جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
موسی اعظمی؛ پریسا سفاهن
چکیده
محور توسعه روستاها در آغاز هزاره سوم میلادی بر مبنای جامعه اطلاعاتی است و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در روستاها از جمله اهدافی بوده که در اجلاس سران کشورها مورد توجه قرار گرفته است. دفاتر خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) زمینهساز توسعه دولت الکترونیک بوده و شناخت لازم از وضعیت این دفاتر یک ضرورت مسلم برای توسعه ...
بیشتر
محور توسعه روستاها در آغاز هزاره سوم میلادی بر مبنای جامعه اطلاعاتی است و توسعه فناوری اطلاعات و ارتباطات در روستاها از جمله اهدافی بوده که در اجلاس سران کشورها مورد توجه قرار گرفته است. دفاتر خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) زمینهساز توسعه دولت الکترونیک بوده و شناخت لازم از وضعیت این دفاتر یک ضرورت مسلم برای توسعه آنها است. هدف پژوهش حاضر، بررسی مقایسهای وضعیت موجود و مطلوب ارائه خدمات دولت الکترونیک در مناطق روستایی استان همدان(شهرستانهای همدان، بهار و فامنین) از دیدگاه کارگزاران دفاتر فاوای روستایی بود. جامعه آماری پژوهش شامل 91 نفر از کارگزاران این دفاتر بوده که با روش تمامشماری انتخاب شدند. نتایج بهدست آمده شامل دو قسمت میباشد که در ابتدا به رتبهبندی گویههای میزان رضایت از فعالیت در دفاتر فاوا روستایی، وضعیت موجود و مطلوب ارائه خدمات الکترونیکی با استفاده از ضریب تغییرات پرداخته شد و سپس وجود شکاف بین این دو وضعیت مورد واکاوی قرار گرفت که نتایج نشان میدهد بین وضعیت موجود و مطلوب ارائه خدمات دولت الکترونیک در مناطق روستایی مورد مطالعه با استفاده از آزمون tهمبسته در سطح 05/0 و با مقدار 33/6 تفاوت معناداری وجود دارد که بیانگر وجود شکاف و فاصله بین این دو وضعیت میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
سعیدرضا اکبریان رونیزی؛ عباس رجایی؛ مهدی رمضان زاده لسبویی
چکیده
توسعه روستایی از مهمترین فرآیندهایی است که در کشورهای مختلف جهان همواره مورد توجه است. دستیابی به توسعه نواحی روستایی در هر جامعه‌ای نیاز به شناخت مؤلفه‌های مختلف و تأثیرگذار بر آن است. ازجمله این مؤلفه‌ها رفاه اجتماعی میباشد که در سایه آن می‌توان بسیاری از مسائل و مشکلات خصوصاً عدم تمایل به ماندگاری در روستاها را کاهش‌داد. ...
بیشتر
توسعه روستایی از مهمترین فرآیندهایی است که در کشورهای مختلف جهان همواره مورد توجه است. دستیابی به توسعه نواحی روستایی در هر جامعه‌ای نیاز به شناخت مؤلفه‌های مختلف و تأثیرگذار بر آن است. ازجمله این مؤلفه‌ها رفاه اجتماعی میباشد که در سایه آن می‌توان بسیاری از مسائل و مشکلات خصوصاً عدم تمایل به ماندگاری در روستاها را کاهش‌داد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی و با هدف ارزیابی و تعیین سطح رفاه اجتماعی در سکونت‌گاه‌های روستایی دهستان خیر (شهرستان استهبان) تدوین‌یافته است. روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و مبتنی بر روش اسنادی و میدانی (ابزار پرسشنامه) است. جامعه آماری پژوهش ساکنان هر 12 روستای مستقر در دهستان موردمطالعه است که با بهره‌مندی از روش کوکران تعداد 313 نفر بهعنوان حجم نمونه تحقیق انتخاب شدند. به‌منظور تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آماری (توصیفی ـ استنباطی)، روش موریس و تاپسیس استفاده شده‌است. نتایج به‌دست‌آمده حکایت از وجود شکاف عمیق بین وضعیت رفاه اجتماعی در روستاهای دهستان دارد. به‌طوری‌که این میزان بین 11/0 تا 95/0 در نوسان است. درمجموع رفاه اجتماعی در روستاهای دهستان از حد متوسط بالاتر (برابر 596/0) میباشد. همچنین نتایج نشان میدهد که بین رفاه اجتماعی روستاها با دو معیار تعداد جمعیت و خدمات رابطه معنادار مستقیم آماری وجوددارد و نیز بین فاصله از مرکز شهرستان و رفاه اجتماعی روستاها رابطه معنادار غیرمستقیم آماری وجود دارد.
