تحلیل شاخص‌های اقتصادی- اجتماعی روستاهای شهرستان همدان و مکان‌یابی آن‌ها در زنجیرۀ روستا- شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته کارشناسی ارشد توسعه روستایی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا، همدان

2 استادیار دانشکده کشاورزی گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان

چکیده

هدف این تحقیق، رتبه‌بندی دهستان‌های شهرستان همدان به لحاظ برخورداری از شاخص‌های توسعه و همچنین مکان‌یابی مراکز دهستان‌ها در زنجیرۀ روستا- شهری است. در این راستا با استفاده از داده‌های سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1385، تعداد 37 شاخص انتخاب شدند و دهستان‌های منطقه با روش تاکسونومی عددی رتبه‌بندی و درجۀ توسعه‌یافتگی آن‌ها تعیین و تحلیل شد. نتایج تحقیق نشان داد که 18/18 درصد دهستان‌ها در گروهی با درجۀ توسعه‌یافتگی بسیار زیاد، 63/63 درصد درجۀ توسعه‌یافتگی متوسط و 18/18 درصد در گروه محروم طبقه‌بندی‌شده‌اند. نتایج بررسی ضریب تغییرها نشان داد که با بهبود نسبی توسعۀ روستاهای شهرستان، توسعۀ متوازن، یکپارچه و پایدار به‌دست نیامده است. همچنین نتایج حاصل از مکان‌یابی مراکز دهستان‌ها، نشان داد که فامنین به‌عنوان شهری‌ترین مرکز و مرکزدهستان تجرک به‌عنوان منطقۀ کاملاً روستایی در زنجیره قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Analysis of Socio-Economic Indicators of Hamedan`s Rural Areas and their Position in Rural –Urban Chain

نویسندگان [English]

  • Tahere Charkhtabian 1
  • Mousa Aazami 2
  • Karim Nadery Mahdeei 2
1 Graduate M.Sc. student, Department of Agricultural Extension and Rural Development, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
2 Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Rural Development, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran
چکیده [English]

The aim of this study is rating Hamadan`s rural areas considering rate of enjoyment of development indicators and to determine the location of studied villages in rural - Urban chain. To this end, based on data from the General Census of Population and Housing in 1385, 37 social - economic indicators had been selected, and classified by numerical taxonomy to determine their degree of development. The results showed, villages classified in three groups of degrees of development, including, high degrees of development (18.18%), average degree of development (63.63%), and low degree of development (18.18%). The coefficients of variation results showed that the improvement of relative development level of rural area has been not followed with equal, sustainable and integrated development. The result of positioning the village center districts in the Rural-Urban chain revealed that Famenin is the most urban area and Tajrak the most rural area in the chain.

کلیدواژه‌ها [English]

  • development indicators
  • Rural-urban chain
  • Degree of development
  • Hamedan

مراجع

ابوالحسنی م (1380) برنامه­ریزی منطقه­ای در ایران. انتشارات ققنوس.
آهنگری ع. و سعادت­مهر م (1386) مطالعه تطبیقی توسعه­یافتگی شهرستان­های استان لرستان به تفکیک بخش­های مختلف اقتصادی و اجتماعی. دانش و توسعه. 21: 194- 160.
بدری ع. و اکبریان رونیزی س (1385) مطالعه تطبیقی کاربرد روش­های سنجش توسعه‌یافتگی در مطالعات ناحیه­ای شهرستان اسفراین. جغرافیا و توسعه 40:15-28.
رضوانی م (1383) سنجش سطوح توسعه‌یافتگی نواحی روستایی با استفاده از روش منطق فازی. روستا و توسعه.
 3: 31-2.
زیاری ک (1383) مکتب­ها و نظریه­ها و مدل­های برنامه­ریزی منطقه­ای. دانشگاه یزد.
سپهر­دوست ح (1388) بررسی عملکرد دولت در توسعه اقتصادی- اجتماعی روستاهای استان همدان. روستا و توسعه. 2: 85- 69.
شکور ع (1383) تحلیلی بر سطوح توسعه‌یافتگی نواحی روستایی داراب با تأکید بر مدل موریس. راهگشا. 63: 52- 47.
کلانتری خ (1387) برنامه­ریزی توسعه منطقه­ای (تئوری­ها و تکنیک­ها). تهران، خوشبین، چاپ دوم.
مولایی م (1387) بررسی و مقایسه درجه توسعه­یافتگی بخش کشاورزی استان­های ایران طی سال­های 1373 و 1383. اقتصاد کشاورزی و توسعه. 63: 88- 71.
Aazami M (2004) The process and outcomes of people participation in rural development projects in iran. Phd thesis, The University of Reading.
Al-Hassan R (2007) Regional disparities in ghana. policy option implications, university of ghana, xinshen diao, internatinal food policy research intitute.
Abdi H (2007) Encyclopedia of measurement and statistics.Thousand Oaks (CA).
Ashley C. and Maxwell S (2001) Rithinking development policy review. Review19: 395-425.
Clark D (2000) Urban world global city. Rot ledge, London.
Joao O. S., Manuela L. M. and Carloes M (2002) A multivariate methodology to uncover regional disparities: a contribution to improve european union and government decision, departamento de mathematical, faculdade de ciencias e tecnologia- U.N.L, Lisbon, Portugal.
Johnston W (1991) Rural restructuring and agriculture-rural economy linkages, a new zealand study. Rural studies. 11: 417-431.
Sharama B (2004) Regional disparities in agricultural labour prodoctivity in the brahmaputra valley. Department of Geoghraphy, Gauhati University, Asseam, India.
Wirth L (1938) Urbanism as a way of life. The American Sociology. The University of Chicago Press. 44:1-24.

فایل ها

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار