نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی

2 استادیار و قایم مقام رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی

چکیده

به دلیل توجه کمتر به ظرایف وپیچیدگی­های موضوع مشارکت، مشارکت زنان روستایی در پروژه­های توسعه اغلب به صورت یک شعار باقی می­ماند. لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی راهبردهای مناسب برای تحقق مشارکت واقعی زنان روستایی در پروژه­های توسعه از دیدگاه صاحب‌نظران انجام شد. به منظور دستیابی به این هدف، با استفاده از چارچوب مؤسسه بین‌المللی غذا (IFPRI)، راهبردها و راهکارهای مشارکت زنان در سه مرحله دسترسی به پروژه، منفعت یابی و توانمندی احصا شد. در این پژوهش که در سال‌های 1399-1400 انجام گرفت، به دلیل محدودیت‌های ایجاد شده در نتیجه شیوع بیماری کرونا، از روش پیمایش اینترنتی استفاده شد. جامعه آماری (71نفر) از بین اعضای انجمن علمی ترویج و آموزش کشاورزی به صورت تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‏ها، پرسشنامه بود که روایی و پایایی آن مورد تأیید قرار گرفت.  تحلیل داده­ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS 22، انجام گرفت. نتایج تحقیق نشان­داد که شش دسته عمده راهبرد برای تحقق مشارکت زنان در پروژه­های توسعه  شامل برنامه­ریزی بر اساس ویژگی­های فردی زنان، برنامه­ریزی بر اساس موضوعات فرهنگی و اجتماعی، برنامه­ریزی برای توسعه آموزش، محتوای رسانه­ها و فناوری اطلاعات وارتباطات، تشکیل گروه­های خاص زنان و شبکه‎سازی، دسترسی به منابع مالی، امکان مشارکت در طرح‌های اعتبارات خرد و در نهایت ارتقای سیاست‌های دولت و عملکرد سازمان‌ها می­باشد. اولویت­بندی راهکارهای تحقق مشارکت زنان در پروژه­های توسعه در مراحل سه گانه مذکور تفاوت دارد. راهبردی که در هر سه مرحله اولویت بالا دارد، تشکیل گروه­های خاص زنان و شبکه­سازی می­باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Strategies for rural women participation in development projects

نویسندگان [English]

  • Shohreh Soltani 1
  • Mojtaba Palouj 2

1 Manager of rural and agricultural development research group/APERDRI

2 Vice president of APERDRI

چکیده [English]

