مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
یحیی صافی سیس؛ میلاد جودی دمیرچی؛ مژده ملکی
چکیده
در حال حاضر، اگرچه بهرهوری و پایداری بسیاری از فناوریهای حفاظت از محیطزیست به طور گستردهای در مراکز تحقیقات کشاورزی به اثبات رسیده است، ولی هنوز شمار زیادی از کشاورزان اطلاع و دانش کافی را از این فناوریها ندارند و دلیل این امر، آن است که این گونه فناوریها مستلزم جایگزینی مهارتهای مدیریتی، دانش و نیروی انسانی محلی ...
بیشتر
در حال حاضر، اگرچه بهرهوری و پایداری بسیاری از فناوریهای حفاظت از محیطزیست به طور گستردهای در مراکز تحقیقات کشاورزی به اثبات رسیده است، ولی هنوز شمار زیادی از کشاورزان اطلاع و دانش کافی را از این فناوریها ندارند و دلیل این امر، آن است که این گونه فناوریها مستلزم جایگزینی مهارتهای مدیریتی، دانش و نیروی انسانی محلی با نهادههای خارجی است. این پژوهش با هدف تحلیل تاثیر نظام ترویج و آموزش کشاورزی در قالب روشهای آموزشی- ترویجی بر رفتارهای زیستمحیطی کشاورزان انجام گرفت. پژوهش حاضر، از نوع پژوهشهای توصیفی و علّی- رابطهای است که با روش پیمایشی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش، کشاورزان منطقه سیس واقع در شهرستان شبستر استان آذربایجان شرقی بودند (4487=N). برای تعیین حجم نمونه از جدول مورگان استفاده شد. حجم نمونه 350 کشاورز تعیین شد، که برای کاهش خطا و پوشش پرسشنامههای بیپاسخ، این تعداد به 360 نفر افزایش یافت و با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار گردآوری دادههای پژوهش، پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از نظر استادان ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه تهران و پایایی متغیرها با استفاده از پیش آزمون و ضریب آلفای کرونباخ تایید شد. برای تحلیل دادهها از تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری استفاده شد. بر اساس دادههای میدانی، شواهد کافی برای تایید اثر معنیدار «روشهای گروهی» و «نگرش زیستمحیطی» بر «رفتار زیستمحیطی» وجود داشت. همچنین اثر معنیدار متغیرهای «ترویج انفرادی» و «دانش زیستمحیطی» بر «نگرش زیستمحیطی» تایید شد. بر اساس نتایج حاصله، تلفیق روشهای فردی، گروهی و انبوهی در برنامههای ترویجی، برای افزایش تاثیر روشهای آموزشی- ترویجی، میتواند صورت گیرد، تا امکان همافزایی منابع آموزشی و روشهای آموزشی در یک بستر هماهنگ و منسجم فراهم شود.
مقاله پژوهشی
اقتصاد کشاورزی
مریم قاسمی؛ مهدی معصومی
چکیده
مهمترین کار بعد از تولید هر محصول، رساندن آن محصول به دست مصرف کننده است، دهستان بقمچ در شهرستان چناران به دلایل مختلف تاریخی، محیطی، اجتماعی و اقتصادی در زمینه کشت تنباکو، قطب تولید تنباکو در استان خراسان رضوی محسوب می شود؛ اما در زمینه بازاریابی محصولات (چوب و برگ تنباکو) با مشکلات متعددی دست به گریبان است. از این رو مطالعه حاضر در ...
