مقاله پژوهشی
اقتصاد کشاورزی
محمد قربانی؛ کمیل مهجوری کارمزدی
چکیده
تصمیم گیری در مدیریت بازار آینده زمانی موفقیتآمیز خواهد بود که روابط متقابل اقتصادی همانند روابط بیولوژیکی در نظر گرفته شود. این پژوهش با ارائه یک سیستم تقاضای معکوس تعمیمیافته تفاضلی، به بررسی بازار مواد غذایی حاوی پروتئین حیوانی در ایران پرداخته و جزئیات ارتباط بازار بین گونههای مختلف موادغذایی در این بازار را مورد بررسی ...
بیشتر
تصمیم گیری در مدیریت بازار آینده زمانی موفقیتآمیز خواهد بود که روابط متقابل اقتصادی همانند روابط بیولوژیکی در نظر گرفته شود. این پژوهش با ارائه یک سیستم تقاضای معکوس تعمیمیافته تفاضلی، به بررسی بازار مواد غذایی حاوی پروتئین حیوانی در ایران پرداخته و جزئیات ارتباط بازار بین گونههای مختلف موادغذایی در این بازار را مورد بررسی قرار داده است. آمار مور نیاز از شرکت پشتیبانی امور دام و سالنامههای آماری کشاورزی از سال 1353 تا 1390 مورد استفاده قرار گرفت. برآورد سیستم تقاضای معکوس تعمیمیافته تفاضلی (GIDS) و آزمون ضرایب ترکیبی نشان میدهد، بهترین مدل برای بررسی تقاضای مواد غذایی حاوی پروتئین در روستاهای کشور، مدل IAIDS میباشد. نتایج نشان داد که کششهای متقاطع جبرانی برآورد شده در سیستم تقاضای معکوس IAIDS بیانگر جانشینی شیر و تخممرغ و همچنین گوشت قرمز و گوشت مرغ است. کششهای خود مقداری جبرانی مطابق مبانی تئوریک، منفی بوده است. این بدان معناست که با افزایش قیمت هر کدام از کالاها، مقدار مصرف آنها کاهش مییابد. از آنجا که گوشت قرمز و شیر برای مصرفکنندگان روستایی به عنوان یک کالای ضروری محسوب میشود. نتایج مربوط به محاسبات کشش جانشینی آلن نیز نشان داد که گوشت مرغ به عنوان بهترین جانشین برای شیر و بالعکس است. بهترین جانشین برای گوشت قرمز، گوشت مرغ بوده و گوشت قرمز به عنوان بهترین جانشین برای تخممرغ است.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
وحید ریاحی؛ فرهاد عزیزپور؛ آذر نوری
چکیده
پایداری محیطی سکونتگاههای روستایی بر مبنای نگرشی سیستمی، میتواند با تحقق بخشی به توسعهای پایدار، در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی در نواحی روستایی معنا شود. دستیابی به چنین هدفی، نیازمند توجه به عناصر و عوامل اثرگذار در قالب مجموعهی شاخصهای پایداری است. پژوهش حاضر با هدف سنجش و تحلیل عوامل پایداری سکونتگاههای ...
بیشتر
پایداری محیطی سکونتگاههای روستایی بر مبنای نگرشی سیستمی، میتواند با تحقق بخشی به توسعهای پایدار، در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی در نواحی روستایی معنا شود. دستیابی به چنین هدفی، نیازمند توجه به عناصر و عوامل اثرگذار در قالب مجموعهی شاخصهای پایداری است. پژوهش حاضر با هدف سنجش و تحلیل عوامل پایداری سکونتگاههای روستایی در سه بعد محیطی، اجتماعی و اقتصادی در چارچوب فرآیند تحلیل شبکه تصمیمگیری چند معیاره و تبیین پیوندهای بین عناصر و عوامل فعال و مؤثر در این زمینه است که در ناحیه روستایی شهرستان خرمدره از استان زنجان انجام شدهاست. از مجموع 1143 خانوار، 287 خانوار از چهار روستای رحمتآباد، الوند، باغ دره و سوکهریز (از 15 روستا) شهرستان خرمدره بهصورت نمونهگیری در دسترس، مورد بررسی قرارگرفته و در فرآیند انجام آن، پس از محاسبه وزنها، تفاوت در میزان پایداری ابعاد محیطی، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی نواحی روستایی این شهرستان مشخص شده است. در این پژوهش، جمعآوری اطلاعات بهصورت کتابخانه و میدانی از طریق تهیه پرسشنامه و برای تحلیل از تکنیکهای T تک نمونهای، ویکور و تحلیل مسیر استفاده شدهاست. پژوهش انجامشده نشانداد که پایداری محیطی در ناحیه مورد مطالعه در سطح نیمه مطلوب قرار دارد. در بین ابعاد مختلف مؤثر بر پایداری محیطی، به ترتیب بعد کالبدی بیشترین تأثیر و سپس به ترتیب ابعاد اقتصادی، اجتماعی و محیطی بیشترتن تأثیر را داشتهاند. ضعف توجه نظام سیاستگذاری به ابعاد اجتماعی – فرهنگی و زیستمحیطی بهویژه در عمل و بهرهبرداری بدون برنامه و شتابان از منابع تولید مهمترین عوامل مؤثر بر این وضعیت در دو بعد مذکور است. کارگزاران نظام برنامهریزی در اسناد برنامهای بر پایداری اجتماعی – فرهنگی بهویژه زیستمحیطی تأکید دارند. البته، در این میان نبایستی به نقش روستاییان در بهرهبرداری شتابان از منابع (بدون آموزش لازم) بیتوجه بود.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
