مقاله پژوهشی
اقتصاد کشاورزی
صابر خداوردیزاده؛ داود بهبودی؛ محمد خداوردیزاده؛ مریم صارمی
چکیده
افزایش جمعیت و توسعه شهرنشینی در سالهای اخیر موجب افزایش تقاضا برای استفاده تفرجی از مکان‌های فرهنگی و تاریخی شده است. آرامگاه شمس تبریزی شهر خوی در استان آذربایجان غربی به دلیل دارا بودن ویژگی‌های فرهنگی و تاریخی، یکی از مناطق تاریخی و گردشگری مهم استان و کشور می‌باشد. لذا مطالعه ارزش تفرجی آرامگاه مذکور می‌تواند در رفع کمبودهای ...
بیشتر
افزایش جمعیت و توسعه شهرنشینی در سالهای اخیر موجب افزایش تقاضا برای استفاده تفرجی از مکان‌های فرهنگی و تاریخی شده است. آرامگاه شمس تبریزی شهر خوی در استان آذربایجان غربی به دلیل دارا بودن ویژگی‌های فرهنگی و تاریخی، یکی از مناطق تاریخی و گردشگری مهم استان و کشور می‌باشد. لذا مطالعه ارزش تفرجی آرامگاه مذکور می‌تواند در رفع کمبودهای این مکان تاریخی و توسعه گردشگری فرهنگی در آن مؤثر باشد. هدف این پژوهش برآورد ارزش تفرجی آرامگاه شمس تبریزی با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط است. برای بررسی عوامل مؤثر بر میزان تمایل به پرداخت افراد، الگوی لوجیت به روش حداکثر راست نمایی برآورد گردید. داده‌های موردنیاز از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبۀ حضوری با 140 بازدیدکننده از آرامگاه مذکور با استفاده از روش نمونه‌گیری سیستماتیک جمع‌آوری گردید. نتایج نشان داد که 75 درصد بازدیدکنندگان، حاضر به پرداخت مبلغی جهت استفاده از آرامگاه مذکور می‌باشند. همچنین متغیرهای تحصیلات، رضایت بازدیدکنندگان، جنسیت، اندازه خانوار، درآمد و قیمت پیشنهادی اثر معنی‌داری روی احتمال تمایل به پرداخت افراد دارند ولی متغیر سن، ازلحاظ آماری معنی‌دار نبوده ولی علامت مورد انتظار را دارا بود. میانگین تمایل به پرداخت افراد برای هر بار بازدید 6250 ریال و ارزش تفرجی سالانه آرامگاه شمس تبریزی حدود 375 میلیون ریال برآورد گردید.
مقاله پژوهشی
هاجر اثنی عشری؛ مهدیه مسنن مظفری
چکیده
یکی از نهاده‌های مهم در بخش کشاورزی روستاهای شهرستان زابل که به منظور برداشت آب از چاه‌ها استفاده می‌شود و در چند سال اخیر توسعه زیادی پیدا کرده است، نهاده برق می‌باشد. در این مطالعه با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفه‌های گسترده به برآورد تابع تقاضای برق در بخش روستایی شهرستان زابل طی سالهای 1364-1390 پرداخته و عوامل موثر بر آن شناسایی ...
