اقتصاد کشاورزی
علیرضا کرباسی؛ سید مهدی حسینی؛ امیر دادرس مقدم؛ حمیده حمیده پور
چکیده
زعفران یکی ازمحصولات استراتژیک بخش کشاورزی در استان خراسان جنوبی است که جایگاه ویژه‌ای در صادرات غیر نفتی کشور دارد اما متاسفانه پراکندگی اراضی زعفران در مناطق روستایی و وجود واحدهای خرده مالکی در روستاها میزان سود، بهرهوری و بازدهی تولید زعفران‌کاران مناطق روستایی را کاهش داده به طوری که در سالهای اخیر بسیاری زعفران‌کاران ...
بیشتر
زعفران یکی ازمحصولات استراتژیک بخش کشاورزی در استان خراسان جنوبی است که جایگاه ویژه‌ای در صادرات غیر نفتی کشور دارد اما متاسفانه پراکندگی اراضی زعفران در مناطق روستایی و وجود واحدهای خرده مالکی در روستاها میزان سود، بهرهوری و بازدهی تولید زعفران‌کاران مناطق روستایی را کاهش داده به طوری که در سالهای اخیر بسیاری زعفران‌کاران اراضی زعفران را به تدریج به کشت سایر محصولات اختصاص داده‌اند. استراتژی یکپارچه‌سازی اراضی دارای اهمیت فراوان از لحاظ اقتصادی و کشاورزی میباشد. این راهبرد میتواند استفاده بهینه از نهاده‌های تولید را موجب شود. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر یکپارچه‌سازی اراضی توسط زعفران‌کاران قاینات در مناطق روستایی استان خراسان جنوبی میباشد. در این پژوهش با استفاده از نمونهگیری تصادفی در سال 1400 از 12850 بهره بردار در منطقه قاینات 120 زعفران‌کار( با سطح معنی داری 1درصد) انتخاب شده است. در پرسشنامه تکمیل شده، اراضی از لحاظ اندازه به سه سطح مزارع کوچک، متوسط و بزرگ مقیاس تقسیم‌بندی شد. نتایج نشان داد که اثرات نهایی متغیرهای تعداد افراد خانوار، فناوری و ابزار جدید، دانش روش‌های نوین تولید، وجود ریسک و مخاطره در تولید و عملکرد بر یکپارچه‌سازی اراضی زعفران‌کاران در دو سطح اراضی متوسط و بزرگ موثر بوده است. در اراضی سطح 2 با مقیاس متوسط (بین 3 تا 5 هکتار) متغیرهای عملکرد، فناوری و ابزار جدید و دانش روش‌های نوین تولید زعفران بر استفاده از اراضی متوسط مقیاس به ترتیب دارای تاثیر منفی، منفی و مثبت معنادار بوده است و همچنین در اراضی سطح 3 (بزرگ مقیاس)، تاثیر دو متغیر تعداد افراد خانوار و وجود ریسک و مخاطره در تولید زعفران بر یکپارچه‌سازی اراضی روستایی و استفاده از اراضی بزرگ مقیاس منفی و معنادار بوده و سه متغیر عملکرد زعفران در هکتار، فناوری و ابزار جدید و دانش روش‌های نوین تولید زعفران به ترتیب با اندازه 003/0، 16/0 و 06/0 اثر مثبت و معناداری بر یکپارچه‌سازی اراضی روستایی و یا استفاده از اراضی بزرگ مقیاس می‌گذارد. بنابراین با افزایش عملکرد زعفران در هکتار، فناوری و ابزار جدید و دانش روش‌های نوین تولید شرایط برای یکپارچه‌سازی اراضی روستایی و استفاده از اراضی بزرگ مقیاس بهتر فراهم می‌گردد.
اقتصاد کشاورزی
مینا صالح نیا؛ محسن رفعتی
چکیده
یکی از اقداماتی که در زمینه مدیریت بحران دریاچه ارومیه قابل انجام است، سنجش آثار خشکی دریاچه بر درآمد روستاییان حوضه میباشد. سنجش آثار در ابعاد محلی، به دلیل شناسایی میزان توانایی نواحی درگیر با بحران‌های محیطزیستی برای مقابله با آنها، دارای اهمیت است. همچنین، استفاده از نتایج سنجش این عامل مهم، میتواند سبب اتخاذ سیاست‌های معیشتی ...
بیشتر
یکی از اقداماتی که در زمینه مدیریت بحران دریاچه ارومیه قابل انجام است، سنجش آثار خشکی دریاچه بر درآمد روستاییان حوضه میباشد. سنجش آثار در ابعاد محلی، به دلیل شناسایی میزان توانایی نواحی درگیر با بحران‌های محیطزیستی برای مقابله با آنها، دارای اهمیت است. همچنین، استفاده از نتایج سنجش این عامل مهم، میتواند سبب اتخاذ سیاست‌های معیشتی متناسب با کاهش آسیب‌پذیری و افزایش توان سازگاری شود. در همین راستا، مطالعه حاضر نقش عوامل مؤثر بر درآمد خانوارهای روستایی حوضه دریاچه ارومیه را با استفاده از کاربرد داده‌های پانل در سه استان آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان مورد بررسی قرار داد. بهره‌گیری از داده‌های بازه زمانی سالهای 98-1385 و برآورد مدل با استفاده از رویکرد اثرات ثابت نشان داد متغیرهای درصد شاغلین جمعیت فعال روستایی، مساحت اراضی زیر کشت آبی، سطح تراز دریاچه ارومیه، و میزان بارش به ترتیب بیشترین تاثیرات مثبت را بر درآمد واقعی سالانه روستاییان دارند؛ به طوری که به ازای یک درصد افزایش در مقدار هر یک از این متغیرها، درآمد واقعی به ترتیب 269/0، 186/0، 074/0 و 006/0 درصد افزایش خواهد یافت. ایجاد زمینه‌های حمایتی و ارائه تسهیلات بانکی کم بهره برای احداث گلخانه و سرمایهگذاری در امور مشاغل غیرکشاورزی جهت تنوع بخشی به منابع درآمدی و معیشتی روستاییان، گسترش و ترویج مکانیزاسیون و استفاده از تکنولوژی‌های نو در بخش کشاورزی جهت کاهش هزینهها و کاهش سطح مصرف آب، تجهیز اراضی با سیستم آبیاری نوین، و تسریع در اتمام پروژه‌های مصوب ستاد احیای دریاچه از پیشنهادات مطالعه حاضر میباشد.
اقتصاد کشاورزی
جواد طیرانیان کریمیان؛ جلیل فرزدامهر؛ رضا یاری
چکیده
با توجه به اهیمت اقتصادی و دارویی گونه سماق؛ هدف از تحقیق حاضر تعیین مهمترین عوامل اکولوژی موثر بر پراکنش و رشد این گیاه در رویشگاه‌های طبیعی آن در مراتع شهرستان مشهد میباشد. نمونه‌برداری به روش سیستماتیک - تصادفی و تعداد 3 ترانسکت در هر رویشگاه و در طول هر ترانسکت 10 پلات و در هر پلات پارامترهای پوشش گیاهی اندازهگیری شد. خصوصیات ...
