مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
صالح حقی؛ سیداحمد خاتون‌آبادی؛ محمدصادق ابراهیمی
چکیده
مخاطرات زیست‌محیطی از جمله عواملی هستند که می‌توانند ابعاد مختلف زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم را تحت تأثیر قرار دهند. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نگرش روستائیان پیرامون اثرات روند خشک‌شدن دریاچه ارومیه بر وضعیت اقتصادی مناطق روستایی دهستان بکشلوچایِ شهرستان ارومیه بود. این مطالعه از نوع کاربردی و روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی ...
بیشتر
مخاطرات زیست‌محیطی از جمله عواملی هستند که می‌توانند ابعاد مختلف زندگی اجتماعی و اقتصادی مردم را تحت تأثیر قرار دهند. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی نگرش روستائیان پیرامون اثرات روند خشک‌شدن دریاچه ارومیه بر وضعیت اقتصادی مناطق روستایی دهستان بکشلوچایِ شهرستان ارومیه بود. این مطالعه از نوع کاربردی و روش پژوهش از نوع توصیفی- پیمایشی بوده که جامعه آماری آن را سرپرستان خانوارهای روستایی دهستان بکشلوچای (7466 نفر) تشکیل می‌دهند که حجم نمونه از طریق فرمول کوکران به تعداد 191 نفر برآورد گردیده و از طریق روش انتساب متناسب بین روستاهای دهستان تقسیم گردیده و در انتها با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده پاسخ دهندگان انتخاب گردیدند. ابزار تحقیق، پرسشنامه‌ای بود که روایی آن بر اساس نظرات اساتید تأیید و برای تعیین میزان پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید که برای هر یک از شاخص‌های اقتصادی بصورت مجزا محاسبه شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق نرم‌افزار SPSS صورت گرفت. یافته‌ها نشان داد روستائیان بر این دیدگاه هستند که خشک‌شدن دریاچه منجر به کاهش مشاغل وابسته به حیات دریاچه و درآمد این مشاغل، کاهش تولیدات کشاورزی، کاهش میزان ورود گردشگر به منطقه و کاهش ارزش اقتصادی اراضی کشاورزیِ اطراف دریاچه در اثر انتقال گرد و غبار نمکی ِناشی از طوفان‌های شدید شده است. همچنین از دیدگاه این افراد، با خشک‌شدن دریاچه در سالیان اخیر از آبدهی چاه‌ها و قنوات کاسته شده، جمعیت آرتمیا (معروف به میگوی آب شور که تنها جاندار آبزی دریاچه ارومیه می‌باشد) کاهش یافته و تنوع کشت در منطقه نیز جای خود را به محدودیت کشت داده است
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
مدینه خسروجردی؛ مهدی نوری پور
چکیده
با وجود توجه و صرف هزینه از طرف دولت‌ها برای توسعه روستاهای هدف گردشگری، کمتر به اهمیت نگرش جامعه میزبان نسبت به گردشگری روستایی و حمایت آن‌ها از توسعه گردشگری توجه می‌شود. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل سازه‌های مؤثر بر نگرش روستائیان در خصوص گردشگری روستایی در منطقه درودزن شهرستان مرودشت پرداخته که در سال 1394 صورت گرفته است. ...
بیشتر
با وجود توجه و صرف هزینه از طرف دولت‌ها برای توسعه روستاهای هدف گردشگری، کمتر به اهمیت نگرش جامعه میزبان نسبت به گردشگری روستایی و حمایت آن‌ها از توسعه گردشگری توجه می‌شود. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل سازه‌های مؤثر بر نگرش روستائیان در خصوص گردشگری روستایی در منطقه درودزن شهرستان مرودشت پرداخته که در سال 1394 صورت گرفته است. این پژوهش به شیوه‌ی پیمایش انجام شده و داده‌های مورد نظر با کمک پرسشنامه از 250 نفر از روستائیان منطقه‌ی مورد مطالعه بدست آمد که بر اساس جدول کرجسی و مورگان به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده بودند. روایی صوری پرسشنامه، توسط متخصصان توسعه روستایی دانشگاه یاسوج تأیید و پایایی ابزار سنجش نیز با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ که مقدار آن بین 61/0 تا 86/0 به دست آمد، مورد تأیید قرار گرفت. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که متغیر ارزش گردشگری روستایی نسبت به سایر متغیرهای مورد بررسی، سهم و نقش بیشتری در پیش‌بینی نگرش پاسخگویان نسبت به گردشگری روستایی داشته و پس از آن، متغیرهای درآمد از منبع گردشگری روستایی، مشاهده در زمینه گردشگری و موضوعات مربوطه قرار گرفتند. در پایان به منظور بهبود نگرش روستائیان نسبت به گردشگری روستایی، پیشنهاد می‌شود که وسایل ارتباط جمعی به ویژه صدا و سیمای محلی، پخش برنامه های آموزشی و تبلیغاتی مختلف در مورد گردشگری روستایی، زمینه ها و موضوعات مرتبط را در اولویت خود قرار دهد.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
معصومه فروزانی؛ مسعود یزدان پناه؛ فاطمه طاهری
چکیده
در سال‌های اخیر به سبب محدودیت روزافزون منابع آب شیرین، امکان کاربرد منابع جایگزین به ویژه آب‌های شور به طور جدی مطرح شده و یکی از گزینه‌های پیش رو برای تدوام و ثبات فعالیت‌های کشاورزی می‌باشد. این در حالی است که پایداری بلندمدت آبیاری با آب‌شور به مدیریت آن بستگی دارد و مدیریت بهینه نیز منوط به شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن است. ...
