نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد

2 دانش اموخته گروه جغرافیای دانشگاه فردوسی مشهد

3 گروه جغرافیای دانشکده ادبیات، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

4 استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

«واره» سمن خود جوش دیرینه‌ای است که به عنوان نمود مشارکت زنان روستایی، در توانمند‌سازی آنان از دیرباز نقش بسزایی داشته است. هدف تحقیق حاضر، بررسی وضعیت این سمن، نقاط قوت و ضعف و تاثیر آن بر توانمندسازی زنان روستاهای بخش مرکزی شهرستان رشتخوار است. اطلاعات مورد نیاز از طریق مصاحبۀ نیمه‌ساختارمند با نمونه‌ای برگزیده از سرگروه‌ها و اعضای ثابت سمن (20n=) و برمبنای نظریۀ بنیانی، جمع آوری و تدوین شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد ایجاد و تداوم واره در روستاهای با معیشت غالب دامداری کوچک و سنتی نمود بیشتری دارد و به کارکرد های اجتماعی چون، برقراری عدالت و نظم و آثار اقتصادی چون؛ صرفه‌جویی در وقت، سودآوربودن، حس اقتدار و استقلال مالی در بین هم وارگان منجر شده است. در عین حال با چالش‌هایی نیز مواجه شده است، از جمله خشکسالی‌های پی در پی و مشکلات تهیه علوفه، همچنین فناوری های مدرن نظیر نگهداری شیر در یخچال و توسعه ماشین الات حمل شیر به کارخانه که در کم‌رنگ شدن اهمیت وکارکرد این سمن موثر بوده است. ماندگاری «واره » و مشارکت واقعی زنان در آن به‌صورت نظام‌مند می تواند به عنوان یک الگوی موفق در سمن‌های نوبنیاد و رسمی به کار گرفته شود و نهادینه گردد

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigating the Impact of the Traditional NGO "Vareh" on the Empowerment of Rural Women( Case study: Roshtkhar County)

نویسندگان [English]

  • khadijeh Bouzarjomehri 1
  • khadijeh Javani 2
  • Hamid Shayan 3
  • Maryam Ghasemi 4

1 Dep. Geography of Faculty of Letters and Humanities of Ferdowsi University of Mashhad – Mashhad- Iran

2 Postgraduate of Department Geography of Faculty of Letters and Humanities of Ferdowsi University of Mashhad – Mashhad- Iran

3 Dep. Geography of Faculty of Letters and Humanities of Ferdowsi University of Mashhad – Mashhad- Iran

4 Assistant Professor of geography and Rural Planning, Ferdowsi University, Mashhad, Iran.

چکیده [English]

