ترویج و آموزش کشاورزی
آیدا شهریاری؛ همایون فرهادیان؛ مریم محمودی
چکیده
هدف اصلی مطالعه حاضر شناسایی مهمترین چالشهای کشت کلزا و همچنین ارائه راهکارهایی به منظور توسعه کشت این محصول در نواحی روستایی استان البرز با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی میباشد. این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی-همبستگی بوده و طی دو مرحله در سال 1397 اجرا شد. در مرحله اول مهمترین چالشها و راهکارهای توسعه کشت کلزا در استان از طریق ...
بیشتر
هدف اصلی مطالعه حاضر شناسایی مهمترین چالشهای کشت کلزا و همچنین ارائه راهکارهایی به منظور توسعه کشت این محصول در نواحی روستایی استان البرز با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی میباشد. این مطالعه از نوع مطالعات توصیفی-همبستگی بوده و طی دو مرحله در سال 1397 اجرا شد. در مرحله اول مهمترین چالشها و راهکارهای توسعه کشت کلزا در استان از طریق مصاحبه گردآوری شد. جامعه آماری این بخش از تحقیق، کارشناسان، کشاورزان خبره و باتجربه و محققان در حوزه موضوع تحقیق بودند که با استفاده از روش نمونهگیری غیراحتمالی گلوله برفی انتخاب شدند. در نتیجه اجرای این مرحله و پس از آزمون روایی، در نهایت تعداد 46 متغیر به عنوان مهمترین چالشها و 28 گویه به عنوان مهمترین راهکارهای توسعه کشت کلزا در استان البرز استخراج شدند. در مرحله دوم به منظور تعیین میزان اهمیت هریک از چالشها و راهکارهای شناسایی شده از دیدگاه کلزاکاران، متغیرها در قالب پرسشنامهای با مقیاس لیکرت طراحی و پس از اجرای پیشآزمون و تایید روایی و پایایی آن، در اختیار پاسخگویان قرار گرفت. جامعه آماری این بخش از مطالعه شامل کلیه بهرهبرداران فعال در عرصه زراعت کلزا طی سه سال اخیر در منطقه مورد مطالعه بود که حجم نمونه در این بخش با استفاده از جدول نمونهگیری کرجسی و مورگان، تعیین و نمونهها بر اساس روش نمونهگیری طبقهای تصادفی با انتساب متناسب انتخاب شدند. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل عاملی انجام شده، چالشهای شناسایی شده در قالب پنج مولفه با عناوین؛ "ضعف عوامل حمایتی و پشتیبانی"، "کمبود منابع، نهادهها و زیرساختها"، "ضعف عملکرد آموزشی-ترویجی"، "مدیریت نامناسب مزرعه"، و "ویژگیهای فیزیولوژیکی گیاه" و راهکارهای شناسایی شده در قالب سه مولفه شامل " تامین نهادهها و زیرساختها"، "توسعه حمایتهای مالی" و "ارائه خدمات تحقیقاتی، آموزشی و ترویجی" شناسایی و طبقهبندی شدند. اصلاح عملکرد و ارتقاء کارآمدی صندوق بیمه محصولات کشاورزی، آموزش صحیح مدیریت مزرعه کلزا توسط کارشناسان خبره، و تامین و تزریق ماشینآلات مخصوص ریزدانهها به بخش کشاورزی از جمله پیشنهاداتی است که نتایج این مطالعه به منظور توسعه سطح زیر کشت کلزا در استان البرز پیشنهاد میدهد.
ترویج و آموزش کشاورزی
عباس عباسیان؛ محبوبه ناصری؛ محمد رضا عباسپور
چکیده
در سالهای اخیر توسعه کشت کلزا به دلیل خصوصیات مطلوب و نیاز به خودکفایی روغن مورد توجه سیاستگزاران بخش کشاورزی قرار گرفته است. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی و تحلیل کشت و عملکرد کلزا در بخش کدکن تربتحیدریه انجام شد. بدین منظور دادههای سطوح برداشت، تعداد بهرهبرداران و عملکردهای کلزا طی چهار سال از سال زراعی 1395-1394 تا 1398-1397 مورد ...
