نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• عسگر حسین زاده ¹
• مهدی معمری ²
• اردوان `قربانی ³
• رئوف مصطفی زاده ⁴
• مرتضی مفیدی چلان ⁵

¹ دانشجوی دکتری علوم مرتع، گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

² دانشگاه محقق اردبیلی

³ استاد، گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

⁴ دانشیار، گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

⁵ استادیار، گروه مرتع و آبخیزداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

چکیده

روستاها، با توجه به نزدیکی خاصی که به منابع طبیعی و محیط زیست پیرامون خود دارند، بیشترین تاثیرگذاری و تاثیرپذیری را از محیط پیرامون خود دارند و از اهمیت به‌سزایی برخوردار هستند و توسعه نامناسب روستاها باعث بوجود آمدن چالش‌های زیست محیطی بسیار گسترده‌ای مانند تخریب مراتع و جنگل‌‌ها، فشار بر منابع خاکی و آبی و تهدید حیات وحش شده است. البته نحوه پراکنش و دسترسی به شاخص‌های زیرساختی مبتنی بر خدمات نشانگر میزان رشد و توسعه‌یافتگی مناطق روستایی و نحوه نگرش به برنامه‌ریزی غیرمتمرکز در سطح کشور است. این پژوهش در سال 1401 و با هدف شناسایی و سطح‌بندی شاخص‌های زیرساختی مبتنی بر خدمات، دهستان‌های شمال استان اردبیل با استفاده از فن‌ها و معیارهای متدوال سطح‌بندی صورت گرفت. روش تحقیق در این مقاله با توجه به ماهیت موضوع و هدف تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی و نوع پژوهش کاربردی است. تعداد 15 شاخص با سطح اعتبار مناسب و مورد اجماع کارشناسان امور اجرایی و متخصصان دانشگاهی برای سنجش زیرساخت‌ها در منطقه انتخاب گردید. طبق نتایج بالاترین میزان مرتبط با شاخص میزان دسترسی به برق در دهستان‌های مشگین شهر با مقدار 71/86 درصد و کمترین میزان مرتبط با شاخص میزان دسترسی به تعمیرگاه ماشین آلات کشاورزی در شهرستان گرمی با مقدار 86/3 است. درکل نتایج نشان داد که دهستان دشت در شهرستان مشگین شهر در مقایسه با دهستان‌های دیگر در سطح اول قرار داشته (693/0= Ci) و دهستان قشلاق شرقی در شهرستان بیله‌سوار در سطح آخر قرارگرفته است (497/0= Ci). بنابراین پیشنهاد می‌گردد ضمن مکان‌یابی نقاط روستایی در سطوح مختلف به‌ویژه میزان دسترسی به امکانات موجود، تقویت امکانات روستاها و گسترش خدمات زیربنایی و رفاهی در اولویت قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

• خدمات زیرساختی
• جوامع روستایی
• اجتماعی-اقتصادی
• توسعه پایدار

موضوعات

• توسعه روستایی

عنوان مقاله [English]

Identification and leveling of services-based infrastructures using the TOPSIS method in the northern villages of Ardabil province

نویسندگان [English]

• Asgar Hosseinzadeh ¹
• Mehdi Moameri ²
• Ardavan ghorbani ³
• Raoof Mostafazadeh ⁴
• Morteza Mofidi Chalan ⁵

¹ Ph.D. Candidate in Range Sciences, Department of Range and Watershed Management, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

² University of Mohaghegh Ardabili

³ Prof. Department of Range and Watershed Management, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

⁴ Associate Prof. Department of Natural Resources, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran

⁵ Assistant Prof. Faculty of Natural Resources, Department of Range and Watershed Management, Urmia university, Urmia, Iran

چکیده [English]

Due to the proximity to natural resources and the environment around them, the villages are most affected by the environment and are of great importance. The improper rural development poses enormous environmental challenges such as degradation of rangelands and forests, overexploitation of soil and water resources and threats to wildlife. Of course, the distribution pattern and accessibility to service-based infrastructural indicators indicates the growth and development of rural areas and the attitude towards decentralized planning in the country. This research was carried out in 2022 with the aim of identifying and rank rank service-based infrastructure indicators based on services, in the northern villages of Ardabil province, using a variety of prioritization methodologies. The research method is descriptive-analytical and applied, according to the nature and purpose of the research. 15 indicators with appropriate level of validity and consensus of executive experts and academic experts were selected to measure the infrastructure in the region. According to the results, the highest rate related to the index of access to electricity is in the villages of Meshgin Shahr with a value of 86.71% and the lowest rate related to the index of access to agricultural machinery repair shop is in Garmi city with a value of 3.86. In general, the results showed that Dasht village in Meshginshahr city was at the first level compared to other villages (Ci=0.693) and Eastern Qashlaq village in Beileswar city was at the last level (Ci=0.497). Therefore, it is suggested that while locating rural areas at different levels, especially the level of access to existing facilities, the strengthening of village facilities and expansion of infrastructure and welfare services should be prioritized.

کلیدواژه‌ها [English]

• Infrastructure Services
• Rural Communities
• Socio-Economic
• Sustainable Development