نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• محمدصادق قلی پور ¹
• احمد عابدی سروستانی ²
• رامتین جولایی ³

¹ دانشجوی سابق کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

² عضو هیات علمی- دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

³ عضو هیات علمی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

چکیده

اهمیت بازار برای محصولات کشاورزی به اندازه تولید محصول مهم می­‌باشد. این در حالی است که بازاریابی همواره یکی از مشکلات مهم کشاورزان خرده‌پا و خانوادگی بوده است. پژوهش توصیفی-پیمایشی حاضر به بررسی کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی مزارع خانوادگی خرد روستایی پرداخته است. جمعیت مورد مطالعه شامل 2000 کشاورز خانوادگی شهرستان باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد بود که با استفاده از جدول گرجسی و مورگان تعداد 322 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که روایی آن از طریق مراجعه به اساتید دانشگاه و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی مزارع خانوادگی برابر 5/2 است. به عبارتی به ازای یک واحد افزایش در هزینه­های محصول، قیمت آن 5/2 واحد افزایش می­یابد که این مسئله  به نفع تولیدکننده و به ضرر مصرف‌کننده می‌باشد. این در حالی است که با افزایش سطح تحصیلات، درآمد سالانه از کشاورزی، تعداد کارگر، خدمات زیربنایی و مالی، کارآیی بازاریابی محصولات افزایش می‌یابد. همچنین افزایش اندازه زمین ملکی، با مقدار عددی کارآیی بازاریابی رابطه عکس دارد. به عبارت دیگر با افزایش اندازه زمین ملکی مقدار عددی کارآیی بازاریابی، کاهش می­یابد. با افزایش هزینه سالانه کشاورزی نیز مقدار کارآیی بازاریابی کاهش می­یابد. البته این کاهش تا آن­جا مطلوب است که به عدد یک برسد. نتایج نشان داد که کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی زارعان باسواد و همچنین کشاورزانی که دارای اندازه زمین زراعی بیش از 5/1 هکتار بودند، بیش از سایر کشاورزان بود. در مجموع، فقط 3/0 درصد از کشاورزان دارای بازاریابی با کارایی مطلوب (برابر یک) بودند و بیشترین کارآیی مربوط به مسیر تولیدکنندگان به عمده­فروشان بود. تشکیل تعاونی­های بازاریابی و ترویج الگوی کشت مناسب از پیشنهادات تحقیق حاضر برای افزایش کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• بازار
• کارآیی
• کشاورزی خانوادگی

20.1001.1.23832657.1400.8.4.3.3

موضوعات

• اقتصاد کشاورزی

عنوان مقاله [English]

Investigating the Marketing Efficiency of Selected Crops in Rural Small Family Farms: A Case Study (Basht County)

نویسندگان [English]

• Mohammad-Sadeq Gholipour ¹
• Ahmad Abedi-Sarvestani ²
• Ramtin Joolaie ³

¹ Former MSc Student of Rural Development, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

² Faculty Member, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

³ Faculty Member, Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources

چکیده [English]

The importance of the market for agricultural products is as important as the production of the product. However, marketing has always been one of the major problems of smallholder and family farmers. The present descriptive survey research has investigated the marketing efficiency of agricultural products of rural small family farms. The study population included 2000 family farmers in Basht county in Kohgiluyeh and Boyer-Ahmad provinces. Using the Georgian and Morgan table, 322 of them were studied by random cluster sampling. A questionnaire was used to collect information, the validity of which was confirmed by referring to university professors, and its reliability was confirmed by Cronbach's alpha coefficient. The results showed that the marketing efficiency of family farm agricultural products is equal to 2.5. In other words, one unit increase in product costs, 2.5 units in price increase, which is to the benefit of the producer and to the detriment of the consumer. However, with increasing levels of education, annual agricultural income, number of workers, local infrastructure services, and financial services, the marketing efficiency of products increases. Also, increasing in size of the owned land is inversely related to the numerical value of marketing efficiency. In other words, as the size of owned land increases, the numerical value of marketing efficiency decreases. With increasing in the annual cost of agriculture, the amount of marketing efficiency decreases. The results showed that the marketing efficiency of agricultural products of literate farmers as well as farmers with arable land size more than 1.5 hectares was higher than other farmers. In sum, only 0.3% of farmers had marketing with the desired efficiency (equal to one), and the highest efficiency was related to the path of producers to wholesalers. Establishing marketing cooperatives and promoting a suitable cultivation pattern are among the suggestions of the present study to increase the marketing efficiency of agricultural products.

کلیدواژه‌ها [English]

• Market
• Efficiency
• Family Farming