بیشتر
در سال‌های اخیر به سبب محدودیت روزافزون منابع آب شیرین، امکان کاربرد منابع جایگزین به ویژه آب‌های شور به طور جدی مطرح شده و یکی از گزینه‌های پیش رو برای تدوام و ثبات فعالیت‌های کشاورزی می‌باشد. این در حالی است که پایداری بلندمدت آبیاری با آب‌شور به مدیریت آن بستگی دارد و مدیریت بهینه نیز منوط به شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل تأثیرگذار بر مدیریت آب‌شور در شهرستان کارون استان خوزستان به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، شامل کشاورزان شهرستان کارون به تعداد 19720 نفر بود که از این تعداد، نمونه‌ای به حجم 120 نفر برآورد و به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی آن توسط اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رامین خوزستان مورد تأیید قرار گرفت و برای سنجش پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ (83/0-65/0) استفاده شد. برای تدوین شاخص دارایی‌های معیشتی، ابتدا رفع اختلاف مقیاس‌ها انجام شد و سپس بر اساس تحلیل مؤلفه‌های اصلی، وزن مؤلفه‌های هر یک از شاخص‌ها محاسبه و شاخص ساخته شد. نتایج تحقیق نشان داد که کشاورزان منطقه در زمینه مدیریت آب‌شور آبیاری، بیشتر رفتار مدیریت فنی را بروز داده‌اند. بیشترین میزان دارایی معیشتی کشاورزان مربوط به سرمایه اجتماعی و کمترین میزان آن مربوط به سرمایه فیزیکی بوده است. همچنین، رفتار مدیریت آب‌شور در بین کشاورزان با دارایی‌های مختلف، متفاوت بوده است.
مقاله پژوهشی
اقتصاد کشاورزی
اعظم نجاتیان پور؛ عبدالکریم اسماعیلی
چکیده
با توجه به نیاز به توسعه روستاها و نیاز روز افزون جامعه به غذا و رشد جمعیت و کاهش منابع غذایی، یکی از مهمترین مسائلی که توجه دولتمردان، اندیشمندان و محققان را به خود معطوف داشته است، لزوم گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی روستایی است. صنایع تبدیلی با به کارگیری محصولات کشاورزی به عنوان مواد اولیه می‌تواند عاملی برای توسعه روستاها و استفاده ...
