مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
لاله محتشم زاده؛ محمد صادق ابراهیمی کوهبنه؛ امیر مظفر امینی
چکیده
به‌منظور کاهش مشکلات در بخش کشاورزی و در راستای واگذاری امور به بخش خصوصی و کوچک‌سازی دولت، از سال 1386، ایجاد و استقرار شبکه غیردولتی خدمات مشاوره‌ای فنی و مهندسی کشاورزی در سطح کشور اجرایی شد. هدف از این مطالعه بررسی عومل مؤثر بر موفقیت شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای، فنی و مهندسی کشاورزی استان اصفهان بود. جامعه آماری این پژوهش شامل ...
بیشتر
به‌منظور کاهش مشکلات در بخش کشاورزی و در راستای واگذاری امور به بخش خصوصی و کوچک‌سازی دولت، از سال 1386، ایجاد و استقرار شبکه غیردولتی خدمات مشاوره‌ای فنی و مهندسی کشاورزی در سطح کشور اجرایی شد. هدف از این مطالعه بررسی عومل مؤثر بر موفقیت شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای، فنی و مهندسی کشاورزی استان اصفهان بود. جامعه آماری این پژوهش شامل مدیر عامل و اعضای هیئت‌مدیره شرکت مشاوره فنی مهندسی کشاورزی استان اصفهان می‌باشد. جامعه آماری پژوهش شامل 130 شرکت بود که تعداد 62 شرکت نمونه انتخاب و از هر شرکت تعداد حداقل دو نمونه از اعضای هیئت مدیره و مدیران مسئول و در مجموع تعداد 130 نفر انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق پرسشنامه بود که اعتبار آن با استفاده از تأیید توسط کارشناسان و اعتماد آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (83/0) مورد تأیید قرارگرفت. نتایج تحقیق نشان‌داد که میزان موفقیت شرکت‌های مشاوره کشاورزی 2/53٪ در سطح متوسط ارزیابی شد. نتایج حاصل از ضریب همبستگی نشان‌می‌دهد که ارتباط مثبت و معنی‌داری بین متغیرهای استفاده از دوره‌های آموزشی و ارائه پاداش های مالی با متغیر وابسته میزان موفقیت شرکت‌ها وجود دارد. نتیجه تجزیه و تحلیل رگرسیون چندگانه نشان‌داد که حدود 40٪ از عوامل مؤثر بر میزان موفقیت شرکت‌های مشاوره کشاورزی را می‌تواند به متغیرهایی نظیر: استفاده از دوره های آموزشی به‌خصوص دوره آموزش روش های مدیریت (382/0) ارائه پاداش مالی به اعضاء در مقابل عملکرد مطلوب (278/0) تعداد قرارداد با دیگر سازمان های دولتی و خصوصی (249/0) و ویژگیهای کارآفرینانه افراد (220/0) نسبت داد.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
روح اله رضائی؛ سید محمود حسینی؛ مریم محمدی پابندی
چکیده
تحقیق توصیفی- همبستگی حاضر با هدف شناسایی و تحلیل موانع توسعه کارآفرینی سازمانی در تعاونی‌های توسعه روستایی استان زنجان صورت‌پذیرفت. جامعه آماری پژوهش 335 نفر از اعضای اصلی هیأت مدیره تعاونی‌های توسعه روستایی در استان زنجان بودند که باتوجه به جدول بارتلت و همکاران (2001)، تعداد 120 نفر از آنان از طریق روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب ...
