نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا

2 استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا

چکیده

گردشگری روستایی یکی از انواع گردشگری است که تقاضا برای آن در سال‌های اخیر به‌شدت افزایش یافته و به عقیده محققان به‌عنوان سومین فعالیت اقتصادی سودآور در جهان مطرح است؛ چراکه محیط روستا، میراث تاریخی و فرهنگی آن گردشگران زیادی را جذب زندگی روستایی کرده است. از همین­رو، پژوهش حاضر به سطح‌بندی روستاهای هدف گردشگری در استان همدان پرداخته است. استان همدان در مجموع دارای 21 روستای هدف گردشگری است که برای سطح­بندی آن­ها از روش تمام­شماری استفاده شد. بر این اساس تعداد 21 روستای هدف گردشگری استان همدان بر مبنای 10 معیار وضعیت سکونت و طبیعت، سیاسی و اداری، آب، برق و گاز، آموزش، بهداشتی و درمانی، بازرگانی و خدماتی، فرهنگی و ورزشی، مخابرات و ارتباطات، مذهب و در نهایت گردشگری مورد بررسی قرار گرفتند. برای سطح‌بندی روستاها از تکنیک تاپسیس استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین روستاهای مورد مطالعه، روستاهای «علی‌صدر و اکنلو» از شهرستان کبودرآهنگ، «فارسبان» از شهرستان نهاوند، «جوراب» از شهرستان ملایر، «اشتران و کهنوش» از شهرستان تویسرکان ازنظر نزدیکی به شرایط ایدئال و دارا بودن شاخص‌های مطلوب گردشگری در اولویت‌های اول تا ششم قرار گرفتند. با توجه به تعداد و رتبه روستاهای گردشگری هر شهرستان به ترتیب شهرستان تویسرکان، همدان و ملایر درمجموع در خوشه گردشگری اول تا سوم شناسایی شدند. با توجه به اینکه دو شهرستان تویسرکان و همدان در اولویت‌های اصلی هدف گردشگری قرار گرفتند پیشنهاد می‌شود محور گردشگری همدان- تویسرکان از طریق جاده گنج‌نامه به‌عنوان محور یا خوشه توسعه گردشگری در استان همدان شناسایی و معرفی گردد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Cluster Identification of Eco-Tourism Target Villages of Hamedan

نویسندگان [English]

  • reza movahedi 1
  • mehrdad pouya 2

1 Agricultural Extension and Education Dept, faculty of agriculture, bu-ali sina university, hamedan ,iran

2 Mehrdad Pouya (Ph.D), Assistant Professor, Agricultural Extension and Education Dept., Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran

چکیده [English]