ملیحه شیبانی؛ فاطمه رستگاری پور
چکیده
ارزش‌گذاری کارکرد‌ها و خدمات غیر بازاری محیط‌زیست به دلایل زیادی ازجمله شناخت و فهم منافع زیست‌محیطی و اکولوژیکی توسط انسان‌ها، ارائه مسائل محیطی کشور به تصمیم‌گیرندگان و برنامه‌ریزان، فراهم آوردن ارتباط میان سیاست‌های اقتصادی و درآمد‌های طبیعی، جلوگیری از تخریب و بهره‌برداری بی‌رویه منابع‌طبیعی مهم میباشد. هدف از این ...
بیشتر
ارزش‌گذاری کارکرد‌ها و خدمات غیر بازاری محیط‌زیست به دلایل زیادی ازجمله شناخت و فهم منافع زیست‌محیطی و اکولوژیکی توسط انسان‌ها، ارائه مسائل محیطی کشور به تصمیم‌گیرندگان و برنامه‌ریزان، فراهم آوردن ارتباط میان سیاست‌های اقتصادی و درآمد‌های طبیعی، جلوگیری از تخریب و بهره‌برداری بی‌رویه منابع‌طبیعی مهم میباشد. هدف از این مطالعه تعیین ارزش خدمات تفریحی روستای رودمعجن از توابع شهرستان تربت‌حیدریه استان خراسان‌رضوی میباشد. دو نوع متفاوت روش‌شناسی، برای تعیین ارزش خدمات تفریحی وجود دارد: روش اول مبتنی بر تابع تقاضای مسافرت و محاسبه تمایل به پرداخت هر مسافر بوده و روش دوم براساس تخمین توابع تولید تفریح و هزینه نهایی و محاسبه قیمت سایه‌ای تفریح است. در این مطالعه از هر دو روش استفاده میشود، داده‌های مورد نیاز از طریق تکمیل 100 پرسشنامه از بازدیدکنندگان روستای رودمعجن در سال 1396 جمع‌آوری شد. نتایج الگوی رگرسیون در برآورد تابع تقاضا نشان میدهد که فاکتورهای درآمد بازدیدکننده، هزینه سفر، هزینه سفر مکان جایگزین و تعداد بازدید مکان جایگزین رابطة معناداری با تعداد بازدید افراد از روستای رودمعجن دارد و فاکتورهای اندازه خانوار، سن، تحصیلات و جنسیت تاثیر معنی‌داری بر تعداد بازدید افراد از روستای رودمعجن ندارند. همچنین مازاد مصرف‌کننده 204347/82 و ارزش تفریحی سالانه این منطقه معادل 71521737000 ریال محاسبه شد. همچنین نتایج روش تابع تولید تفریح نشان میدهد که زمان، مسافرت، هزینه های سفر بر تولید تفریح مؤثر هستند و قیمت سایه‌ای تفریح معادل با 203007/693 ریال میباشد و ارزش تفریحی این منطقه معادل 710526925/5 ریال میباشد.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
فرحناز اکبراقلی؛ مجسن قاسمی
چکیده
شکل غالب و گام اول در هوشمندسازی مناطق روستائی، ایجاد دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) است. نواحی روستایی به علت بعد مسافت و پراکندگی، از بسیاری امکانات محروم مانده اند و استفاده از فناوری های هوشمند می تواند به شکلی موثر در ارائه خدمات (آموزشی, اداری, بانکی و...) نقش داشته باشد. از ان جا که عملکرد دفاتر در تسریع روند هوشمند سازی روستاها ...