بیشتر
تحقیق توصیفی- همبستگی حاضر با هدف شناسایی و تحلیل موانع توسعه کارآفرینی سازمانی در تعاونی‌های توسعه روستایی استان زنجان صورت‌پذیرفت. جامعه آماری پژوهش 335 نفر از اعضای اصلی هیأت مدیره تعاونی‌های توسعه روستایی در استان زنجان بودند که باتوجه به جدول بارتلت و همکاران (2001)، تعداد 120 نفر از آنان از طریق روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب برای انجام تحقیق انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از پرسشنامه استفاده‌گردید. روایی محتوایی پرسشنامه با نظر پانلی از کارشناسان و متخصصان مورد تأیید قرارگرفت. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق پیش‌آزمون انجام‌گرفت که مقدار آلفای کرونباخ محاسبه‌شده برای مقیاس اصلی پرسشنامه در حد مناسب (بالاتر از 75/0) بود. نتایج آمار توصیفی نشان‌داد که از نظر پاسخ‌گویان چهار مانع، قوانین سخت‌گیرانه بانک‌های دولتی و خصوصی در پرداخت تسهیلات به تعاونی‌ها، نبود سرمایه کافی در تعاونی‌ها و عدم دسترسی آن‌ها به منابع مالی و اعتبارات لازم، ضعف قوانین مرتبط با نیروی کار و نبود بسترهای لازم در تعاونی‌ها برای فعالیت‌های گروهی و تیمی، دارای بیشترین اولویت در مقایسه با سایر موانع بودند. همچنین، یافته‌های تحلیل عاملی حاکی از آن بود که 38/61 درصد از واریانس کل موانع توسعه کارآفرینی سازمانی در تعاونی‌های توسعه روستایی استان زنجان را شش عامل ساختاری، محیطی، شناختی- دانشی، نبود فرهنگ سازمانی اثربخش، ضعف حمایتی و فردی تبیین می‌نمایند.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
علی شمس؛ جواد احدزاده؛ علیرضا عباسی؛ زهرا هوشمندان مقدم فرد
چکیده
دستیابی به توسعه کشاورزی نیازمند طراحی و اجرای برنامه‌ها و استراتژی‌های صحیحی است که گام اول تدوین برنامه‌ها نیز شناسایی وضعیت موجود از بعد توانمندی‌ها و مشکلات می‌باشد. پراکندگی و قطعه‌قطعه بودن اراضی کشاورزی یکی از مهم‌ترین این مشکلات می‌باشد. تحقیق توصیفی- همبستگی حاضر باهدف بررسی نگرش گندم کاران شهرستان هشترود در خصوص یکپارچه‌سازی ...
بیشتر
دستیابی به توسعه کشاورزی نیازمند طراحی و اجرای برنامه‌ها و استراتژی‌های صحیحی است که گام اول تدوین برنامه‌ها نیز شناسایی وضعیت موجود از بعد توانمندی‌ها و مشکلات می‌باشد. پراکندگی و قطعه‌قطعه بودن اراضی کشاورزی یکی از مهم‌ترین این مشکلات می‌باشد. تحقیق توصیفی- همبستگی حاضر باهدف بررسی نگرش گندم کاران شهرستان هشترود در خصوص یکپارچه‌سازی و راهکارهای متناسب برای یکپارچه‌سازی از دیدگاه آن‌ها در سال 1392 صورت گرفت. اعتبار و روایی ابزار تحقیق (پرسشنامه) با استفاده از نظرات اساتید و کارشناسان مرتبط تأیید و پایایی آن نیز از طریق مطالعه مقدماتی و محاسبه آلفای کرونباخ برابر با 85/0 و 80/0 برای بخش نگرش و راهکارها به‌دقت آمد. جامعه آماری را کلیه گندم کاران نواحی روستایی شهرستان هشترود در استان آذربایجان شرقی تشکیل می‌دادند که 186 گندمکار به‌عنوان نمونه آماری با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای تصادفی از 15 روستای این شهرستان انتخاب و موردمطالعه واقع شدند. نتایج نشان‌داد که اکثریت گندم کاران (7/67 درصد) نسبت به یکپارچه‌سازی نگرش نامساعدی دارند. نتایج تحلیل همبستگی نشان داد که بین سابقه کشاورزی با نگرش گندمکاران رابطه مثبت و معنی‌دار ولی بین تعداد قطعات کل با نگرش رابطه منفی و معنی‌داری وجود دارد. نتایج تحلیل عاملی نیز نشان‌داد که چهار عامل اقدامات بازدارنده، اقدامات مشاعی-تعاونی، اقدامات حمایتی- تسهیلاتی و اقدامات انگیزشی- ترویجی 9/59 درصد از واریانس کل مربوط به راهکارهای یکپارچه‌سازی را تبیین کردند.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
محمد رضا محبوبی؛ سیامک نبی زاده؛ غلامحسین عبدالله زاده
چکیده
