نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه زنجان

2 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه فردوسی مشهد

چکیده

امروزه فعالیت گردشگری به­عنوان یکی از پر ­درآمدترین فعالیت­های جهانی دارای ارزش­های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که می­تواند نقش مهمی در جهت توانمند­سازی توسعه منطقه محروم به دنبال داشته باشد. هدف از این مطالعه اولویت‌بندی مناطق گردشگری در سطح استان کردستان به منظور معرفی در جهت سرمایه‌گذاری است تا بتواند زمینه مناسبی برای تحرک بخشی به اقتصاد منطقه و برنامه‌ریزی بهتر برای توسعه مبتنی بر گردشگری در سطح استان باشد بنابراین به دنبال پاسخ­گویی به این سوال که کدام منطقه از لحاظ جاذبه گردشگری دارای بهترین شرایط سرمایه­گذاری در توسعه منطقه مورد مطالعه می­باشد. نوع تحقیق کاربردی، روش مورد استفاده تحقیق توصیفی- تحلیلی و برای گردآوری اطلاعات از روش­های کتابخانه­ای و میدانی (پرسشنامه، مشاهده و مصاحبه) استفاده شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده­ها از مدل وایکور و تاپسیس استفاده شده است. یافته­های این پژوهش نشان می‌دهد که مناطق نمونه گردشگری مجموعه پارک تفریحی آبیدر، دریاچه زریوار، روستای اورمان­تخت هر کدام با ضریب 007/0، 071/0 و 103/0 و رتبه­ 1، 2 و 3  و از سوی دیگر، مناطق نمونه گردشگری دریاچه زریوار، مجموعه پارک تفریحی آبیدر و روستای اورمان­­تخت هر کدام با ضریب 872/0، 851/0و 77/0 و با رتبه 1، 2 و 3 با استفاده از مدل تاپسیس به ترتیب دارای بالاترین سطوح برخورداری از معیارهای مورد نظر بوده‌اند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Identification and prioritization of tourist attractions in the direction of regional expansion (Case study: Province Kurdistan)

نویسندگان [English]

  • Jamshid Einali 1
  • Ahmad romyani 2
  • asiye Esmaili 2

1 Assistant Professor of Geography and Rural Planning, University of Zanjan, Zanjan, Iran.

2 PH.D. student in Department of Geography and Rural Planning, University ferowsi of, Mashhad , Mashhad ,Iran

چکیده [English]

