نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• امیر سالاری ¹
• مریم حیدرزاده ¹
• نسیم قشقایی زاده ²

¹ گروه علوم و مهندسی آب، مجتمع آموزش عالی میناب، دانشگاه هرمزگان

² دکترای آبخیزداری و کارشناس شرکت سهامی آب منطقه ای استان هرمزگان

چکیده

پایش مداوم کمیت و کیفیت منابع آب زیرزمینی با توجه به وابستگی مفرط اشتغال، درآمد، تولید و توسعه پایدار روستاها به این منابع مخصوصاَ در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران امری ضروری می‌باشد. تحقیق حاضر با هدف بررسی کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی در محدوده روستاهای بخش مرکزی شهرستان بندرلنگه استان هرمزگان انجام گردید. پس از برآورد کمی بیلان آب زیرزمینی با احتساب کلیه مؤلفه‌های ورودی و خروجی آبخوان، نقشه‌های هیدروژئولوژیکی هم‌عمق، هم‌تراز و تغییرات سطح آب زیرزمینی بر اساس میانگین داده‌های ماه حداقل در نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) ورژن ۳/۱۰ محاسبه گردید. با پایش کمی منابع آب‌ زیرزمینی منطقه مورد مطالعه در طول دوره‌ی آماری ۱۳۹۶- ۱۳۸۱ و کیفی این منابع با استفاده از آمار کیفیت آب 35 حلقه چاه در طول دوره‌ی آماری ۱۳۹۶- ۱۳۷۲ که توسط شرکت آب منطقه‌ای ثبت شده بودند، منحنی‌های هم‌عمق، هم‌تراز و کیفی آب زیرزمینی تهیه و ترسیم گردید. نتایج نشان داد بیلان آب زیرزمینی آبخوان‌های پدل‌لمزان، دژگان غربی و دژگان شرقی به‌ترتیب 94/5، 64/0 و 24/3 میلیون متر مکعب در سال و مقدار برداشت مجاز از آبخوان‌های مذکور نیز به‌ترتیب 60/5، 64/0 و 64/0 میلیون متر مکعب در سال می‌باشد. افت سالانه 03/0-، 08/0- و 07/0- متری سطح آّب آبخوان‌های پدل‌لمزان و دژگان شرقی و غربی نشان‌دهنده شرایط مطلوب بیلان آبی آبخوان می‌باشد. نتایج کیفی حوزه نشان داد متوسط هدایت‌الکتریکی آبخوان پدل‌لمزان از 6935 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در سال 1375 تا 5654 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در سال 1381 کاهش یافته است. در آبخوان دشت دژگان نیز مشخص گردید متوسط هدایت الکتریکی آبخوان از 7410 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در سال 1377 تا 10424 میکروزیمنس بر سانتی‌متر در سال 1386 افزایش یافته است. کاهش مقدار هدایت الکتریکی در آبخوان پدل‌لمزان و افزایش آن در حوزه دژگان ارتباط مستقیم و زیادی با نوسانات بارندگی‌های حوزه مربوطه در این دوره دارد. نتیجه کلی این تحقیق این است که مدیریت یکپارچه منابع آب و اقدامات و برنامه‌ریزی‌های منطقه‌ای صورت گرفته باعث حفظ تعادل نسبی بیلان آبی منطقه گردیده اما جهت جلوگیری از کاهش کیفیت منابع آبی با شوری بالای حوزه بایستی ممنوعیت بهره‌برداری بیشتر از منابع آبی حوزه همچنان برقرار باشد.

کلیدواژه‌ها

• آبخوان
• افت
• بیلان
• شوری

20.1001.1.23832657.1400.8.1.8.2

موضوعات

• جغرافیا و برنامه ریزی روستایی

عنوان مقاله [English]

Quantitative and qualitative evaluation of groundwater resources and the effective factors affecting (Case study: Villages in the centeral part of Bandar Lengeh city)

نویسندگان [English]

• amir salari ¹
• Maryam heydarzadeh ¹
• nasim Ghashghaeizade ²

¹ Department of Sciences and Water Engineering, Minab Higher Education Center, University of Hormozgan

² PhD in watershed management and expert of regional water company of Hormozgan

چکیده [English]

Continuous monitoring of the quantity and quality of groundwater resources is essential due to the excessive dependence of employment on these resources. The present study was conducted with the aim of quantitative and qualitative study of groundwater resources in the villages of centeral part of Bandar Lengeh city. After quantitatively estimating the groundwater balance, taking into account all components of the aquifer inlet and outlet, level hydrogeological maps and groundwater level changes based on the average of the lunar data were at least in GIS software (10.3 version). By quantitative and qualitative monitoring of groundwater resources in the study area, using water quality statistics of 35 wells that were registered by the Regional Water Company during the statistical period of 2003-2018, groundwater curves were drawn and plotted. The results showed that the groundwater balance of Pedlmezan, west Dezhgan and east Dezhgan aquifers were 5.94, 0.64 and 3.24 million cubic meters per year, respectively, and the amount of allowable withdrawal from the mentioned aquifers were 5.60, 0.64 and 0.64 million cubic meters per year, respectively. Annual drop of -0.03, -0.08 and -0.07 meters of water level of Pedlmezan, west Dezhgan and east Dezhgan indicates the favorable conditions of the aquifer water balance. The qualitative results of the basin showed that the average electrical conductivity of Pedlmezan aquifer has decreased from 6935 μs⁄cm in 2007 to 5654 μs⁄cm in 2003. In Dezhgan plain aquifer, it was found that the average electrical conductivity of the aquifer has increased from 7410 μs⁄cm in 1998 to 10424 μs⁄cm in 2007. Decreasing the amount of electrical conductivity in Pedlmezan aquifer and increasing it in Dezhgan basin is directly related to fluctuations in rainfall in the relevant basin in this period. The general result of this research is that the integrated management of water resources and the measures and planning of the regions have maintained the relative balance of water balance in the region, but in order to prevent the reduction of the quality of water resources with high salinity of the basin, the ban on further exploitation of the water resources of the basin should continue.

کلیدواژه‌ها [English]

• Aquifer
• Drop
• Balance
• Salinity