بیشتر
شکل غالب و گام اول در هوشمندسازی مناطق روستائی، ایجاد دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات(ICT) است. نواحی روستایی به علت بعد مسافت و پراکندگی، از بسیاری امکانات محروم مانده اند و استفاده از فناوری های هوشمند می تواند به شکلی موثر در ارائه خدمات (آموزشی, اداری, بانکی و...) نقش داشته باشد. از ان جا که عملکرد دفاتر در تسریع روند هوشمند سازی روستاها موثر می باشد، لذا هدف این تحقیق نیز بررسی عوامل موثر در عملکرد دفاترICT روستایی در حوزه‌ی هوشمندسازی برای گسترش ICT در نواحی روستایی است. پژوهش حاضر جزو تحقیقات کاربردی است و روش تحقیق توصیفی – تحلیلی مقایسه ای است که از طریق مطالعات اسنادی و میدانی محقق شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 24 روستای دارای دفاتر ICT در شهرستان طبس می باشد. اطلاعات، از طریق روش های میدانی مصاحبه و تکمیل پرسشنامه گردآوری و سپس داده ها با نرم افزار spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. شاخص های مورد بررسی ویژگی‌های فردی کارکنان، ویژگی‌های روستا و تجهیزات موجود در دفاتر ICT می باشد. نتایج تحقیق بیانگر آن است که عملکرد 24 دفتر ICT روستایی مورد مطالعه از نظر جذب مشتری و آشنایی آنان با فرآیند هوشمند سازی با یکدیگر تفاوت معناداری ندارند. نتایج دیگر پژوهش حاکی است که در سطح اطمینان 95 درصد و سطح معناداری بیش از 05/0 هیچ یک عوامل ویژگی‌های کارکنان دفاتر، ویژگی‌های روستاها، امکانات و تجهیزات بر میزان عملکرد دفاتر در جذب مشتری و ارتقا هوشمند سازی روستاها، تأثیر معناداری نداشته است. به محققین پیشنهاد می شود برای کشف بهتر عوامل تاثیر گذار بر عملکرد دفاتر از روش های کیفی تحقیق مانند روش های مشارکتی و مصاحبه عمیق با کارکنان و مشتریان، بهره گرفته شود.
اقتصاد کشاورزی
فاطمه رستگاری پور؛ امیر سالاری؛ فاطمه عزیززاده
چکیده
بحرانی بودن وضعیت منابع آبی مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران ازجمله استان خراسان‌رضوی، روند توسعه پایدار این مناطق را با چالش جدی مواجه نموده است. اتکای بیش از اندازه کشاورزی این مناطق به منابع آب زیرزمینی، لزوم توجه به مسائل مدیریت بهینه منابع آب و برنامه‌ریزی دقیق و اصلاح الگوی مصرف آب به منظور افزایش بهرهوری آب آبیاری را دوچندان ...