بیشتر
با توجه به اهیمت اقتصادی و دارویی گونه سماق؛ هدف از تحقیق حاضر تعیین مهمترین عوامل اکولوژی موثر بر پراکنش و رشد این گیاه در رویشگاه‌های طبیعی آن در مراتع شهرستان مشهد میباشد. نمونه‌برداری به روش سیستماتیک - تصادفی و تعداد 3 ترانسکت در هر رویشگاه و در طول هر ترانسکت 10 پلات و در هر پلات پارامترهای پوشش گیاهی اندازهگیری شد. خصوصیات خاک از پلات ابتدایی و انتهایی هر ترانسکت نمونه‌برداری انجام گرفت. تحلیل‌های آماری با استفاده از نرم افزار R و آزمون تجزیه واریانس انجام گردید. برای تعیین عوامل محیطی موثر بر پراکنش عوامـل محیطـی از روش آنالیز مؤلفه‌های اصلی (PCA) استفاده شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که فاکتورهای درصد شن، رس، سیلت و بافت خاک و همچنین فاکتورهای درصد و جهت شیب اختلاف معناداری وجود ندارد و در کل این 6 فاکتور بهعنوان مهمترین عوامل اکولوژیکی موثر در پراکنش گونه سماق میباشد. بیشترین جهت پراکنش گونه جهت‌های شرقی و جنوب‌شرقی، بافت خاک لومی، درصد شیب بین شیب‌های30 تا 37 درصد و درصد شن خاک بین 42 تا 46 درصد، درصد سیلت خاک بین 37 تا 44 درصد و درصد رس خاک بین 13 تا 19درصد میباشد. بین فاکتورهای ارتفاع از سطح دریا، متوسط بارندگی سالانه، هدایتالکتریکی (Ec)، کربن‌آلی، فسفر، پتاسیم، آهک، اسیدیته، دمای متوسط سالانه، دمای ماکزیمم و مینیمم سالانه در بین رویشگاه‌های مورد بررسی در سطح یک درصد اختلاف معناداری وجود دارد؛ به‌عبارتی دیگر این عوامل در بین رویشگاه‌های مورد بررسی اختلاف دارند و باعث تفکیک رویشگاه‌های گونه شده‌اند.
اقتصاد کشاورزی
ماشااله سالارپور؛ مجتبی اکاتی
چکیده
گیاهان دارویی در طول زندگی بشر از اهمیت خاصی برخوردار بوده‌اند. از آنجا که در ایران تنوع گیاهان دارویی بسیار زیاد است، صادرات این نوع گیاهان می تواند ارزآوری زیادی برای ایران داشته باشد. در این مطالعه با توجه به داده های سال های 1997 تا 2020 در فائو چهار نوع از گیاهان دارویی با نام های رازیانه، بادیان، انیسون و گشنیز برای خوشه بندی بازارهای ...
بیشتر
گیاهان دارویی در طول زندگی بشر از اهمیت خاصی برخوردار بوده‌اند. از آنجا که در ایران تنوع گیاهان دارویی بسیار زیاد است، صادرات این نوع گیاهان می تواند ارزآوری زیادی برای ایران داشته باشد. در این مطالعه با توجه به داده های سال های 1997 تا 2020 در فائو چهار نوع از گیاهان دارویی با نام های رازیانه، بادیان، انیسون و گشنیز برای خوشه بندی بازارهای هدف صادراتی (20 کشور برتر) استفاده شدند. این 20 کشور بر اساس شاخص های سهم بازار، اندازه بازار، رشد بازار، استمرار صادرات، ساختار بازار، مزیت رقابتی و قیمت صادراتی انتخاب شده و سپس با استفاده از تکنیک خوشه بندی k-means و توسط نرم افزار SPSS، خوشه بندی شدند. نتایج نشان داد بازارهای هدف صادراتی ایران بر اساس اولویت قیمت صادراتی باید به چهار خوشه تقسیم بندی شوند. پاکستان، امارات و اوکراین در یک خوشه (خوشه اول)، پرو، هند، چین، بنگلادش، بحرین، ترکیه، قطر و کویت در یک خوشه (خوشه دوم)، ژاپن و کره در خوشه سوم و کشورهای سنگاپور، انگلستان، کلمبیا، مالزی، اسپانیا، بلژیک، آلمان و روسیه در خوشه چهارم قرار می گیرند. بنابراین، پیشنهاد می شود صادرات به کشورهایی که در خوشه اول قرار دارند، افزایش یابد. از طرفی می توان با قیمت کمتر، صادرات بیشتری به کشورهای اطراف ایران داشت. از آنجا که کشورهای خوشه چهارم بازارهای نویی برای گیاهان دارویی ایران هستند و با صادرات به این کشورها می توان ارز بیشتری به دست آورد. همچنین پیشنهاد می شود، دولت به صادرات گیاهان دارویی که دارای کشش تقاضای جهانی بالایی هستند، توجه بیشتر داشته باشد.
اقتصاد کشاورزی
علی رسولیان؛ حسین حکیم پور؛ مهدی محمودزاده
چکیده
مطالعات نشان داده است که سرمایه گذاری مستقیم خارجی، اثرات قابل توجهی روی متغیرهای کلان اقتصادی ازجمله افزایش درآمد مالیاتی، نرخ تورم، نرخ رشد نقدینگی، نرخ ارز، افزایش رشد اقتصادی، افزایش سطح اشتغال، کاهش واردات و توسعه صادرات دارد. در این میان اقتصاد مناطق روستایی به دلیل سهم بالا در اشتغال و وجود ظرفیت های فراوان در صنایع تبدیلی ...
بیشتر
مطالعات نشان داده است که سرمایه گذاری مستقیم خارجی، اثرات قابل توجهی روی متغیرهای کلان اقتصادی ازجمله افزایش درآمد مالیاتی، نرخ تورم، نرخ رشد نقدینگی، نرخ ارز، افزایش رشد اقتصادی، افزایش سطح اشتغال، کاهش واردات و توسعه صادرات دارد. در این میان اقتصاد مناطق روستایی به دلیل سهم بالا در اشتغال و وجود ظرفیت های فراوان در صنایع تبدیلی و تکمیلی نقش مهمی در جذب سرمایه های خارجی ایفا می کند. در ایران، خراسان رضوی یکی از استان های پیش رو در جذب سرمایه گذاری خارجی با توجه به پتانسیل های منحصر به فرد آن به خصوص در مناطق روستایی و مناطق دارای رویکرد کشاورزی صنعتی می باشد. این مطالعه بر آن است تا به بررسی نقش آمیخته های بازاریابی بر جذب سرمایه گذاری خارجی در روستاها و بخش های اقتصادی مستعد جذب سرمایه در خراسان رضوی بپردازد. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از 30 نفر از کارشناسان و نخبگان اقتصادی در دستگاه های دولتی و بخش خصوصی با تاکید بر دستگاه های استانی مرتبط با حوزه اقتصاد روستا و دانشگاهی و سایر اطلاعات لازم از تعداد 25 شرکت فعال در حوزه های مرتبط با تولیدات روستایی در این زمینه به روش نمونه گیری در دسترس در سال 1400 جمع آوری گردید. به منظور دستیابی به هدف مطالعه از الگوی اقتصادی لاجیت ترتیبی و الگوی تحلیل شبکه ای استفاده گردید. نتایج نشان داد که سابقه فعالیت شرکت در جذب سرمایه گذاری، تحصیلات مدیر ارشد یا عامل شرکت، هزینه های تبلیغات، تحقیق و توسعه در سال، آمیخته های بازاریابی، استراتژی های بازاریابی و تضمین امنیت سرمایه گذاری در جذب سرمایه های خارجی توسط شرکت ها اثر گذار هستند. هر چند که شاخص های کلان اقتصادی و رفتارهای حاکمیتی دولت و سیاست های آن نیز اثر گذاری زیادی دارد. در پایان آمیخته های بازاریابی به منظور جذب سرمایه گذاری خارجی اولویت بندی گردید.
اقتصاد کشاورزی
زهرا غفاری مقدم؛ ابراهیم مرادی؛ محمود هاشمی تبار؛ علی سردار شهرکی
چکیده
بحرانی بودن وضعیت منابع آبی مناطق خشک و نیمه خشک ایران بهخصوص منطقه سیستان، روند توسعه پایدار در این منطقه با مشکل جدی مواجه نموده است. عدم توجه کافی به مدیریت بهینه منابع آب کشاورزی و تداوم استفاده از برخی شیوههای نادرست فعلی یکی از عوامل اصلی دست نیافتن به توسه پایدار کشاورزی و روستایی است. در این مطالعه سعی شده است تا با مدیریت ...