جیران چام چام؛ علی اصغر میرک زاده؛ عباس مهروان
چکیده
نوسازی مساکن روستایی برمبنای اصول پایداری از مهمترین پیشنیازهای توسعهی پایدار روستایی است. دستیابی به این مهم جزء با شناخت دقیق جایگاه مساکن روستایی در طیف پایداری و برنامهریزی طرحهای روستایی برمبنای آن امکانپذیر نمیباشد. از طرفی بررسی میزان پایداری ابعاد مختلف مسکن روستایی نقش تعیین کنندهای در تصمیمگیریهای ...
بیشتر
نوسازی مساکن روستایی برمبنای اصول پایداری از مهمترین پیشنیازهای توسعهی پایدار روستایی است. دستیابی به این مهم جزء با شناخت دقیق جایگاه مساکن روستایی در طیف پایداری و برنامهریزی طرحهای روستایی برمبنای آن امکانپذیر نمیباشد. از طرفی بررسی میزان پایداری ابعاد مختلف مسکن روستایی نقش تعیین کنندهای در تصمیمگیریهای مرتبط با چگونگی پیشبرد این طرح در راستای توسعه پایدار روستایی خواهد داشت. لذا در تحقیق حاضر به بررسی و مقایسهی ابعاد اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی- فنی و کالبدی مساکن نوساز روستایی با رویکرد پایداری، پارادایم کمی و روش مطالعهی موردی پرداخته شد. جامعهی آماری تحقیق تمام افراد ساکن روستای پل باباحسین از روستاهای شهرستان خرمآباد بوده که خانههای خود را نوسازی کرده و به صورت تمامشماری مورد مطالعه قرار گرفتند (125N=). نتایج تحقیق نشان داد در 4 بعد اقتصادی، اجتماعی، زیستمحیطی-فنی و کالبدی، مساکن نوساز روستای روستای پلبابا حسین هرچند به میزان کم به سمت پایداری متمایل بوده، با این حال شاخص ترکیبی اقتصادی نوسازی مساکن روستایی نسبت به سایر شاخصها پایدارتر به دست آمد.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
حسن افراخته؛ سید امیر توفیقیان اصل
چکیده
شناسایی ساختار سطوح توسعهیافتگی نواحی و توانهای محیطی آنها به منظور توزیع فضایی عادلانه منابع و خدمات در پهنه ملی و ناحیهای در راستای توسعه یکپارچه از اهمیت خاصی برخوردار میباشد. از این رو هدف اصلی این پژوهش تعیین سطوح توسعهیافتگی دهستانهای شهرستان بویراحمد میباشد. به این منظور، با استفاده از 55 متغیر در قالب هفت شاخص ...
بیشتر
شناسایی ساختار سطوح توسعهیافتگی نواحی و توانهای محیطی آنها به منظور توزیع فضایی عادلانه منابع و خدمات در پهنه ملی و ناحیهای در راستای توسعه یکپارچه از اهمیت خاصی برخوردار میباشد. از این رو هدف اصلی این پژوهش تعیین سطوح توسعهیافتگی دهستانهای شهرستان بویراحمد میباشد. به این منظور، با استفاده از 55 متغیر در قالب هفت شاخص اقتصادی، بهداشتی- درمانی، آموزشی، اداری- سیاسی، ارتباطات، کالبدی- فضایی و فرهنگی- تفریحی که لازمه شناخت توسعه روستایی است، با روش توصیفی- تحلیلی و سنجش کمی دادهها و با بهرهگیری از مدل موریس به تعیین میزان پراکندگی فضایی خدمات در دهستانهای ناحیه اقدام شده است. نتایج نشان داد که تفاوتهای فضایی نسبتاً زیادی در سطوح توسعهیافتگی نواحی روستایی شهرستان وجود دارد؛ به گونهای که میانگین ضریب توسعهیافتگی دهستانها در شاخصهای اقتصادی و بهداشتی- درمانی (26/25 و 02/28) بسیار کمتر از میانگین ضریب توسعهیافتگی آموزشی (7/53) آن است و از مجموع 11 دهستان شهرستان، تنها دهستان سررود جنوبی از سطح توسعهیافتگی بالایی برخوردار بود و دهستانهای کاکان، چین و چنار در سطح توسهیافتگی پایین قرار دارشتند. همچنین محرومترین و توسعهیافتهترین دهستان در بخش مرکزی قرار داشتند که دلیل آن را میتوان در تمرکز جمعیت، تشدید مهاجرتها، دوری و نزدیکی به مرکز شهرستان جستجو کرد. در مجموع، بخش مارگون (شامل دهستانهای زیلایی و مارگون) نسبت به سایر بخشهای شهرستان در تمامی شاخصهای مورد مطالعه توسعهیافته تر بودند. در حقیقت، نواحی که دچار رکود در سیر پیشرفت خود شدهاند، خواهان توجه به فضا و تخصیص منابع و برنامهریزی بخشی میباشند.