هدف پژوهش حاضر ارزیابی مدیریت پایدار اراضی کشاورزی در شهرستان ملکان می‌باشد. جامعه آماری شامل کشاورزان گندمکار بود که 162 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شده‌اند. ابزار تحقیق پرسشنامه‌ای بود که روایی آن بر اساس نظرات اساتید دانشگاه و کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان ملکان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر ارزیابی مدیریت پایدار اراضی کشاورزی در شهرستان ملکان می‌باشد. جامعه آماری شامل کشاورزان گندمکار بود که 162 نفر به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شده‌اند. ابزار تحقیق پرسشنامه‌ای بود که روایی آن بر اساس نظرات اساتید دانشگاه و کارشناسان جهاد کشاورزی شهرستان ملکان و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (71/0) تأیید شد. روش سنجش پایداری نیز مبتنی بر ساخت شاخص ترکیبی به تفکیک مؤلفه‌های شش‌گانه مدیریت پایدار اراضی بود. نتایج ارزیابی سطح پایداری مدیریت اراضی مشخص کرد که 1/19 درصد از کشاورزان در وضعیت ناپایدار، 34 درصد نسبتاً ناپایدار، 5/26 درصد نسبتاً پایدار و 4/20 درصد در وضعیت پایدار قرار داشتند. نتایج ضریب همبستگی نشان‌داد که ارتباط مثبت و معنی‌داری بین متغیرهای سن و سابقه کار با مؤلفه‌های پایایی و قابلیت پذیرش، میزان زمین و درآمد کشاورزی با مؤلفه‌های پایایی، قابلیت پذیرش و دانش فنی، عملکرد گندم و میانگین مصرف کود شیمیایی با مؤلفه امنیت، تعداد قطعات اراضی با مؤلفه قابلیت پذیرش و میزان استفاده از ماشین‌آلات با مؤلفه‌های بهره‌وری، پایایی، قابلیت پذیرش و دانش فنی وجود داشت. همچنین ارتباط منفی و معنی‌داری بین متغیرهای درآمد غیرکشاورزی با مؤلفه بهره‌وری و مصرف سموم شیمیایی با مؤلفه حفاظت دیده شد.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
سیده شیرین گلباز؛ اسماعیل کرمی دهکردی؛ غلامرضا مجردی
چکیده
اجرای آزمایش خاک در باغ‌های انگور به‌منظور تغذیه‌ی صحیح و پایدار باغ‌ها یکی از اقدامات مهمی است که در یک دهه‌ی اخیر به‌عنوان یک نوآوری به انگورکاران کشور معرفی شده‌است. پذیرش و اجرای آن ممکن است به‌واسطه دریافت اطلاعات از منابع مختلف باشد، از این رو هدف این پژوهش بررسی منابع اطلاعاتی تأثیرگذار بر پذیرش نوآوری آزمایش خاک در بین ...
بیشتر
اجرای آزمایش خاک در باغ‌های انگور به‌منظور تغذیه‌ی صحیح و پایدار باغ‌ها یکی از اقدامات مهمی است که در یک دهه‌ی اخیر به‌عنوان یک نوآوری به انگورکاران کشور معرفی شده‌است. پذیرش و اجرای آن ممکن است به‌واسطه دریافت اطلاعات از منابع مختلف باشد، از این رو هدف این پژوهش بررسی منابع اطلاعاتی تأثیرگذار بر پذیرش نوآوری آزمایش خاک در بین انگورکاران است. با استفاده از یک روش‌شناسی مبتنی بر پیمایش، نمونه‌ای تصادفی متشکل از 260 نفر از 3942 انگورکار شهرستان خرمدره با بکارگیری یک روش نمونه‌گیری چند مرحله‌ای انتخاب گردیدند و داده‌ها با استفاده از روش مصاحبه ساختارمند با کمک پرسشنامه جمع‌آوری شدند. روایی محتوایی و ظاهری پرسشنامه با کمک متخصصین دانشگاهی و جهاد کشاورزی مورد تأیید قرار گرفت. پایایی سازه‌های مهم آن نیز از طریق انجام مطالعه اولیه و بکارگیری آزمون کرونباخ آلفا (71/0 تا 84/0) تأیید شد. نتایج نشان‌داد که، کمتر از نیمی از انگورکاران آزمایش خاک را در باغ‌های خود اجرا کرده‌اند. تحلیل رگرسیون نشان‌داد متغیرهایی همچون تماس با باغ‌داران نمونه، دریافت پوستر، شنیدن برنامه‌های رادیویی و تحصیلات باغدار تأثیر مثبت و معنی‌داری بر تصمیم پذیرش نوآوری آزمایش خاک دارد. بنابراین هم رسانه‌های میان فردی و هم رسانه‌های انبوهی تأثیر مثبتی بر پذیرش این نوآوری دارند.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
امیر احمدپور؛ میثم نوری؛ مهدی علیخانی دادو کلایی
چکیده
کارشناسان ترویج فعال در عرصه عملیاتی، باید دارای یک‌سری صلاحیت‌های ضروری باشند تا بتوانند برنامه‌های آموزشی با کیفیت، مرتبط و مهم را به جامعه روستایی ارائه کنند. در همین راستا، تحقیق حاضر به‌منظور واکاوی مؤلفه‌های صلاحیت حرفه‌ای کارشناسان فعال در عرصه عملیاتی ترویج کشاورزی استان مازندران انجام گرفته‌است. روش تحقیق توصیفی- ...