بیشتر
بحرانی بودن وضعیت منابع آبی مناطق خشک و نیمه خشک ایران بهخصوص منطقه سیستان، روند توسعه پایدار در این منطقه با مشکل جدی مواجه نموده است. عدم توجه کافی به مدیریت بهینه منابع آب کشاورزی و تداوم استفاده از برخی شیوههای نادرست فعلی یکی از عوامل اصلی دست نیافتن به توسه پایدار کشاورزی و روستایی است. در این مطالعه سعی شده است تا با مدیریت بهینه آب رودخانه هیرمند در بخش کشاورزی کمکی جهت توسعه بخش کشاورزی و روستایی مناطق سیستان انجام شود. که برای این منظور از تئوری بازیها، جهت تخصیص آب، بین اراضی کشاورزی مناطق روستایی سیستان در سال 1398-1399 استفاده شده است. جهت اجرای بازی از الگوریتم فراابتکاری استفاده شد که ترکیبی از الگوریتم ژنتیک پویا و روش برنامه‌ریزی فازی میباشد. نتایج نشان داد استفاده از مدل پیشنهادی میتواند منجر به تخصیص کارا و عادلانه آب بین مناطق تحت آبیاری و محصولات مختلف شود به طوریکه حداکثر سود از این تخصیص حاصل خواهد شد و با افزایش راندمان آبیاری از 35 به 50 و 70 درصد مقدار سود کل از 314810 به 544390 و 896050 میلیون ریال به ترتیب افزایش مییابد. با توجه به نتایج مطالعه پیشنهاد می‌شود محصولات پربازده مانند پیاز و خربزه جایگزین محصولاتی با بازدهی پایینتر مانند گندم و جو شود. و همچنین با توجه به بحران آبی منطقه سیستان، از نتایج مدلسازی بازی استاکلبرگ در این مطالعه می‌توان برای تخصیص بهینه آب در منطقه سیستان استفاده نمود.
اقتصاد کشاورزی
فاطمه رستگاری پور؛ بهاره رضازاده
چکیده
حفظ جان انسان‌ها در کنار فراهم آوردن سهولت در رفت و آمد یکی از اهداف مهم فرآیندهای مهندسی در امر ترافیک است. عابرین پیاده از مهمترین ارکان ترافیکی هستند، لذا وسائل نقلیه و عابرین پیاده اصلی‌ترین اهداف برای سیاست‌گذاری درحوزه ترافیک محسوب می‌شوند. هدف اساسی از انجام این پژوهش تحلیل عوامل اثرگذار برعدم تمایل گروه‌های مختلف روستاییان ...
بیشتر
حفظ جان انسان‌ها در کنار فراهم آوردن سهولت در رفت و آمد یکی از اهداف مهم فرآیندهای مهندسی در امر ترافیک است. عابرین پیاده از مهمترین ارکان ترافیکی هستند، لذا وسائل نقلیه و عابرین پیاده اصلی‌ترین اهداف برای سیاست‌گذاری درحوزه ترافیک محسوب می‌شوند. هدف اساسی از انجام این پژوهش تحلیل عوامل اثرگذار برعدم تمایل گروه‌های مختلف روستاییان به استفاده از پل‌های عابرپیاده است. این تحقیق از نظر ماهیت و هدف کاربردی است و روش تحقیق آن تحلیلی- توصیفی است. جمع‌آوری دادهها به روش پیمایش میدانی و مصاحبه حضوری با 380 نفر در سال 1398 با کاربرد روش نمونهگیری تصادفی طبقه‌بندی شده انجام گرفت. ابزار سنجش آن به صورت پرسش‌نامه‌ای میباشد. در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار آماری Eviews و مدل لاجیت استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از مهمترین عواملی که بر عدم تمایل روستاییان به استفاده از پل‌هوایی در بخش افراد دارای تحصیلات دانشگاهی مؤثر است ارتفاع پله‌ها، ترس از ارتفاع، جریمه یا تشویق، تمایل به ایجاد پله برقی و ایجاد معبر وسط خیابان میباشد. در بخش استفاده‌کنندگان عمومی جنس و تعداد پله‌ها، عدم آگاهی افراد و تماسل به احداث زیرگذر بر عدم استفاده از پل هوایی عابر پیاده مؤثر است. این عوامل در بخش دانش‌آموزان شامل شیب و ارتفاع پله‌ها، جریمه یا تشویق، تمایل به ایجاد پله برقی و اتلاف وقت میباشد. در این راستا استانداردشدن ارتفاع و شیب پله‌ها و ایجاد مانع وسط خیابان باعث می‌شود عموم روستاییان تمایل بیشتری برای استفاده از پل‌هوایی از خود نشان دهند.
اقتصاد کشاورزی
محمد ابراهیم محمدی مسعودی؛ حسن افراخته؛ حمید جلالیان
چکیده
صنعت ابریشم، نقش مهمی در ترغیب سرمایهگذاری در زیرساختها، ایجاد درآمد برای دولت و اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم در سراسر کشور داشته است. یکی از راهبردهای توسعه پایدار روستایی توسعه و گسترش صنایع در نواحی روستایی است. صنعت نوغانداری در کشور ایران به دو شکل صنعتی و سنتی وجود دارد که سهم بخش سنتی در این حرفه بیش از 70 درصد است که در ...
بیشتر
صنعت ابریشم، نقش مهمی در ترغیب سرمایهگذاری در زیرساختها، ایجاد درآمد برای دولت و اشتغالزایی مستقیم و غیرمستقیم در سراسر کشور داشته است. یکی از راهبردهای توسعه پایدار روستایی توسعه و گسترش صنایع در نواحی روستایی است. صنعت نوغانداری در کشور ایران به دو شکل صنعتی و سنتی وجود دارد که سهم بخش سنتی در این حرفه بیش از 70 درصد است که در حال حاضر در روستاهای شهرستان نطنز واقع در استان اصفهان به عنوان یک شغل اصلی در میان ساکنان این منطقه رایج است. پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از نظر روش پیمایشی است. جامعهی آماری تحقیق، 1050 نوغاندارشهرستان نطنز در ده روستای بهره بردار نوغان ،که شامل 372 خانوار بهره بردار هستند و تعداد حجم نمونه به روش کوکران189 بدست آمد. در این پژوهش، برای تحلیل دادهها از مدل تحلیل عاملی و آزمون پیرسون استفاده شده است. نتایج یافتههای نشان میدهد که، مهمترین تأثیر پرورش کرم ابریشم، ایجاد اشتغال و انگیزه اقتصادی است. از نظر صرفه اقتصادی و وجود زیرساخت های اولیه مورد نیاز (36/18 درصد واریانس)، ارتقاء اجتماعی و بهبود کیفیت محصول (64/8 درصد واریانس) و در ادامه رعایت اصول کشاورزی پایدار که تأثیری است محیطی با (68/0 درصد واریانس) در مرتبه های بعدی اثرگذاری نوغانداری بر محیط روستایی و ساکنان و فعالین این حوزه دارد.
اقتصاد کشاورزی
محمد کیانی ده کیانی؛ حامد نجفی علمدارلو
چکیده
نابرابری درآمدی یکی از مهمترین مسائلی است که به سبب تأثیر آن بر جنبه‌های مختلف رفاه اقتصادی، تأمین امنیت غذایی و مسائلی که متعاقبا ایجاد خواهد شد مورد توجه جدی سیاستگذاران اقتصادی است. بنابراین هدف این تحقیق با توجه به اثرات متفاوتی که افزایش ارزش افزوده زیربخش‌های کشاورزی بر توزیع درآمد دارند، بررسی رابطه‌ی بین افزایش ارزش افزوده ...
بیشتر
نابرابری درآمدی یکی از مهمترین مسائلی است که به سبب تأثیر آن بر جنبه‌های مختلف رفاه اقتصادی، تأمین امنیت غذایی و مسائلی که متعاقبا ایجاد خواهد شد مورد توجه جدی سیاستگذاران اقتصادی است. بنابراین هدف این تحقیق با توجه به اثرات متفاوتی که افزایش ارزش افزوده زیربخش‌های کشاورزی بر توزیع درآمد دارند، بررسی رابطه‌ی بین افزایش ارزش افزوده زیربخش‌های کشاورزی و نابرابری درآمد است. برای این منظور از رهیافت میانگین گروه‌های تلفیق شده (PMG) برای دوره زمانی 1393-1384استفاده شده‌است. نتایج نشان میدهد که اثرات افزایش ارزش افزوده بخش کشاورزی بر نابرابری درآمدی منفی است و در سطح زیربخش‌ها، در بلندمدت، کوتاه‌مدت و در مقاطع (استان‌ها) نتایج متفاوتی به دست میآید.بدین ترتیب آنچه که می‌توان از این نوع تحلیل‌ها نتیجه‌گیری نمود این است که اکیدا سیاست‌گذاری کلان برای همه‌ی زیربخش‌ها و همه‌ی استان‌های کشور به سبب تمایزاتی که دارند نمی‌تواند نتایج مشابه‌ای به دست دهد. بنابراین پیشنهاد می‌گردد نگاه کلان‌بخشی نسبت به بخش کشاورزی تغییر نماید و نگاه کلان‌زیربخشی جایگزین آن شود. در ادامه نیز سیاست‌های توسعه‌ای متناسب با هر استان و بسته به ماهیت زیربخش‌های هر استان مورد توجه قرار گیرد.