Rural women participation in development projects often remains a motto due to the lack of attention to its subtleties and complexities. This study was aimed to investigate the appropriate strategies for real participation of rural women in development projects. To achieve this goal, women's participation in three stages of access, benefit and empowerment was elaborated. In this study, which was conducted in the years 2020-2021, due to the limitations created as a result of the Corona virus pandemic, the Internet survey method was used. The statistical population (N= 71) included students and graduates of universities, faculty members, experts and managers of the Ministry of Jihad Agriculture who were randomly selected from the list of members of the Agricultural Extension and Education Scientific Association. Data collection instrument was a questionnaire whose validity and reliability was confirmed. Data analysis was performed using SPSS software 22.The results showed that there are six main strategies for achieving women's participation in development projects, including planning based on women's individual characteristics, planning based on cultural and social issues, planning for the development of education, media content and ICT, Forming special women's groups and networking, access to financial resources, the possibility of participating in micro-credit schemes, and finally promoting government policies and the performance of organizations. Prioritizing strategies for achieving women's participation in development projects can vary in three stages. Formation of special groups for women and networking had high priority in all three stages of participation.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Participation
  • Rural Women
  • Rural Development Projects
آرمن، س.، فرازمند، ح. و دانش، ح. 1394. بررسی اثرفناوری اطلاعات و ارتباطات برشاخص نابرابری جنسیتی. اقتصاد مقداری (بررسی­های اقتصادی), 12(2 (پیاپی 45)): 87-104.
حدادنیا، س. و فانی، ح. 1391. بررسی دیدگاه زنان روستایی در مورد تأثیر استفاده از ICT بر فعالیت‌های اجتماعی-اقتصادی آن‌ها، فصلنامه زن و جامعه، 3(3) :155-179.
خسروی پور ، ب. و فروشانی ن. 1390. مشارکت زنان و توسعه پایدار، فصلنامه  کار و جامعه، 132 و 133: 68-56.
فاضل، ر. (ترجمه). 1388. اجرای تحقیقات پیمایشی به وسیله ای میل و وب. شون لاو، م. ، فریکر، ر. د.، ان الیوت، جی آر، م. ناشر: صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران، مرکز تحقیقات، مطالعات و سنجش برنامه‌ای.
صادقلو، ط.، خوب، ش.، صاحبی، ش. 1399 . بررسی تأثیرات تبعیض جنسیتی بر میزان مشارکت‌پذیری زنان روستایی (منطقۀ مورد مطالعه: دهستآن‌های گلمکان و رادکان شهرستان چناران)، فصلنامه زن در توسعه و سیاست، 18(1): 23-53.
عالی‌زاده، الف ، بهرامی، س.  1395.  نقش زنان روستایی در ایجاد کسب و کار سبز (مطالعه موردی دو روستای قلعه قافه بالا و کفش محله استان گلستان)،  پژوهشنامه مددکاری اجتماعی ، 2(7): 151-122.
عبداللهیان، ح. وشیخ انصاری، م. 1393. رویکردی مقایسه‌ای بر کارایی روش‌های پیمایش آنلاین و آفلاین در مطالعه فیسبوک، مجله جامعه شناسی ایران، 15(3):65-92 . 
عربخانی، الف. 1398. توانمندسازی زنان و نفش آن در توسعه محلی ، نشر برتراندیشان.
علی بیگی، الف. ح.، بابایی، م. ح.، غلامی، م. 1392. تحلیل انگیزه های زنان روستایی برای مشارکت در برنامه های آموزشی و ترویجی ، فصلنامه علمی –پژوهشی زن و جامعه، 3(4):139-160
غفاری، ر. و ترکی هرچکانی، م. 1390. بررسی عوامل موثر بر مشارکت زنان و دختران در توسعه مناطق روستایی استان چهارمحال و بختیاری (مطالعه موردی روستاهای بخش فارسان)، فصلنامه جامعه شناسی مطالعات جوانان، 2(3):130-109 .
قادرزاده، الف. ، یوسفوند، ح. 1391.سنجش عوامل جامعه شناختی مؤثر در مشارکت مدنی زنان، زن در توسعه و سیاست (پژوهش زنان)، 10(4):101-126.
قربانی، م.، عوضی پور، ل.، راسخی، س. 1395. تحلیل سرمایه اجتماعی شبکه زنان روستایی در راستای توانمندسازی جوامع محلی (منطقه مورد مطالعه روستای بزیجان، شهرستان محلات، استان مرکزی). نشریه مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، 5(2): 294-273.
محسنی‌تبریزی، ع.، غفاری، غ.، نایبی، ه.، عفتی، م. 1399. تبیین جامعه‏شناختی مشارکت زنان در معیشت جامعه روستایی (مطالعه موردی: استان خراسان شمالی) ، فصلنامه روستا و توسعه ، 23(90) :157-179.
موحدی، ر.، حاجی هاشمی، ز و شهیدی، ن. 1398. عوامل اثرگذار بر کارآمدی پروژه­های توانمندسازی زنان روستایی، مورد تعاونی‌های خرد اعتباری در استان اصفهان، فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 8(1): 182-161.
نیکخواه، ه.، ظهیری نیا، م.،  کمالی، م. 1399. بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت‌ زنان روستایی در مدیریت مصرف آب در شهرستان میناب ، جامعه شناسی کاربردی، 31(3): 121-142 .
یاری، ع. ، چکشی، ب.، فخر، ف. 1393. نقش مشارکت زنان در راستای تحقق اهداف توسعه روستایی در منطقه اجرایی پروژه بین المللی ترسیب کربن منطقه حسین آباد غیناب استان خراسان جنوبی، همایش زن و توسعه پایدار روستایی، مشهد، 23 مهرماه .
Anyoha, N.O. 2011. Factors influencing rural women’s participation in development programs in Rivers State, Nigeria: key for social exclusion elimination. Journal of Community Mobilization and Sustainable Development, 6(1): 31-36.
Birikti, G. and Michael, T. and Haimanot 2014. An assessment of factors affecting participation of women in management position: the case of Ethio Telecom Company. Post Graduate Program, College of Business and Economics, Department of Public Administration and Development Management (PADM), Addis Ababa University.
Das, P. 2014. “Woman Participation in Community-Level Water Governance in Urban India: The Gap between Motivation and Ability, University of Hawaii at Manaoa USA.” World Development, 64: 206-218.
Durán-Díaz P. , Armenta-Ramírez A. , KristiinaKurjenoja A.  and Schumacher M. 2020. Community Development through the Empowerment of Indigenous Women in Cuetzalan Del Progreso, Mexico, Land 9(5):163- 190
IFPRI. 2016. Reach, benefit, or empower: Clarifying gender strategies of development projects, , International Food Policy Research Institute.
Jebessa, U.G., Amentie, Ch., Kaushik, K.K. and Akessa, G.M. 2015. Assessment of factors affecting women participation in managerial positions in selected public organizations in Jimma Zone, Oromia, Ethiopia. Global Journals Inc. (US), 15(4): 70-79.
Kongolo M. and Bamgose O.O. 2002. Participation of rural women in development: A case study of Tsheseng, Thintwa, and Makhalaneng Villages, South Africa, Journal of International Women's Studies 4(1):79-92.