نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سارا رنجبر ¹
• حسین مهدی زاده ¹
• نعمت اله شیری ²

¹ دانشگاه ایلام

² گروه کارآفرینی و توسعه روستایی، دانشگاه ایلام

چکیده

هدف از پژوهش حاضر شناسایی اثرات کاشت زیتون بر توسعه پایدار روستایی در بخش ریجاب (شهرستان دالاهو در استان کرمانشاه) بود. پژوهش حاضر از لحاظ ماهیت (پارادایم)، آمیخته از نوع متوالی اکتشافی (کیفی- کمی)؛ به لحاظ هدف کاربردی و در گردآوری و تحلیل داده‌ها، توصیفی- تحلیلی بود. جامعه مورد مطالعه در بخش کیفی شامل کشاورزان نمونه و پیشرو، کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و متخصصان موضوع در بخش ریجاب بودند که تعداد 15 نفر از آنها به صورت هدفمند برای مطالعه انتخاب شدند. جامعه آماری پژوهش در بخش کمی شامل تمام زیتون کاران نواحی روستایی (هفت روستا) بخش ریجاب در سال 1400 به تعداد 370 نفر بود که تعداد 209 نفر از آن‌ها به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب (براساس حجم زیتون کاران هر روستا) برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی مصاحبه نیمه‌ساختاریافته به صورت انفرادی و همچنین بحث گروهی و در بخش کمی پرسشنامه بود. در بخش کیفی از روش تحلیل محتوای جهت‌دار و در بخش کمی از آمار توصیفی برای شناسایی و اولویت‌بندی اثرات و پیامدهای کاشت زیتون در بخش ریجاب استفاده شد. براساس نتایج بخش کیفی اثرات کشت زیتون بر توسعه پایدار روستایی در بخش ریجاب در سه مقوله اصلی اثرات اجتماعی (25 مقوله فرعی)، اثرات اقتصادی (21 مقوله فرعی) و اثرات محیط‌زیستی (14 مقوله فرعی( شناسایی گردد. براساس نتایج بخش کمی مواردی نظیر افزایش تمایل به ماندگاری در بخش کشاورزی، افزایش رفاه اجتماعی در بین خانوارهای کشاورزان و ارتقای ارزش و جایگاه کسب و کارهای کشاورزی مهم‌ترین اثرات اجتماعی؛ دستیابی به درآمد پایدار و دائمی، رونق اشتغال فصلی برای افراد بومی و بهبود ارزش زمین‌های کشاورزی منطقه مهم‌ترین اثرات اقتصادی؛ جلوگیری از فرسایش آبی و بادی زمین‌های کشاورزی، بهبود وضعیت شوری خاک و بهبود وضعیت آب و هوایی منطقه مهم‌ترین اثرات محیط‌زیستی کشت زیتون در بخش ریجاب بودند. برمبنای نتایج پژوهش تقویت برنامه‌های آموزشی- ترویجی، پرداخت تسهیلات کم‌بهره، شناسایی و معرفی الگوهای موفق در زمینه کشت زیتون و ایجاد و تقویت خوشه‌ کسب و کارهای زیتون‌کاران به منظور توسعه کشت زیتون پیشنهاد می‌شود.

کلیدواژه‌ها

• توسعه پایدار روستایی
• عوامل اجتماعی
• شرایط اقتصادی
• مسائل محیط‌زیستی
• کاشت زیتون

موضوعات

• توسعه روستایی

عنوان مقاله [English]

Identifying the Effects of Olive Cultivation on Sustainable Rural Development: Case Study of Rural Area in the City of Rijab, Kermanshah Province, Iran

نویسندگان [English]

• Sara Ranjbar ¹
• Hossein Mehdizadeh ¹
• Nematollah Shiri ²

¹ Ilam University

² Ilam University

چکیده [English]

This study aimed to identify the effects of olive cultivation on sustainable rural development (SRD) in the city of Rijab, located in Dalahu County, Kermanshah Province, Iran. The study population in the qualitative part included the outstanding and leading farmers, the experts of the Agricultural Jihad Organization, and the specialists in the research subject in the city of Rijab. These study samples were thus selected purposively, via the snowball sampling technique. The statistical population of the study in the quantitative part was comprised of 370 olive farmers in the city of Rijab and seven affiliated villages (in 2021 year), that 209 of thom selected using proportional stratified random sampling (based on the size of each village). The data collection tool in the qualitative part was individual semi-structured interviews along with group discussions. In the quantitative part, a questionnaire was administered for data collection. Directed content analysis was further utilized to identify the effects and consequences of olive cultivation on SRD in the city of Rijab. Then, statistical methods and confirmatory factor analysis, based on the SPSS and PLS software packages, were employed to prioritize the given effects and consequences. The study findings identified the effects of olive cultivation on SRD in three main factors, viz. social, economic, and environmental. Moreover, a total of 17 strategies were established for developing olive cultivation in the rural areas of the city of Rijab. Other findings demonstrated that (1) increasing tendency to remain in the agricultural sector; (2) improving social welfare among farmers' households; and (3) augmenting the value and status of agribusinesses were among the most important social effects of olive cultivation on SRD. Besides, (1) achieving stable, permanent income; (2) boosting seasonal employment rates among indigenous people, and (3) improving the value of agricultural lands in the region, were the major economic effects of olive cultivation on SRD. Finally, the study results indicated that (1) preventing water and wind erosion in agricultural lands, (2) managing soil salinity, and (3) improving the climate in the region were the most significant environmental effects of olive cultivation on SRD.

کلیدواژه‌ها [English]

• Sustainable Rural Development
• Social Factors
• Economic Conditions
• Environmental Issues
• Olive Cultivation