اقتصاد کشاورزی
محمدصادق قلی پور؛ احمد عابدی سروستانی؛ رامتین جولایی
چکیده
اهمیت بازار برای محصولات کشاورزی به اندازه تولید محصول مهم میباشد. این در حالی است که بازاریابی همواره یکی از مشکلات مهم کشاورزان خرده‌پا و خانوادگی بوده است. پژوهش توصیفی-پیمایشی حاضر به بررسی کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی مزارع خانوادگی خرد روستایی پرداخته است. جمعیت مورد مطالعه شامل 2000 کشاورز خانوادگی شهرستان باشت در ...
بیشتر
اهمیت بازار برای محصولات کشاورزی به اندازه تولید محصول مهم میباشد. این در حالی است که بازاریابی همواره یکی از مشکلات مهم کشاورزان خرده‌پا و خانوادگی بوده است. پژوهش توصیفی-پیمایشی حاضر به بررسی کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی مزارع خانوادگی خرد روستایی پرداخته است. جمعیت مورد مطالعه شامل 2000 کشاورز خانوادگی شهرستان باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد بود که با استفاده از جدول گرجسی و مورگان تعداد 322 نفر با روش نمونهگیری خوشه‌ای تصادفی مورد بررسی قرار گرفتند. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که روایی آن از طریق مراجعه به اساتید دانشگاه و پایایی با ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی مزارع خانوادگی برابر 5/2 است. به عبارتی به ازای یک واحد افزایش در هزینههای محصول، قیمت آن 5/2 واحد افزایش مییابد که این مسئله به نفع تولیدکننده و به ضرر مصرف‌کننده میباشد. این در حالی است که با افزایش سطح تحصیلات، درآمد سالانه از کشاورزی، تعداد کارگر، خدمات زیربنایی و مالی، کارآیی بازاریابی محصولات افزایش مییابد. همچنین افزایش اندازه زمین ملکی، با مقدار عددی کارآیی بازاریابی رابطه عکس دارد. به عبارت دیگر با افزایش اندازه زمین ملکی مقدار عددی کارآیی بازاریابی، کاهش مییابد. با افزایش هزینه سالانه کشاورزی نیز مقدار کارآیی بازاریابی کاهش مییابد. البته این کاهش تا آنجا مطلوب است که به عدد یک برسد. نتایج نشان داد که کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی زارعان باسواد و همچنین کشاورزانی که دارای اندازه زمین زراعی بیش از 5/1 هکتار بودند، بیش از سایر کشاورزان بود. در مجموع، فقط 3/0 درصد از کشاورزان دارای بازاریابی با کارایی مطلوب (برابر یک) بودند و بیشترین کارآیی مربوط به مسیر تولیدکنندگان به عمدهفروشان بود. تشکیل تعاونیهای بازاریابی و ترویج الگوی کشت مناسب از پیشنهادات تحقیق حاضر برای افزایش کارآیی بازاریابی محصولات کشاورزی میباشد.
اقتصاد کشاورزی
فاطمه رستگاری پور؛ فاطمه مساحی؛ عزیزالله اربابی
چکیده
تغییر هزینه مصرفی خانوار در ایران یکی از مهمترین موضوعاتی است که از تغییرات اجتماعی و اقتصادی تأثیر پذیرفته است. توجه به مسئله تخصیص منابع محدود کشور و مدیریت جمعیتی الگوی مصرف خانوارهای کشور سبب شده تا بررسی تغییرات مصرف و عوامل مؤثر بر آن از اهمیت بالایی برخوردار باشد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تأثیر پویایی جمعیت و میزان ...
بیشتر
تغییر هزینه مصرفی خانوار در ایران یکی از مهمترین موضوعاتی است که از تغییرات اجتماعی و اقتصادی تأثیر پذیرفته است. توجه به مسئله تخصیص منابع محدود کشور و مدیریت جمعیتی الگوی مصرف خانوارهای کشور سبب شده تا بررسی تغییرات مصرف و عوامل مؤثر بر آن از اهمیت بالایی برخوردار باشد. هدف اصلی این مطالعه، بررسی تأثیر پویایی جمعیت و میزان تأثیرات عوامل اقتصادی بر تغییرات مصرف خانوارهای روستایی و شهری میباشد. بهمنظور نیل به اهداف این مطالعه از روش پانل دیتا با تکیه بر اطلاعات درآمد و هزینه و مصرف خانوار طی دوره 1395-1385 استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد متغیرهای بیکاری و تحصیلات رابطه معکوس با مصرف خانوار دارند بطوریکه با افزایش یک درصد در این متغیرها، مصرف خانوار به میزان 36/5 و 57/9 درصد کاهش مییابد. همچنین متغیرهای جمعیت، درآمد و هزینه کل با مصرف خانوار رابطه مثبت دارند بطوریکه با افزایش یک درصد در این متغیرها، میزان مصرف به ترتیب به میزان 6/8 ، 06/0 و 05/0 درصد افزایش مییابد. با توجه به نتایج بدست آمده پیشنهاد می‌شود سیاستگذاریهای مناسب توسط دولت در جهت افزایش اشتغال و افزایش درآمد خانوارها صورت پذیرد.
اقتصاد کشاورزی
تکتم محتشمی
چکیده
صنعت ابریشم با توجه به پتانسیلها و امکانات موجود خود میتواند از طرق مختلف در محور توسعه قرار گیرد و نقشی راهبردی در توسعه روستایی ارائه نماید. در مطالعه حاضر، سعی شده راهبردهایی برای توسعه صنعت ابریشم در کشور ارائه شود تا از این طریق بتوان امکان توسعه به‌ویژه در بخش روستایی را فراهم آورد. برای این منظور نخست با استفاده از ادبیات ...
بیشتر
صنعت ابریشم با توجه به پتانسیلها و امکانات موجود خود میتواند از طرق مختلف در محور توسعه قرار گیرد و نقشی راهبردی در توسعه روستایی ارائه نماید. در مطالعه حاضر، سعی شده راهبردهایی برای توسعه صنعت ابریشم در کشور ارائه شود تا از این طریق بتوان امکان توسعه به‌ویژه در بخش روستایی را فراهم آورد. برای این منظور نخست با استفاده از ادبیات موضوعی و مصاحبه با خبرگان این حوزه، 12 نقطه بیرونی و 11 نقطه درونی مشخص و اولویتبندی شد. در ادامه بر پایه یک مدل راهبردی (TOWS) استراتژیهای توسعه این صنعت تعیین گردید. جامعه آماری این تحقیق متخصیص و خبرگان آشنا به عملیات و محیط داخلی و خارجی این صنعت در سال 1397 بوده و تمامی اطلاعات جمعآوریشده از طریق اجماع قضاوتهای 36 نفر از این متخصصان حاصلشده است. نتایج بهدستآمده نشان داد، استراتژی بازسازی و تقویت ادغام نوغانداری در زنجیره ارزش ابریشم بهعنوان بهترین راهبرد انتخاب می باشد. براین اساس، انجام اصلاحاتی ساختاری برای بهبود زنجیره ارزش این صنعت براساس بهبود کارایی، بهبود ارزش فرآورده های ابریشمی، ایجاد ارزش با توسعه محصولات جدید و مشارکت در توسعه پیشنهاد شده است.