بیشتر
در سالهای اخیر توسعه کشت کلزا به دلیل خصوصیات مطلوب و نیاز به خودکفایی روغن مورد توجه سیاستگزاران بخش کشاورزی قرار گرفته است. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی و تحلیل کشت و عملکرد کلزا در بخش کدکن تربتحیدریه انجام شد. بدین منظور دادههای سطوح برداشت، تعداد بهرهبرداران و عملکردهای کلزا طی چهار سال از سال زراعی 1395-1394 تا 1398-1397 مورد بررسی قرار گرفت. سطح برداشت در سالهای 1395، 1396، 1397 و 1398 به ترتیب 3/20، 3/28، 26 و 15/22 هکتار بود. همچنین میانگین وزنی عملکرد مزارع کلزا بخش کدکن در طی سالهای مذکور به ترتیب 5/2، 4/3، 8/3 و 4 تن در هکتار بود. همبستگی دادههای سطح برداشت و عملکرد 28 مزرعه کلزای بخش کدکن تربت حیدریه با دو مدل خطی و سیگموئیدی 3-پارامتری برازش داده شد. مدل سیگموئیدی 3-پارامتری به دلیل ضریب همبستگی بیشتر (**65/0 (R= و مجذور میانگین مربعات خطای (85/0RMSE=) پایینتر از دقت بالاتری نسبت به مدل خطی برخوردار بود. بر اساس مدل سیگموئیدی هر چه کلزاکار از سطح کشت بیشتری برخوردار باشد، عملکرد افزایش یافته و سپس روند ثابتی خواهد داشت. میزان تولید 15 کلزاکار بخش کدکن در طی چهار سال 335 تن بود. در سالهای 1395، 1396 و 1397 عملکرد کلزا روند افزایشی داشت، که به دلیل افزایش دانش و مهارت کلزاکاران، استفاده از روشهای نوین آبیاری (مانند آبیاری تیپ)، استفاده از دستگاه ریزدانهکار و تغذیه مناسب گیاهی بوده است. جهت توسعه کشت کلزا در بین کشاورزان بخش کدکن برنامههایی مانند افزایش قیمت خرید تضمینی، تامین به موقع بذر، افزایش سیاستهای تشویقی، توسعه دستگاههای کارنده کلزا مانند ریزدانهکارها، تجهیز کمباینها به هد مخصوص برداشت کلزا، توسعه آبیاری تیپ و سایر روشهای نوین آبیاری، توسعه کشت نشائی کلزا، توسعه طرحهای یکجا کشتی، ایجاد مراکز خرید و جمع آوری کلزا از کشاورزان، توسعه برنامههای آموزشی ترویجی کلزا تعداد و زمان آبیاریها و زمان برداشت پیشنهاد میشود. همچنین توصیه میشود مدیران بخش کشاورزی و مروجان پهنه-های تولیدی برای کاهش هزینهها و دستیابی به بازده اقتصادی و عملکرد بیشتر، کشاورزان عمده مالک را جهت توسعه کشت کلزا ترغیب کنند.
اقتصاد کشاورزی
زهرا گلزاری؛ فرشید اشراقی؛ علی کرامتزاده
چکیده
بخش کشاورزی ایران، علیرغم وجود پتانسیلهای فراوان، نتوانسته است عملکرد مطلوبی داشته باشد. یکی از مهمترین دلایل آن، کم بودن میزان بهرهوری در این بخش است. هدف از این مطالعه، اندازهگیری بهرهوری کل عوامل تولید و نیز، بررسی عوامل مؤثر بر آن در مزارع سویای شهرستان گرگان بهعنوان یکی از مناطق اصلی تولید سویا در کشور است. بدین ...
بیشتر
بخش کشاورزی ایران، علیرغم وجود پتانسیلهای فراوان، نتوانسته است عملکرد مطلوبی داشته باشد. یکی از مهمترین دلایل آن، کم بودن میزان بهرهوری در این بخش است. هدف از این مطالعه، اندازهگیری بهرهوری کل عوامل تولید و نیز، بررسی عوامل مؤثر بر آن در مزارع سویای شهرستان گرگان بهعنوان یکی از مناطق اصلی تولید سویا در کشور است. بدین منظور، ابتدا بهرهوری کل عوامل از طریق شاخص ترنکویست محاسبه و سپس، رابطهی بین سن، تجربه، تحصیلات و متغیر مجازی عضویت در تعاونی با بهرهوری کل عوامل تولید و بهروش تحلیل رگرسیونی مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق از نوع پیمایشی است و دادههای آن به وسیله پرسشنامه از میان 60 بهرهبردار محصول سویا گرد آوری شده است. نتایج نشان میدهد که شاخص TFP در میان مزارع از 37/0 تا 82/1 واحد متغیر بوده و 46 درصد از مزارع نمونه دارای بهرهوری پایینتر از بهرهوری متوسط مزارع شهرستان گرگان هستند. همچنین، طبق نتایج، تجربه، تحصیلات و متغیر مجازی عضویت در تعاونی تأثیر مثبت و معنیداری بر بهرهوری کل عوامل تولید داشتهاند.