جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
محمدتقی دستورانی؛ مریم بهیارفرد؛ علی اکبر عنابستانی
چکیده
مخاطرات طبیعی همچون سیل از خسارت بار ترین پدیده‌ها محسوب می‌شوند که نیازمند توجه بیشتری هستند. روستاهای در معرض خطر سیل همچون زشک باید پایداری بیشتری داشته باشند تا بتوانند خطرات و خسارات احتمالی سیل را به حداقل ممکن برسانند. یکی از مهم‌ترین راهبرد‌هایی که امروزه برای کاهش خسارات سیل در نظر گرفته می‌شود بحث تاب‌آوری جوامع میباشد ...
بیشتر
مخاطرات طبیعی همچون سیل از خسارت بار ترین پدیده‌ها محسوب می‌شوند که نیازمند توجه بیشتری هستند. روستاهای در معرض خطر سیل همچون زشک باید پایداری بیشتری داشته باشند تا بتوانند خطرات و خسارات احتمالی سیل را به حداقل ممکن برسانند. یکی از مهم‌ترین راهبرد‌هایی که امروزه برای کاهش خسارات سیل در نظر گرفته می‌شود بحث تاب‌آوری جوامع میباشد که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. روش تحقیق حاضر توصیفی- تحلیلی “پیمایشی” است و جامعه آماری 728 خانوار ساکن روستا زشک می‌باشند. حجم نمونه با توجه به تعداد 728 خانوار جمعیت روستا های زشک، با استفاده از فرمول کوکران حدود 102 نفر برآورد شد، و 102 پرسشنامه در قالب طیف 5 گزینه ای لیکرت تهیه شد. در این پرسشنامه تاب‌آوری کلی روستا مورد بررسی قرار گرفته است. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار های Excel وSPSS انجام شده، برای تعیین سطح نرمال بودن داده‌ها از آزمون های چولگی و کشیدگی و جهت پاسخ به فرضیه تحقیق از آزمون تی تک نمونه ای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که وضعیت تاب‌آوری روستای زشک با توجه به نظر اکثریت ساکنین منطقه در حد متوسط است و در این بین ابعاد زیرساختی، نهادی و سازمانی، اقتصادی، با میانگین اختلاف دارند و میزان این ابعاد کمتر از حد میانگین است و در وضعیت نامطلوب قرار دارند. میزان بعد تاب‌آوری اجتماعی بیشتر از حد میانگین است و دارای وضعیت مطلوبی است.
توسعه روستایی
ابوالفضل توسلی؛ سید محمد رضا سید حسینی؛ علیرضا آبده
چکیده
تولید دانههای روغنی، نقش بسزایی در صرفهجویی ارزی، تسریع روند توسعه اقتصادی، امنیت و استقلال غذایی کشور ایفا میکند. همچنین همواره از روستاها به عنوان یکی از مولفه‌ها و اهرم‌های قدرتمند و اثرگذار در تسهیل و تسریع روند توسعه اقتصادی کشور یاد می‌شود. از این رو پژوهش حاضر با هدف ارائه برنامه راهبردی پتانسیل کشت و کار گیاهان دانه ...
بیشتر
تولید دانههای روغنی، نقش بسزایی در صرفهجویی ارزی، تسریع روند توسعه اقتصادی، امنیت و استقلال غذایی کشور ایفا میکند. همچنین همواره از روستاها به عنوان یکی از مولفه‌ها و اهرم‌های قدرتمند و اثرگذار در تسهیل و تسریع روند توسعه اقتصادی کشور یاد می‌شود. از این رو پژوهش حاضر با هدف ارائه برنامه راهبردی پتانسیل کشت و کار گیاهان دانه روغنی در توسعه پایدار مناطق روستایی حوزه سیستان به روش SWOT در سال 1400 به اجرا در آمد. در مطالعه حاضر چهار گیاه دانه روغنی مهم منطقه شامل کنجد، گلرنگ، کلزا و آفتابگردان مورد بررسی قرار گرفت. این پژوهش از نظر هدف نظری، کاربردی و از لحاظ ماهیت، توصیفی -تحلیلی میباشد. ابزار گردآوری اطلاعات در این مطالعه، پرسشنامه بود. نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای هدف مذکور از دیدگاه محققان، مدیران و کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی و همچنین کشاورزان گیاهان دانه روغنی با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج بهدست راهبرد اصلی هدف مذکور، راهبرد تهاجمی است. این راهبرد تلفیقی از نقاط قوت و فرصتهاست، که در بین عوامل داخلی قوتها و در بین عوامل خارجی، فرصتها بخش غالب تشخیص داده شدند. لذا با توجه به نتایج تحقیق اولویتهای اصلی برای دستیابی به توسعه پایدار روستایی از طریق کشت و کار گیاهان دانه روغنی به ترتیب اجرای برنامههای "افزایش قیمت تضمینی"، "ارائه تسهیلات کم بهره بانکی برای کاشت دانههای روغنی" و "اختصاص یارانه جهت خرید ماشین‌آلات کاشت و برداشت دانههای روغنی" تشخیص داده شد.