اقتصاد کشاورزی
مهدیه ساعی؛ پیروز شاکری؛ اصغر صالحی؛ صفت الله رحمانی
چکیده
با توجه به وجود اقلیم‌های متفاوت، مناطقی از استان کرمان قابلیت مناسبی برای پرورش و نگهداری دام به‌ویژه در بخش‌های روستایی و عشایری دارد که سهم بزرگی در تأمین گوشت و فرآورده‌های لبنی مورد نیاز مردم داخل استان داشته و حتی به استان‌های همجوار نیز صادر می‌شده است. در سالهای اخیر خشکسالی، بحران آب، از بین رفتن مراتع، قاچاق و بالا ...
بیشتر
با توجه به وجود اقلیم‌های متفاوت، مناطقی از استان کرمان قابلیت مناسبی برای پرورش و نگهداری دام به‌ویژه در بخش‌های روستایی و عشایری دارد که سهم بزرگی در تأمین گوشت و فرآورده‌های لبنی مورد نیاز مردم داخل استان داشته و حتی به استان‌های همجوار نیز صادر می‌شده است. در سالهای اخیر خشکسالی، بحران آب، از بین رفتن مراتع، قاچاق و بالا رفتن هزینههای نگهداری دام و غیره به این بخش استراتژیک آسیب زیادی وارد ساخته است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید صنعت شیر روستاهای استان کرمان از طریق تحلیل عوامل درونی و بیرونی بوده است. تحقیق حاضر از لحاظ نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشی-توصیفی است. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه و برای تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و تحلیل SWOT استفاده شده است. نتایج نشان داد که "وجود تنوع اقلیمی در استان"مهمترین نقطه قوت و "عدم پرداخت به‌موقع قیمت شیر توسط صنایع" مهمترین نقطه‌ی ضعف در صنعت شیر هستند. علاوه بر این "افزایش تقاضا برای شیر و محصولات لبنی" مهمترین فرصت خارجی و "نوسانات و افزایش هزینه دام" مهمترین تهدید خارجی برای صنعت شناخته شدند. همچنین بر اساس یافتههای مطالعه، در صنعت شیر روستاهای استان کرمان نقاط ضعف و تهدید از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و در شرایطی قرار دارند که سیستم میتواند با کمک استراتژی تدافعی در جهت کاهش ضعف‌ها و تهدیدات عمل نماید.
اقتصاد کشاورزی
محمدرضا بخشی؛ سیدهمایون فرهنگ فر؛ پویان مالکی نژاد
چکیده
تجزیه و تحلیل کارایی فنی واحدهای مرغداری گوشتی جهت بهره گیری مطلوب و اقتصادی از منابع موجود ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر با هدف سنجش و مقایسه کارایی فنّی واحدهای پرورش مرغ گوشتی شهرستان های بیرجند و درمیان در سال 1398 انجام شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین و داده‌های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از 201 واحد مرغداری ...
بیشتر
تجزیه و تحلیل کارایی فنی واحدهای مرغداری گوشتی جهت بهره گیری مطلوب و اقتصادی از منابع موجود ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر با هدف سنجش و مقایسه کارایی فنّی واحدهای پرورش مرغ گوشتی شهرستان های بیرجند و درمیان در سال 1398 انجام شد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران تعیین و داده‌های مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه از 201 واحد مرغداری گوشتی فعال در شهرستانهای بیرجند و درمیان با روش نمونه گیری تصادفی جمع‌آوری گردید. روش تحلیل فراگیر دادهها(DEA) جهت تحلیل داده ها استفاده شد. نتایج نشان داد میانگین کارایی فنّی مرغداران شهرستان های بیرجند و درمیان با فرض بازده ثابت نسبت به مقیاس به ترتیب 93 و 88 درصد و با فرض بازده متغیّر نسبت به مقیاس به ترتیب برابر با 95 و 93 درصد بود که از لحاظ آماری تفاوت معنادار میباشد(p<0/05). ظرفیت ارتقای تولید و کارایی در مرغداری های شهرستان درمیان بیشتر از شهرستان بیرجند بوده و به ترتیب برابر7/11 و 7 درصد برآورد می‌شود. همچنین میانگین کارایی مقیاس و کارایی فنی واحدهای مرغداری شهرستان بیرجند بیشتر از شهرستان درمیان میباشد که این اختلاف معنادار از یک سو نشانگر مدیریت بهتر استفاده از منابع در واحدهای مرغداری شهرستان بیرجند و از سوی دیگر نشان دهنده پتانسیل افزایش تولید و کارایی واحدهای مرغداری شهرستان درمیان میباشد و لذا می‌توان بدون تغییر تکنولوژی تولید و از طریق ترویج عوامل تکنیکی و مدیریّتی از کارآترین واحدهای مرغداری به واحدهای با کارایی پایین، شکاف بین واحدهای مرغداری گوشتی شهرستان درمیان با واحدهای مرغداری شهرستان بیرجند را کاهش داد.
اقتصاد کشاورزی
فاطمه رستگاری پور؛ امیر سالاری؛ فاطمه عزیززاده
چکیده
بحرانی بودن وضعیت منابع آبی مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران ازجمله استان خراسان‌رضوی، روند توسعه پایدار این مناطق را با چالش جدی مواجه نموده است. اتکای بیش از اندازه کشاورزی این مناطق به منابع آب زیرزمینی، لزوم توجه به مسائل مدیریت بهینه منابع آب و برنامه‌ریزی دقیق و اصلاح الگوی مصرف آب به منظور افزایش بهرهوری آب آبیاری را دوچندان ...
بیشتر
بحرانی بودن وضعیت منابع آبی مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران ازجمله استان خراسان‌رضوی، روند توسعه پایدار این مناطق را با چالش جدی مواجه نموده است. اتکای بیش از اندازه کشاورزی این مناطق به منابع آب زیرزمینی، لزوم توجه به مسائل مدیریت بهینه منابع آب و برنامه‌ریزی دقیق و اصلاح الگوی مصرف آب به منظور افزایش بهرهوری آب آبیاری را دوچندان نموده است. در این تحقیق با هدف تعیین شاخص آب مجازی چغندرقند از آمار و اطلاعات طولانی‌مدت اقلیمی، سطح زیر کشت و میزان تولید محصول چغندرقند، میزان تخصیص منابع آب، آمار صادرات و واردات چغندرقند و روش‌های آبیاری مورد استفاده و راندمان‌های آبیاری منطقه شهرستان تربت‌حیدریه طی دوره زمانی سالهای ۱۳۹۸-۱۳۹۰ استفاده گردید. نتایج نشان داد میزان آب مجازی چغندرقند در حالت عادی 2/1 مترمکعب بر کیلوگرم و با احتساب راندمان 35 درصد، 4/3 مترمکعب بر کیلوگرم بوده و بطور پیوسته بر میزان کل آب مجازی ناشی از صادرات طی سالهای مورد مطالعه افزوده می‌شود. نرخ افزایش سالانه آب مجازی طی دوره ۱۳۹۸-۱۳۹۰ برابر با ۴۴/۱۳۵۶۹۲ مترمکعب بدست آمد. طی این دوره ۸ ساله، حجم کل آب استفاده شده برای تولید چغندرقند در داخل و خارج منطقه همواره در حال افزایش بوده و ردپای اکولوژیک آب داخلی بیشتر از ردپای اکولوژیک آب خارجی محاسبه گردید. نرخ رشدهای سالانه رد پای اکولوژیک آب داخلی، خارجی و کل طی این دوره ۸ ساله به‌ترتیب برابر با ۲۵/172938، ۳۸/۱۴۹۸۸۵ و ۵/322823 مترمکعب بدست آمد. ردپای آب سبز در تولید چغندرقند 265 میلیون متر مکعب در سال یعنی حدود 14/0 کل ردپای آب محاسبه شده میباشد. پایین بودن ردپای آب سبز این منطقه نشان‌دهنده نقش کمتر نزولات جوی در تولید و وابستگی شدید تولید به منابع آبی زیرزمینی میباشد. ردپای آب سفید در تولید چغندرقند منطقه مورد مطالعه، 950 میلیون مترمکعب در سال معادل 52 درصد کل ردپای آب بدست آمد، این آمار بالا نشان‌دهنده زیاد بودن میزان تلفات آبی و پایین بودن راندمان آبیاری در سیستم‌های آبیاری منطقه تربت‌حیدریه میباشد. همچنین سهم بالاتر ردپای آبی نسبت به ردپای سبز نشان دهنده بهره-مندی کمتر از منبع باران و بالا بودن سهم تبخیر و تعرق میباشد.