بیشتر
یکی از نهاده‌های مهم در بخش کشاورزی روستاهای شهرستان زابل که به منظور برداشت آب از چاه‌ها استفاده می‌شود و در چند سال اخیر توسعه زیادی پیدا کرده است، نهاده برق می‌باشد. در این مطالعه با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفه‌های گسترده به برآورد تابع تقاضای برق در بخش روستایی شهرستان زابل طی سالهای 1364-1390 پرداخته و عوامل موثر بر آن شناسایی شد. نتایج مطالعه نشان داد که در بلند مدت کشش قیمتی تقاضا منفی و بزرگتر از یک بوده، کشش درآمدی مثبت و بزرگتر از یک و درصد تغییرات تعداد مشترکین بر درصد تقاضا اثر معنی‌دار داشته است ولی دمای هوا اثری بر مصرف برق نداشته است. لذا با حذف یارانه حاملهای انرژی و افزایش قیمت آن، درآمد کشاورزان و مصرف آن‌ها کاهش مییابد. در کوتاه مدت نیز درصد تغییرات موارد فوق بر مقدار تقاضا اثر داشته و هر گونه شوکی پس از چهار دوره به تعادل میرسد.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
سید علی عوض زاده؛ آیت اله کرمی
چکیده
به‌کارگیری بی‌رویه نهاده‌های تولیدی به‌منظور افزایش عملکرد محصول طی دهه‌های اخیر درنتیجه تخریب محیط‌زیست از یک سوء و ضرورت استمرار تولید در راستای امنیت غذایی از سوی دیگر، اهمیت توجه به پایداری نظام‌های بهره‌برداری را دوچندان کرده است. بر همین اساس هدف مطالعه‌ی حاضر، تبیین پایداری نظام‌های بهره‌برداری خرد دهقانی در مناطق ...
بیشتر
به‌کارگیری بی‌رویه نهاده‌های تولیدی به‌منظور افزایش عملکرد محصول طی دهه‌های اخیر درنتیجه تخریب محیط‌زیست از یک سوء و ضرورت استمرار تولید در راستای امنیت غذایی از سوی دیگر، اهمیت توجه به پایداری نظام‌های بهره‌برداری را دوچندان کرده است. بر همین اساس هدف مطالعه‌ی حاضر، تبیین پایداری نظام‌های بهره‌برداری خرد دهقانی در مناطق روستایی شهرستان بویراحمد بود. برای تعیین حجم نمونه‌ی آماری، از طریق جدول برآورد حجم نمونه کرجسی و مورگان از میان 33064 خانوار کشاورز ساکن در منطقه‌ی موردمطالعه، حجم نمونه 380 نفر تعیین شد و به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده نمونه‌ها انتخاب گردید. ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه محقق ساخته بود. به‌منظور سنجش میزان پایداری از شاخص ترکیبی در ابعاد سه‌گانه اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی استفاده شد که وزن هر یک از شاخص‌ها به روش آنتروپی تعیین گردید. یافته‌های پژوهش نشان داد که کل نظام بهره‌برداری خرد دهقانی در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان بویراحمد در وضعیت نیمه پایدار قرار دارد. افزون بر آن، نتایج نشان داد که وضعیت شاخص‌های پژوهش در بعد اقتصادی ناپایدار است و شاخص‌های بعد اکولوژیکی و اجتماعی در وضعیت نیمه پایداری قرار دارند. لذا تقویت بنیه اقتصادی بهره‌برداران می‌تواند به‌عنوان یکی از رویکردهای اصلی جهت افزایش سطح پایداری کشاورزی موردتوجه قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
کریم نادری مهدیی؛ حمید محمودیان؛ حشمت اله سعدی
چکیده
تحقیقات مختلف تأثیر مثبت استقرار صنایع در روستاها را بر بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی نشان داده و آن را موجب توسعه مناطق روستایی و توسعه ملی عنوان می‌کنند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر صنایع تبدیلی کشاورزی بر وضعیت زندگی روستاهای شهرستان بهار بود. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری، خانوارهای ساکن در روستاهای ...
