نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار پژوهش، پژوهشکده پسته، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رفسنجان، ایران.

چکیده

در برنامه‌ریزی توسعه پایدار، رویکرد مبتنی بر نظام محلی ضروری بوده و نقش مشارکتی جامعه محلی برای تسهیل روند تصمیم‌گیری غیر متمرکز، اساسی است. در این پژوهش، نقش پنج تشکل محلی شامل شورای اسلامی روستا، بسیج، تعاونی تولید کشاورزی، هیات امنای مسجد و تشکل مدیریت چاه کشاورزی، در ترویج و انتقال یافته‌های تحقیقاتی در مناطق پسته‌کاری استان کرمان مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 24 روستای منطقه دارای هر پنج تشکل بوده و لذا کل جمعیت مدیران آن‌ها (120 نفر) و همچنین کل جمعیت کشاورزان شرکت کننده در جلسات این تشکل‌ها (1099 نفر) مورد بررسی قرار گرفت. به عبارت دیگر، نمونه‌گیری در این مطالعه انجام نشد. داده‌های مورد استفاده، از طریق دو نوع پرسشنامه تشکل و کشاورز تهیه گردید. برای مقایسه انواع شاخص‌ها بین تشکل‌های مختلف، از روش‌های رگرسیون و مقایسه میانگین استفاده شد. نتایج نشان داد، 74 درصد از کشاورزان، علاوه بر سایر منابع، از تجربه کشاورزان دیگر نیز استفاده می‌کنند. شرکت در کلاس‌های آموزشی، مطالعه نشریات ترویجی و فنی و مراجعه مستقیم به کارشناسان، توانسته‌اند تاثیر مثبت معنی‌دار بر عملکرد محصول پسته داشته باشند. نتایج همچنین نشان داد که بیش از 90 درصد از کشاورزان مورد مطالعه، استفاده از تشکل‌های مردم نهاد را جهت ترویج و انتقال یافته‌های تحقیقات کشاورزی مفید ارزیابی نموده‌اند. از نظر معیار استقبال کشاورزان از جلسات تشکل‌ها و تعداد افراد حاضر شده در این جلسات، شورای اسلامی روستا و تشکل مدیریت چاه کشاورزی از برتری بالاتری برخوردار می‌باشند. با این وجود، هیچ کدام از پنج تشکل مورد بررسی، قادر نیستند به تنهایی واسط بین دولت و کشاورزان جهت ترویج و انتقال یافته‌های تحقیقات کشاورزی باشند لذا نیاز است تا ترکیبی رسمی یا غیر رسمی از این پنج تشکل تشکیل شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigation of the capability and role of local non-governmental organizations related to agricultural extension in Kerman province pistachio producing areas

نویسنده [English]

  • Mohammad Abdolahi Ezzatabadi

Assistant Professor of Pistachio Research Center, Horticultural Sciences Research Institute, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Rafsanjan, Iran

چکیده [English]