اقتصاد کشاورزی
مریم قاسمی؛ مهدی معصومی
چکیده
مهمترین کار بعد از تولید هر محصول، رساندن آن محصول به دست مصرف کننده است، دهستان بقمچ در شهرستان چناران به دلایل مختلف تاریخی، محیطی، اجتماعی و اقتصادی در زمینه کشت تنباکو، قطب تولید تنباکو در استان خراسان رضوی محسوب می شود؛ اما در زمینه بازاریابی محصولات (چوب و برگ تنباکو) با مشکلات متعددی دست به گریبان است. از این رو مطالعه حاضر در ...
بیشتر
مهمترین کار بعد از تولید هر محصول، رساندن آن محصول به دست مصرف کننده است، دهستان بقمچ در شهرستان چناران به دلایل مختلف تاریخی، محیطی، اجتماعی و اقتصادی در زمینه کشت تنباکو، قطب تولید تنباکو در استان خراسان رضوی محسوب می شود؛ اما در زمینه بازاریابی محصولات (چوب و برگ تنباکو) با مشکلات متعددی دست به گریبان است. از این رو مطالعه حاضر در چارچوب برنامه‌ریزی استراتژیک ضمن شناخت عوامل داخلی و خارجی اثرگذار بر بازاریابی تنباکو، سعی در ارائه راهبردهای مطلوب بازاریابی تنباکو می پردازد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است. در این مطالعه از دو ابزار برنامه ریزی استراتژیک SWOT و QSPM استفاده شد. در راستای پیشبرد اهداف تحقیق 17 قوت، 23 ضعف، 10 فرصت و 17 تهدید فراروی بازاریابی تنباکو از طریق واکاوی سیاست‌های دولت، مصاحبه با فعالان حوزه بازاریابی تنباکو و تعدادی از تنباکوکاران منطقه شناسایی گردید. واحد تحلیل 41 نفر از تنباکوکاران و فعالین حوزه بازاریابی تنباکو بوده است. در ماتریس SWOT با توجه به امتیاز نهایی در 54/2=IFE و در 170/2=EFE، به منظور بهبود بازاریابی تنباکو، راهبردهای رقابتی (حداکثر– حداقل) بهینه شناخته شد. راهبردهای مطلوب به کمک ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM)، اولویت بندی و مهمترین راهبرد «تشکیل شرکت تعاونی در روستا با مشارکت کلیه تنباکوکاران»، با امتیاز 969/0 شناسایی گردید.
اقتصاد کشاورزی
شهرام مقدس فریمانی؛ مهدیه السادات میرترابی؛ سیدسهیل قائم مقامی
چکیده
در دنیای کنونی نیل به اهداف توسعه بدون استفاده از ذخایر نیمی از جمعیت جامعه یعنی زنان امری غیرممکن است. توانمندسازی اقتصادی-اجتماعی زنان یک پیش نیاز برای توسعه پایدار و رشد اقتصادی به شمار میآید، بنابراین هدف از این پژوهش که در سال 1398 اجرا گردید، شناسایی تبیین‌کنندههای توانمندی اقتصادی-اجتماعی زنان روستایی و عوامل مؤثر بر آن ...
بیشتر
در دنیای کنونی نیل به اهداف توسعه بدون استفاده از ذخایر نیمی از جمعیت جامعه یعنی زنان امری غیرممکن است. توانمندسازی اقتصادی-اجتماعی زنان یک پیش نیاز برای توسعه پایدار و رشد اقتصادی به شمار میآید، بنابراین هدف از این پژوهش که در سال 1398 اجرا گردید، شناسایی تبیین‌کنندههای توانمندی اقتصادی-اجتماعی زنان روستایی و عوامل مؤثر بر آن در استان زنجان بود. دیدگاه کلی حاکم بر پژوهش با توجه به ماهیت و نوع پژوهش دیدگاه کمّی است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای صندوق‌های اعتباری خرد زنان روستایی در استان زنجان بودند (636=N) که 154 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط اساتید صاحب نظر و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت و مقدار آن برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بین 86/0 و 96/0 بدست آمد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد پنج نشانگر؛ مشارکت در فعالیت‌های درآمدزا، توانمندی فردی و فکری در امور اقتصادی و مالی، مشارکت در تصمیمهای اقتصادی خانوار، همیاری و حمایت در مورد مسائل اقتصادی و کنترل بر هزینهکرد منابع مالی در مجموع توانستند 44/68 درصد از کل واریانس نشانگرهای توانمندی اقتصادی زنان روستایی را تبیین کنند. همچنین، طبق نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، مهمترین مؤلفه‌های مؤثر بر توانمندی اقتصادی زنان روستایی در استان زنجان در پنج عامل تعامل با محیط اجتماعی، توانمندی ذهنی و مالی، آموزش و ارتباطات اجتماعی، مشارکت خانگی و اقتصادی و آزادی و اختیار عمل خلاصه شدند. این عوامل در مجموع توانستند 59/40 درصد از واریانس کل را تبیین نمایند. در نتیجه زنان روستایی باید در معرض و بستر مناسب اجتماعی قرار بگیرند و جامعه با مشارکت اقتصادی آنها همراه باشد تا زمینه های اقتصادی و اجتماعی لازم برای توانمندی زنان روستایی فراهم گردد.
اقتصاد کشاورزی
زهرا بهره مند پاسکه؛ محمد کاوسی کلاشمی
چکیده
یکی از معضلات اساسی در کشاورزی استان گیلان، تغییر کاربری اراضی است. تغییر کاربری اراضی کشاورزی در این استان سالیانه بخشی از اراضی حاصلخیز را از چرخه تولید خارج می کند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی پیشران های مؤثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی در روستای بلگور می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است و ماهیت توصیفی- تحلیلی دارد. برای ...
بیشتر
یکی از معضلات اساسی در کشاورزی استان گیلان، تغییر کاربری اراضی است. تغییر کاربری اراضی کشاورزی در این استان سالیانه بخشی از اراضی حاصلخیز را از چرخه تولید خارج می کند. هدف اصلی این پژوهش شناسایی پیشران های مؤثر بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی در روستای بلگور می باشد. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، کاربردی است و ماهیت توصیفی- تحلیلی دارد. برای جمع آوری اطلاعات از پیمایش میدانی استفاده شد. نمونه آماری تحقیق شامل خبرگان محلی روستا است (٥٠=n). ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته است که روایی صوری آن به تایید کارشناسان رسید و پایایی آن با استفاده از پیش‌آزمون و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (0.86) تایید شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از تکنیک تحلیل عاملی و نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که چهار عامل به عنوان پیشران های مؤثر در تغییر کاربری اراضی کشاورزی این روستا وجود دارند که شامل عامل حاکمیتی، عامل مشکلات زندگی در روستا، عامل اقتصادی و عامل محیطی می باشند. عوامل شناسایی شده در مجموع 66.57 درصد از واریانس متغیر تغییر کاربری اراضی کشاورزی را تبیین می کنند. با توجه به نتایج، مهم ترین پیشران تاثیرگذار بر تغییر کاربری اراضی کشاورزی در روستای بلگور عامل حاکمیتی است که با تمرکز بر این مسئله، اصلاح و وضع قوانین جدید می توان از روند صعودی تغییر کاربری اراضی کشاورزی در این روستا جلوگیری نماید.
اقتصاد کشاورزی
فاطمه رستگاری پور؛ تینا مرتضوی نیا
چکیده
در این پژوهش میزان مصرف انرژی و کارایی آن برای تولید انار در مناطقی از شهرستان مه‌ولات استان خراسان‌رضوی با رویکرد تحلیل پوششی دادهها بررسی گردید. اطلاعات موردنیاز مطالعه از طریق تکمیل 80 پرسشنامه بین کشاورزان باغات انار در سال 2017 تکمیل گردید. با توجه به داده-های گرد‌آوری شده از مطالعه میدانی در خصوص نحوه انجام عملیات زراعی در ...
