مقاله پژوهشی
توسعه روستایی
توحید علیزاده؛ محمد مظلوم خراسانی؛ علی اکبر مجدی
چکیده
صنعتی شدن نقش عمدهای در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی دارد. در فرایند توسعه صنعتی، استقرار پدیده شهرک صنعتی به عنوان یکی از راهبردهای توسعه روستایی شناخته میشود. مطالعه حاضر با هدف شناسایی و بررسی میزان اثر ابعاد اجتماعی و اقتصادی استقرار شهرک صنعتی فاز یک و دو، در نواحی روستایی شهرستان ارومیه صورت گرفته است. روش پژوهش، ...
بیشتر
صنعتی شدن نقش عمدهای در توسعه اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی دارد. در فرایند توسعه صنعتی، استقرار پدیده شهرک صنعتی به عنوان یکی از راهبردهای توسعه روستایی شناخته میشود. مطالعه حاضر با هدف شناسایی و بررسی میزان اثر ابعاد اجتماعی و اقتصادی استقرار شهرک صنعتی فاز یک و دو، در نواحی روستایی شهرستان ارومیه صورت گرفته است. روش پژوهش، شبه آزمایشی است که با استفاده از طرح پسآزمون مورد سنجش قرارگرفتهاند. جامعه آماری شامل روستائیان نواحی همجوار و غیرهمجوار شهرکهای صنعتی است. حجم نمونه، تعداد 400 نفر از ساکنان روستاهای اطراف شهرک صنعتی به عنوان نمونه گروه آزمایش (از روستاهای الیاسآباد، قهرمانلوی سفلی و جارچیلو) و بعلاوه 400 نفر از افراد روستائی خارج از ناحیه شهرکهای صنعتی ( از روستاهای کشتیبان، تازهکند و میاوق) نمونه گروه شاهد انتخاب شدند.نتایج تحقیق نشان داد که دو منطقۀ مورد بررسی یعنی روستاهای مجاور شهرک صنعتی و روستاهای دور از شهرک صنعتی به لحاظ پیامدهای اقتصادی و اجتماعی با یکدیگر متفاوت هستند. در ابعاد پیامدهای اقتصادی، میانگین روستاهای مجاور (بهبود اقتصادی (30/6)، اشتغال زایی (13/5)، رضایت شغلی (7) بیشتر از روستاهای دور از شهرک (بهبود اقتصادی (25/8)، اشتغال زایی (10/8)، رضایت شغلی (5/9) بود. این تفاوت، با استفاده از مقادیر مربوط به آزمون تی دو نمونهای مستقل معنادار شده است. به طورکلی میانگین این متغیر در روستاهای مجاور شهرک (51/1) و در روستاهای دور از شهرک (42/6) ارزیابی گردید. نتایج، همچنین نشان میدهد که، همزمان با کاهش مهاجرت و افزایش کیفیت زندگی در روستاهای مجاور شهرک، افزایش آسیبهای اجتماعی در این روستاها مشاهده میشود.
مقاله پژوهشی
توسعه روستایی
سید مجتبی مجاوریان؛ رقیه زاهدیان تجنکی؛ مریم اسدپور کردی
چکیده
مطالعه رفتار سرمایهگذاران کمک شایانی در توسعه بخشهای مختلف اقتصادی دارد. یکی از موارد مهم در ارزیابی میزان موفقیت سرمایهگذاران، رسیدن آنها به اهداف پیشبینی شده است. در این مطالعه به بررسی سطح تحقق پروژههای ساخت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی استان مازندران پرداخته شده است. سطح تحقق اهداف در این مطالعه از نسبت ظرفیت ...
