نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه خوارزمی تهران

2 استاد دانشکده ی علوم جغرافیایی دانشگاه خوارزمی تهران

3 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی- جنگلداری دانشگاه لرستان

چکیده

تبیین و شناسایی مناطق دارای پتانسیل‌های اقتصادی، به‌ویژه در عرصه تولید و فرآوری محصولات کشاورزی و سرمایه‌گذاری هدفمند در مناطق روستایی، یکی از مباحث مهم برنامه‌ریزی روستایی و منطقه‌ای محسوب می‌شود که نقش ارزنده‌ای در افزایش اشتغال، درآمد، بهره‌وری و بهبود معیشت روستائیان کشور ایفا می‌کند. در این راستا، هدف کلی پژوهش حاضر اولویت‌بندی مکان استقرار تعاونی‌های فرآوری محصولات کشاورزی در مناطق روستایی پنج استان غرب کشور (کرمانشاه، کردستان، ایلام، لرستان و همدان) با استفاده از تکنیک TOPSIS است. به این منظور یکی از مهم‌ترین شاخص‌های مؤثر بر استقرار تعاونی‌ها در مناطق روستایی غرب کشور، یعنی دسترسی به مواد اولیه انتخاب گردید و برای تعیین وزن شاخص‌ها ضمن بررسی ادبیات تحقیق،‌ با استفاده از تکنیک گلوله برفی و روش نمونه‌گیری هدفمند، 11 نفر از اساتید، خبرگان و کارشناسان صنایع فرآوری محصولات کشاورزی انتخاب و از نظرات آنان بهره گرفته شد. نتایج پژوهش نشان داد که بر اساس شاخص دسترسی به مواد اولیه این صنایع، مناطق روستایی استان‌های کرمانشاه و همدان، از بالاترین رتبه استقرار تعاونی‌ها بر اساس روش تاپسیس برخوردار بودند و مناطق روستایی استان‌های لرستان، کردستان و ایلام به ترتیب در اولویت‌های سوم تا پنجم قرار گرفتند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Co-Locating the Processing of Agricultural Products

نویسندگان [English]

  • Adel Sulaimany 1
  • Hasan Afrakhteh 2
  • Rafat Sulaimany 3

1 Phd Student of Geography and Rural Planning, Kharazmi University

2 Hasan Afrakhteh , Professor of Geography and Rural Planning Department, Kharazmi University

3 M.Sc student of Natural Resources Engineering - Forestry , Lorestan University

چکیده [English]

Determination and identification of areas with economic potential, particularly in the production and processing of agricultural products and targeted investments in rural, urban and regional planning, is one of the important issues and it has a critical role in increasing employment, income, rural productivity and improve livelihood of this country. In this context, the aim of this study is to establish priority locations for processing agricultural cooperatives in rural areas of the West provinces (i.e. Kermanshah, Kurdistan, Ilam, Lorestan and Hamedan) by using TOPSIS. For this purpose, the availability of raw materials were selected as one of the most important factors affecting the establishment of cooperatives in rural areas of the West of the Country, and it was used to determine the weights while studying the literature by using the snowball sampling method. For this purpose, eleven instructor and experts from the industries in charge of agricultural products processing were selected and their comments were used. The results showed that based on the availability of raw materials to industries, rural areas of Kermanshah and Hamadan had the highest level of TOPSIS method based cooperatives and the rural areas in the provinces of Lorestan, Kurdistan, and Ilam was ranked third to the fifth.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Rural Development
  • Agricultural processing cooperatives
  • Locating
باباجانی، آ.،کلانتری، خ.، رضوان فر، ا.، وشعبانعلی فمی، ح. 1388. مکان‌یابی صنایع فرآوری محصولات باغی در استان کرمانشاه با استفاده از شاخص سازی ترکیبی و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS). مهندسی بیوسیستم ایران (علوم کشاورزی ایران)، 40(1): 71-78.
پاپلی‌یزدی، م.، و ابراهیمی، م. 1385.  نظریه‌های توسعه روستایی. چاپ دوم انتشارات سمت، تهران.
حیدری، ح.، علی بیگی، ا.، بینائیان، ا. 1394. موانع و راهکارهای فعال سازی تعاونی های مرزنشین استان کرمانشاه. تعاون و کشاورزی. 4(14): 89-109
ﺩﻓﺘﺮ برنامه‌ریزی ﻭ ﺗﺄﻟﻴﻒ کتاب‌های ﺩﺭﺳﻲ. 1388. ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻥ همدان. ﺗﻬـﺮﺍﻥ، ﻧﺸـﺮ ﺷـﺮﮐﺖ ﭼﺎﭖ ﻭ ﮐﺘﺎﺑ‌‌ﻬﺎﻱ ﺩﺭﺳﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ، تهران.
رضایی، ج .1386. امکان‌سنجی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی فرآورده‌های دامی در استان ایلام. پژوهش‌های جغرافیایی، 61(1) : 179-191.
طاهرخانی، م .1386. کاربرد تکنیک TOPSIS در اولویت‌بندی مکانی استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در مناطق روستایی.  پژوهش‌های اقتصادی، 3: 59-73.
محمدی، ح.، صبوحی صابونی، م.، کیخا، ا.، و فرجزاده، ز. 1390. تعیین مکان بهینه صنایع تبدیلی در استان فارس مطالعه موردی صنایع تبدیلی گوجه‌فرنگی. فصلنامه  اقتصاد و توسعه کشاورزی (علوم و صنایع کشاورزی)، 25: 400-409.
مخدوم، م. 1390. شالوده آمایش سرزمین. چاپ دوازدهم انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
مطیعی لنگرودی، س.، و نجفی‌کانی، ع. 1390. توسعه و صنعتی سازی روستاها: نظریه‌ها، روش‌ها و راهبردهای توسعه صنعتی. چاپ اول انتشارات دانشگاه تهران،تهران.
نوری زمان آبادی، س.، و نیلی پور طباطبایی، ش. 1386. اولویت‌بندی توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی با استفاده از روش دلفی شهرستان فلاورجان، استان اصفهان. پژوهش‌های جغرافیایی، 61: 161-177.
Bar el, R. 1984. Rural industrialization objective;The income-employment conflict. World Development, 12(2), :129-140.
Chandra, R. 2006. Industrialization and Development in The Third World; Routlege.