بیشتر
در این پژوهش میزان مصرف انرژی و کارایی آن برای تولید انار در مناطقی از شهرستان مه‌ولات استان خراسان‌رضوی با رویکرد تحلیل پوششی دادهها بررسی گردید. اطلاعات موردنیاز مطالعه از طریق تکمیل 80 پرسشنامه بین کشاورزان باغات انار در سال 2017 تکمیل گردید. با توجه به داده-های گرد‌آوری شده از مطالعه میدانی در خصوص نحوه انجام عملیات زراعی در مورد این محصول، مقادیر انرژیهای نهاده و ستاده محاسبه و کارایی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که انرژی دو نهادهی سوخت و کود ازته به ترتیب با 15/44 و 64/29 درصد، پرمصرفترین نهاده‌های انرژی در تولید بودند. متوسط تولید محصول انار در روستای دوغ‌آباد 75/7043 کیلوگرم بر هکتار و کل انرژی مصرفی در باغهای انار آن 13383 مگاژول بر هکتار محاسبه شد. نتایج نشان داد که با کاهش مصرف کود شیمیایی و افزایش استفاده از ماشین آلات در باغات انار میزان میانگین کارایی افزایش مییابد. لذا پیشنهاد می‌شود که از کودهای شیمیایی در باغات انار کمتر استفاده شود. همچنین افزایش کاربرد ماشینهای کشاورزی جهت صرفهجویی در وقت و افزایش کارایی پیشنهاد می‌گردد.
اقتصاد کشاورزی
یحیی صافی سیس؛ میلاد جودی دمیرچی؛ مژده ملکی
چکیده
هزینه های پیشبینی اثرات اقتصادی محصولات فناوری زیستی نوین، بسیار بالا میباشد و پژوهش های اقتصادی در خصوص اثرات کشت این محصولات در مناطق روستایی، میتواند نقشی مهم در طراحی مکانیسمهای نظارتی کارآمد و سیستم های نوآوری کشاورزی ایفا کند. در همین راستا، پژوهش حاضر بر مبنای پارادایم کیفی و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی ...
بیشتر
هزینه های پیشبینی اثرات اقتصادی محصولات فناوری زیستی نوین، بسیار بالا میباشد و پژوهش های اقتصادی در خصوص اثرات کشت این محصولات در مناطق روستایی، میتواند نقشی مهم در طراحی مکانیسمهای نظارتی کارآمد و سیستم های نوآوری کشاورزی ایفا کند. در همین راستا، پژوهش حاضر بر مبنای پارادایم کیفی و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی به منظور تحلیل دیدگاه پژوهشگران مراکز تحقیقات کشاورزی در خصوص فرصتها و تهدیدهای ابعاد اقتصادی کشت محصولات فناوری زیستی نوین در مناطق روستایی در سال 1398 انجام شد. به منظور جمع آوری دادهها از شیوه مصاحبه نیمه ساختار یافته با 23 نفر از پژوهشگران، با روش نمونهگیری گلولهبرفی استفاده شد. یافتههای این پژوهش نشان داد، در خصوص فرصتها، «ناگزیر بودن حرکت به سمت نظام کشاورزی مبتنی بر مهندسی ژنتیک در جهت خودکفایی و صادرات» و در خصوص تهدیدها، «تحمیل نظام کشاورزی مبتنی بر مهندسی ژنتیک و مسایل سیاسی و بازاریابی» بر کشت محصولات فناوری زیستی نوین در مناطق روستایی تاثیرگذار بودند. در راستای نتایج حاصله، پیشنهاد می‌شود کمیته ای متخصص تشکیل شود و در سه حیطه تکمیل پژوهشهای فناوری زیستی نوین در زمینه توانایی تولید بذر و سایر نهاده های محصولات فناوری زیستی نوین در داخل کشور، ارزیابی ایمنی اثرات زیست محیطی و سلامتی محصولات فناوری زیستی نوین و ایجاد توافق نسبی بین موافقان و مخالفان فعالیت کند، تا با تامین پیشنیازهای لازم، کشت این محصولات در مناطق روستایی در دستور کار قرار گیرد.
اقتصاد کشاورزی
علی رسولیان؛ حسین حکیم پور
چکیده
یکی از مشکلات اساسی کشورهای در حال توسعه، اتکای بیش از حد درآمد آنها به صدور یک یا تعداد محدودی از کالاهاست. به منظور کاهش وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام جهت گیری سیاست‌های صادراتی باید به سمت صدور کالاهای غیرنفتی تغییر یابد. چنین امری تحقق پیدا نمی کند مگر اینکه فرصت های موجود در صادرات بخش های مختلف شناسایی و از طریق رشد سرمایه ...
بیشتر
یکی از مشکلات اساسی کشورهای در حال توسعه، اتکای بیش از حد درآمد آنها به صدور یک یا تعداد محدودی از کالاهاست. به منظور کاهش وابستگی اقتصاد ایران به صادرات نفت خام جهت گیری سیاست‌های صادراتی باید به سمت صدور کالاهای غیرنفتی تغییر یابد. چنین امری تحقق پیدا نمی کند مگر اینکه فرصت های موجود در صادرات بخش های مختلف شناسایی و از طریق رشد سرمایه گذاری در این حوزه به این فرصت ها جنبه عملیاتی بخشیده شود. یکی از مولفه های کلیدی اثر گذار بر توسعه صادرات و تجارت غیر نفتی بخصوص در بخش کشاورزی و به تبع آن توسعه روستایی، توجه به حوزه سرمایه گذاری مستقیم خارجی و اثر پذیری کوتاه و بلند مدت آن بر رونق تجارت و رشد مولفه های توسعه روستایی می باشد. این مطالعه بر آن است تا به بررسی نقش سرمایه گذاری خارجی در استان خراسان رضوی بر توسعه تجارت خارجی آن و نیز تاثیر این دو پارامتر بر توسعه روستایی استان خراسان رضوی بپردازد. آمار و اطلاعات لازم از طریق سایت گمرک ایران و استان خراسان رضوی، بانک مرکزی و مرکز آمار ایران و سایر منابع کتابخانه ای برای دوره 1397- 1390 برای 40 شرکت صادرکننده کشاورزی منتخب استان که توسط اتحادیه صادرکنندگان معرفی شدند، و نیز تجزیه و تحلیل مولفه های توسعه روستایی به دست آمد. نتایج برآورد الگوی پانل برای داده های تابلویی نشان داد که سرمایه گذاری مستقیم خارجی در دوره مورد مطالعه نقش مثبت و معنی داری بر تجارت استان خراسان رضوی و متعاقب آن تاثیر مثبت و معنی داری بر شاخص های توسعه روستایی داشته است.
اقتصاد کشاورزی
سید مجتبی مجاوریان؛ رقیه زاهدیان تجنکی؛ سید علی حسینی یکانی
چکیده
شالیکوبیها به عنوان یکی از قدیمیترین و مهمترین صنایع تبدیلی کشاورزی در استان مازندران بهشمار میآیند. علیرغم تعداد زیاد این واحدها در استان مازندران، تاکنون مطالعه کمی در زمینه اندازهگیری کارایی آنها صورت گرفته است. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل اثرگذار بر کارایی این واحدها است. برای دست یافتن به اهداف مطالعه، ...