بیشتر
تحقیقات مختلف تأثیر مثبت استقرار صنایع در روستاها را بر بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی نشان داده و آن را موجب توسعه مناطق روستایی و توسعه ملی عنوان می‌کنند. هدف از مطالعه حاضر بررسی تأثیر صنایع تبدیلی کشاورزی بر وضعیت زندگی روستاهای شهرستان بهار بود. تحقیق حاضر از نوع تحقیقات توصیفی و پیمایشی است. جامعه آماری، خانوارهای ساکن در روستاهای شهرستان بهار از استان همدان بود. جهت بررسی اثرات استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی تعداد 10 روستا (پنج روستا دارای صنایع تبدیلی و پنج روستا فاقد صنایع تبدیلی) به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند. روش نمونه‌گیری طبقه ای چند مرحله ای با در نظر گرفتن نسبت خانوار در هر روستا بود و تعداد نمونه‌ها توسط فرمول کوکران بدست آمد (3249N= و 353n=). روایی و پایایی پرسشنامه نیز به ترتیب توسط اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی و با محاسبه آلفای کرونباخ (آلفا = 899/0) تایید شد. نتایج بدست آمده حاکیست استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در روستاها تاثیر مثبت بر وضعیت امکانات رفاهی داشته است؛ همچنین یافته‌های تحقیق نشان داد که صنایع تبدیلی کشاورزی منجر به تفاوت معنی‌دار کیفیت زندگی در بین دو گروه روستاها شده است، به طوری که سطح کیفیت زندگی در روستاهای دارای صنایع تبدیلی بالاتر بود. نتایج تحقیق نشان داد استقرار صنایع تبدیلی در روستا منجر به رونق بخش کشاورزی و تولید محصولات مشابه صنایع تبدیلی توسط اهالی روستا شده و همین امر، باعث بهبود وضعیت درآمد آن‌ها شده است.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
مهدی چرمچیان لنگرودی؛ نجمه اسپهبدی نیا
چکیده
شوراهای اسلامی روستایی از مهم‌ترین تشکل‌ها و نهاد غیردولتی هستند که زمینه‌های مشارکت مردم در برنامه‌های ترویجی را مهیا می‌سازند و نقش مهمی در اجرا و به هدف رساندن برنامه‌های ترویجی پیرامون توسعه پایدار روستایی دارند. هدف کلی این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت ترویجی شوراهای اسلامی روستایی شهرستان ساری پیرامون توسعه پایدار ...
بیشتر
شوراهای اسلامی روستایی از مهم‌ترین تشکل‌ها و نهاد غیردولتی هستند که زمینه‌های مشارکت مردم در برنامه‌های ترویجی را مهیا می‌سازند و نقش مهمی در اجرا و به هدف رساندن برنامه‌های ترویجی پیرامون توسعه پایدار روستایی دارند. هدف کلی این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت ترویجی شوراهای اسلامی روستایی شهرستان ساری پیرامون توسعه پایدار روستایی هست. برآورد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران انجام شد. نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای در این مطالعه به‌کاربرده شد و 235 عضو شورای اسلامی شهرستان ساری انتخاب شدند. روش‌شناسی تحقیق، ترکیبی از روش‌های کمی و توصیفی- استنباطی بود و مقدار آلفای کرونباخ و تتای ترتیبی به ترتیب 78/0 و 77/0 به دست آمد. میانگین سنی اعضای شوراهای اسلامی شهرستان ساری 42 سال بود و ازنظر میزان تحصیلات 3/39 اعضای شوراها دیپلم داشتند. میانگین سابقه عضویت در شورا هفت سال و 6/91 درصد اعضای شورا در روستا ساکن بودند. کشت محصولات جدید زراعی و باغی، بیمه نمودن محصولات زراعی و باغی و کاشت زراعی مکانیزه و استفاده از انواع کودهای زراعی در رتبه‌های اول تا سوم تمایل اعضای شورای اسلامی به نوآوری ونوپذیری بود. نتایج رگرسیون گام‌به‌گام نشان داد که 9/42 درصد از تغییرات مربوط به مشارکت ترویجی شوراها را نوپذیری، ارتباطات، امور اجتماعی، نیاز آموزشی و شرکت در جلسات آموزشی تبیین می‌نماید. بیشترین اثر بر مشارکت ترویجی شوراهای اسلامی روستایی شهرستان ساری پیرامون توسعه پایدار روستایی را امور اجتماعی با ضریب مسیر 308/0 داشت.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
مژگان خوش مرام؛ نعمت اله شیری؛ لیلا شرفی
چکیده
این پژوهش با هدف کلی بررسی عوامل مؤثر بر نگرش کارشناسان ترویج کشاورزی شهرستان کرمانشاه نسبت به کشاورزی ارگانیک انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمام کارشناسان ترویج کشاورزی مدیریت جهاد کشاورزی و مراکز خدمات کشاورزی شهرستان کرمانشاه بود (148N=)، که 123 نفر از آنان به روش نمونه‌گیری ساده تصادفی برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش ...