بیشتر
کارشناسان ترویج فعال در عرصه عملیاتی، باید دارای یک‌سری صلاحیت‌های ضروری باشند تا بتوانند برنامه‌های آموزشی با کیفیت، مرتبط و مهم را به جامعه روستایی ارائه کنند. در همین راستا، تحقیق حاضر به‌منظور واکاوی مؤلفه‌های صلاحیت حرفه‌ای کارشناسان فعال در عرصه عملیاتی ترویج کشاورزی استان مازندران انجام گرفته‌است. روش تحقیق توصیفی- پیمایشی است. جامعه آماری این تحقیق شامل کارشناسان سطح عملیاتی ترویج کشاورزی به تعداد 290 نفر بوده‌است. نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب و با استفاده از جدول کرجسی-مورگان 165 نفر به‌عنوان نمونه آماری تعیین شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه‌ای محقق ساخته بود که روایی محتوایی آن بر اساس نظر متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی تأیید شد و پایایی آن با استفاده از ضریب KMO و آماره بارتلت مورد بررسی و تأیید گردید (737/0KMO=). نتایج تجزیه تحلیل داده‌های تحقیق نشان‌داد که هفت عامل استخراج شده (پژوهشگری، فنی-تخصصی، آموزشگری، مدیریتی، شخصیتی، ارتباطی، تکنولوژی‌های مجازی)، در حدود 691/63 درصد مقدار کل واریانس مربوط به صلاحیت‌های حرفه‌ای کارشناسان سطح عملیاتی ترویج کشاورزی در استان مازندران را تبیین می‌نماید. با توجه به یافته‌ها، جهت آشنایی با روش‌های علمی پژوهش، نیازسنجی، برنامه‌ریزی و ارزشیابی، اجرای کارگاه‌های آموزشی ضمن خدمت برای کارشناسان، ضروری به‌نظر می‌رسد، همچنین بهبود مهارت‌های عملی مروجان در انواع کشت محصولات کشاورزی و کار با نرم افزارهای کاربردی کشاورزی در برنامه‌های سازمان جهاد کشاورزی توجه ویژه گردد.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
سعیدرضا اکبریان رونیزی؛ عباس رجایی؛ مهدی رمضان زاده لسبویی
چکیده
توسعه روستایی از مهم‌ترین فرآیندهایی است که در کشورهای مختلف جهان همواره مورد توجه است. دستیابی به توسعه نواحی روستایی در هر جامعه‌ای نیاز به شناخت مؤلفه‌های مختلف و تأثیرگذار بر آن است. ازجمله این مؤلفه‌ها رفاه اجتماعی می‌باشد که در سایه آن می‌توان بسیاری از مسائل و مشکلات خصوصاً عدم تمایل به ماندگاری در روستاها را کاهش‌داد. ...