بیشتر
مطالعه رفتار سرمایهگذاران کمک شایانی در توسعه بخشهای مختلف اقتصادی دارد. یکی از موارد مهم در ارزیابی میزان موفقیت سرمایهگذاران، رسیدن آنها به اهداف پیشبینی شده است. در این مطالعه به بررسی سطح تحقق پروژههای ساخت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی استان مازندران پرداخته شده است. سطح تحقق اهداف در این مطالعه از نسبت ظرفیت پیشنهادی در جواز تأسیس و ظرفیت احداث شده برای شروع کار به دست آمده است. اطلاعات مورد نیاز این تحقیق از سازمان جهاد کشاورزی استان مازندران جمعآوری و 386 واحد به عنوان نمونه انتخاب شده است. واحدهای مورد مطالعه در این تحقیق به سه دسته کمتر از حد تحققیافته، کاملا تحققیافته و بیشتر از حد تحققیافته تقسیم و الگوی پروبیت ترتیبی برای شناسایی عوامل اثرگذار بر سطح تحققپذیری استفاده شده است. نتایج نشان میدهد متغیرهای نوع مالکیت، مکان استقرار، اندازه فعالیت، طول دوره ساخت واحد بر سطح تحقق احداث صنایع تبدیلی مؤثر هستند. میزان تأثیر متغیرهای مزبور در شهرستانهای مختلف و نوع فعالیت متفاوت است. با استفاده از الگوی حاضر میتوان سطح تحقق اهداف برنامهریزیشده در احداث واحدهای نامبرده شده را پیشبینی کرد.
مقاله پژوهشی
اقتصاد کشاورزی
محمدصادق قلی پور؛ احمد عابدی سروستانی؛ رامتین جولایی
چکیده
اهمیت بازار برای محصولات کشاورزی به اندازه تولید محصول مهم میباشد. این در حالی است که بازاریابی همواره یکی از مشکلات مهم کشاورزان خردهپا و خانوادگی بوده است. پژوهش توصیفی-پیمایشی حاضر به بررسی کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی مزارع خانوادگی خرد روستایی پرداخته است. جمعیت مورد مطالعه شامل 2000 کشاورز خانوادگی شهرستان باشت در ...
بیشتر
اهمیت بازار برای محصولات کشاورزی به اندازه تولید محصول مهم میباشد. این در حالی است که بازاریابی همواره یکی از مشکلات مهم کشاورزان خردهپا و خانوادگی بوده است. پژوهش توصیفی-پیمایشی حاضر به بررسی کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی مزارع خانوادگی خرد روستایی پرداخته است. جمعیت مورد مطالعه شامل 2000 کشاورز خانوادگی شهرستان باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد بود که با استفاده از جدول گرجسی و مورگان تعداد 322 نفر با روش نمونهگیری خوشهای تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که روایی آن از طریق مراجعه به اساتید دانشگاه و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی مزارع خانوادگی برابر 5/2 است. به عبارتی به ازای یک واحد افزایش در هزینههای محصول، قیمت آن 5/2 واحد افزایش مییابد که این مسئله به نفع تولیدکننده و به ضرر مصرفکننده میباشد. این در حالی است که با افزایش سطح تحصیلات، درآمد سالانه از کشاورزی، تعداد کارگر، خدمات زیربنایی و مالی، کارآیی بازاریابی محصولات افزایش مییابد. همچنین افزایش اندازه زمین ملکی، با مقدار عددی کارآیی بازاریابی رابطه عکس دارد. به عبارت دیگر با افزایش اندازه زمین ملکی مقدار عددی کارآیی بازاریابی، کاهش مییابد. با افزایش هزینه سالانه کشاورزی نیز مقدار کارآیی بازاریابی کاهش مییابد. البته این کاهش تا آنجا مطلوب است که به عدد یک برسد. نتایج نشان داد که کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی زارعان باسواد و همچنین کشاورزانی که دارای اندازه زمین زراعی بیش از 5/1 هکتار بودند، بیش از سایر کشاورزان بود. در مجموع، فقط 3/0 درصد از کشاورزان دارای بازاریابی با کارایی مطلوب (برابر یک) بودند و بیشترین کارآیی مربوط به مسیر تولیدکنندگان به عمدهفروشان بود. تشکیل تعاونیهای بازاریابی و ترویج الگوی کشت مناسب از پیشنهادات تحقیق حاضر برای افزایش کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی میباشد.