بیشتر
بحرانی بودن وضعیت منابع آبی مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران ازجمله استان خراسان‌رضوی، روند توسعه پایدار این مناطق را با چالش جدی مواجه نموده است. اتکای بیش از اندازه کشاورزی این مناطق به منابع آب زیرزمینی، لزوم توجه به مسائل مدیریت بهینه منابع آب و برنامه‌ریزی دقیق و اصلاح الگوی مصرف آب به منظور افزایش بهرهوری آب آبیاری را دوچندان نموده است. در این تحقیق با هدف تعیین شاخص آب مجازی چغندرقند از آمار و اطلاعات طولانی‌مدت اقلیمی، سطح زیر کشت و میزان تولید محصول چغندرقند، میزان تخصیص منابع آب، آمار صادرات و واردات چغندرقند و روشهای آبیاری مورد استفاده و راندمان‌های آبیاری منطقه شهرستان تربت‌حیدریه طی دوره زمانی سال‌های ۱۳۹۸-۱۳۹۰ استفاده گردید. نتایج نشان داد میزان آب مجازی چغندرقند در حالت عادی 2/1 مترمکعب بر کیلوگرم و با احتساب راندمان 35 درصد، 4/3 مترمکعب بر کیلوگرم بوده و بطور پیوسته بر میزان کل آب مجازی ناشی از صادرات طی سال‌های مورد مطالعه افزوده میشود. نرخ افزایش سالانه آب مجازی طی دوره ۱۳۹۸-۱۳۹۰ برابر با ۴۴/۱۳۵۶۹۲ مترمکعب بدست آمد. طی این دوره ۸ ساله، حجم کل آب استفاده شده برای تولید چغندرقند در داخل و خارج منطقه همواره در حال افزایش بوده و ردپای اکولوژیک آب داخلی بیشتر از ردپای اکولوژیک آب خارجی محاسبه گردید. نرخ رشدهای سالانه رد پای اکولوژیک آب داخلی، خارجی و کل طی این دوره ۸ ساله به‌ترتیب برابر با ۲۵/172938، ۳۸/۱۴۹۸۸۵ و ۵/322823 مترمکعب بدست آمد. ردپای آب سبز در تولید چغندرقند 265 میلیون متر مکعب در سال یعنی حدود 14/0 کل ردپای آب محاسبه شده میباشد. پایین بودن ردپای آب سبز این منطقه نشان‌دهنده نقش کمتر نزولات جوی در تولید و وابستگی شدید تولید به منابع آبی زیرزمینی میباشد. ردپای آب سفید در تولید چغندرقند منطقه مورد مطالعه، 950 میلیون مترمکعب در سال معادل 52 درصد کل ردپای آب بدست آمد، این آمار بالا نشان‌دهنده زیاد بودن میزان تلفات آبی و پایین بودن راندمان آبیاری در سیستم‌های آبیاری منطقه تربت‌حیدریه میباشد. همچنین سهم بالاتر ردپای آبی نسبت به ردپای سبز نشان دهنده بهره-مندی کمتر از منبع باران و بالا بودن سهم تبخیر و تعرق میباشد.
اقتصاد کشاورزی
فاطمه رستگاری پور؛ بهاره رضازاده
چکیده
حفظ جان انسان‌ها در کنار فراهم آوردن سهولت در رفت و آمد یکی از اهداف مهم فرآیندهای مهندسی در امر ترافیک است. عابرین پیاده از مهمترین ارکان ترافیکی هستند، لذا وسائل نقلیه و عابرین پیاده اصلی‌ترین اهداف برای سیاست‌گذاری درحوزه ترافیک محسوب می‌شوند. هدف اساسی از انجام این پژوهش تحلیل عوامل اثرگذار برعدم تمایل گروه‌های مختلف روستاییان ...