For sustainable development plan, we need to consider the role of local community and participation of local people in decision making. In this study, possibility of using five local non-governmental organizations, village councils, Basij (one of the five forces of the Islamic revolutionary guard corps in Iran’s villages), agricultural production cooperative, mosque board of trustees and the organization of agricultural well management, as intermediate organizations for agricultural extension was investigated in Kerman province. The data used, were prepared from the managers of the surveyed organizations as well as 1099 farmers participating in the meetings of these organizations through two types of questionnaires of organization and farmer. Variance analysis and regression model was used for measuring the effects of socio economic factors on NGOs efficiency. The results showed that 74% of farmers, in addition to other resources, use the experience of other farmers. Participating in training classes, studying extensional and technical journals and referring directly to experts have a significant positive effect on pistachio crop yield. The results also showed that more than 90% of the surveyed farmers considered the use of non-governmental organizations to promote and transfer the findings of agricultural research useful. In terms of farmers' acceptance of the meetings of the organizations and the number of people present in these meetings, village council and the organization of agricultural well management have a higher advantage. But, none of these five NGOs, solely, can be considered as an intermediate organization for agricultural extension. So, a formal or informal combination of these NGOs should be constructed.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Extension
  • Non-Governmental Organization
  • Intermediate Organizations
آقاسی‌زاده، ف. 1383. تحلیل عوامل و الزامات نوین تجدید ساختار سازمان ترویج کشاورزی ایران. پژوهش و سازندگی در زراعت و باغبانی، 64: 93-80.
حاجی، ل.، چیذری، م. و چوبچیان، ش. 1396. تحلیل عاملی عوامل پیش‌برنده‌ی توسعه­ی پایدار تعاونی­های تولید کشاورزی شهرستان نقده از دیدگاه اعضای تعاونی­ها. مجله تحقیقات اقتصاد و توسعه کشاورزی ایران (مجله علوم کشاورزی ایران)، 48(2): 309-299.
درویشی، م.، جوانمرد، ک. و حضرتی صومعه، ز. 1399. مطالعه جامعه شناختی تأثیر مؤلفه­های سرمایه اجتماعی بر عملکرد مدیریت­های محلی (شوراهای اسلامی شهر و روستا- شهرداری و دهیاری). نگرش­های نو در جغرافیای انسانی، 47: 615-597.
رزاقی بورخانی، ف. و اسدی، ع. 1390. بررسی نگرش کشاورزان نسبت به خصوصی‌سازی خدمات ترویج کشاورزی (مطالعه موردی بخش شیرگاه استان مازندران). مجله تحقیقات و توسعه اقتصاد کشاورزی ایران، 2-42(4): 599-589.
صدیقی، ح. و بگلریان، م. 1383. بررسی نگرش مدیران ارشد سازمان­های جهاد کشاورزی نسبت به خصوصی سازی ترویج کشاورزی در ایران. علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، 8(4): 28-17.
عبدالهی‌عزت­آبادی، م.، صداقت، ر.، موذن پور کرمانی، م.، حسینی فرد، س. ج.، حکم آبادی، ح.، بصیرت، م.، میرزایی، س.، ابارقی، غ. ر.  و محمدی، م. 1393. بررسی نقش مدیریت زمان مصرف نهاده­ها در ارتقاء بهره­وری تولید پسته در شهرستان­های انار و رفسنجان. گزارش نهایی پروژه تحقیقاتی، مؤسسه تحقیقات پسته کشور، 52 صفحه.
کریمی‌گوغری، ح.، رضایی مقدم، ک.، زمانی، غ. م.، حیاتی، د. و رضایی، ع. م.  1396. واکاوی شبکه نهادی ترویج و آموزش کشاورزی استان کرمان: کاربرد تحلیل شبکه اجتماعی. علوم ترویج و آموزش کشاورزی ایران، 13(2): 151-131.
نوروزی، ا.، مهدوی، د. و بدری زاده، ز. 1396. ارزیابی عملکرد دهیاری­ها در چارچوب شاخص­های حکمروایی خوب روستایی (مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان اصفهان). فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 8(4): 662-649.
نوری­پور، م. و شاهولی، م. 1390. ارزیابی معیارهای پایداری روستایی شهرستان دنا بر اساس فرآیند ارتباطات: کاربرد تحلیل سلسله مراتبی. فصلنامه پژوهش‌های روستایی، 2 (1): 92-63.
یوسفوند، س. و طالب، م. 1397. گفتمان­های مداخله­ای توسعه در اجتماعات محلی. فصلنامه پژوهش­های روستایی، 9(2): 181-168.
Ahmadpour, A. and Soltani, S. 2014. The need for a strong public- private linkage in agricultural extension system (case study: Sari township, Iran). International Journal of Agricultural Management and Development, 4(1): 41-50.
Nguyen, T. L., Inkong, N. and Faysee, N. 2020. Role of local institutions in the transition towards sustainable agriculture: The case study of Thailand. WIT Transactions on Ecology and the Environment, 245: 135-143.
Nourani, S. W., Decker, D. J. and Krasny, M. E. 2019. Extension as a multilevel bridging organization: Supporting networked environmental governance. Journal of Extension, 57(5): 1-13.
Oluoch-Kosura, W. 2010. Institutional innovations for smallholder farmers' competitiveness in Africa. The African Journal of Agricultural and Resources Economics, 5(1): 227-242. 
Pfahl, S. 2005. Institutional sustainability. International Journal of development, 8(1/2): 80-96.