In order to achieve economic development in the country, it is necessary to take advantage of all economic capabilities in various sectors. Development through rural tourism has recently made its way into the economic and industrial policies of countries around the world. For this reason, the present study dealt with zoning of the tourism target villages in Hamedan province. Based on this, 21 villages as tourism targets in Hamedan province were examined according to 10 criteria including environmental, political-administrative, water, electricity and gas, education and health, trade and services, cultural and sports, telecommunications, and religious and tourism indicators. TOPSIS technique was used to measure the level of the villages. The results showed that among the villages, Ali Sadr (CL+= 0.780), Faresban (CL+= 0.626), Jourab (CL+= 0.625) and Ashtran(CL+ =0.609) came as the first to fourth priorities in terms of tourism indicators. The results showed that according to the number and ranking of tourism villages in each city, Tuyserkan, Hamedan and Malayer cities were in the first to third tourist clusters, respectively. The Hamedan-Tuyserkan road was recommended to be regarded as the ecotourism cluster by redirecting future investment and infrastructure.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tourism Development
  • Target Villages
  • Hamedan
  • TOPSIS Technique
  • zoning
ایمانی، ب. و ارشدی، ع. 1396. اولویت‌بندی و سطح‌بندی روستاهای هدف گردشگری (مطالعه موردی شهرستان مشکین‌شهر). فصلنامه فضای گردشگری، 6 (24): 55-37.
باسره، ه. 1396. ارزیابی و اولویت‌بندی روستاهای هدف گردشگری مطالعه موردی (شهرستان کرج). پایان‌نامه کارشناسی ارشد اکوتوریسم، دانشگاه کاشان، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، گروه جغرافیا و اکوتوریسم.
حسام، م.، کریمی، ه. 1395. ارزیابی و اولویت‌بندی مقصدهای گردشگری بر اساس ارزش ویژه برند از دیدگاه گردشگران (مطالعه موردی: شهرستان‌های استان گیلان)، فصلنامه علمی- پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید،14 (49): 355-337.
حیدری سورشجانی، ر.، کیانی سلمی، ص.، باسره، ه. 1397. ارزیابی و اولویت‌بندی روستاهای هدف گردشگری با استفاده از فنون تصمیم‌گیری چندمعیاره. فصلنامه مطالعات مدیریت گردشگری، 13 (43): 140-101.
خادم الحسینی، ا.، قریب ممبنی، ق.، رحمتی، ص. 1394. سطح‌بندی مناطق نمونه گردشگری استان خوزستان، جغرافیا، فصلنامه علمی- پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران ، دوره جدید، 13 (47): 252-231.
خوش نظر، م.، رحیمی، ر.، تقدیسی، ا. 1391. ارزیابی اولویت‌های سرمایه‌گذاری در مناطق نمونه گردشگری شهرستان سمیرم، دو فصلنامه مطالعات گردشگری، 2(3): 45-24.
شادی، م.ع.؛ مهدوی حاجیلویی، م. و عزتی، ع. 1395. تدوین شاخص‌های روستاهای هدف گردشگری ایران و ارزیابی آن‌ها (مطالعه موردی روستاهای نمونه استان سمنان). نگرش‌های نو در جغرافیای انسانی، 9 (1): 97-71.
شرفی، ح.؛ جعفری، م. و قاسمی، م. 1396. ماهیت سطح‌بندی زیرساخت‌های گردشگری روستایی با استفاده از رویکرد رافست (مطالعة موردی: دهستان‌های شهرستان کرمان). مجله جغرافیا و توسعه ناحیه‌ای، 15 (1): 121-101.
عینالی، ج.، رومیانی، ا.، اسماعیلی، آ. 1396. شناسایی و اولویت‌بندی جاذبه‌های گردشگری در راستای توسعه منطقه‌ای با استفاده از مدل تاپسیس و ویکور، مطالعه موردی: استان کردستان. راهبردهای توسعه روستایی، 4(2): 195-212.
قاسمی، ع.، نوابخش، م. و کردوانی، پ. 1396. اولویت‌بندی مقاصد گردشگری پیرامونی کلان‌شهرها مورد حومه‌های ییلاقی شمال تهران. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 6 (2): 187-173.
قلی زاده، ف.، کاوسی کلاشمی، م. 1398. شناسایی و اولویت‌بندی روستاهای دارای جاذبه گردشگری در شهرستان لاهیجان. راهبردهای توسعه روستایی، 6(3)، 299-317.
Alibaygi, A., Aazami, M., Pouya, M., Borzu, G. 2012. Multifunctionality of Iran’s Agriculture: A researchers’ perspective. African Journal of Agricultural Research, 7(12), 1889-1892.
Byrd, E. T., Bosley, H. E., & Dronberger, M. G. 2009. Comparisons of stakeholder perceptions of tourism impacts in rural eastern North Carolina. Tourism Management, 30(5), 693-703.
Castellani, V., Sala, S., Pitea, D. 2008. A new method for tourism carrying capacity assessment. Ecosystems and Sustainable Development VI. WIT Transactions on Ecology and the Environment, 106, 365-374.
Gartner, W. C. 2004. Rural tourism development in the USA. International Journal of Tourism Research, 6(3), 151-164.
Hara, T. 2008. Quantitative tourism industry analysis: Introduction to input/output, social accounting matrix modeling and tourism satellite accounts. Oxford: Butterworth-Heinemann.
Liu, C. Z. 2010. Rural development and rural tourism in Taiwan. Asian Journal of Arts and Sciences, 1(2), 211-227.
Movahedi, R., Zolikhaei Sayar, L., Pouya, M., Aeini, G., & Bahadori, M. 2020. Factors Affecting Rural Tourism Cluster Development (Case Study: Ashtaran Village, Touyserkan County). Journal of Research and Rural Planning9(3), 53-69.
Nastran, M. Hassanzadeh, M. M., Kohzadi, E. 2015 Analysis and classification of tourism potential kohgilooye va boyerahmad province using multivariate model, TOPSIS. National Conference on Tourism & Sustainable Development, Hamedan Azad University, 22& 23, jun, 2011.
Paris, C. 2006. Multiple “homes”, dwelling, hyper-mobility, and emergent transnational second home ownership in ENHR Conference–Housing in an expanding Europe: Theory, policy, participation and implementation. Retrieved from http: //enhr2006ljubljana.uirs.si/publish/-W24_Paris. Pdf
Sadat Shahzeidi, S., Pourkhosravani, M., Mahmoudi Mohammad Abadi, T. 2019. Evaluation and Prioritization of Tourism Sites in Koohbanan City In Order To Develop Tourism in Iran. GeoJournal of Tourism and Geosites, 25 (2): 334-348.
Shamaeii, A., Mosavand, J. 2011 Classification of cities of Isfahan province in view point of Tourism infrastructure by using TOPSIS and AHP models, Journal of Urban Regional Studies and Research Journal, Esfahan, 3 Year, NO. 10, PP 23-40.
Stetic, S., Simicevic, D., Stanic, S. 2012. The role of sustainable development in the management of rural tourism destinations. Journal of Settlements and Spatial Planning, 1, 131-137.
Vázquez, D. L. T., Trechera, H., Morales, F. 2012. Rural tourism as an alternative to the development for rural areas and the creation of employment. International Journal of Humanities and Social Science, 2(20), 162-174.