district. The statistical population mentioned included, a number 338 farmers who were selected by using stratified random sampling method and based on Krejcie and Morgan tables. Instrument for compilation of data was a questionnaire. To ensure the validity of the questionnaire expert panels were used and for the reliability Cronbach's alpha was used and its amount was obtained to be 0.84. Based on the results obtained in communication with barriers of agricultural development in the studied case region, 30 variables, with using factor analysis technique were summarized into five factors infrastructural, economic-managerial, natural, cultural and educational. The results showed that based on farmers perspectives, the infrastructural factor was the first barrier of region agricultural development. This factor explain about 24/40% of the total variance of the research variables. One of the major problems in the Qaratureh District is the lack of water. Part of this problem is lack of infrastructure and it is related in part to lack of financial resources and lack of farm capital. Therefore, it is suggested that the government supports farmers in order to establish agricultural development infrastructure such as Land Consolidation, water canalization, Sprinkler irrigation systems development, leveling and drainage lands and Granting of bank facilities.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Key words: Agricultural Development
  • Factor Analysis
  • Divandarreh County
اسفندیاری، ف.، مکل فسربند، ا. و محمدی، ا. 1388. تنگناهای توسعه کشاورزی در دشت اردبیل و چالش­های فرآروی برنامه­ریزان محیطی. همایش بحران آب و ضرورت احیای حقابه استان اردبیل.
اشراقی سامانی، ر.، شیخ محمدی، ف. و پورسعید، ع. 1394. عوامل مؤثر بر عدم بازپرداخت تسهیلات بانک کشاورزی از سوی کشاورزان. مورد: شهرستان ایلام. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 4(2): 91-77.
بازیار، ا. و احمدوند، م. 1396. تبیین بازدارنده­های توسعه کشاورزی در روستاهای شهرستان رستم. فصلنامه پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 10(1): 76-65.
باقری، ن. و بردبار، م. 1392. شناسایی چالش­های پیش روی توسعه کشاورزی دقیق در ایران، پژوهش­های ترویج و آموزش کشاورزی، 6(2):107-97.
بامری، ع.، نخعی مقدم، م. و راشکی قلعه نو، ج. 1386. بررسی عوامل محدود کننده توسعه روش‌های آبیاری تحت فشار و توسعه پایدار. 2 اسفند 1386، کرج: مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر.
پناهی، ف. 1389. تعیین نیازهای آموزشی باغداران سیب‌کار (مطالعه موردی: شهرستان اقلید، استان فارس). مجله پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 3(1): 70-58.
پورسینا، م.، چیذری، م.، فرج اله حسینی، س.ج. و طهماسبی، م. 1389. عوامل مؤثر بر میزان انگیزه‌ی جوانان روستایی به حرفه‌ی کشاورزی: مطالعه موردی روستاهای شهرستان کلاردشت. فصلنامه روستا و توسعه، 13(3):49-31.
تبرایی، م. و حسن نژاد، م. 1388. بررسی عملکرد و عوامل مؤثر بر پذیرش برنامه‌های ترویجی اجرا شده در مسیر فرآیند توسعه کشاورزی: مطالعه موردی گندم‌کاران شهرستان مشهد. مجله اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 23(1): 68-59.
ﺗﺮﻛﻤﺎﻧﻲ، ﺝ. و ﺟﻌﻔﺮﻱ، ﻉ. ﻡ. ١٣٧٧. ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣؤﺛﺮ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ سیستم‌های‌ﺁﺑﻴﺎﺭﻱ ﺗﺤﺖ ﻓﺸﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ. ﻣﺠﻠﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ، 6(22): 19-7.
تقدیسی، ا. و بسحاق، م. 1389. چالش‌های کشاورزی و تأثیر آنها برجمعیت روستایی با تأکید بر تغییرات سطح زیرکشت (مطالعه‌ی موردی: دهستان سیلاخور شرقی-شهرستان ازنا). پژوهش‌های روستایی، 1(2):161-137.
تقوایی، م. و بسحاق، م. 1391. سطح­بندی و ساماندهی توسعه کشاورزی در شهرستان­های استان فارس با استفاده از GIS، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 20(77):159-133.
توپچی، ب. 1385. اشتغال در کشاورزی توسعه یافته، قابل دسترسی در:  ,http://iaeo.org/?p=1340 آخرین دستیابی: 73/7/1385.
رضایی، پ. و قهرمانی، ن. 1395. اثرات پراکندگی و خردشدن اراضی کشاورزی بر اقتصاد روستایی مورد: دهستان کیار شرقی در استان چهارمحال و بختیاری. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 5(4):140-123.
رمضانیان، م. 1380. سالخوردگی جمعیت شاغل در بخش کشاورزی ایران دلایل و پیامدها، فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، (36): 235-207.
زارع شاه­آبادی، ع.، زارع شاه آبادی، ا.، صمیمی، س. و امین خراسانی، م. 1389. برنامه‌ریزی راهبردی توسعه بخش کشاورزی در شهرستان ابرکوه، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، 15(18): 49-29.
زاهدی مازندرانی، م.ج. 1383. ضرورت‌های کارکردی توسعه اشتغال در بخش کشاورزی. مجله اقتصاد کشاورزی و توسعه، 12(45): 67-41.
سعیدی، ع. و بصیری، م. 1384. تقطیع اراضی، یکپارچه‌سازی و توسعه روستایی مطالعه موردی: روستاهای ناحیه لشت نشاء، نشریه دانشکده علوم زمین، ( 9-8): 126-116.