بیشتر
با توجه به نیاز به توسعه روستاها و نیاز روز افزون جامعه به غذا و رشد جمعیت و کاهش منابع غذایی، یکی از مهمترین مسائلی که توجه دولتمردان، اندیشمندان و محققان را به خود معطوف داشته است، لزوم گسترش صنایع تبدیلی و تکمیلی روستایی است. صنایع تبدیلی با به کارگیری محصولات کشاورزی به عنوان مواد اولیه می‌تواند عاملی برای توسعه روستاها و استفاده بهتر از این محصولات تلقی گردد. لذا در این پژوهش با تحلیل عوامل مؤثر بر صادرات این محصولات پس از بررسی مطالعات پیشین و مصاحبه حضوری با شصت نفر از خبرگان این امر در استان خراسان رضوی، عوامل مؤثر بر صادرات محصولات صنایع غذایی در پنج گروه اصلی؛ عوامل کلان اقتصادی، عوامل تجاری و بازار، عوامل فنی و تخصصی، عوامل مالی و اعتباری و عوامل فرآیند مبادله دستهبندی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. از تکنیک تحلیل مسیر برای بررسی چگونگی اثرگذاری این گروهها استفاده شد. نتایج نشان داد که عوامل کلان اقتصادی، عوامل تجاری و بازار و عوامل مالی و اعتباری به صورت مستقیم و عوامل فنی و تخصصی و عوامل فرایند مبادله بصورت غیرمستقیم، صادرات محصولات صنایع غذایی را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
مقاله پژوهشی
اقتصاد کشاورزی
حسین عبادی پور؛ محمود احمدپوربرازجانی
چکیده
میزان کالری دریافتی خانوارها از جمله مباحث مهم مطرح شده در عرصه‌ی اقتصاد عمومی و توسعه است که همواره مورد توجه دولت‌ها و سیاست‌گذاران در جوامع مختلف بوده است. در مطالعه حاضر، پیامدهای شوک درآمد خانوارها، قیمت و یارانه غذایی بر میزان کالری دریافتی خانوار روستایی ایرانی بررسی شده است. به این منظور از داده‌های سری زمانی سال‌های ...
بیشتر
میزان کالری دریافتی خانوارها از جمله مباحث مهم مطرح شده در عرصه‌ی اقتصاد عمومی و توسعه است که همواره مورد توجه دولت‌ها و سیاست‌گذاران در جوامع مختلف بوده است. در مطالعه حاضر، پیامدهای شوک درآمد خانوارها، قیمت و یارانه غذایی بر میزان کالری دریافتی خانوار روستایی ایرانی بررسی شده است. به این منظور از داده‌های سری زمانی سال‌های 90- 1340 الگوی خود رگرسیون برداری استفاده شد. نتایج نشان داد که دوره اثرگذاری شوک ایجاد شده بر میزان پرداخت یارانه غذایی نسبت به شوک قیمتی و درآمدی کوتاهتر بوده و شوک قیمتی و درآمدی به ترتیب در جایگاه بعدی قرار گرفت. همچنین بیشترین حساسیت تقاضای کالری مربوط به شوک درآمد می‌باشد. بر اساس یافتههای این تحقیق میتوان نتیجه گرفت که برای ایجاد امنیت غذایی، باید ثبات را در بازار ایجاد نمود، همچنین اثرات نهایی تغییر در الگوی تغذیه به هنگام تعیین سیاستهای مربوط به تنظیم بازار، سیاستهای یارانهای و مالیاتبندی بدون توجه به رشد درآمد خانوار روستایی، آثار منفی شدیدی بر میزان کالری دریافتی خانوارها خواهد گذاشت.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
علی پژوهان؛ احمد رضا عمانی؛ سیروس سلمانزاده
چکیده
چکیده پژوهش حاضر با هدف تحلیل موانع مشارکت گندم‌کاران در زمینۀ تشکیل تشکل آب‌بران در چارچوب پژوهش‌های توصیفی‌ـ‌پیمایشی در سال زراعی 92 ـ 93 انجام شده است. نمونه آماری این پژوهش 375 گندم‌کار محدوده شبکه آبیاری دز هستند که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب و با ابزار پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. ضریب آلفای ...
بیشتر
چکیده پژوهش حاضر با هدف تحلیل موانع مشارکت گندم‌کاران در زمینۀ تشکیل تشکل آب‌بران در چارچوب پژوهش‌های توصیفی‌ـ‌پیمایشی در سال زراعی 92 ـ 93 انجام شده است. نمونه آماری این پژوهش 375 گندم‌کار محدوده شبکه آبیاری دز هستند که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تصادفی انتخاب و با ابزار پرسشنامه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. ضریب آلفای کرونباخ، به منظور تشخیص پایایی پرسشنامهها برابر با 89/0 محاسبه گردیده است. روایی محتوایی پرسشنامه نیز با نظرخواهی از کارشناسان و اساتید مرتبط با موضوع تأیید شده است. بر اساس نتایج حاصل از تحلیل عاملی مربوط به گویههای موانع چهار عامل استخراج گردید. این موانع به ترتیب اهمیت عبارتند از: عدم وجود زیر ساختهای مناسب و تسهیلاتاقتصادی، موانع اجتماعی، ویژگیهای ساختاری نامناسب و عدم ریسکپذیری، سازمانهای محلی و عدم توجه به فعالیت‌های ترویجی که در مجموع 78/60 درصد واریانس کل موانع را تبیین نمودهاند. لذا پیشنهاد می‌شود ابتدا مسئولیت حفاظت و بهره برداری از شبکه آبیاری به تشکلها واگذار شود و سپس با ظرفیتسازی و توانمندسازی بهرهبرداران سایر مسئولیتها را واگذار نمود.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