ترویج و آموزش کشاورزی
یادگار مؤمن پور؛ حسن صدیقی؛ شهلا چوبچیان
چکیده
امروزه با ورود نهاده‌های شیمیایی در بخش کشاورزی و استفاده بیش از حد از این نهاده‌ها از سوی کشاورزان، صدمات جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست وارد شده است. پایداری زیست‌محیطی اقدامات همسو با محیط‌زیست در یک بازه زمانی بلندمدت را شامل می‌شود که بهره‌گیری از آنها در بلندمدت از سوی اکثر کشاورزان سبب پایداری زیست‌محیطی ...
بیشتر
امروزه با ورود نهاده‌های شیمیایی در بخش کشاورزی و استفاده بیش از حد از این نهاده‌ها از سوی کشاورزان، صدمات جبران‌ناپذیری به محیط‌زیست وارد شده است. پایداری زیست‌محیطی اقدامات همسو با محیط‌زیست در یک بازه زمانی بلندمدت را شامل می‌شود که بهره‌گیری از آنها در بلندمدت از سوی اکثر کشاورزان سبب پایداری زیست‌محیطی می‌شود. این پژوهش بهمنظور بررسی عوامل مؤثر بر رفتار زیست‌محیطی با استفاده از فن پیمایش انجام شد. جامعه آماری پژوهش 5473 نفر از گندمکاران شهرستان بوکان بودند که با استفاده از جدول نمونه‌گیری کرجسی و مورگان، 357 نفر از آنان بهعنوان نمونه به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب در دسترس قرار گرفتند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامه‌ای بود که بهمنظور بررسی روایی، پایایی و برازش متغیرهای پنهان و آزمون فرضیه‌های پژوهش از تکنیک مدل‌سازی معادلات ساختاری با بهره‌گیری از نرم‌افزار LISREL استفاده شد. نتایج تحلیل عاملی تأییدی، روایی، پایایی و برازش متغیرهای پنهان پژوهش را تأیید کرد. مدل‌سازی معادلات ساختاری، نشان داد که تمامی فرضیه‌های تحقیق مورد تأیید قرار گرفتند و سازه عامل نهادی بیشترین تأثیر را بر رفتار زیست‌محیطی گندمکاران داشت و 35 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نمود. از سوی دیگر، سازه‌های اقتصادی، زیست‌محیطی و اجتماعی به ترتیب بیشترین تأثیر را بر رفتار زیست‌محیطی گندمکاران داشتند و در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
شمسی صالح پور؛ حمید جلالیان
چکیده
ارتقاء کیفیت زندگی یکی از مفاهیم محوری توسعه پایدار است که در تمام زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، محیطی، کالبدی و نهادی ظاهر می‌شود. هدف اصلی این مقاله سنجش پایداری کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های روستایی دهستان حسنلو از توابع شهرستان نقده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را دو گروه خانوارهای ...
بیشتر
ارتقاء کیفیت زندگی یکی از مفاهیم محوری توسعه پایدار است که در تمام زمینه‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، محیطی، کالبدی و نهادی ظاهر می‌شود. هدف اصلی این مقاله سنجش پایداری کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های روستایی دهستان حسنلو از توابع شهرستان نقده است. پژوهش حاضر به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است. جامعه آماری تحقیق را دو گروه خانوارهای روستایی و مسئولان محلی تشکیل می‌دهد. برای تعیین حجم نمونه از مدل کوکران و برای نمونه گیری از نمونه گیری در دسترس و هدفمند استفاده شده است. گردآوری اطلاعات به صورت میدانی با استفاده از پرسشنامه صورت گرفته است. داده‌های جمع‌آوری شده با بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS و با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، تی تک نمونهای، تحلیل واریانس یک‌طرفه، آزمون توکی و مدل تصمیمگیری چند شاخصه WASPAS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج کلی حاصل از مقایسه دیدگاه‌های مردم و مسئولین نشان داد که بهبود تمام شاخص‌های مورد بررسی برای پایداری کیفیت زندگی در سکونتگاه‌های روستایی ضروری به نظر می‌رسد. ازاین‌رو، بین نظرات هر دو گروه مردم و مسئولین همسانی وجود دارد. نتایج کلی پژوهش نشان داد سطح کیفیت زندگی در محدوده موردمطالعه پایین‌تر از حد متوسط (با امتیاز 91/2) است. همچنین نتایج تحلیل WASPAS نشان داد که روستاهای حسنلو، بارانی کرد و شیخ احمد به لحاظ کیفیت زندگی با رتبه یک، دو و سه در قیاس با سایر سکونتگاهها، در سطح پایداری متوسط قرار دارند.