Today, tourism is an activity is one of the high income activities in the world that has economic, social and cultural development values and it can play an important role in the development of underdeveloped regions. The purpose of this study is the prioritization of tourist areas of Kurdistan. The study seeks to answer which of the tourist attraction regions have better conditions for direct investment and development. The type of this research study is applied descriptive analytical method of research, and library and field study methods (observation, interviews, and questionnaires) were used for collecting data. In order to analyze data VIKOR and TOPSIS models were used. The results using TOPSIS indicate that the samples areas for tourism such as the Abider, Zarivar Lake, Village Oraman Takht amusement park each have a coefficient of 0.007, 0.071, and .103 and with rank of 1, 2 and 3 and the other samples tourism areas Zarivar Lake, Abider tourism area, and Village Oraman Takht amusement park each with a coefficient of  0.872, 0.851 and 0.77 and with rank 1, 2 and 3 respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Economic investment
  • Economic Development
  • VIKOR and TOPSIS models
  • the Kurdistan Province
ابراهیم زاده، ع. و آقاسی زاده، ع. 1388. تحلیل عوامل مؤثر بر گسترش گردشگری در ناحیه ساحلی چابهار با استفاده از مدل راهبردی سوت، مطالعه و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، 1(1): 107-128.
امیر حاجلو، ا.، تولایی، س.، زنگانه، ا. و زنگانه، ا. 1392. ارزیابی و اولویت­بندی اثرات گردشگری در سطح ملی با استفاده از تکنیک Topsis، فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، 3(10): 26-15.
برقی، ح. و قنبری، ی. 1388. نقش صنعت گردشگری در توسعه و احیای صنایع دستی در استان اصفهان، مجموعه مقالات همایش بین المللی صنایع دستی و ارتباط با صنعت توریسم، 29 و 30 مهر، دانشگاه اصفهان.
تولایی، س. 1385. مروری بر صنعت گردشگری، چاپ اول، نشر دانشگاه تربیت معلم، تهران، 232 ص.
حیدری، ر، صفر پور، م، آذری، ک. 1392. بررسی و تحلیل الگوی رفتاری گردشگران در دسترسی به جاذبه­های شهری با استفاده از GIS مطالعه موردی: شهر شیراز، مجله پژوهش و برنامه ریزی شهری، 4(12): 22-1.
رحیمی، د. و رنجبر دستنانی، م. 1391. ارزیابی و اولویت­بندی جاذبه های اکوتوریسم روستاهای هدف گردشگری استان چهار محال و بختیاری، مطالعات و پژوهش­های شهری و منطقه­ای، 4(14):150-131.
رضوانی، م. ر. 1376. توسعه گردشگریی روستایی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 400 ص.
رکن­الدین افتخاری، ع. و پورطاهری، م. و آقا محمدی، م. 1390. نقش مناطق نمونه گردشگری در توسعه مناطق عشایری (مطالعه موردی: منطقه نمونه گردشگری الوند شهرستان همدان)، مجله گردشگری و توسعه، 1(1): 75-59.
زنگی آبادی، ع.، پورعیدی وند، ل.، حیدری پور، ا. و مصلحی، م. 1391. تحلیل فضایی شاخص­های توسعه ی گردشگری با استفاده از مدل TOPSIST مطالعه موردی: شهرستان­های استان اصفهان، مجله­ی جغرافیا و توسعه شهری، 1(1): 73-51.
زیاری، ک. 1385. اصول و روش­های برنامه­ریزی منطقه­ای، انتشارات دانشگاه یزد، چاپ چهارم، 224 ص.
سازمان برنامه و بوجود. 1371. صنعت جهانگردی در ایران، انتشارات سازمان برنامه و بودجه.
شریف زاده، ا. و راد نژاد، ه. 1387. توسعه پایدار و گردشگری روستایی، ماهنامه اقتصاد جهاد، خرداد و تیر ماه، 250و 251: 41-61.
شمس، ش. ر.، حسینی، ا. ح. و خورشیدیان، ر. 1395. تحلیل و ارزیابی کاربرد روش تحلیل سلسله مراتبی فازی در اولویت­بندی سناریوهاس توسعه گردشگری روستایی، مطالعه موردی: استان مازندران، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری،  5(18): 178-158.
صدر موسوی، م. و دخیلی کهنمویی، ج. 1383. درآمد بر برنامه­ریزی تفریح­گاه­های توریستی، نشریه دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه تبریز، 17: 92-100.
صرافی، م. 1379. مبانی برنامه‌ریزی توسعه منطقه‌ای، دفتر آمایش سرزمین و برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، 202 ص.
طاهرخانی، م. 1389. ­کاربرد تکنیک TOPSIS در اولویت­بندی مکانی استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در مناطق روستایی، فصلنامه پژوهش­های اقتصادی، 6 (3): 73-59.