بیشتر
حفظ جان انسان‌ها در کنار فراهم آوردن سهولت در رفت و آمد یکی از اهداف مهم فرآیندهای مهندسی در امر ترافیک است. عابرین پیاده از مهمترین ارکان ترافیکی هستند، لذا وسائل نقلیه و عابرین پیاده اصلی‌ترین اهداف برای سیاست‌گذاری درحوزه ترافیک محسوب می‌شوند. هدف اساسی از انجام این پژوهش تحلیل عوامل اثرگذار برعدم تمایل گروه‌های مختلف روستاییان به استفاده از پل‌های عابرپیاده است. این تحقیق از نظر ماهیت و هدف کاربردی است و روش تحقیق آن تحلیلی- توصیفی است. جمع‌آوری دادهها به روش پیمایش میدانی و مصاحبه حضوری با 380 نفر در سال 1398 با کاربرد روش نمونهگیری تصادفی طبقه‌بندی شده انجام گرفت. ابزار سنجش آن به صورت پرسشنامهای میباشد. در این پژوهش جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرم‌افزار آماری Eviews و مدل لاجیت استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که از مهمترین عواملی که بر عدم تمایل روستاییان به استفاده از پل‌هوایی در بخش افراد دارای تحصیلات دانشگاهی مؤثر است ارتفاع پله‌ها، ترس از ارتفاع، جریمه یا تشویق، تمایل به ایجاد پله برقی و ایجاد معبر وسط خیابان میباشد. در بخش استفاده‌کنندگان عمومی جنس و تعداد پله‌ها، عدم آگاهی افراد و تماسل به احداث زیرگذر بر عدم استفاده از پل هوایی عابر پیاده مؤثر است. این عوامل در بخش دانش‌آموزان شامل شیب و ارتفاع پله‌ها، جریمه یا تشویق، تمایل به ایجاد پله برقی و اتلاف وقت میباشد. در این راستا استانداردشدن ارتفاع و شیب پله‌ها و ایجاد مانع وسط خیابان باعث میشود عموم روستاییان تمایل بیشتری برای استفاده از پل‌هوایی از خود نشان دهند.
ترویج و آموزش کشاورزی
بهرام ایمانی؛ سهیلا باختر؛ سعید جعفری
چکیده
کشاورزی ارگانیک یک سامانه مدیریت تولیدی جامعنگر است که موجب بهبود سلامت کشتبوم از طریق حفظ و تقویت تنوع زیستی، چرخههای زیستی و فعالیت زیستی خاک میشود، اما بر سر راه این سامانه موانع و مشکلات فراوانی قرار دارد. از اینرو شناسایی عوامل بازدارنده و پیشبرنده از دیدگاه روستاییان امری ضروری است. بنابراین هدف تحقیق حاضر ارزیابی ...
بیشتر
کشاورزی ارگانیک یک سامانه مدیریت تولیدی جامعنگر است که موجب بهبود سلامت کشتبوم از طریق حفظ و تقویت تنوع زیستی، چرخههای زیستی و فعالیت زیستی خاک میشود، اما بر سر راه این سامانه موانع و مشکلات فراوانی قرار دارد. از اینرو شناسایی عوامل بازدارنده و پیشبرنده از دیدگاه روستاییان امری ضروری است. بنابراین هدف تحقیق حاضر ارزیابی دیدگاه جوامع روستایی در رابطه با عوامل بازدارنده و پیشبرنده کشاورزی ارگانیک است. این پژوهش از لحاظ هدف، کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش، 64 روستایی بالای 20 خانوار بخش مرکزی شهرستان اردبیل با جمعیت 50039 نفر بودهاست. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 356 نفر برآورد گردید که برحسب تعداد جمعیت موجود در هر روستا توزیع گردید. جهت گردآوری اطلاعات مورد نیاز از روشهای کتابخانهای و میدانی استفاده گردید. شاخصهای درنظر گرفتهشده برای تنظیم پرسشنامه در چهار زمینه اقتصادی، فنی و اطلاعاتی، مدیریتی و اجتماعی در دو بعد بازدارنده و پیشبرنده در قالب 42 متغیر تنظیم گردید. جهت تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزارهای spss19 و lisrel بهره گرفته شد. براساس نتایج حاصله، در بین عوامل بازدارنده کشاورزی ارگانیک عامل اجتماعی، دارای بیشترین میزان بازدارندگی و عوامل اقتصادی دارای کمترین میزان بود. در بین عوامل پیشبرنده نیز عوامل فنی و اطلاعاتی بیشترین تأثیر را بر پیشبرد کشاورزی ارگانیک داشته است و عوامل اقتصادی کمترین تأثیر را بر پیشبرندگی کشاورزی ارگانیک دارا بوده است.