"Vareh" NGO is a long-standing spontaneity and has continued to function as a manifestation of the participation of rural women in empowering them for a long time. The main purpose of this study is to investigate the status of these cements, strengths and weaknesses and their impact on women's empowerment in rural areas of the central part of Roshtkhar County. The necessary information for the research was obtained through a semi-structured interview with a selected sample of semen groups and fixed members (n = 20) and was compiled using the conventional coding process based on the basic theory. The results showed that the creation and continuity in arid and desert areas of villages with the predominant livelihood of small and traditional livestock and has social functions such as establishing justice, fairness and order and congratulations and cultural relations between peers and economic effects such as; It has led to time savings, profitability, a sense of authority and financial independence, and empowered rural women. At the same time, this NGO also faces challenges such as successive droughts and forage problems, the possibility of storing milk in the refrigerator and the development of machines for collecting and transporting milk to the factory, in reducing the importance and function of "Vareh". Has been effective. The permanence of this veteran NGO and the success of the real participation of women in it can be systematically applied and institutionalized in a pattern in the newly established and formal NGO.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Non-Governmental Organization (NGOs)
  • Vareh
  • Basic Theory
  • Empowerment of Rural Women
  • Roshtkhar County
بارانی، ح.، مهرابی، ع.ا.، مقدم، م.، فرهادی، م. 1382. بررسی الگوی مکانی و زمانی چرا در شرق البرز. مجله منابع طبیعی ایران ،56(2): 117-130
براری، م.، مطهری اصل، م.، و رضوی خراسانی، سید جمال. 1391. بررسی تأثیر عضویت در سازمآن‌های مردم نهاد بر پایگاه اجتماعی- اقتصادی زنان سرپرست خانوار، فصلنامه­ی علمی- پژوهشی جامعه شناسی زنان، 3(1): 157-180
 بوزرجمهری، خ، معصومی جشنی،م.، جهانتیغ، ح. 1395، نقش دانش بومی و سنت های محلی زنان در تولید و مدیریت فراورده های دامی ( مطالعه موردی: روستای ابونصر، شهرستان بوانات)، فصلنامه دانش های بومی ایران، سال سوم، شماره 6 ، 89-118 .
حیدری، ن.، جمشیدی، م. 1395. نقش و جایگاه سازمآن‌های مردم نهاد در مشارکت سیاسی در دورآن‌های ریاست جمهوری خاتمی، احمدی نژاد و روحانی، فصلنامه تخصصی علوم سیاسی، 12(36): 152-125.
دهداری،س.، فرجی،م.، چراعیان، ع.، قربانی، م. 1396. بررسی دانش بومی زنان روستایی در تولید و مدیریت محصولات دامی-روستای امامزاده صالح کوتاه،  نشریه علمی پژوهشی مرنع، 11(3): 320-306.
راسخی، س.، قربانی، م.، مهرابی، ع ا.، جوادی، س ا. 1393. بوم­شناسی فرهنگی؛ تحلیل دانش بومی و انسجام اجتماعی در مدیریت شیر دام­های چرا کننده در مرتع (مطالعه موردی: روستای قصر یعقوب، خرم­بید، استان فارس)، نشریه مرتع و آبخیزداری، مجله منابع طبیعی ایران، 67 (2): 232- 217.
رحمانی آزاد، ا. و قربانی، م. 1395. سنت­های محلی و همیاری در مدیریت شیر دام­های گوسفندی چرا کننده از مرتع( نمونه­ای از دانش بومی در روستای لزور)، نشریه علمی پژوهشی مرتع، 10 (1): 93- 82.
 رستمی، ف. 1385. اهمیت دانش بومی با تأکید برنقش زنان روستایی در کاربرد آن، ماهنامه پژوهش زنان، شماره 170، 57- 54.
 رکن­الدین افتخاری، ع.، بدری، ع. 1391. بنیآن‌های نظریه­ای الگوی توسعه­ای روستای نمونه، انتشارات استانداری گیلان.
 زمانی پور، ا.، محمد قلی نیا، ج.، غوث، ک.، 1390، کاربرد دانش بومی در تولید محصولات دامی، مطالعه موردی ناحیه هردنگ، مطالعات فرهنگ اجتماعی خراسان، (21): 74-97.
سعیدی، م ر. 1393. درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمآن‌های غیر دولتی، انتشارات سمت.
 شاه بهرامی، ف.، پیشگاهی فر، ز.، زال پور، ک. و بختیارى، ت. 1389. تأثیر فعالیت هاى سازمان هاى مردم نهاد بر پیشگیری از ارتکاب جرم زنان سرپرست خانوار، فصلنامه مدیریت انتظامی، 5(3): 504-518.
 شکوری، ع. 1390. مشارکت­های اجتماعی و سازمآن‌های حمایتی (با تأکید بر ایران)، تهران، انتشارات سمت.
 شکوری، ع.، رفعت جاه، م.، جعفری، م. 1386. مؤلفه­های توانمندی زنان و تبیین عوامل مؤثر بر آن­ها، نشریه زن در توسعه و سیاست، 5(1): 26-1.
عباسی، ا. 1382. در جستجوی برکت در قرن بیست و یکم؛ برنامه­ریزی سیستمی، مسایل توسعه و دانش بومی یاریگری، فصلنامه انسان­شناسی، 1 (4): 255- 243.
 علی بیگی، ا ح.، و زرافشانی، ک. 1384. تحلیل جنسیتی فعالیت­های کشاورزی در روستاهای شهرستان کرمانشاه: توصیه­هایی برای عاملان توسعه اقتصادی، مطالعات زنان، 5 (14).
 علی شاهی، م. 1386. امنیت غذایی و اقتصادی کشور، ششمین کنفرانس اقتصاد کشاورزی ایران، صص 2-5.
