اقتصاد کشاورزی
علیرضا کرباسی؛ سید مهدی حسینی؛ امیر دادرس مقدم؛ حمیده حمیده پور
چکیده
زعفران یکی ازمحصولات استراتژیک بخش کشاورزی در استان خراسان جنوبی است که جایگاه ویژه‌ای در صادرات غیر نفتی کشور دارد اما متاسفانه پراکندگی اراضی زعفران در مناطق روستایی و وجود واحدهای خرده مالکی در روستاها میزان سود، بهره‌وری و بازدهی تولید زعفران‌کاران مناطق روستایی را کاهش داده به طوری که در سالهای اخیر بسیاری زعفران‌کاران ...
بیشتر
زعفران یکی ازمحصولات استراتژیک بخش کشاورزی در استان خراسان جنوبی است که جایگاه ویژه‌ای در صادرات غیر نفتی کشور دارد اما متاسفانه پراکندگی اراضی زعفران در مناطق روستایی و وجود واحدهای خرده مالکی در روستاها میزان سود، بهره‌وری و بازدهی تولید زعفران‌کاران مناطق روستایی را کاهش داده به طوری که در سالهای اخیر بسیاری زعفران‌کاران اراضی زعفران را به تدریج به کشت سایر محصولات اختصاص داده‌اند. استراتژی یکپارچه‌سازی اراضی دارای اهمیت فراوان از لحاظ اقتصادی و کشاورزی می‌باشد. این راهبرد می‌تواند استفاده بهینه از نهاده‌های تولید را موجب شود. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر یکپارچه‌سازی اراضی توسط زعفران‌کاران قاینات در مناطق روستایی استان خراسان جنوبی می‌باشد. در این پژوهش با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی در سال 1400 از 12850 بهره بردار در منطقه قاینات 120 زعفران‌کار( با سطح معنی داری 1درصد) انتخاب شده است. در پرسشنامه تکمیل شده، اراضی از لحاظ اندازه به سه سطح مزارع کوچک، متوسط و بزرگ مقیاس تقسیم‌بندی شد. نتایج نشان داد که اثرات نهایی متغیرهای تعداد افراد خانوار، فناوری و ابزار جدید، دانش روش‌های نوین تولید، وجود ریسک و مخاطره در تولید و عملکرد بر یکپارچه‌سازی اراضی زعفران‌کاران در دو سطح اراضی متوسط و بزرگ موثر بوده است. در اراضی سطح 2 با مقیاس متوسط (بین 3 تا 5 هکتار) متغیرهای عملکرد، فناوری و ابزار جدید و دانش روش‌های نوین تولید زعفران بر استفاده از اراضی متوسط مقیاس به ترتیب دارای تاثیر منفی، منفی و مثبت معنادار بوده است و همچنین در اراضی سطح 3 (بزرگ مقیاس)، تاثیر دو متغیر تعداد افراد خانوار و وجود ریسک و مخاطره در تولید زعفران بر یکپارچه‌سازی اراضی روستایی و استفاده از اراضی بزرگ مقیاس منفی و معنادار بوده و سه متغیر عملکرد زعفران در هکتار، فناوری و ابزار جدید و دانش روش‌های نوین تولید زعفران به ترتیب با اندازه 003/0، 16/0 و 06/0 اثر مثبت و معناداری بر یکپارچه‌سازی اراضی روستایی و یا استفاده از اراضی بزرگ مقیاس می‌گذارد. بنابراین با افزایش عملکرد زعفران در هکتار، فناوری و ابزار جدید و دانش روش‌های نوین تولید شرایط برای یکپارچه‌سازی اراضی روستایی و استفاده از اراضی بزرگ مقیاس بهتر فراهم می‌گردد.