ترویج و آموزش کشاورزی
حسین نوروزی؛ حامد اسکندری دامنه؛ رسول لوایی؛ محسن عادلی ساردویی
چکیده
آب به عنوان یکی از مهترین عوامل زندگی در سطح زمین، علاوه بر نیاز شرب، جهت سایر مصارف مرتبط با انسان و طبیعت اهمیت بسزایی دارد، به‌طوری‌که در اکثر کشورهای جهان مسئله کمبود آب به یک بحران جدی تبدیل شده است. از اینرو مدیریت منابع آب و حفاظت این منابع اهمیت فراوانی در این راستا پیدا کرده است. ایران جزء مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان محسوب ...
بیشتر
آب به عنوان یکی از مهترین عوامل زندگی در سطح زمین، علاوه بر نیاز شرب، جهت سایر مصارف مرتبط با انسان و طبیعت اهمیت بسزایی دارد، به‌طوری‌که در اکثر کشورهای جهان مسئله کمبود آب به یک بحران جدی تبدیل شده است. از اینرو مدیریت منابع آب و حفاظت این منابع اهمیت فراوانی در این راستا پیدا کرده است. ایران جزء مناطق خشک و نیمه‌خشک جهان محسوب میشود، که این موقعیت توجه بیش از پیش به این نعمت‌های خدادادی را ضروری جلوه میدهد. تالاب‌ها یکی از مهمترین منابع آبی کشور می‌باشند. یکی از تالاب‌های مهم کشور که بنا به دلایل متعددی از قبیل بارندگی ناکافی، وقوع خشکسالی در منطقه، احداث سد در بالادست و عدم تأمین حق‌آبه زیست‌محیطی متحمل خسارات چشمگیری شده است، تالاب جازموریان میباشد. با توجه به اهمیت و نقش کلیدی این تالاب در کشاورزی و حفظ اکوسیستم منطقه، در این پژوهش ارزش احیایی و حفاظتی تالاب جازموریان و میزان تمایل به کم‌کاشت و تمایل به دریافت کشاورزان حوضه غرب این تالاب در دو الگوی مجزا، برای احیاء و حفاظت از آن با استفاده از روش ارزش‌گذاری مشروط برآورد گردید. مطابق با نتایج هر دو الگو، متغیرهای میزان تحصیلات و محل سکونت بر احتمال پذیرش سطح زیرکشت و مبلغ پیشنهادی به منظور مشارکت در طرح کم‌کاشت اثر مثبت و متغیرهای بعد خانوار، مخارج خانوار، مالکیت زمین، وضعیت تأهل و میزان سطح زیرکشت پیشنهادی به منظور کم‌کاشت بر احتمال پذیرش سطح زیرکشت و مبلغ، تأثیر منفی داشتند. همچنین مساحتی که کشاورزان به صورت داوطلبانه حاضرند کمتر زیرکشت ببرند و در طرح کم‌کاشت مشارکت نمایند، به ازای هر کشاورز و کل منطقه به ترتیب معادل 435/0 و 264 هکتار میباشد. همچنین میزان تمایل به دریافت به منظور زیرکشت نبردن هر هکتار و مشارکت در طرح کم‌کاشت به ازای هر کشاورز و کل کشاورزان منطقه به ترتیب 69/355 میلیون ریال و 2030 میلیارد ریال برآورد گردید.