 علی­بابایی­عمران، ا.، مروری مهاجر، م ر.، قربانی، م. و عواطفی همت، م. 1393. اکولوژی فرهنگی؛ تحلیل دانش اکولوژیک بومی در مدیریت دام در دامداری متحرک (مطالعه موردی: گله­های گوسفندی روستای کُدیر در شمال کشور)، دومین همایش ملی دانشجویی علوم جنگل، انجمن علمی دانشجویی جنگلداری دانشگاه تهران.
عواطفی ه، م.، بازیگر، 1. 1396. دانش بومی زنان ایل پاپی شهرستان خرم‌آباد، نشریه علمی زن و فرهنگ، ۸(۳۱): ۷۵-۸۹.
فرهادی، م. 1379، نگاهی به انواع گله و شبان و یاریگری در چرانیدن دام چکنه ( خرده مالکی) در ایران، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 15 (3): 135-166 .
فرهادی، م. 1382. واره: نوعی تعاونی سنتی کهن و زنانه در ایران، نامه انسان شناسی، 1 (4): 255- 243.
 فرهادی، م. 1387. گونه­شناسی یاریگری­ها و تعاونی­های سنتی در ایران، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی، 8 (2): 60- 13.
فرهادی، م. 1387. واره؛ درآمدی به مردم شناسی و جامعه شناسی تعاون، تهران، شرکت سهامی انتشار.
قربانی، م. 1391. نقش شبکه های اجتماعی در مکانیزم های استفاده از مرتع (مطالعه موردی: منطقه طالقان) ، پایان نامه دکتری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران،1- 430.
قشقایی، ف. 1378. نقش سازمآن‌های غیر دولتی در اداره امور عمومی کشور، نشر مرکز آموزش مدیریت دولتی.
 گلشن­پژوه، م ر. 1391. راهنمای سازمآن‌های غیردولتی (با اصلاحات و اضافات)، انتشارات: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین‌المللی ابرار معاصر تهران.
یاسوری، مجید.1390. نقش سازمآن‌های غیردولتی (NGO) در توانمندسازی زنان و جوانان روستایی (نمونه: روستای اردوغش)، فصلنامه چشم انداز (مطالعات انسانی)، 6 (17): 60-44.
Al-Amin, M. Chowdhury,T. 2008. Women, Poverty and Empowerment: An Investigation into the Dark Side of Microfinance. Asian Affairs, 30(2): 16-29.
Bouzarjomehri, kh. Javani, Kh..2020. The Role of Non-Governmental Organizations (NGOs) in Women’s Empowerment and Environmental Protection in the Rural Areas (Case Study: Rural Areas of County Roshtkhar). Journal of Research and Rural Planning. 9 (2): Spring 2020, Serial No. 29.
Erickson, J.I., Hamilton, G.A., Jones, D.E., & Ditomassi, M. 2003. Measuring the impact of collaborative governance: Beyond empowerment. Journal of Nursing Administration, 33(2): 96-104.
Handy, F., & Meenaz, K. 2006. Practice What You Preach? The Role of Rural NGOs in Women's Empowerment, Journal of Community Practice, 14 (3): 69-91
Islam, N., & Sultana, N. 2005. Role of NGOs in Empowering the Vulnerable women: a study on ACD, Asian Affairs, 27 (4): 24-40.
Kazi, R. Muhammad, A. Mahmuda, Kh. 2017. Women’s Empowerment through NGOs intervention   A Socio-economic Assessment of Rural Area in Rangpur. Journal of Humanities and Social Science (IOSR-JHSS) 22 (3): 25-39.
Li, X. Gan, C. & Hu, B. 2011.The impacts of Micro-credit on Women’s Empowerment: Evidence from china. The journal of Chinese Economic and Business Studies, 22 (3): 239-261.
Mara, J. G., & Janis, L. 2015. Innovative Grassroots NGOS and the Complex Processes of Women’s Empowerment: An Empirical Investigation from Northern Tanzania, World Development. 66: 762–777.
Newaz, W. 2000. Impact of NGO Credit Programs on the Empowerment of Rural Women in Bangladesh: A Case of UTTARAN, Paper presented at the conference "The Third Sector: For what and for whom?" organized by the International Society for Third-sector Research in Dublin, Ireland July 5-8.
Osterwalder, A. 2003. Sustainable Rural Development in Developing Countries, University of Lausanne.
  Ratinger, T. & Boskova, I. 2013. Strategies and effects of milk producers’ organisations in the Czech Republic, AGRIC. ECON. -CZECH, 59 (3): 113- 1.
Riaz, K. 2008. A Case Study of Milk Processing: The Idara-e-Kissan Cooperative, the Lahore Journal of Economics, 13 (1): 87- 128.
Streeten .1997. Non-Government Organizations, JSTOR Journal.
Venise, B. & Salvatore, M. 2020. Building leadership capacity in women: an NGO in India’s initiative towards women members of SHGs. Journal Development in Practice, Vol. 30 https://doi.org/10.1080/09614524.2019.1701988
Kabeer, N. 2002. Resources, Agency, Achievements: Reflections on the Measurement of Women’s Empowerment, pp. 17-57, in: B. Sevefjord and B. Olsson (eds) Discussing Women’s Empowerment - Theory and Practice. Sweden: Swedish International Development Agency.
Hashemi, S, R.Schuler, S.,and Ann P.Riely. 1996. Rural Credit Programs and Women‟s Empowerment in Bangladesh, World Development, 24(4): 635-653.