بیشتر
مهمترین کار بعد از تولید هر محصول، رساندن آن محصول به دست مصرف کننده است، دهستان بقمچ در شهرستان چناران به دلایل مختلف تاریخی، محیطی، اجتماعی و اقتصادی در زمینه کشت تنباکو، قطب تولید تنباکو در استان خراسان رضوی محسوب می شود؛ اما در زمینه بازاریابی محصولات (چوب و برگ تنباکو) با مشکلات متعددی دست به گریبان است. از این رو مطالعه حاضر در چارچوب برنامهریزی استراتژیک ضمن شناخت عوامل داخلی و خارجی اثرگذار بر بازاریابی تنباکو، سعی در ارائه راهبردهای مطلوب بازاریابی تنباکو می پردازد. روش تحقیق توصیفی – تحلیلی است. در این مطالعه از دو ابزار برنامه ریزی استراتژیک SWOT و QSPM استفاده شد. در راستای پیشبرد اهداف تحقیق 17 قوت، 23 ضعف، 10 فرصت و 17 تهدید فراروی بازاریابی تنباکو از طریق واکاوی سیاستهای دولت، مصاحبه با فعالان حوزه بازاریابی تنباکو و تعدادی از تنباکوکاران منطقه شناسایی گردید. واحد تحلیل 41 نفر از تنباکوکاران و فعالین حوزه بازاریابی تنباکو بوده است. در ماتریس SWOT با توجه به امتیاز نهایی در 54/2=IFE و در 170/2=EFE، به منظور بهبود بازاریابی تنباکو، راهبردهای رقابتی (حداکثر– حداقل) بهینه شناخته شد. راهبردهای مطلوب به کمک ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (QSPM)، اولویت بندی و مهمترین راهبرد «تشکیل شرکت تعاونی در روستا با مشارکت کلیه تنباکوکاران»، با امتیاز 969/0 شناسایی گردید.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
سیاوش عطایی؛ حسن افراخته؛ حسین توکلی کجانی
چکیده
هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه مدیریت نوین روستایی (عملکرد شوراها و دهیاران)، در تحولات اقتصادی و اجتماعی سکونتگاههای روستایی کهریزک است. روش تحقیق تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانهای، اسنادی و میدانی است. جامعه آماری تحقیق، ساکنان روستا-های بخش کهریزک که جمعیت بالا دارند و از شورا و دهیار برخوردار هستند، میباشد. کل جمعیت افراد ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه مدیریت نوین روستایی (عملکرد شوراها و دهیاران)، در تحولات اقتصادی و اجتماعی سکونتگاههای روستایی کهریزک است. روش تحقیق تحلیلی، مبتنی بر مطالعات کتابخانهای، اسنادی و میدانی است. جامعه آماری تحقیق، ساکنان روستا-های بخش کهریزک که جمعیت بالا دارند و از شورا و دهیار برخوردار هستند، میباشد. کل جمعیت افراد خانوار در روستاهای مورد مطالعه (5913) نفر است. لذا بر اساس فرمول کوکران تعداد 360 خانوار به عنوان جامعه نمونه انتخاب شد. همچنین تعداد 20 نفر متخصص بر اساس نمونهگیری هدفمند انتخاب گردید. نتایج بررسی مقادیر ضریب همبستگی اسپیرمن و وجود همبستگی ضعیف، گویای این واقعیت میباشد،که بین عملکرد شوراها و دهیاران و تحولات اقتصادی و اجتماعی سکونتگاههای روستایی کهریزک رابطه مثبت و معنیداری وجود ندارد. در ادامه نیز، نتایج رتبهبندی فازی ممدانی جهت تحلیل فضایی تحولات اقتصادی و اجتماعی در مناطق روستایی کهریزک با تأکید بر عملکرد شوراها و دهیاران نشان داد، به ترتیب روستاهای (گل حصار، قمصر، ده نو، درسون آباد، قلعه نوچمن زمین)، تحولات اقتصادی و اجتماعی متوسط رو به پایین را با تأکید بر مدیریت نوین روستایی را به خود اختصاص دادهاند، همچنین روستاهای (اسماعیلآباد، سلمان آباد، قیصرآباد، کبیرآباد، جهانآباد، تورقوزآباد، خیرآباد، عظیمآباد)، سطح بسیار کم تحولات اقتصادی و اجتماعی را نشان میدهند. در این راستا پیشنهاد میشود برای اولین گام، افزایش میزان رضایتمندی روستایی از عملکرد نهادهای مربوطه از طریق افزایش هماهنگی و همکاری میان روستاییان و دستاندرکاران نهادهای مربوطه از طریق مشورت و مشارکت دادن روستاییان در انجام طرحهای مختلف توسعه روستایی مورد توجه قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
شادی خوب؛ حمداله سجاسی قیداری؛ علی اکبر عنابستانی
چکیده
امروزه اکثر مردم به ویژه در مناطق روستایی از دسترسی به خدمات مالی مانند اعتبارات خرد چه در قالب تسهیلات و یا پسانداز محروم هستند. این در صورتی است که اعتبارات خرد میتواند انگیزه کارآفرینی را در میان افرادی که به فکر راهاندازی کسب وکار در مناطق روستایی با پتانسیل مانند دهستان رادکان هستند را تقویت کند. از این رو هدف تحقیق حاضر، ...
