نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان.

2 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار گروه ترویج وآموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس.

چکیده

تحقیق توصیفی– همبستگی حاضر با هدف تحلیل رفتار اطلاع‌یابی انگورکاران استان زنجان و با استفاده از راهبرد پیمایش انجام شد. جامعه آماری تحقیق مشتمل بر انگورکاران استان زنجان در تمام شهرستان‌ها در سال زراعی 1392 بود .(N=32871) حجم نمونه با استفاده از جدول کرجسی و مورگان ، 379 نفر برآورد گردید (n=379). نمونه‌های تحقیق با استفاده از روش نمونه­گیری با انتساب متناسب تعداد افراد هر شهرستان به روش در دسترس انتخاب شدند. ابزار جمع­آوری داده‌ها، پرسشنامه محقق­ساخته‌ بود که روایی محتوایی و ظاهری آن با استفاده از نظرات پانلی از متخصصان کشاورزی بررسی، بازبینی و اصلاح شد. پایایی پرسشنامه با محاسبه مقدار آلفای کرونباخ در مرحله پیش­آزمون، برای بخش‌های مختلف پرسشنامه، بین 73/0 تا 86/0محاسبه شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزارSPSS  تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که نزدیک به 80 درصد انگورکاران رفتار اطلاع‌یابی ضعیف تا متوسط داشتند. در مقایسه شهرستان‌های مختلف، به جز شهرستان خرمدره که دارای بیشترین درصد انگور‌کار در خوشه رفتار اطلاع‌یابی متوسط می­باشد، بقیه شهرستان‌ها  دارای بیش­ترین درصد انگورکار در خوشه رفتار اطلاع‌یابی ضعیف بودند. علی‌رغم این‌که انگورکاران در خوشه‌های سه‌گانه (رفتار اطلاع­یابی ضعیف، متوسط و بالا) به کارشناسان مرکز خدمات کشاورزی دسترسی دارند، ولی این منبع اطلاعاتی جزو منابع پرکاربرد آنان نمی­باشد. در مقابل، اعضای خانواده و سایر کشاورزان نقش مهم‌تری در رفع نیازهای اطلاعاتی آنان ایفا می‌کنند. انگورکاران خوشه‌های مختلف از نظر برخی از ویژگی‌های فردی، حرفه‌ای و مدیریتی با هم تفاوت داشتند. 

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Clustering of Grape Producers in the Zanjan Province, According to Their Information Seeking Behavior

نویسندگان [English]

  • Parisa Najafloo 1
  • Enayat Abbasi 2
  • Homayon Farhadian 3

1 Ph.D. Student of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, University of Zanjan

2 Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University

3 Assistant Professor, Department of Agricultural Extension and Education, Faculty of Agriculture, Tarbiat Modares University

چکیده [English]

The main purpose of this study is to investigate the factors affecting grape producer's information seeking behavior in the Zanjan province. The research was a descriptive and correlational study that was conducted by using a survey method. The statistical population consisted of all grape producers in 2014 cropping seasons (N =32871) in the Zanjan province. Using Krejcie and Morgan's (1970) sample-size Tale, 379 grape producers were selected as the sample population (n =379). The samples were selected through convenience sampling method. Data were collected by using a questionnaire, which was validated by a panel of agricultural extension and education and horticulture experts and the reliability was gained through a pilot test with Cronbach's alpha coefficient between 0.73 and 0.86. The data were analyzed by using the SPSS software. The results of the research showed that about 80 percent of farmers had weak to moderate information seeking behavior. Among the cities, Khoramdeh had the highest percentage of grape producers in the moderate seeking behavior cluster and the other cities had the highest percentage of grape producers in the low seeking behavior clusters. Although the grape producers in different clusters had a high level of access to the agricultural management experts, this information source was not one of the highly usable sources. In contrast, family members and other farmers play an important role in meeting their information needs. Grape producers in different clusters of information seeking behavior had different individual, professional and management characteristics

کلیدواژه‌ها [English]

