نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علیرضا کرباسی ¹
• سید مهدی حسینی ²
• امیر دادرس مقدم ³
• حمیده حمیده پور ⁴

¹ استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

² دانشگاه سیستان و بلوچستان

³ استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

⁴ دانش آموخته اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

چکیده

زعفران یکی ازمحصولات استراتژیک بخش کشاورزی در استان خراسان جنوبی است که جایگاه ویژه‌ای در صادرات غیر نفتی کشور دارد اما متاسفانه پراکندگی اراضی زعفران در مناطق روستایی و وجود واحدهای خرده مالکی در روستاها میزان سود، بهره‌وری و بازدهی تولید زعفران‌کاران مناطق روستایی را کاهش داده به طوری که در سالهای اخیر بسیاری زعفران‌کاران اراضی زعفران را به تدریج به کشت سایر محصولات اختصاص داده‌اند. استراتژی یکپارچه‌سازی اراضی دارای اهمیت فراوان از لحاظ اقتصادی و کشاورزی می‌باشد. این راهبرد می‌تواند استفاده بهینه از نهاده‌های تولید را موجب شود. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر یکپارچه‌سازی اراضی توسط زعفران‌کاران قاینات در مناطق روستایی استان خراسان جنوبی می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی در سال 1400 از 12850 بهره بردار در منطقه قاینات 120 زعفران‌کار( با سطح معنی داری 1درصد) انتخاب شده است. در پرسشنامه تکمیل شده، اراضی از لحاظ اندازه به سه سطح مزارع کوچک، متوسط و بزرگ مقیاس تقسیم‌بندی شد. نتایج نشان داد که اثرات نهایی متغیرهای تعداد افراد خانوار، فناوری و ابزار جدید، دانش روش‌های نوین تولید، وجود ریسک و مخاطره در تولید و عملکرد بر یکپارچه‌سازی اراضی زعفران‌کاران در دو سطح اراضی متوسط و بزرگ موثر بوده است. در اراضی سطح 2 با مقیاس متوسط (بین 3 تا 5 هکتار) متغیرهای عملکرد، فناوری و ابزار جدید و دانش روش‌های نوین تولید زعفران بر استفاده از اراضی متوسط مقیاس به ترتیب دارای تاثیر منفی، منفی و مثبت معنادار بوده است و همچنین در اراضی سطح 3 (بزرگ مقیاس)، تاثیر دو متغیر تعداد افراد خانوار و وجود ریسک و مخاطره در تولید زعفران بر یکپارچه‌سازی اراضی روستایی و استفاده از اراضی بزرگ مقیاس منفی و معنادار بوده و سه متغیر عملکرد زعفران در هکتار، فناوری و ابزار جدید و دانش روش‌های نوین تولید زعفران به ترتیب با اندازه 003/0، 16/0 و 06/0 اثر مثبت و معناداری بر یکپارچه‌سازی اراضی روستایی و یا استفاده از اراضی بزرگ مقیاس می‌گذارد. بنابراین با افزایش عملکرد زعفران در هکتار، فناوری و ابزار جدید و دانش روش‌های نوین تولید شرایط برای یکپارچه‌سازی اراضی روستایی و استفاده از اراضی بزرگ مقیاس بهتر فراهم می‌گردد.

کلیدواژه‌ها

• زعفران
• یکپارچه‌سازی اراضی
• مناطق روستایی قاینات
• لاجیت ترتیبی تعمیم‌یافته

موضوعات

• اقتصاد کشاورزی

عنوان مقاله [English]

Factors Affecting the Land Saffron Integration of Ghaenat, Iran: A generalized order logit approach

نویسندگان [English]

• Alireza Karbasi ¹
• shseyedmahdi Hoseyni ²
• Amir Dadrasmoghadam ³
• hamideh hamidipour ⁴

¹ Professor of Agricultural Economics, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

² دانشگاه سیستان و بلوچستان

³ Assistant Professor, Department of Agricultural economics, Univesity of Sistan and Baluchestan, Zahedan

⁴ Graduated in Agricultural economics, Department of Agricultural economics, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran

چکیده [English]

Saffron is one of the strategic products of the agricultural sector in South Khorasan province, which has special place in the country's non-oil exports. Unfortunately, the dispersion of saffron lands and the existence of smallholder units, has reduced the profit, productivity and production efficiency of saffron growers in the region so that in recent years, many saffron growers have gradually devoted saffron lands to other crops . Land consolidation strategy is of great economic and agricultural importance. This strategy can lead to the optimal use of production inputs .The purpose of this study is to investigate the factors affecting the land integration by saffron growers in Ghaenat county in South Khorasan province. In the completed questionnaire, lands were divided into three levels of small, medium and large scale farms in terms of size. The results showed that the final effects of the variables of number of households, new technology and tools, knowledge of new production methods, existence of risk in production and performance have been effective on the integration of saffron farmers' lands in both medium and large land levels. In level 2 lands with medium scale (between 3 to 5 hectares), the variables of yield, technology and new tools and knowledge of new methods of saffron production have a significant negative, negative and positive effect on the use of medium scale lands, respectively. Level 3 lands (large scale), the effect of two variables on the number of households and the existence of risk in saffron production on land integration and use of large scale lands have been negative and significant and the three variables of saffron yield per hectare, new technology and tools and Knowledge of new methods of saffron production with sizes of 0.003, 0.16 and 0.06, respectively, has a positive and significant effect on land integration or large-scale land use. Therefore, by increasing the yield of saffron per hectare, new technology and tools and knowledge of new production methods provide better conditions for land integration and large-scale land use.

کلیدواژه‌ها [English]

• Saffron farms
• Land Integration
• Ghaenat
• Generalized Order Logit