بیشتر
این پژوهش با هدف کلی بررسی عوامل مؤثر بر نگرش کارشناسان ترویج کشاورزی شهرستان کرمانشاه نسبت به کشاورزی ارگانیک انجام شد. جامعۀ آماری پژوهش شامل تمام کارشناسان ترویج کشاورزی مدیریت جهاد کشاورزی و مراکز خدمات کشاورزی شهرستان کرمانشاه بود (148N=)، که 123 نفر از آنان به روش نمونه‌گیری ساده تصادفی برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامهای بود که روایی آن توسط گروهی از متخصصان و پایایی آن با محاسبۀ ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها به وسیله نرم‌افزار SPSSWin20انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که نگرش اکثر (57 درصد) کارشناسان ترویج کشاورزی نسبت به کشاورزی ارگانیک در حد خنثی بود. یافته‌های مقایسه میانگینها از اختلاف معنی‌دار بین نگرش کارشناسان ترویج کشاورزی نسبت به کشاورزی ارگانیک براساس رشته تحصیلی آنان حکایت داشت. علاوه براین، نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که متغیرهای میزان مطالعه نشریات علمی- پژوهشی و استفاده از اینترنت توسط کارشناسان ترویج کشاورزی قادر به تبیین حدود 35 درصد از واریانس نگرش آنان نسبت به کشاورزی ارگانیک بودند. نتایج این مطالعه دستاوردهای مناسبی برای مدیران سازمان جهاد کشاورزی و مراکز خدمات کشاورزی در جهت بهبود و ارتقای نگرش کارشناسان ترویج کشاورزی نسبت به کشاورزی ارگانیک دارد.
مقاله پژوهشی
جامعه شناسی روستایی
ابوذر پرهیزکاری؛ محمدمهدی مظفری؛ رویا پرهیزکاری
چکیده
هدف اصلی این تحقیق بررسی وضعیت توزیع درآمد و رفاه اجتماعی خانوارهای روستایی منطقه الموت استان قزوین است. این تحقیق از نوع کاربردی با رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه آماری در آن شامل کلیه خانوارهای روستایی منطقه الموت است. داده‌های موردنیاز مربوط به سال 92-1391 بوده که با تکمیل پرسشنامه از 328 خانوار نمونه جمع‌آوری شد. خانوارهای نمونه ...
بیشتر
هدف اصلی این تحقیق بررسی وضعیت توزیع درآمد و رفاه اجتماعی خانوارهای روستایی منطقه الموت استان قزوین است. این تحقیق از نوع کاربردی با رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده و جامعه آماری در آن شامل کلیه خانوارهای روستایی منطقه الموت است. داده‌های موردنیاز مربوط به سال 92-1391 بوده که با تکمیل پرسشنامه از 328 خانوار نمونه جمع‌آوری شد. خانوارهای نمونه با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌بندی‌شده و فرمول کوکران انتخاب شدند. برای تعیین روایی و اعتبار پرسشنامه‌های تنظیمی از روش آلفای کرونباخ، برای اندازه‌گیری نابرابری توزیع درآمد از ضریب جینی، برای محاسبه رفاه اجتماعی از شاخص سن و برای تعیین معنی‌داری نابرابری توزیع درآمد از آزمون کروسکال- والیس استفاده شد. تحلیل آماری در محیط نرم‌افزاری SPSS صورت گرفت. مقدار ضریب جینی برای مناطق رودبارالموت شرقی، رجایی‌دشت و رودبارالموت غربی به ترتیب 52/0، 44/0 و 39/0 برآورد