سید سعید رضا احمدی زاده؛ جواد داودیان
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی و اولویت‌بندی مهمترین خدمات پروژه‌ی بین‌المللی ترسیب کربن بر توانمندسازی جوامع محلی محدوده انجام پروژه صورت گرفت که در این بین سه نوع خدمات یا کارکرد پروژه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. خدمات یا کارکرد واگذاری وام‌های تولیدی برای اشتغال و سایر موارد، کارکرد بیابان‌زدایی و احیای مراتع منطقه و در نهایت ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی و اولویت‌بندی مهمترین خدمات پروژه‌ی بین‌المللی ترسیب کربن بر توانمندسازی جوامع محلی محدوده انجام پروژه صورت گرفت که در این بین سه نوع خدمات یا کارکرد پروژه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. خدمات یا کارکرد واگذاری وام‌های تولیدی برای اشتغال و سایر موارد، کارکرد بیابان‌زدایی و احیای مراتع منطقه و در نهایت کارکرد تسهیلاتی که در اختیار مردم محلی از جمله حمام خورشیدی و آب شیرینکن قرارگرفته به عنوان گزینه های مورد بررسی انتخاب گردید. نتایج نشان میدهد که بیشترین فاصله از حل ایده آل فازی مربوط به تسهیلات با مقدار 63/1 می‌باشد و گزینه یا کارکرد وام تولیدی با مقدار 18/1دارای کمترین حل ایده آل فازی می‌باشد. از طرفی نتایج نشان میدهد حل ضد ایده آل فازی برای وام تولیدی با مقدار 52/1 دارای بیشترین فاصله و معیار تسهیلات با 95/0 کمترین فاصله را دارا می‌باشد چراکه مقدار شاخص شباهت برای معیار وام تولیدی به یک نزدیکتر است، این معیار به عنوان مهمترین و اولین عملکرد پروژه‌ی بین‌المللی ترسیب کربن انتخاب می‌شود و بیابان‌زدایی و احیای مراتع بعنوان عملکرد دوم و تسهیلات بعنوان عملکرد سوم طرح انتخاب می‌شود.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
احمد تقدیسی؛ سید علی نکویی نائینی
چکیده
پدیده نابرابری موجود بین خانوارهای شهری و روستایی و اساساً فقر روستایی یکی از مسائلی است که باعث توجه خاص به توسعه پایدار روستایی در سطح جهان شده است. هدف کلی این تحقیق رتبه‌بندی واحدهای اعتبار خرد روستایی بر اساس میزان دستیابی به توسعه پایدار روستایی بود که بر اساس تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه واحدهای ...
بیشتر
پدیده نابرابری موجود بین خانوارهای شهری و روستایی و اساساً فقر روستایی یکی از مسائلی است که باعث توجه خاص به توسعه پایدار روستایی در سطح جهان شده است. هدف کلی این تحقیق رتبه‌بندی واحدهای اعتبار خرد روستایی بر اساس میزان دستیابی به توسعه پایدار روستایی بود که بر اساس تحلیل عاملی تأییدی انجام شد. جامعه آماری تحقیق، شامل کلیه واحدهای اعتباری شرکت‌های تعاونی روستایی استان اصفهان در یک دوره سه‌ساله منتهی به سال 1392 است. داده‌های مورد نیاز، از مسئولین واحدهای اعتباری و سپرده‌گذاران آن‌ها جمع‌آوری شد. حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 195 نفر تعیین و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شد. یافته‌ها نشان داد واحد اعتباری شرکت تعاونی روستایی دهق، خضرا کشت سین و آزادی به ترتیب رتبه اول تا سوم، در دستیابی به توسعه پایدار به دست آورده‌اند. با توجه به نتایج بدست آمده بعد زیست محیطی توسعه پایدار نسبت به ابعاد اقتصادی و اجتماعی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. همچنین مسئولین واحدها می‌توانند نقش قابل‌توجهی در دستیابی به این موضوع و ایجاد انگیزه در سپرده‌گذاران واحدهای اعتباری ایفا نمایند، لذا پیشنهاد می‌شود انتخاب مسئولین واحدها بر اساس معیارهایی چون سطح تحصیلات، سابقه کار در مدیریت تعاونی باشد و پرداخت تسهیلات صرفا در راستای دستیابی به اهداف توسعه پایدار روستایی صورت گیرد.