ترویج و آموزش کشاورزی
مریم تاجری مقدم؛ سودابه پورعلیمردان؛ حسین راحلی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان تمایل کشاورزان نسبت به مشارکت در طرح یکپارچه‌سازی اراضی در سال 1394 در شهرستان ارزوئیه انجام شده است. جامعه آماری مورد نظر شامل کشاورزان بخش مرکزی شهرستان ارزوئیه (1200=N) بودند که از این میان تعداد 105 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامهای محقق‌ساخته ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف سنجش میزان تمایل کشاورزان نسبت به مشارکت در طرح یکپارچه‌سازی اراضی در سال 1394 در شهرستان ارزوئیه انجام شده است. جامعه آماری مورد نظر شامل کشاورزان بخش مرکزی شهرستان ارزوئیه (1200=N) بودند که از این میان تعداد 105 نفر به روش نمونهگیری تصادفی ساده به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار اصلی پژوهش پرسشنامهای محقق‌ساخته بود که روایی آن توسط گروهی از متخصصان و پایایی آن با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (84/0- 80/0) تأیید شد. تجزیه و تحلیل دادهها به وسیله نرم‌افزار SPSS انجام شد. یافته‌های حاصل از پژوهش نشان داد که 54 درصد کشاورزان به میزان زیادی تمایل داشتند در طرح یکپارچه‌سازی اراضی شرکت کنند. میزان تمایل 6/27 درصد از آنها نیز در سطح متوسط و 2/17 درصد از آنها در سطح کم طبقه‌بندی گردید. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون چندگانه گام به گام نشان داد که متغیرهای میزان آگاهی از طرح یکپارچه‌سازی اراضی، تحصیلات و تعداد قطعات زمین زراعی قادر به تبیین 60 درصد از تغییرات متغیر تمایل کشاورزان به مشارکت در طرح یکپارچه‌سازی اراضی بودند.
توسعه روستایی
عنایت اله مشفق نژادی؛ افشین حکمتی اصل
چکیده
در فرآیند توسعه روستایی هر چند ارتقاء کلیه مناطق روستایی مهم است، ولی توجه به نواحی محروم و کمتر برخوردار در راستای تأمین نیازهای اساسی آنها و تعدیل تفاوت آنها از اهمیت بیشتری برخوردار است. نخستین گام در فرآیند برنامه‌ریزی و توسعه مناطق روستایی، شناخت امکانات و تعیین میزان برخورداری سکونتگاه‌ها از امکانات مختلف توسعه است. به همین ...
بیشتر
در فرآیند توسعه روستایی هر چند ارتقاء کلیه مناطق روستایی مهم است، ولی توجه به نواحی محروم و کمتر برخوردار در راستای تأمین نیازهای اساسی آنها و تعدیل تفاوت آنها از اهمیت بیشتری برخوردار است. نخستین گام در فرآیند برنامه‌ریزی و توسعه مناطق روستایی، شناخت امکانات و تعیین میزان برخورداری سکونتگاه‌ها از امکانات مختلف توسعه است. به همین منظور هدف از پژوهش حاضر تحلیل و رتبهبندی سطوح توسعه و شناخت برخوردارترین و محروم‌ترین دهستان‌ها در سطح شهرستان بویراحمد است. پژوهش حاضر بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت و روش توصیفی-تحلیلی است. جامعه آماری تحقیق دهستان‌های از شهرستان بویراحمد است. به منظور ارزیابی و رتبهبندی سطوح توسعه دهستان‌ها 38 شاخص بر اساس داده‌های فرهنگ آبادی‌های سال 1395 شهرستان تنظیم شد. این متغیرها با استفاده از روش آنتروپی شانون وزن‌دهی شدند و برای تجزیه و تحلیل دادهها از تکنیک Topsis استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که دهستان‌ها از نظر برخورداری از شاخصهای توسعه در سطوح متفاوتی قرار دارند. به گونه‌ای که از نه دهستان، یک دهستان در طبقه نسبتا توسعه یافته، سه دهستان در طبقه در حال توسعه و پنج دهستان دیگر در طبقه نسبتا محروم از توسعه قرار دارند. برای بهبود و ارتقای وضعیت توسعه دهستان‌ها پیشنهاد شد که در راﺳﺘﺎی دﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺗﻌﺎدل در ﻣﻨﺎﻃﻖ روﺳﺘﺎﻳﻲ شهرستان ﻧﻮﻋﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻋﺪم ﺗﻤﺮکز در ارﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎت روﺳﺘﺎﻳﻲ ﻣﻮرد ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﻦ شهرستان ﻗﺮار ﮔﻴﺮد.