مقاله پژوهشی
اقتصاد کشاورزی
فاطمه رستگاری پور؛ فاطمه مساحی؛ عزیزالله اربابی
چکیده
تغییر هزینه مصرفی خانوار در ایران یکی از مهمترین موضوعاتی است که از تغییرات اجتماعی و اقتصادی تأثیر پذیرفته است. توجه به مسئله تخصیص منابع محدود کشور و مدیریت جمعیتی الگوی مصرف خانوارهای کشور سبب شده تا بررسی تغییرات مصرف و عوامل مؤثر بر آن از اهمیت بالایی برخوردار باشد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تأثیر پویایی جمعیت و میزان ...
بیشتر
تغییر هزینه مصرفی خانوار در ایران یکی از مهمترین موضوعاتی است که از تغییرات اجتماعی و اقتصادی تأثیر پذیرفته است. توجه به مسئله تخصیص منابع محدود کشور و مدیریت جمعیتی الگوی مصرف خانوارهای کشور سبب شده تا بررسی تغییرات مصرف و عوامل مؤثر بر آن از اهمیت بالایی برخوردار باشد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تأثیر پویایی جمعیت و میزان تأثیرات عوامل اقتصادی بر تغییرات مصرف خانوارهای روستایی و شهری میباشد. بهمنظور نیل به اهداف این مطالعه از روش پانل دیتا با تکیه بر اطلاعات درآمد و هزینه و مصرف خانوار طی دوره 1395-1385 استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد متغیرهای بیکاری و تحصیلات رابطه معکوس با مصرف خانوار دارند بطوریکه با افزایش یک درصد در این متغیرها، مصرف خانوار به میزان 36/5 و 57/9 درصد کاهش مییابد. همچنین متغیرهای جمعیت، درآمد و هزینه کل با مصرف خانوار رابطه مثبت دارند بطوریکه با افزایش یک درصد در این متغیرها، میزان مصرف به ترتیب به میزان 6/8 ، 06/0 و 05/0 درصد افزایش مییابد. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد میشود سیاستگذاریهای مناسب توسط دولت در جهت افزایش اشتغال و افزایش درآمد خانوارها صورت پذیرد.
مقاله پژوهشی
اقتصاد کشاورزی
تکتم محتشمی
چکیده
صنعت ابریشم با توجه به پتانسیلها و امکانات موجود خود میتواند از طرق مختلف در محور توسعه قرار گیرد و نقشی راهبردی در توسعه روستایی ارائه نماید. در مطالعه حاضر، سعی شده راهبردهایی برای توسعه صنعت ابریشم در کشور ارائه شود تا از این طریق بتوان امکان توسعه بهویژه در بخش روستایی را فراهم آورد. برای این منظور نخست با استفاده از ادبیات ...
بیشتر
صنعت ابریشم با توجه به پتانسیلها و امکانات موجود خود میتواند از طرق مختلف در محور توسعه قرار گیرد و نقشی راهبردی در توسعه روستایی ارائه نماید. در مطالعه حاضر، سعی شده راهبردهایی برای توسعه صنعت ابریشم در کشور ارائه شود تا از این طریق بتوان امکان توسعه بهویژه در بخش روستایی را فراهم آورد. برای این منظور نخست با استفاده از ادبیات موضوعی و مصاحبه با خبرگان این حوزه، 12 نقطه بیرونی و 11 نقطه درونی مشخص و اولویتبندی شد. در ادامه بر پایه یک مدل راهبردی (TOWS) استراتژیهای توسعه این صنعت تعیین گردید. جامعه آماری این تحقیق متخصیص و خبرگان آشنا به عملیات و محیط داخلی و خارجی این صنعت در سال 1397 بوده و تمامی اطلاعات جمعآوریشده از طریق اجماع قضاوتهای 36 نفر از این متخصصان حاصلشده است. نتایج بهدستآمده نشان داد، استراتژی بازسازی و تقویت ادغام نوغانداری در زنجیره ارزش ابریشم بهعنوان بهترین راهبرد انتخاب می باشد. براین اساس، انجام اصلاحاتی ساختاری برای بهبود زنجیره ارزش این صنعت براساس بهبود کارایی، بهبود ارزش فرآورده های ابریشمی، ایجاد ارزش با توسعه محصولات جدید و مشارکت در توسعه پیشنهاد شده است.
