TY - JOUR ID - 169190 TI - بررسی عوامل مؤثر بر یکپارچه‌سازی اراضی زعفران در روستاهای قاینات (با رهیافت لاجیت ترتیبی تعمیم‌یافته) JO - راهبردهای توسعه روستایی JA - RDSJ LA - fa SN - 2383-2657 AU - کرباسی, علیرضا AU - حسینی, سید مهدی AU - دادرس مقدم, امیر AU - حمیده پور, حمیده AD - استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران AD - استادیار اقتصاد کشاورزی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران AD - دانش آموخته اقتصاد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 10 IS - 3 SP - 309 EP - 324 KW - زعفران KW - یکپارچه‌سازی اراضی KW - مناطق روستایی قاینات KW - لاجیت ترتیبی تعمیم‌یافته DO - 10.22048/rdsj.2023.342077.2021 N2 - زعفران یکی ازمحصولات  استراتژیک بخش کشاورزی در استان خراسان جنوبی است که رتبه دوم تولید در کشور را داراست و جایگاه ویژه­ای در صادرات غیر نفتی کشور دارد اما متاسفانه پراکندگی اراضی زعفران در مناطق روستایی و وجود واحدهای خرده مالکی در روستاها ضمن افزایش هزینه­ها و کاهش تولید محصول، بکارگیری تکنولوژی نوین و اجرای طرح­های آبیاری مدرن را با مشکل مواجه ساخته است و میزان سود، بهره­وری و بازدهی تولید زعفران­کاران مناطق روستایی را کاهش داده به طوری که در سال‌های اخیر بسیاری زعفران­کاران اراضی زعفران را به تدریج به کشت سایر محصولات اختصاص داده­اند. استراتژی یکپارچه­سازی اراضی دارای اهمیت فراوان از لحاظ اقتصادی و کشاورزی می­باشد. هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر یکپارچه­سازی اراضی توسط زعفران­کاران قاینات در مناطق روستایی استان خراسان جنوبی می­باشد. در این پژوهش با استفاده از نمونه­گیری تصادفی در سال 1400 از 12850 بهره بردار در منطقه قاینات 120 زعفران­کار( با سطح معنی داری 1درصد) انتخاب شده است. در پرسشنامه تکمیل شده، اراضی از لحاظ اندازه به سه سطح مزارع کوچک، متوسط و بزرگ مقیاس تقسیم­بندی شد. نتایج نشان داد که اثرات نهایی متغیرهای تعداد افراد خانوار، فناوری و ابزار جدید، دانش روش­های نوین تولید، وجود ریسک و مخاطره در تولید و تولید محصول بر یکپارچه­سازی اراضی زعفران­کاران در دو سطح اراضی متوسط و بزرگ مؤثر بوده است. در اراضی سطح 2 با مقیاس متوسط (بین 3 تا 5 هکتار) متغیرهای تولید محصول، فناوری و ابزار جدید و دانش روش­های نوین تولید زعفران بر استفاده از اراضی متوسط مقیاس به ترتیب دارای تأثیر منفی، منفی و مثبت معنادار بوده است و همچنین در اراضی سطح 3 (بزرگ مقیاس)، تأثیر دو متغیر تعداد افراد خانوار و وجود ریسک و مخاطره در تولید زعفران بر یکپارچه­سازی اراضی روستایی و استفاده از اراضی بزرگ مقیاس منفی و معنادار بوده و سه متغیر تولید محصول زعفران در هکتار، فناوری و ابزار جدید و دانش روش­های نوین تولید زعفران به ترتیب با اندازه 003/0، 16/0 و 06/0 اثر مثبت و معناداری بر یکپارچه‌سازی اراضی روستایی و یا استفاده از اراضی بزرگ مقیاس می­گذارد. بنابراین با افزایش تولید محصول زعفران در هکتار، فناوری و ابزار جدید و دانش روش­های نوین تولید شرایط برای یکپارچه­سازی اراضی روستایی و استفاده از اراضی بزرگ مقیاس بهتر فراهم می­گردد. بنابراین پیشنهاد می­شود که با آگاهی و اطلاع­رسانی زعفران­کاران به فناوری و ابزار جدید و همچنین با آموزش و کسب دانش تخصصی بیشتر در زمینه تولید زعفران، کشاورزان تمایل بیشتری به یکپارچه­سازی اراضی در مناطق روستایی داشته باشند. UR - https://rdsj.torbath.ac.ir/article_169190.html L1 - https://rdsj.torbath.ac.ir/article_169190_541eb0c08de954d35613d3b5c3e00728.pdf ER -