مقاله پژوهشی
اقتصاد
محمد مولایی؛ زهره رحیمی راد
چکیده
فقر به مثابه یک پدیده نامطلوب اقتصادی-اجتماعی محسوب میشود و مهمترین علل آن توزیع ناعادلانه درآمد در بین افراد در جامعه است. یکی از وظایف دولتها آن است که با سیاستهای مناسب جهت رفع فقر و کاهش نابرابری اقدام نمایند. اولین گام در جهت فقرزدایی، سنجش میزان فقر در سطح کشور میباشد. در این راستا با استفاده از دادههای هزینه و درآمد ...
بیشتر
فقر به مثابه یک پدیده نامطلوب اقتصادی-اجتماعی محسوب میشود و مهمترین علل آن توزیع ناعادلانه درآمد در بین افراد در جامعه است. یکی از وظایف دولتها آن است که با سیاستهای مناسب جهت رفع فقر و کاهش نابرابری اقدام نمایند. اولین گام در جهت فقرزدایی، سنجش میزان فقر در سطح کشور میباشد. در این راستا با استفاده از دادههای هزینه و درآمد خانوارهای روستایی که توسط مرکز آمار ایران همه ساله منتشر میشود، ابتدا خط فقر را طی سالهای 1392-1368 که پنج برنامه توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور به اجرا درآمده است با استفاده از هشت گروه کالایی، به روش سیستم مخارج خطی ( ) و با استفاده از نظریه حداقل عادات نسبی ( ) محاسبه شد. سپس با استفاده از شاخصهای سنجش فقر، وضعیت فقر در مناطق روستایی موردمطالعه قرار گرفت. نتایج تحقیق حاکی از آن است که طی سالهای مورد مطالعه، گرچه خط فقر در خانوارهای روستایی ایران دارای رشد متوسط 3/21 درصد بوده است، لیکن میزان و اندازه فقر در روستاها روند نزولی داشته است و شکاف فقر و شدت آن کاهش یافته است. بنابراین، عملکرد دولت در کاهش فقر نسبی طی پنج برنامه توسعه اقتصادی نسبتاً موفقیتآمیز بوده است.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
فاطمه رحیمی؛ مسعود یزدان پناه؛ معصومه فروزانی؛ سعید محمد زاده؛ رابرت بورتن
چکیده
هدف کلی این پژوهش، بررسی نیت و رفتار حفاظت از آب توسط کشاورزان در شهرستان الشتر از طریق مبنا قرار دادن سرمایه اجتماعی بود. جامعهی آماری این پژوهش، کشاورزان شهرستان الشتر به تعداد 6000 نفر بودند که بر اساس نمونهگیری چند مرحلهای تصادفی طبقهای انتخاب گردیدند و بر اساس جدول کرجسی و مورگان نمونهای 360 نفری از آنان برای تحقیق انتخاب ...