بیشتر
امروزه اکثر مردم به ویژه در مناطق روستایی از دسترسی به خدمات مالی مانند اعتبارات خرد چه در قالب تسهیلات و یا پسانداز محروم هستند. این در صورتی است که اعتبارات خرد میتواند انگیزه کارآفرینی را در میان افرادی که به فکر راهاندازی کسب وکار در مناطق روستایی با پتانسیل مانند دهستان رادکان هستند را تقویت کند. از این رو هدف تحقیق حاضر، شناسایی موانع و محدودیتهای استفاده از اعتبارات خرد دولتی در توسعه فعالیتهای کارآفرینی روستایی دهستان رادکان میباشد. این پژوهش از منظر پارادایم جزء تحقیقات کیفی محسوب میشود و با رویکرد آسیبشناسانه و با غایت اکتشاف (موانع و مشکلات استفاده از اعتبارات خرد دولتی) به انجام رسیده است. در این پژوهش، از روش نظریهپردازی بنیانی و شیوه مصاحبه کیفی و عمیق نیمه ساختارمند، برای گردآوری اطلاعات و دادهها در 13 روستای مورد مطالعه استفاده شده است. بنابراین گردآوری دادهها ابتدا در سطح کتابخانه ای برای بررسی نظری مسئله و سپس با مصاحبههای ساختار نیافته و باز انجام شده است. جامعه نمونه را 29 نفر کارآفرین روستایی دهستان رادکان و 68 نفر مردم روستایی تشکیل دادهاند. داده های جمع آوری شده از طریق تحلیل محتوایی مورد واکاوی قرار گرفتند و طی مراحل کدگذاری باز، کدگذاری محوری و کدگذاری گزینشی طبقه بندی گردیدند. یافته های حاصل از تحقیق به استخراج مدل مفهومی موانع و محدودیت های استفاده از اعتبارات خرد برای کارافرینی منتهی شده است. بطوریکه یافته ها نشان داد کارآفرینان و مردم روستایی به دلیل وجود موانع و محدودیتهای (اقتصادی، اجتماعی و نهادی –اداری) از جمله: کافی نبودن مقدار وام، طولانی بودن فرآیند اخذ وام، بهره و سود زیاد بانکها، پیچیدگی امور اداری و بانک و... از گرفتن وام منصرف میشوند.
مقاله پژوهشی
توسعه روستایی
فاطمه رستگاری پور؛ محدثه توکلی
چکیده
فرآیند خصوصیسازی به عنوان رویکردی برای دستیابی تدریجی به مکانیسم بازار است که طی آن، کشورهایی با دولتهای مداخلهگر، بخشی از مالکیتهای دولتی و عمومی را به افراد و بخش خصوصی انتقال میدهند. در این مطالعه عوامل مؤثر بر انگیزه افراد به خصوصیسازی شرکتهای تعاونی روستایی و تفسیر زیر عوامل آنها با کاربرد الگوی لاجیت بررسی شد. ...
بیشتر
فرآیند خصوصیسازی به عنوان رویکردی برای دستیابی تدریجی به مکانیسم بازار است که طی آن، کشورهایی با دولتهای مداخلهگر، بخشی از مالکیتهای دولتی و عمومی را به افراد و بخش خصوصی انتقال میدهند. در این مطالعه عوامل مؤثر بر انگیزه افراد به خصوصیسازی شرکتهای تعاونی روستایی و تفسیر زیر عوامل آنها با کاربرد الگوی لاجیت بررسی شد. آمار و اطلاعات موردنیاز مطالعه از طریق جمعآوری 250 پرسشنامه با فرمول کوکران و مصاحبه حضوری با شاغلین و فارغالتحصیلان بخش کشاورزی در شهرستان تربتحیدریه در سال 1398 با کاربرد روش تصادفی طبقهبندی شده جمعآوری گردید. نتایج نشان داد از دیدگاه شاغلین بخش دولتی، ایجاد روحیه رقابتپذیری و افزایش آموزش کاربردی، از دیدگاه شاغلین بخش خصوصی افزایش آموزش کاربردی، بهبود شیوه رهبری و افزایش انگیزه در کارکنان و از دیدگاه فارغالتحصیلان کشاورزی ایجاد روحیه رقابتپذیری، افزایش خلاقیت و آموزش کاربردی اثر معنیداری بر انگیزه افراد به خصوصیسازی شرکتها دارد. همچنین در مورد بررسی عوامل مؤثر بر آموزش کاربردی از دیدگاه شاغلین بخش دولتی و خصوصی، انگیزه و آمادگی یادگیرنده، کارآمدی و اثربخشی دورهها و نظم و مقررات دورهها اثر مثبت و معنیداری دارند. با توجه به اهمیت نقش آموزش کاربردی در ایجاد انگیزه جهت خصوصیسازی شرکتهای تعاونی روستایی پیشنهاد میگردد با ایجاد مشوقهایی انگیزه و آمادگی لازم جهت یادگیری در کارکنان ایجاد شده و دورههای آموزشی خصوصیسازی با کیفیت و نظم برای کارمندان شرکتهای تعاونی برگزار گردد.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
وکیل حیدری ساربان؛ احمد مومنی
چکیده
کشور ما سالهاست به دنبال تعامل مسئولین با مردم و بلعکس بوده است. ایجاد مدیریت محلی از میان خود مردم محلی، نیز تداعی بخش همین موضوع است. در این میان حکمروایی خوب از طریق مؤلفههایی مانند مشارکت، پاسخگویی، ...میتواند اتصالدهنده همین موضوع باشد. در این پژوهش سعی بر این است که به مطالعه و تحلیل اثرات حکمروایی خوب بر بهبود شاخصهای ...