طیبی، س. ک.، بابکی، ر. و جباری، ا. 1386. بررسی رابطه توسعه گردشگری و رشد اقتصادی در ایران، پژوهشنامه علوم انسانی و اجتماعی ویژه اقتصاد، 7 (26): 83-110.
عینالی، ج.، رومیانی، ا. و اسکندری شهرکی، ز. 1395. تحلیل اثر­گذاری جاذبه­های گردشگری استان لرستان و اولویت­بندی آنها در راستای سرمایه­گذاری و توسعه منطقه­ای، فصلنامه برنامه­ریزی منطقه­ای، 6(23): 74-59.
فنی، ز.، علیزاده طولی، م. و زحمتکش، ز. 1393. تأثیرات گردشگری بر توسعه پایدار شهری از نظر ساکنان­، مطالعه موردی، جزیزه قشم، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری­، 9(28): 72-39.
قادری، .ا ­1382. نقش گردشگری در توسعه پایدار، رساله دکتری، گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس.
قالیباف، م. ب. و شعبانی فرد، م.1390. ارزیابی و اولویت­بندی جاذبه­های گردشگری برای توسعه گردشگری شهری براساس مدل­های تصمیم­گیری چند متغیره، مطالعه موردی: شهر سنندج، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی، 26(101): 68-42.
قلیج­خانی، ب، و احمدی، ع. 1395. اولویت­بندی و سطح­بندی استراحتگاه­های گردشگری بین­راهی، فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 11(33): 126-105.
کاظمی، م.، اسماعیلی، م. ر. و بیگی فیروزی، ا .ی. 1391. تدوین و اولویت­بندی استراتژی­های مناسب توسعه­ی گردشگری پایدار ­(مطالعه­ی موردی: استان لرستان)، فصلنامه علمی پژوهشی مطالعات مدیریت گردشگری، 7(19): 69 - 89.
کرمی دهکردی، م.، کلانتری، خ. و خراسانی،م. ا. 1395. واکاوی کیفی مشکلات گردشگری روستایی در استان چهارمحال و بختیازی با استفاده از نظریه مبنایی با تأکید بر روستایی دیمه شهرستان کوهرنگ، مجله برنامه ریزی  و توسعه گردشگری، 5(19): 198-175.
کلانتری، خ. 1380. برنامه‌ریزی و توسعه منطقه‌ای: تئوری­ها و تکنیک­ها، انتشارات خوشبین و انوار دانش، 288 ص.
نوری، غ. ر.، فتوحی، ص. و تقی­زاده، ز. 1391. اولویت­بندی قطب­های گردشگری استان کرمانشاه براساس پتانسیل مناطق نمونه­ی گردشگری با استفاده از روش تصمیم­گیری چند معیاره­ی تاپسیس، جغرافیا و پایداری محیط، 4: 94-75.
Atelievic, J. 2007. Small, Tourism Firms and Management Practices in New Zealand: The center stage Macro Region, Tourism Management, 28 (1): 307-316.
Baicich, P., Butcher, G. and Green, P. 1999. Trends and Issues in Birding. In Outdoor Recreation in American Life: A National Assessment of Demand and Supply Trends, H. Cordell, ed., Champaign: Sagamore, 242–245.
Hall, P. and Stephan, F. 1994. Witt and Luie Management Handbook, Second Edition.
Hwang, C. L. and Yoon, K.S. 1981. "Multiple attribute decision making: methods and applications", New York, Springer.
Moreno, A. and Amelung, B. 2009. Climate Chanage and Tourism Comfort on Europes Beaches in  Summer: A Reassessment, Coastal Management, 37(6):550-568.
Okech, R.,­ haghiri, M. and george, B. 2012. rural tourism as a sustainable development alternative: an analysis with special reference to luanda, kenya, special issue: sustainability, tourism & environment in the shift of a millennium: a peripheral view. Cultur, ano 06 ‐ nº 03 ‐ ago/2012. www.uesc.br/revistas/culturaeturismo licença copyleft: atribuição‐uso não comercial‐vedada a criação de obras derivadas.
Pigram, J. J. and Wahab, S. 2004. Tourism, Development and Growth: The challenge of sustanability, Edited by Wahab. Salah and John J. Pigram Routledge. Digital Printing, 2004. Routledge, Business & Economics - 302 pages..
 Rosentraub M. S. and Joo, M. 2009. Tourism and economic development: Which investments produce gains for regions? Tourism Management, 30( 2): 759–770.
Rossana, G. 2007. Tourism and the City: Opportunity for Regeneration.
Telfer, D. and Sharpley, R. 2008. Tourism and Development in the Developing World, Routledge, New York.
UNWTO. 2008. World Tourism Barometer, Madrid: United Nations WorldTourism Organization World Tourism Organization. Madrid, Spain, Available at: http:// www.unwto.org, Visited: 2016. 3.17.
UNWTO. 2011. Tourism Highlights 2007 Edition, Available at: http:// www.unwto.org, Visited: 2016. 3.16.
World Tourism Organization. 2006. Tourism 2020 Vision. Wto Publication Unit , World Tourism Organization, Madrid, Spain.