بیشتر
هدف کلی این پژوهش، بررسی نیت و رفتار حفاظت از آب توسط کشاورزان در شهرستان الشتر از طریق مبنا قرار دادن سرمایه اجتماعی بود. جامعهی آماری این پژوهش، کشاورزان شهرستان الشتر به تعداد 6000 نفر بودند که بر اساس نمونهگیری چند مرحلهای تصادفی طبقهای انتخاب گردیدند و بر اساس جدول کرجسی و مورگان نمونهای 360 نفری از آنان برای تحقیق انتخاب شدند. تحلیل رگرسیون سرمایه اجتماعی مؤثر بر نیت و رفتار حفاظت از آب کشاورزی نشان داد، متغیرهای اعتماد به نهادهای اجتماعی، ارتباطات برون محلی و ارزش زندگی عوامل مرتبط در رابطه با پیش بینی نیت حفاظت از آب کشاورزان میباشند، این متغیرها در مجموع قادرند، 40% از نیت حفاظت از آب را تبیین کنند. از طرفی دو متغیر تحمل تنوع و ارتباطات برون محلی قادرند تغییر در متغیر رفتار حفاظت از آب کشاورزان را در سطح معنیداری پیشبینی نمایند، این متغیرها در مجموع قادرند 41% از رفتار حفاظت از آب کشاورزان را پیشبینی نماید. در نهایت، بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاداتی جهت مصرف بهتر آب توسط کشاورزان ارائه گردید.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
مریم تاجری مقدم؛ سودابه پورعلیمردان؛ حسین راحلی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان تمایل کشاورزان نسبت به مشارکت در طرح یکپارچهسازی اراضی در سال 1394 در شهرستان ارزوئیه انجام شده است. جامعه آماری مورد نظر شامل کشاورزان بخش مرکزی شهرستان ارزوئیه (1200=N) بودند که از این میان تعداد 105 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامهای محققساخته ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان تمایل کشاورزان نسبت به مشارکت در طرح یکپارچهسازی اراضی در سال 1394 در شهرستان ارزوئیه انجام شده است. جامعه آماری مورد نظر شامل کشاورزان بخش مرکزی شهرستان ارزوئیه (1200=N) بودند که از این میان تعداد 105 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامهای محققساخته بود که روایی آن توسط گروهی از متخصصان و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (84/0- 80/0) تأیید شد. تجزیه و تحلیل دادهها به وسیله نرمافزار SPSS انجام شد. یافتههای حاصل از پژوهش نشان داد که 54 درصد کشاورزان به میزان زیادی تمایل داشتند در طرح یکپارچهسازی اراضی شرکت کنند. میزان تمایل 6/27 درصد از آنها نیز در سطح متوسط و 2/17 درصد از آنها در سطح کم طبقهبندی گردید. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام نشان داد که متغیرهای میزان آگاهی از طرح یکپارچهسازی اراضی، تحصیلات و تعداد قطعات زمین زراعی قادر به تبیین 60 درصد از تغییرات متغیر تمایل کشاورزان به مشارکت در طرح یکپارچهسازی اراضی بودند.
مقاله پژوهشی
امید جمشیدی؛ سید داود حاجی میررحیمی
چکیده
بهبود نگرش گلخانهداران، بهعنوان متولیان تولید، نسبت به کشاورزی پایدار میتواند زمینهساز افزایش پایداری این نوع نظام کشت گردد؛ بنابراین هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر نگرش گلخانهداران به کشاورزی پایدار در استان البرز بود. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر گردآوری دادهها میدانی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را 366 ...
بیشتر
بهبود نگرش گلخانهداران، بهعنوان متولیان تولید، نسبت به کشاورزی پایدار میتواند زمینهساز افزایش پایداری این نوع نظام کشت گردد؛ بنابراین هدف این پژوهش، بررسی عوامل مؤثر بر نگرش گلخانهداران به کشاورزی پایدار در استان البرز بود. تحقیق حاضر از لحاظ هدف، کاربردی و از نظر گردآوری دادهها میدانی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را 366 گلخانهدار فعال استان البرز (366N=) تشکیل میدادند. با استفاده از فرمول کوکران حجم نمونه 155 مورد تعیین شد که با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای با انتساب متناسب برحسب شهرستانهای محل فعالیت انتخاب شدند. ابزار جمعآوری دادهها در تحقیق حاضر پرسشنامه بود که روایی آن، توسط پانل متخصصان دانشگاه تهران و پایایی آن نیز با ضریب آلفای کرونباخ 85/0 مورد تأیید قرار گرفت. نتایج نشان داد که 41 درصد از گلخانهداران نگرش مثبتی به کشاورزی پایدار داشتند. یافتههای مقایسه میانگین حاکی از وجود اختلاف معنیدار بین نگرش گلخانهدارای دارای تحصیلات مرتبط با کشاورزی و غیرمرتبط بود. تحلیل همبستگی نشان داد که بین رفتار اطلاعیابی و استفاده از کانالهای ارتباطی با نگرش رابطه مثبت معنیدار وجود داشت. علاوه بر این نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که چهار متغیر وارد شده به مدل حدود 40 درصد از واریانس نگرش گلخانهداران نسبت به کشاورزی پایدار را تبیین میکرد. در نهایت نتایج این تحقیق پیشنهاد میکند که با توجه به تأثیر نگرش بر نوع رفتار، میتوان با تغییر نگرش گلخانهداران از طریق اطلاعرسانی و انواع مختلف آموزش، پایداری تولید را افزایش و سلامت عمومی جامعه را بهبود بخشید.