بیشتر
کشور ما سالهاست به دنبال تعامل مسئولین با مردم و بلعکس بوده است. ایجاد مدیریت محلی از میان خود مردم محلی، نیز تداعی بخش همین موضوع است. در این میان حکمروایی خوب از طریق مؤلفههایی مانند مشارکت، پاسخگویی، ...میتواند اتصالدهنده همین موضوع باشد. در این پژوهش سعی بر این است که به مطالعه و تحلیل اثرات حکمروایی خوب بر بهبود شاخصهای رفاه اجتماعی مناطق روستایی شهرستان فریدن بپردازد. این تحقیق ازلحاظ هدف کاربردی و به روش توصیفی- تحلیلی و از نوع همبستگی است. جامعه آماری پژوهش کلیه سرپرستان خانوار ساکن روستاهای شهرستان فریدن است که طبق آخرین سرشماری سال 1395 برابر با 23311 نفر جمعیت و 8430 خانوار است که از این تعداد با استفاده از فرمول کوکران 385 نفر به نمونه انتخاب شد. ابزار مورد سنجش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن صوری و بهوسیله اساتید دانشگاه محقق تائید شد و با ضریب آلفای کرونباخ توسط نرمافزار Spss23 پایایی پرسشنامه برای متغیرهای حکمروایی خوب 830/0 درصد و برای شاخصهای رفاه اجتماعی 837/0 درصد به دست آمد. پرسشنامه بهصورت کاملاً تصادفی بین ساکنین توزیع شد. در تحلیل نتایج ابتدا وضعیت حکمروایی خوب و رفاه اجتماعی مناطق سنجیده شد و سپس در ادامه به کمک آزمون همبستگی پیرسون رابطه و آزمون رگرسیون چندگانه میزان رابطه متغیر مستقل بر وابسته سنجیده شد. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد میان تمام متغیرهای حکمروایی خوب و رفاه اجتماعی رابطه متوسط تا قوی وجود دارد. در رگرسیون چندگانه نیز متغیرهای (حکمروایی خوب) 61 درصد از میزان واریانس (رفاه اجتماعی) را پیشبینی میکند. در این بین متغیر مسئولیتپذیری با ضریب بتای 300/0 بیشتر از سایر متغیرها در بهبود شاخصهای رفاه اجتماعی تأثیر دارد. میتوان اینگونه عنوان کرد که احساس مسئولیت مدیران محلی طبق الگوی حکمروایی خوب باعث افزایش سطح رفاه اجتماعی روستاهای شهرستان فریدن میشود.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
هادی زارعی؛ لیلا نیرومند؛ سمیه تاجیک اسماعیلی
چکیده
تولید محصولات کشاورزی به عنوان بخشی اثرگذار در توسعه کشور در ابعاد مختلف دارای اهمیت فراوانی است؛ اما با توجه به ضایعات تولید این محصولات در کشور که بنا به آمار بیش از30 درصد تولید کل محصولات است ضروری به نظر میرسد تا نسبت به تغییر شیوههای تولید از طریق همسو ساختن کشاورزان و روستاییان جهت استفاده از فناوریهای نوین تولید توسط آنان ...