شد. نتایج نشان داد می‌دهد که توزیع درآمد خانوارهای روستایی در منطقه رودبار الموت شرقی نسبت به دیگر مناطق ناپایدارتر است. نتایج آزمون کروسکال-والیس نیز نابرابری توزیع درآمد را در منطقه الموت نشان می‌دهد. افزون بر این، نتایج حاکی از آن است که سهم درآمد حاصل از فعالیت‌های باغداری مهم‌ترین عامل نابرابری توزیع درآمد در منطقه الموت است. نتایج حاصل از شاخص سن نیز نشان داد که خانوارهای روستایی منطقه رودبار الموت غربی از بیشترین سطح رفاه اجتماعی برخوردار هستند. با توجه به نتایج به‌دست آمده، برای توزیع پایدار درآمد و انتقال آن از بخش باغداری به سایر بخش‌ها، سرمایه‌گذاری کافی در امر آموزش، هماهنگی فعالیت‌های بازتوزیعی دستگاه‌های اجرایی، فراهم نمودن زمینه برای جذب گردشگر، ارائه تسهیلات به نسل جوان برای جذب در بخش زراعی و ایجاد شغل دوم در صنعت و خدمات برای کشاورزان منطقه الموت پیشنهاد می‌شود.
مقاله پژوهشی
ترویج و آموزش کشاورزی
رقیه یوسفی حاجیوند؛ منصور غنیان؛ مسعود برادران؛ لیلا رمضانی
چکیده
تالاب شادگان، به‌عنوان یکی از تالاب‌های بین‌المللی کنوانسیون رامسر، تنوع زیستی کشاورزی بی‌نظیری در حوزه‌ی خود دارد که علاوه بر زراعت و دامداری، ماهیگیری، شکار پرنده، نی‌بری و برداشت علوفه نیز منافعی هستند که نصیب حاشیه‌نشینان آن می‌گردد. اما این بهره‌برداری‌ها، تهدیدهای زیادی برای حیات تالاب به‌همراه داشته است. لذا لزوم ...
بیشتر
تالاب شادگان، به‌عنوان یکی از تالاب‌های بین‌المللی کنوانسیون رامسر، تنوع زیستی کشاورزی بی‌نظیری در حوزه‌ی خود دارد که علاوه بر زراعت و دامداری، ماهیگیری، شکار پرنده، نی‌بری و برداشت علوفه نیز منافعی هستند که نصیب حاشیه‌نشینان آن می‌گردد. اما این بهره‌برداری‌ها، تهدیدهای زیادی برای حیات تالاب به‌همراه داشته است. لذا لزوم انجام فعالیت‌های مشارکتی مردم‌نهاد در حفاظت و مدیریت تالاب محسوس می‌باشد که این امر جز با شناخت سطوح نگرش و دانشی حاشیه‌نشینان میسر نخواهد بود. بنابراین پژوهش حاضر با هدف تحلیل نگرش خانوارهای روستایی و شناسایی عوامل مؤثر در خصوص تنوع زیستی کشاورزی در حوزه‌ی تالاب شادگان، به روش پیمایشی صورت گرفته است. جامعه‌ی آماری شامل کلیه‌ی خانوارهای روستایی حوزه‌ی تالاب بوده است (950=N). نمونه‌ی آماری با استفاده از جدول مورگان، 273 خانوار به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب انتخاب شدند (273=n). ابزار جمع‌آوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی آن، توسط پانل متخصصان دانشگاه رامین مورد اصلاح و تأیید قرار گرفت. پایایی آن نیز با انجام آزمون پیشآهنگ در دهستان خنافره با استفاده از نرم‌افزار SPSSv20 برای گویه‌های دانش و نگرش به ترتیب 87/0و 83/0 به‌دست آمد. یافته‌ها نشان داد 1/49 درصد از روستاییان در خصوص تنوع زیستی کشاورزی نگرشی نسبتاً منفی داشتند. همچنین متغیر دانش (با ضریب 548/0) توانسته بود بیشترین واریانس نگرش را تبیین نماید.