شمس، ع.، قدیمی، م.، میرک‌زاده، ع.ا. و هوشمندان مقدم فرد، ز. 1394. دلایل بی‌انگیزگی جوانان روستایی به اشتغال در بخش کشاورزی (مطالعه موردی: شهرستان بوئین زهرا)، مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 46-2(4): 863-853.
صامتی، م. و فرامرپور، ب. 1383. بررسی موانع سرمایه‌گذاری خصوصی در بخش کشاورزی ایران. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، (45): 112-91.
عزمی، آ. 1390. بررسی وضعیت و چالش‌های کنونی بخش کشاورزی در سهرین زنجان (شهرستان زنجان)، فصلنامه پژوهش‌های بوم‌شناسی شهری، 2(4): 40-31.
عزمی، آ.، میرزایی قلعه، ف. و شمسی، ر. 1392. چالش­ها و مشکلات بخش کشاورزی و نقش آن در مهاجرت از روستا به شهر )مطالعه موردی: دهستان شیرز شهرستان هرسین. مدرس علوم انسانی- برنامه‌ریزی و آمایش فضا، 15(2): 51-55.
علی‌بیگی، ا. م. 1387. جوانان روستایی شهرستان کرمانشاه و چالش انتخاب شغل کشاورزی، فصلنامه توسعه و روستا، 11(1): 76-59.
کریم­زاده، م.، پایدارمنش، ن. و طالب­زاده بردسیری، ع. 1392. اهمیت بخش کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست و چالش­های پیش­روی در الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی. دومین کنفرانس الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت: مفاهیم، مبانی و ارکان پیشرفت، اردیبهشت ماه. کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران.
کشاورز، ع. 1392. پتانسیل­ها، ظرفیت­ها و اهم مسائل و چالش­های بخش کشاورزی. دفتر ساماندهی کشاورزی و آب اتاق ایران، 4 شهریور.
کلانتری، خ.، عبدی، ر. و موحد محمدی، ح. 1389. عوامل پیش برنده و بازدارنده ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در استان خراسان شمالی. فصلنامه اقتصاد کشاورزی و توسعه، 18(70): 37-19.
محمدی یگانه، ب. و نباتی، ع. 1392. تحلیل موانع توسعه کشاورزی در مناطق روستایی با استفاده از تحلیل سلسله مراتبی  (AHP) (مطالعه موردی: دهستان کرانی- شهرستان بیجار)، فصلنامه فضای جغرافیایی، 13(44): 152-135.
مختاری حصاری، آ.، شعبانعلی فمی، ح.، اسدی، ع. و زارعی دستگردی، ز. 1389. تحلیل و سنجش سطح برخورداری مناطق روستایی از خدمات کشاورزی و تعیین روستاهای مرکزی برای خدمات‌رسانی کشاورزی: مطالعه‌ی موردی بخش مرکزی شهرستان میانه، فصلنامه روستا و توسعه، 13(3): 104-85.
مرادی، ژ.، میرک­زاده، ع. ا.، رستمی، ف. و کریمی، ف. 1394. سنجش سطوح توسعه کشاورزی روستاهای دهستان قراتوره با استفاده از تکنیک تاپسیس، مجله پژوهش و برنامه­ریزی روستایی، 4(2): 78-68.
مرکز آمار ایران. 1395. «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن». تهران: مرکز آمار ایران.
مطیعی لنگرودی، س.ح. 1384. جایگاه کشاورزی در روستاهای دره ای غرب شهرستان مشهد؛ تنگناها و راهکارها، مجله جغرافیا و توسعه، 3(5): 24-5.
نوری، ح. و غلامرضایی، س .1391. چالش­ها و فرصت­های فرآوری طرح توسعه کشاورزی؛ مورد استان لرستان. اولین کنفرانس ملی راهکارهای دست­یابی به توسعه پایدار، تهران. وزارت کشور
Ahmad, U. and Inayatullah, M. 2013. Challenges to the agricultural development in Iran. International Journal of Innovative Research & Development, 2(10): 85-91.
Aref, F. 2010. Barriers of agricultural development in Iran: A case study of Fars province. Journal of American Science, 6(11):41034-1037.
Burja, C. and Burja, V. 2010. Sustainable value analysis for Romanian agriculture. Environmental Engineering and Management Journal, 9(6): 839-846.
Hartvigsen, M. 2014. Land reform and land fragmentation in Central and Eastern Europe. Land Use Policy, (36): 330–341.
Karbasioun, M., Muder, M. and Biemans, H. 2008. Changes and problems of agricultural development in Iran. World Journal of Agricultural Sciences, 4(6): 759-769.
Makal, A., Banerjee, A., Roy, A., Hazra, S. and Polley, K. 2017. Issues and Problems in Agricultural Development: A Study on the Farmers of West Bengal. Bhui, S., Das, M. S. and Coomar, P. C. Development among the Tribal and Minority Societies. Publisher: Gyan Publishing House: New Delhi. 292 p.
Meyer, R.L. and Larson, D.W. 1996. Issues in Providing Agricultural Services in Developing Countries. Columbus, Ohio: Rural Finance Program, Department of Agricultural Economics, the Ohio State University.
Nsikak- Abasi, A.E. and Kesit, K.N. 2015. Barriers to increasing agricultural production in Nigeria. American Journal of Agricultural Science, 2(4): 138-143.
SHashidhara, K.K., Bheemappa, A. and Hirevenkanagoudarand Shashidhar, K.C. 2007. Benefits and constraints in adoption of drip irrigation among the plantation crop growers, Karnataka. Journal Agricultural Science, 20(1): 82-84.
Vandeveer, M.L. 2001.Demand for area crop insurance among litchi producers in northern Vietnam. Economic Research Service, us Department of Agriculture, (26): 173-184.