بیشتر
تولید محصولات کشاورزی به عنوان بخشی اثرگذار در توسعه کشور در ابعاد مختلف دارای اهمیت فراوانی است؛ اما با توجه به ضایعات تولید این محصولات در کشور که بنا به آمار بیش از30 درصد تولید کل محصولات است ضروری به نظر میرسد تا نسبت به تغییر شیوههای تولید از طریق همسو ساختن کشاورزان و روستاییان جهت استفاده از فناوریهای نوین تولید توسط آنان از طریق راهکارهای ارتباطات مشارکتی اقدام عاجل صورت پذیرد. جامعه آماری این تحقیق، مروجان شاغل در جهادکشاورزی خراسان رضوی و مددکاران ترویجی مرتبط با جهاد کشاورزی استان بوده که بر اساس نمونهگیری غیراحتمالی، جمعیت نمونه به شرحی که اعلام شده انتخاب گشت. روشهای بکار رفته «کیفی» و «کمّی» در این پژوهش به این شرح است که در ابتدا در روش «کیفی» از طریق «مصاحبه عمقی» با 15 تن از مددکاران کشاورزی در روستاهای تابعه مشهد مصاحبه شده و پاسخهای ارائه شده توسط نرم افزار Maxqda مورد تحلیل قرار گرفته و بر پایه این نتایج، ابزار سنجش با 40 گویه طراحی و از 220 مروج کشاورزی در سراسر استان خواسته شد تا نسبت به پاسخگویی اقدام کنند و سپس نتایج با استفاده از نرمافزار Spss مورد تحلیل قرار گرفت. هدف از این مطالعه، دستیابی به مدلی برای تببین اثرگذاری ارتباطات مشارکتی بر استفاده از فناوریهای نوین تولید بین کشاورزان است. تمامی 8 فرضیه مورد نظر در این پژوهش با استفاده از آزمون انوا و تحلیل واریانس یک طرفه مورد بررسی و تایید قرار گرفت و در نهایت با استفاده از رگرسیون خطی، اثرگذاری متغیرها تایید شد. پیشنهاد میشود مروجان کشاورزی برای همسوکردن کشاورزان جهت استفاده از فناوریهای نوین تولید از دانش و ابزار ارتباطات مشارکتی بهرهمند می شود.
مقاله پژوهشی
توسعه روستایی
سعید عبدالمنافی؛ ابوالفضل باغبانی آرانی؛ یاسر مقصودی گنجه؛ منا پورعیسی؛ مسلم مکرمی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر عملکرد بازاریابی صنعت شیلات در شرکتهای تعاونی کشاورزی روستایی در ایران و بر مبنای مطالعات کیفی صورت گرفتهاست. بر این اساس نخست با اجرای مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان و مدیران ارشد بازاریابی و فروش شرکتهای تعاونی شیلات در 10 استان ایران، عوامل مؤثر بر عملکرد بازاریابی ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی عوامل مؤثر بر عملکرد بازاریابی صنعت شیلات در شرکتهای تعاونی کشاورزی روستایی در ایران و بر مبنای مطالعات کیفی صورت گرفتهاست. بر این اساس نخست با اجرای مصاحبه نیمه ساختار یافته با خبرگان و مدیران ارشد بازاریابی و فروش شرکتهای تعاونی شیلات در 10 استان ایران، عوامل مؤثر بر عملکرد بازاریابی شناسایی و در مرحله بعدی به رتبه بندی آن عوامل با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی پرداخته شد. جامعه آماری این پژوهش خبرگان دانشگاهی و مدیران صنعت شیلات در سال 1398 میباشند که با استفاده از نمونهگیری هدفمند دادههای پژوهش گردآوری شدند. پس از جمع آوری اطلاعات لازم، نسبت به طبقه بندی و کدگذاری مصاحبهها اقدام گردید که نتیجهی آن شناسایی عوامل موثر بر عملکرد بازاریابی بود. پس از شناسایی عوامل، پرسشنامه مقایسات زوجی برای رتبه بندی طراحی گردید. نتایج پژوهش نشان داد از عوامل موثر بر عملکرد بازاریابی، عامل برند با وزن (311/0) از نقطه نظر مدیران شیلات در رتبه نخست و عامل مالی با وزن (235/0) در رتبه دوم و عوامل مرتبط با نوآوری بازاریابی، عوامل مرتبط با بازار و همچنین عوامل مرتبط با مشتری در رتبههای بعدی قرار گرفتند که بر این اساس توصیه میشود مدیران شرکتهای تعاونی شیلات، مدیریت برند و فعالیتهای مرتبط با برندینگ را جهت بازاریابی موفق مدنظر قرار دهند.