بیشتر
توسعه روستایی از مهم‌ترین فرآیندهایی است که در کشورهای مختلف جهان همواره مورد توجه است. دستیابی به توسعه نواحی روستایی در هر جامعه‌ای نیاز به شناخت مؤلفه‌های مختلف و تأثیرگذار بر آن است. ازجمله این مؤلفه‌ها رفاه اجتماعی می‌باشد که در سایه آن می‌توان بسیاری از مسائل و مشکلات خصوصاً عدم تمایل به ماندگاری در روستاها را کاهش‌داد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با هدف ارزیابی و تعیین سطح رفاه اجتماعی در سکونت‌گاه‌های روستایی دهستان خیر (شهرستان استهبان) تدوین‌یافته است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر روش اسنادی و میدانی (ابزار پرسشنامه) است. جامعه آماری پژوهش ساکنان هر 12 روستای مستقر در دهستان موردمطالعه است که با بهره‌مندی از روش کوکران تعداد 313 نفر به‌عنوان حجم نمونه تحقیق انتخاب شدند. به‌منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌های آماری (توصیفی ـ استنباطی)، روش موریس و تاپسیس استفاده شده‌است. نتایج به‌دست‌آمده حکایت از وجود شکاف عمیق بین وضعیت رفاه اجتماعی در روستاهای دهستان دارد. به‌طوری‌که این میزان بین 11/0 تا 95/0 در نوسان است. درمجموع رفاه اجتماعی در روستاهای دهستان از حد متوسط بالاتر (برابر 596/0) می‌باشد. همچنین نتایج نشان می‌دهد که بین رفاه اجتماعی روستاها با دو معیار تعداد جمعیت و خدمات رابطه معنادار مستقیم آماری وجوددارد و نیز بین فاصله از مرکز شهرستان و رفاه اجتماعی روستاها رابطه معنادار غیرمستقیم آماری وجود دارد.
مقاله پژوهشی
اقتصاد کشاورزی
رضا اسفنجاری کناری؛ مصطفی اسکندری؛ حسین مهرابی بشرآبادی
چکیده
در مطالعه حاضر با استفاده از تابع مرزی پوششی نسبت شکاف تکنولوژیکی روش‌های مختلف آبیاری محصول گندم در استان فارس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای انجام تحقیق از اطلاعات 100 گندمکار در سال 1392 که به‌صورت تصادفی مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند، استفاده شده‌است. مزارع نمونه بر حسب روش‌های مختلفآبیاری به دو گروه دارای سیستم آبیاری بارانی ...
بیشتر
در مطالعه حاضر با استفاده از تابع مرزی پوششی نسبت شکاف تکنولوژیکی روش‌های مختلف آبیاری محصول گندم در استان فارس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. برای انجام تحقیق از اطلاعات 100 گندمکار در سال 1392 که به‌صورت تصادفی مورد مصاحبه قرار گرفته‌اند، استفاده شده‌است. مزارع نمونه بر حسب روش‌های مختلفآبیاری به دو گروه دارای سیستم آبیاری بارانی و فاقد سیستم آبیاری بارانی تقسیم شده‌اند. نتایج حاصل از تخمین تابع تولید مرزی منطقه‌ای نشان‌داد کارایی فنی برای گروه دارای سیستم آبیاری بارانی 87/0 و روش فاقد سیستم آبیاری 82/0 می‌باشد. یعنی این واحد‌ها با به کار‌بردن میزان مشخصی از نهاده‌های تولید به‌طور متوسط به ترتیب حدود 87 درصد و 82 درصد مقدار محصولی را تولید می‌کنند که با استفاده از همین میزان نهاده و تکنولوژی موجود می‌توانست تولید شود. کارایی فنی نسبت به تابع تولید فرامرزی در سیستم آبیاری بارانی 84/0 و در گروه فاقد سیستم آبیاری بارانی 72/0 می‌باشد. نسبت شکاف تکنولوژیکی برای دو گروه فوق به ترتیب 96/0 و 88/0 می‌باشد یعنی سیستم آبیاری بارانی عملکرد تکنیکی بهتری دارد و دارای نسبت شکاف تکنولوژیکی بالاتری در مقایسه با روش فاقد سیستم آبیاری می‌باشد. این امر نقطه امید بخشی برای سیاست‌گذاران بخش کشاورزی است که با بهبود تکنیک‌های تولید و استفاده از موجودی منابع فعلی، سطح تولید را ارتقاء بخشید. نتایج حاصل از عوامل مؤثر بر پذیرش تکنولوژی سیستم آبیاری بارانی که با استفاده از مدل پروبیت مورد بررسی قرار گرفت نشان داد که متغیرهای تجربه کشاورز، شرکت در کلاس‌های ترویجی، دارایی کشاورز، وام، تمایلات ریسکی و مالکیت چاه تأثیر مثبت و معنی‌داری بر پذیرش تکنولوژی سیستم آبیاری بارانی دارند.