  • Information Seeking Behavior
  • Grape Producer
  • Cluster analysis
  • Zanjan Province
احمدوند، م. و کرمی، ع. 1386. نظام اطلاعات کشاورزی استان همدان: تعیین کننده‌های موفقیت علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 3(1): 96-83.
اسدی، ع.، شریف زاده، ا. و شریفی، م. 1387. بررسی انگاره‌های رفتار اطلاع‌یابی کشاورزان گوجه فرنگی‌کار (مطالعه موردی بادوله در استان بوشهر). اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 39(1): 43-31.
حیدری ساربان، و. 1390. بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر دانش کشاورزان گندم‌کار پیرامون مدیریت آب زراعی (مطالعه موردی شهرستان مشکین شهر). پژوهش‌های ترویج و آموزش کشاورزی، 4(4): 111-96.
رضوانفر، ا. و ویسی، ه. 1381. رفتار ارتباطی کشاورزان در استان آذربایجان شرقی. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 6(4): 51-41.
سازمان جهاد کشاورزی استان زنجان. 1391. آمار تولید و سطح زیر کشت محصولات زراعی استان زنجان 1390. قابل دستیابی در: http://zanjan.agrijahad.ir، آخرین دسترسی: 3 آذر 1395.
وزارت جهاد کشاورزی ایران. 1390. کارنامه محصولات باغی به تفکیک محصول. قابل دستیابی در: http://maj.ir/portal، آخرین دسترسی: 15 آذر 1395.
صبوری، م.، ملک محمدی، ا.، چیذری، م. و حسینی، م. 1390. جهت‌گیری‌های آتی نقش‌‌های ترویج در توسعه کشاورزی از نظر کنشگران نظام دانش و اطلاعات کشاورزی. فصلنامه روستا و توسعه، 14(4): 26-1.
عباسی، ف.، سلطانی کودشکی، ع.، کیانی، ع.، زراعی، ق.، شهین رخسار، پ. و خرمیان، م. 1391. ارزیابی میان آگاهی کشاورزان و تحلیل وضعیت و نحوه بهره‌برداری از منابع آب و خاک (مطالعه موردی در استان های تهران، خوزستان، مازندران و گلستان). مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران، 43(3): 397-387.
عنایتی راد، م.، آجیلی، ع.، رضایی مقدم، ک. و بیژنی، م. 1388. عوامل مؤثر بر دانش کشاورزان ذرت‌کار در زمینه کشاورزی پایدار در منطقه شمال غرب خوزستان. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 5(2): 59-68.
کلانتری، خ. و شعبانعلی فمی، ح. 1387. اقتصاد توسعه کشاورزی. چاپ اول. انتشارات پیام نور، تهران.
گلباز، س. کرمی دهکردی، ا . و مجردی، غ. 1394. نابع اطلاعاتی تأثیرگذار بر تصمیم پذیرش نوآوری آزمایش خاک توسط انگورکاران شهرستان خرمدره. فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 2: 81-100.
ملک محمدی، ا.، آذرکردار، ه.، رضوانفر، ا. و بابالار، م. 1387. بررسی رفتار اطلاع‌یابی توت‌فرنگی‌کاران استان کردستان. علوم کشاورزی ایران (ویژه اقتصاد و توسعه کشاورزی)، 32(1): 59-49.
نقشه علمی جامع بخش کشاورزی. 1391.  قابل دستیابی در:http://agrisis.areo.ir ، آخرین دسترسی: 2 بهمن 1394.
Chervin, C., Aked J. and Crisosto, C. H. 2013. Grapes. Available at: http://ucce.ucdavis.edu/files/datastore/234-2456.pdf. Visited: 2015.04.15.
Coakes, S. j. 2010. SPSS 21.0 Analysis without Anguish, Wiley, Sydney, Australia, 2012.
Dinpanah, G. h. and Lashgarara, F. 2011 Factors influencing the information seeking knowledge of wheat farmers in Iran. African Journal of Agricultural Research,  14: 3419-3427.
Dutta, R. 2009. Information needs and information-seeking behavior in developing countries: A review of the research. The International Information & Library Review, 41(1):44-51.
Foster, A. 2004. A nonlinear model of information-seeking behavior. Journal of the American Society for Information Science and Technology, 55(11): 228- 237.
Glendenning, C. J., Babu, S. C. and Okyere, K. A. 2012. Information search behaviors of Indian farmers: implications for extension services. Journal of agricultural education and extension, 18(5): 493_507.
Krejcie, R.V. and Morgan, D.W. 1970. Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement, 30(3): 607-610.
Liang, W. 2012. An Empirical research on poor rural agricultural information technology services to adopt. Procedia Engineering, 2012 International Workshop on Information and Electronics Engineering (IWIEE) , 1578-1583
Lwoga, E. T. Ngulube, P. and Stilwell, P. 2010. Information needs and information seeking behavior of small-scale farmers in Tanzania. Available at: http://www.ajol.info/index.php/innovation/article/view/60088. Visited: 2015.04.15.
Njoku, I. F. 2004. The information needs and information-seeking behavior of fishermen in lagos state, Nigeria. The International Information & Library Review, 36(4): 297–307.
Ugwoke, B. U. 2013. Promoting nigerian agriculture through library and information services. International journal of information management, 33(3): 564– 566.
Wilson, T.D. 2000. Human information behavior. , Informing Science,  3(2): 49- 55.