مقاله پژوهشی
توسعه روستایی
ابوالفضل توسلی؛ سید محمد رضا سید حسینی؛ علیرضا آبده
چکیده
تولید دانههای روغنی، نقش بسزایی در صرفهجویی ارزی، تسریع روند توسعه اقتصادی، امنیت و استقلال غذایی کشور ایفا میکند. همچنین همواره از روستاها به عنوان یکی از مولفهها و اهرمهای قدرتمند و اثرگذار در تسهیل و تسریع روند توسعه اقتصادی کشور یاد میشود. از این رو پژوهش حاضر با هدف ارائه برنامه راهبردی پتانسیل کشت و کار گیاهان دانه ...
بیشتر
تولید دانههای روغنی، نقش بسزایی در صرفهجویی ارزی، تسریع روند توسعه اقتصادی، امنیت و استقلال غذایی کشور ایفا میکند. همچنین همواره از روستاها به عنوان یکی از مولفهها و اهرمهای قدرتمند و اثرگذار در تسهیل و تسریع روند توسعه اقتصادی کشور یاد میشود. از این رو پژوهش حاضر با هدف ارائه برنامه راهبردی پتانسیل کشت و کار گیاهان دانه روغنی در توسعه پایدار مناطق روستایی حوزه سیستان به روش SWOT در سال 1400 به اجرا در آمد. در مطالعه حاضر چهار گیاه دانه روغنی مهم منطقه شامل کنجد، گلرنگ، کلزا و آفتابگردان مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش از نظر هدف نظری، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی -تحلیلی میباشد. ابزار گردآوری اطلاعات در این مطالعه، پرسشنامه بود. نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای هدف مذکور از دیدگاه محققان، مدیران و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و همچنین کشاورزان گیاهان دانه روغنی با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج بهدست راهبرد اصلی هدف مذکور، راهبرد تهاجمی است. این راهبرد تلفیقی از نقاط قوت و فرصتهاست، که در بین عوامل داخلی قوتها و در بین عوامل خارجی، فرصتها بخش غالب تشخیص داده شدند. لذا با توجه به نتایج تحقیق اولویتهای اصلی برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی از طریق کشت و کار گیاهان دانه روغنی به ترتیب اجرای برنامههای "افزایش قیمت تضمینی"، "ارائه تسهیلات کم بهره بانکی برای کاشت دانههای روغنی" و "اختصاص یارانه جهت خرید ماشینآلات کاشت و برداشت دانههای روغنی" تشخیص داده شد.
مقاله پژوهشی
اقتصاد کشاورزی
مهدیه ساعی؛ پیروز شاکری؛ اصغر صالحی؛ صفت الله رحمانی
چکیده
با توجه به وجود اقلیمهای متفاوت، مناطقی از استان کرمان قابلیت مناسبی برای پرورش و نگهداری دام بهویژه در بخشهای روستایی و عشایری دارد که سهم بزرگی در تأمین گوشت و فرآوردههای لبنی مورد نیاز مردم داخل استان داشته و حتی به استانهای همجوار نیز صادر میشده است. در سالهای اخیر خشکسالی، بحران آب، از بین رفتن مراتع، قاچاق و بالا ...
بیشتر
با توجه به وجود اقلیمهای متفاوت، مناطقی از استان کرمان قابلیت مناسبی برای پرورش و نگهداری دام بهویژه در بخشهای روستایی و عشایری دارد که سهم بزرگی در تأمین گوشت و فرآوردههای لبنی مورد نیاز مردم داخل استان داشته و حتی به استانهای همجوار نیز صادر میشده است. در سالهای اخیر خشکسالی، بحران آب، از بین رفتن مراتع، قاچاق و بالا رفتن هزینههای نگهداری دام و غیره به این بخش استراتژیک آسیب زیادی وارد ساخته است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید صنعت شیر روستاهای استان کرمان از طریق تحلیل عوامل درونی و بیرونی بوده است. تحقیق حاضر از لحاظ نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشی-توصیفی است. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه و برای تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و تحلیل SWOT استفاده شده است. نتایج نشان داد که "وجود تنوع اقلیمی در استان"مهمترین نقطه قوت و "عدم پرداخت بهموقع قیمت شیر توسط صنایع" مهمترین نقطهی ضعف در صنعت شیر هستند. علاوه بر این "افزایش تقاضا برای شیر و محصولات لبنی" مهمترین فرصت خارجی و "نوسانات و افزایش هزینه دام" مهمترین تهدید خارجی برای صنعت شناخته شدند. همچنین بر اساس یافتههای مطالعه، در صنعت شیر روستاهای استان کرمان نقاط ضعف و تهدید از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و در شرایطی قرار دارند که سیستم میتواند با کمک استراتژی تدافعی در جهت کاهش ضعفها و تهدیدات عمل نماید.
مقاله پژوهشی
توسعه روستایی
مهدی محمدی؛ ابوالفضل باغبانی آرانی؛ ابراهیم همتیان
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر پذیرش تکنولوژی آبیاری تحت فشار بر مدیریت توسعه پایدار روستایی با توجه به متغیر کارآفرینی روستایی در استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان کیار) صورت گرفتهاست. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و روش آن توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل کشاورزان و مدیران مزرعه روستاهای شهرستان کیار به تعداد 100 نفر ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر پذیرش تکنولوژی آبیاری تحت فشار بر مدیریت توسعه پایدار روستایی با توجه به متغیر کارآفرینی روستایی در استان چهارمحال و بختیاری (شهرستان کیار) صورت گرفتهاست. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و روش آن توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل کشاورزان و مدیران مزرعه روستاهای شهرستان کیار به تعداد 100 نفر بوده است که با توجه به فرمول کوکران، تعداد نمونه موردنیاز 80 نفر برآورد گردید. جهت نمونهگیری از روش نمونهگیری خوشهای استفاده شد. ابزار جمعآوری دادهها، پرسشنامه استاندارد بود که برای تایید روایی و پایایی آن، پرسشنامه در اختیار خبرگان و صاحبنظران این حوزه قرار گرفت و تغییرات لازم در آن اعمال شد که مورد تایید قرار گرفت و ضریب آلفای کرونباخ متغیرهای (کارآفرینی روستایی، مدیریت توسعه پایدار روستایی و پذیرش تکنولوژی آبیاری تحت فشار) بهترتیب (844/0، 871/0 و 802/0) میباشد. جهت سنجش پایایی از ضریب آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی مقادیر اشتراکی با استفاده از نرم افزار SmartPLS-2، استفاده گردید. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که پذیرش تکنولوژی آبیاری تحت فشار بر مدیریت توسعه پایدار روستایی با توجه به متغیر کارآفرینی روستایی در شهرستان کیار تاثیر معنیداری دارد و علاوه بر این، تاثیر کارآفرینی روستایی بر مدیریت توسعه پایدار روستایی در شهرستان کیار نیز تایید شد. همچنین کارآفرینی روستایی توانسته است بین پذیرش تکنولوژی آبیاری تحت فشار و مدیریت توسعه پایدار روستایی نقش میانجی داشته باشد. در نهایت پیشنهاد میشود دولت از طریق مروجان خبره و بومی منطقه، اقدام به برگزاری دورههای آموزشی ویژه آبیاری تحت فشار در روستاهای شهرستان کیار نماید تا با تاثیر بر کارآفرینی روستایی به مدیریت پایدار روستایی در شهرستان کیار دست یافت.