بیشتر
شالیکوبیها به عنوان یکی از قدیمیترین و مهمترین صنایع تبدیلی کشاورزی در استان مازندران بهشمار میآیند. علیرغم تعداد زیاد این واحدها در استان مازندران، تاکنون مطالعه کمی در زمینه اندازهگیری کارایی آنها صورت گرفته است. هدف از این مطالعه شناسایی عوامل اثرگذار بر کارایی این واحدها است. برای دست یافتن به اهداف مطالعه، تعداد 167 پرسشنامه به روش تصادفی از شالیکوبیهای در شهرستانهای مختلف استان مازندران در سال 1397 تکمیل شد. برای شناسایی عوامل اثرگذار بر میزان کارایی شالیکوبیها از الگوی توبیت استفاده شده است. نتایج الگوی توبیت نشان داد ضرایب هر یک از متغیرهای ظرفیت بالقوه واحد تعداد روزهای کار، سهم هزینه انرژی از هزینهها، تحصیلات بالاتر از دیپلم مدیر، سن مدیر، برنامههای آموزشی کارگران، تبلیغات و متغیر شهرستان (عباسآباد، نوشهر، چالوس و تنکابن) به ترتیب 07/0، 001/0، 003/0- ، 003/0- ، 06/0- ، 11/0- و 08/0- بر میزان کارایی میباشد. در میان متغیرهای ذکر شده، متغیرهای ظرفیت شالیکوبی، تعداد روزهای فعالیت، تبلیغات، سهم هزینه انرژی از هزینهها و سن مدیر دارای اثر معنیدار بر کارایی دارند. بیشترین اثرگذاری بر کارایی متعلق به متغیرهای تحصیلات مدیر (بدون سواد 04/0-)، تبلیغات (032/0) و مکان استقرار شالیکوبی (03/0-) میباشد. با توجه به نتایج این تحقیق پیشنهاداتی چون برگزاری دوره‌های آموزشی، پرداخت تسهیلات و تغییر وضعیت واحدهای سنتی به مدرن با رعایت تمامی جوانب ارائه گردیده است.
اقتصاد کشاورزی
زهرا گلزاری؛ فرشید اشراقی؛ علی کرامتزاده
چکیده
بخش کشاورزی ایران، علیرغم وجود پتانسیلهای فراوان، نتوانسته است عملکرد مطلوبی داشته باشد. یکی از مهمترین دلایل آن، کم بودن میزان بهرهوری در این بخش است. هدف از این مطالعه، اندازهگیری بهرهوری کل عوامل تولید و نیز، بررسی عوامل مؤثر بر آن در مزارع سویای شهرستان گرگان بهعنوان یکی از مناطق اصلی تولید سویا در کشور است. بدین ...
بیشتر
بخش کشاورزی ایران، علیرغم وجود پتانسیلهای فراوان، نتوانسته است عملکرد مطلوبی داشته باشد. یکی از مهمترین دلایل آن، کم بودن میزان بهرهوری در این بخش است. هدف از این مطالعه، اندازهگیری بهرهوری کل عوامل تولید و نیز، بررسی عوامل مؤثر بر آن در مزارع سویای شهرستان گرگان بهعنوان یکی از مناطق اصلی تولید سویا در کشور است. بدین منظور، ابتدا بهرهوری کل عوامل از طریق شاخص ترنکویست محاسبه و سپس، رابطه‌ی بین سن، تجربه، تحصیلات و متغیر مجازی عضویت در تعاونی با بهرهوری کل عوامل تولید و بهروش تحلیل رگرسیونی مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق از نوع پیمایشی است و داده‌های آن به وسیله پرسشنامه از میان 60 بهرهبردار محصول سویا گرد آوری شده است. نتایج نشان میدهد که شاخص TFP در میان مزارع از 37/0 تا 82/1 واحد متغیر بوده و 46 درصد از مزارع نمونه دارای بهرهوری پایینتر از بهرهوری متوسط مزارع شهرستان گرگان هستند. همچنین، طبق نتایج، تجربه، تحصیلات و متغیر مجازی عضویت در تعاونی تأثیر مثبت و معنی‌داری بر بهرهوری کل عوامل تولید داشتهاند.
اقتصاد کشاورزی
امیر سالاری؛ علی ماروسی
چکیده
هرچند فناوری اطلاعات توجه همگانی زیادی را به خود جلب کرده است، اما تحقیقات کمی برای سنجش میزان پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط کشاورزان صورت گرفته است. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط زعفران‌کاران روستاهای منطقه تربت‌حیدریه (قطب تولید زعفران جهان) بود. تعداد روستاهای شهرستان تربت حیدریه ...
بیشتر
هرچند فناوری اطلاعات توجه همگانی زیادی را به خود جلب کرده است، اما تحقیقات کمی برای سنجش میزان پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط کشاورزان صورت گرفته است. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط زعفران‌کاران روستاهای منطقه تربت‌حیدریه (قطب تولید زعفران جهان) بود. تعداد روستاهای شهرستان تربت حیدریه 134 روستا می باشد که در سال 1396 بصورت تصادفی 20 روستا زعفران کار انتخاب شد و در هر روستا 20 پرسشنامه بصورت تصادفی ارائه شد که 384 پرسشنامه بازگشت داده شد. جهت بررسی فرضیات و متغیرهای تحقیق از نرم‌افزار SPSS-PLSاستفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای سهولت استفاده و درک مفید بودن، سهولت استفاده و نگرش استفاده فناوری اطلاعات و ارتباطات، سودمندی ادراک‌شده و قصد استفاده، سهولت ادراک و نگرش، نگرش و قصد استفاده، شرایط تسهیل کننده و سودمندی ادراک‌شده، رابطه معنی‌داری وجود داشته اما بین شرایط تسهیل کننده و قصد استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معنیدار وجود مشاهده نگردید. نتایج کلی نشان داد که سودمندی ادراک‌شده، نگرش و سهولت استفاده از طریق سودمندی ادراک‌شده، بهعنوان عواملی تأثیرگذار به‌صورت غیرمستقیم بر نگرش و قصد استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط زعفران‌کاران موثرند.
اقتصاد کشاورزی
محمدرضا ارسلان بد؛ آذر شهبازی
چکیده
با گذار از کشاورزی سنتی به مرحله نوین و با فاصله گرفتن مراکز مصرف از نواحی تولید که اکثر قریب به اتفاق آن در مناطق حاشیه‌ای و روستایی قرار گرفته است، موضوع بازاریابی محصولات کشاورزی اهمیت فزاینده‌ای یافته است. با توجه به اهمیت اقتصادی ماهی در اقتصاد کشور و با عنایت به رقابت‌های جهانی در زمینه محصولات کشاورزی و ظرفیت بالای تولید ...
بیشتر
با گذار از کشاورزی سنتی به مرحله نوین و با فاصله گرفتن مراکز مصرف از نواحی تولید که اکثر قریب به اتفاق آن در مناطق حاشیه‌ای و روستایی قرار گرفته است، موضوع بازاریابی محصولات کشاورزی اهمیت فزاینده‌ای یافته است. با توجه به اهمیت اقتصادی ماهی در اقتصاد کشور و با عنایت به رقابت‌های جهانی در زمینه محصولات کشاورزی و ظرفیت بالای تولید ماهی، در این تحقیق به بررسی حاشیه بازاریابی ماهی و تأثیر آن بر اشتغال و جذب روستانشینان به این حرفه، پرداخته شده است. دادهها و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از نمونهگیری تصادفی و از طریق تکمیل پرسشـنامه از 232 تولیدکننـده ماهی قزل‌آلا، 25 عمده‌فروش و 60 خرده‌فروش در سال 1395 در شهرستان اهواز جمـع‌آوری شـده اسـت. در این مطالعه دادهها به وسیله الگوی مارک- آپ برآورده شده که نتایج به دست آمده نشان داده است که حاشیه‌های کل بازاریابی، عمده‌فروشی و خرده‌فروشی برای هر کیلوگرم ماهی، به ترتیب 158585، 38268 و 120317 ریال است. همچنین با یک واحد افزایش در قیمت خرده‌فروشی و هزینه خدمات بازاریابی، به ترتیب حاشیه بازاریابی 89/0 و 31/0 واحد افزایش خواهد یافت. ضریب هزینه بازاریـابی 29 درصـدی ماهی قزل‌آلا نـشان میدهد که هزینههای بازاریابی بـرای ماهی قزل‌آلا در شهرستان اهواز، 29 درصد از متوسط قیمـت هـرکیلو ماهی قزل‌آلا را به خود اختصاص داده است. بر اساس برآورد این الگو، قیمت خرده‌فروشی و هزینههای بازاریابی رابطة مستقیم و معنیدار و درآمد تولیدکننده رابطه معکوس و معنیدار با حاشیه بازاریابی ماهی دارند.
