نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه تربت حیدریه

2 استادیار مهندسی اقتصادکشاورزی دانشگاه تربت حیدریه

چکیده

بهینه‌سازی حمل و نقل محصولات کشاورزی، نقش مهمی در کاهش هزینه‌های تولید و قیمت تمام شده‌ی آن‌ها داشته و به کاهش حاشیه بازاری موجود در بازار این محصولات کمک می‌نماید. استان خراسان رضوی یکی از استان‌های مهم کشور در تولید محصولات باغی از جمله صیفی جات محسوب می‌شود. با توجه به گستره تولید محصولات باغی در سطح استان، انتقال آن مستلزم وجود یک شبکه انتقال کارا، به منظور افزایش بهره‌وری ماشین‌آلات و کاهش هزینه‌های مرتبط با آن است. هدف از مطالعه حاضر طراحی یک شبکه بهینه برای حمل و نقل این محصولات، از مناطق تولیدی در استان تا مراکز نگهداری و در نهایت مناطق مصرفی برپایه اطلاعات سال 96-1395 می‌باشد. برای این منظور از الگوهای برنامه-ریزی ریاضی حمل و نقل بهره گرفته شده که دارای 45 نقطه مبدأ و 49 نقطه مقصد و تعدادی نقاط میانی شامل انبار و سردخانه می‌باشد. نتایج مطالعه نشان داد در صورتی که از مسیرهای بهینه که مدل ارائه داده است استفاده شود، حدود 51/22 درصد هزینه‌های حمل و نقل کاهش خواهد یافت. در انتها به منظور تحلیل حساسیت الگو، دو سناریو با انحراف از مدل بهینه حل گردید که نتایج آن نشان داد افزایش تقاضای محصولات باغی باعث افزایش هزینه‌های حمل و نقل و افزایش میزان تولید؛ و افزایش ظرفیت ماشین‌آلات منجر به کاهش هزینه‌های حمل و نقل خواهد شد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Optimal Vegetables Transportation Network in Rural Areas of Khorasan Razavi Province

نویسندگان [English]

  • - - 1
  • Toktam Mohtashami 2
  • - - 1

1 -

2

چکیده [English]

Optimizing the transportation of agricultural products plays an important role in reducing production costs and helps reduce the market margin of these products. Khorasan Razavi province is one of the major provinces of country in the production of vegetables. Due to the wide range of vegetables produced in the province, an efficient transportation network is required in order to increase the productivity of machinery and reduce the associated costs. The aim of the present study is to design an optimal network for transporting these products from production areas in the province to maintenance centers and ultimate consumption areas in year 2016. To this end, the mathematical programming models of transportation have been used. Based on this, a combined transportation was designed that has 45 origin notes and 49 destination notes and a number of mid-nodes including warehouse and refrigerator. The results of the study showed that approximately 22.51% of the shipping costs would be reduced if the optimal routes provided by the model were used. Finally, in order to analyze the susceptibility of the model, two scenarios with the deviations from the optimal model were solved that results indicated that increasing demand for vegetables will increase transportation costs, while increase in production and capacity of machinery will reduce shipping costs.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mathematical programming
  • Optimal Model
  • optimal route
  • Transportation route
افندی‌زاده، ش. و منتظری، ا. 1382. کاربرد برنامه­ریزی خطی در بهبود وضعیت حمل و نقل گندم در کشور. ششمین کنفرانس بین­المللی مهندسی عمران،17-15 اردیبهشت، اصفهان.
آمارنامه کشاورزی. ۱۳۹۴. وزارت جهاد کشاورزی. معاونت برنامه­ریزی و اقتصادی مرکز فناوری اطلاعات و ارتباطات.
چیذری، م. ۱۳۸۴. کاربرد برنامه­ریزی خطی در تعیین الگوی اقتصادی حمل و نقل محصولات دریایی در ایران. پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
سالنامه آماری حمل و نقل جاده­ای استان خراسان رضوی. 1395. اداره کل حمل و نقل و پایانه­های استان خراسان رضوی.
سالنامه آماری بخش کشاورزی استان خراسان رضوی. 1395. سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان رضوی.
صالح، ا.، پیکانی، غ. و مقیسه، س. 1389. بهینه­سازی پویای حمل و نقل دانه روغنی سویا در ایران. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 18(70): 106-89.
کوپاهی، م. و کیانی، غ. ۱۳۸۵. تعیین برنامه بهینه حمل و نقل گندم در ایران با استفاده از روش برنامه­ریزی خطی. مجله علوم کشاورزی ایران، ۳۷ (۱): ۱۳۵-۱۲۷.
محمود زاده، ح. 1396. بهینه­سازی حمل و نقل گندم سیلوها (سیلوهای استان آذربایجان غربی). دومین کنفرانس بین­المللی مدیریت و حسابداری، 15 تیر، تهران.
محمودی‌نیا، م.، سلیمانی سدهی، م. و کریمی، ب. 1395. طراحی شبکه حمل و نقل داخلی گندم کشور با رویکرد مکان‌یابی قطب­ها. مهندسی حمل و نقل، 8 (1): 140-125.
مقیسه، س.، پیکانی، غ. و صالح، الف. 1389. بهینه­سازی پویای حمل و نقل دانه­ی روغنی آفتاب­گردان در ایران. اقتصاد کشاورزی، ۳ (۴): 137-121.
ممدوحی، ا.، سید وکیلی، س، ع. و علیمرادی، م. ۱۳۸۶. توسعه یک الگوی ریاضی برای مکان­یابی تأسیسات ذخیره­سازی گندم. مجموعه مقالات همایش سیاست­ها و مدیریت برنامه های رشد و توسعه در ایران تهران (جلد اول)، موسسه عالی آموزش و پژوهش مدیریت و برنامه ریزی.
نوذری، و. 1386. بهینه­یابی حمل و نقل پسته. پایان‌نامه دوره کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید باهنر کرمان.
یزدان پناه، ص.، محمدی، ح. و ارجمند، پ. ۱۳۸۹. تعیین اولویت­های توسعه مراکز تبدیل و ذخیره گندم با استفاده از الگوی حمل و نقل. مجله ریاضیات کاربردی واحد لاهیجان، ۷ (۱): 40-27.
Caselli, F. Chen, S. and Gollin, D. 2012. Agriculture and Structural Transformatin in an Open Economy. The Case of Ghana. IGC Working Paper. International Growth Centre (IGC). London UK.
Etemadnia, H., Goetz, S. J., Canning, P., and Tavallali, M. S. 2015. Optimal wholesale facilities location within the fruit and vegetables supply chain with bimodal transportation options: An LP-MIP heuristic approach. European Journal of Operational Research, 244 (2): 648-661.
Rantala, J. 2004. Optimizing the supply chain strategy of a multi-unit finish nursery company. Silva Fennica, 38 (2), 203–215.
Rong, A., Akkerman, R., and Grunow, M. 2011. An optimization approach for managing fresh food quality throughout the supply chain. International Journal of Production Economics, 131 (1): 421–429.
Weng, X., Yang, H. and Wang, L. 2015. Research on Cold Chain Logistics Traceable System for Fresh Agricultural Products. American Journal of Industrial and Business Management, 5(12): 725-735.