ترویج و آموزش کشاورزی
جواد قاسمی؛ حسن علی پور؛ ندا علیزاده
چکیده
ارتباط بین تحقیقات و ترویج، همواره به‌عنوان یکی از موضوعات مهم و چالش‌برانگیز در نظام‌های نوآوری کشاورزی به‌شمار می‌رود. با اجرای طرح نظام نوین ترویج کشاورزی، ارتباط بین این دو بخش به‌عنوان یک مؤلفه مهم مورد توجه قرار گرفت. هدف کلی تحقیق پیمایشی حاضر که در سال‌های 1400 تا 1401 انجام شد، تحلیل سازوکارهای ارتباط اثربخش بین تحقیقات ...
بیشتر
ارتباط بین تحقیقات و ترویج، همواره به‌عنوان یکی از موضوعات مهم و چالش‌برانگیز در نظام‌های نوآوری کشاورزی به‌شمار می‌رود. با اجرای طرح نظام نوین ترویج کشاورزی، ارتباط بین این دو بخش به‌عنوان یک مؤلفه مهم مورد توجه قرار گرفت. هدف کلی تحقیق پیمایشی حاضر که در سال‌های 1400 تا 1401 انجام شد، تحلیل سازوکارهای ارتباط اثربخش بین تحقیقات و ترویج در نظام نوین ترویج کشاورزی بود. جامعه آماری پژوهش، مروجان (1113 نفر) استان‌های البرز، فارس، سیستان و بلوچستان و لرستان بودند. حجم نمونه بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 291 نفر برآورد شد که با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه‌ای محقق‌ساخت بود که روایی آن از طریق نظرخواهی از متخصصان (روایی صوری) و روایی سازه‌ای و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها توسط نرم‌افزارهایSPSS نسخه 22 و Smart PLS نسخه 3 انجام شد. رتبه‌بندی سازوکارهای ارتباط اثربخش بین تحقیقات و ترویج نشان داد که سازوکارهای «انگیزشی» و «نظارت و ارزیابی» به‌ترتیب با میانگین 85/3 و 80/3 در بالاترین و سازوکارهای «ساختاری-کارکردی» و «مشارکتی» به‌ترتیب با میانگین 66/3 و 67/3 در پایین‌ترین رتبه‌ها قرار گرفتند. همچنین، نتایج حاصل از تحلیل عاملی تأییدی نشان داد که این سازوکارها دارای هشت مؤلفه اصلی «انگیزشی»، «مشارکتی»، «زیرساختی-پشتیبانی»، «قانونی-سیاستگذاری»، «ساختاری–کارکردی»، «نظارت و ارزیابی»، «ارتباطی» و «آموزشی–توانمندسازی» بودند که همگنی و پایایی معرف‌ها مورد تأیید قرار گرفت که مؤلفه‌های «ارتباطی» و «انگیزشی» به‌ترتیب دارای بیشترین و کمترین مقدار ضریب استاندارد بودند (964/0 و 786/0). بر این اساس، به‌منظور بهبود ارتباط بین تحقیقات و ترویج، سازوکارهایی چون: انگیزه‌های مادی و معنوی، مشارکت در فرآیند برنامه‌ریزی چندسطحی، بهره‌گیری از ظرفیت‌های بخش غیردولتی، برنامه‌های آموزشی و توانمندسازی، اصلاحات ساختاری، فراهم نمودن امکانات و زیرساخت‌های لازم و استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات پیشنهاد می‌شود.
توسعه روستایی
علی بهرامی؛ نورمحمد آبیار
چکیده
تحقیقات کشاورزی یکی از مهم‌ترین راهبردهای توسعه جوامع روستایی و کشاورزی است. با این‌حال اثربخشی این راهبرد از سوی برخی سیاستگذاران کلان اقتصادی و نیز گروه‌های اجتماعی مورد تردید قرار گرفته است. از این‌رو ارزیابی آثار و منافع اقتصادی تحقیقات کشاورزی، نخستین ضرورت اثبات آثار اقتصادی ارزشمند آنها است. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی ...
بیشتر
تحقیقات کشاورزی یکی از مهم‌ترین راهبردهای توسعه جوامع روستایی و کشاورزی است. با این‌حال اثربخشی این راهبرد از سوی برخی سیاستگذاران کلان اقتصادی و نیز گروه‌های اجتماعی مورد تردید قرار گرفته است. از این‌رو ارزیابی آثار و منافع اقتصادی تحقیقات کشاورزی، نخستین ضرورت اثبات آثار اقتصادی ارزشمند آنها است. لذا این پژوهش با هدف ارزیابی آثار اقتصادی فعالیت‌های پژوهشی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کردستان با استفاده از تحلیل مازاد اقتصادی در سال 1400 انجام شد. یافته‌ها نشان داد که سرمایه‌گذاری در تحقیقات کشاورزی بر منافع و رفاه اقتصادی تولیدکنندگان (کشاورزان) و مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی افزوده و آثار مثبتی بر توسعه بخش کشاورزی و روستایی استان داشته است. نرخ بازده داخلی و میانگین نسبت فایده به هزینه فعالیت‌های پژوهشی این مرکز تحقیقاتی به ترتیب 50/0 و 1/7 ارزیابی شده است. بنابراین هر یک ریال سرمایه گذاری در تحقیقات کشاورزی 1/7 ریال سود اقتصادی برای دست اندرکاران تحقیقات کشاورزی به ویژه کشاورزان به عنوان جمعیت اصلی جوامع روستایی استان داشته است. در نتیجه این افزایش منافع، آثار مثبتی بر فرایند توسعه بخش کشاورزی و جوامع روستایی خواهد داشت. بر اساس یافتههای پژوهش پیشنهاد می‌شود که دولت با در نظر گرفتن وظایف حاکمیتی خود، با اعمال سیاست‌های حمایتی هم از بعد تخصیص اعتبارات پژوهشی کافی و هم از منظر ایجاد همگرایی در بین کلیه سیاستگذاران اقتصادی کشور برای ایجاد باور لازم بر نقش بنیادی و راهبردی تحقیقات کشاورزی در توسعه اقتصادی و روستایی، بسترهای لازم را فراهم نماید.