جامعه شناسی روستایی
فریبا فرهادی؛ محمد صادق ابراهیمی
چکیده
این پژوهش باهدف بررسی میزان آگاهی و استفاده‌ی زنان روستایی از خدمات دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی انجام‌شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 5018 زنان روستایی باسواد و بالای 15 سال در 16 روستای دارای دفاترفناوری اطلاعات و ارتباطات شهرستان شهرضا بود که با استفاده از فرمول کوکران، 190 زن روستایی بهعنوان نمونه‌ی آماری انتخاب و ...
بیشتر
این پژوهش باهدف بررسی میزان آگاهی و استفاده‌ی زنان روستایی از خدمات دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطات روستایی انجام‌شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 5018 زنان روستایی باسواد و بالای 15 سال در 16 روستای دارای دفاترفناوری اطلاعات و ارتباطات شهرستان شهرضا بود که با استفاده از فرمول کوکران، 190 زن روستایی بهعنوان نمونه‌ی آماری انتخاب و پرسشنامه به روش نمونهگیری طبقهای با انتساب متناسب به‌صورت تصادفی در روستاها توزیع گردید. نتایج پژوهش نشان میدهد بیشترین میزان آگاهی از خدمات به‌ترتیب اولویت، آگاهی از خدمات پایه، خدمات اجتماعی، خدمات آموزشی، خدمات اطلاع‌رسانی و خدمات اقتصادی است و بیشترین میزان مراجعه به این دفاتر، به ترتیب برای دریافت خدمات پایه، خدمات اطلاع‌رسانی، خدمات اجتماعی، خدمات آموزشی و خدمات اقتصادی میباشد. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نشان میدهد تفاوت معنی‌داری در سطح یک درصد بین آگاهی زنان روستایی از پنج گروه خدماتی مذکور وجود دارد به‌طوری‌که بیشترین میزان آگاهی آنان از خدمات پایه و کمترین آگاهی آنان از خدمات اقتصادی میباشد. همچنین بین مراجعه زنان روستایی به دفاتر فناوری اطلاعات و ارتباطاتجهت دریافت پنج گروه خدماتی مذکور در سطح یک درصد تفاوت معنی‌دار وجود دارد به‌طوری‌که بیشترین میزان مراجعه جهت دریافت خدمات پایه است.
اقتصاد کشاورزی
شهرام مقدس فریمانی؛ مهدیه السادات میرترابی؛ سیدسهیل قائم مقامی
چکیده
در دنیای کنونی نیل به اهداف توسعه بدون استفاده از ذخایر نیمی از جمعیت جامعه یعنی زنان امری غیرممکن است. توانمندسازی اقتصادی-اجتماعی زنان یک پیش نیاز برای توسعه پایدار و رشد اقتصادی به شمار میآید، بنابراین هدف از این پژوهش که در سال 1398 اجرا گردید، شناسایی تبیین‌کنندههای توانمندی اقتصادی-اجتماعی زنان روستایی و عوامل مؤثر بر آن ...
بیشتر
در دنیای کنونی نیل به اهداف توسعه بدون استفاده از ذخایر نیمی از جمعیت جامعه یعنی زنان امری غیرممکن است. توانمندسازی اقتصادی-اجتماعی زنان یک پیش نیاز برای توسعه پایدار و رشد اقتصادی به شمار میآید، بنابراین هدف از این پژوهش که در سال 1398 اجرا گردید، شناسایی تبیین‌کنندههای توانمندی اقتصادی-اجتماعی زنان روستایی و عوامل مؤثر بر آن در استان زنجان بود. دیدگاه کلی حاکم بر پژوهش با توجه به ماهیت و نوع پژوهش دیدگاه کمّی است. جامعه آماری پژوهش شامل اعضای صندوق‌های اعتباری خرد زنان روستایی در استان زنجان بودند (636=N) که 154 نفر از آنان با استفاده از فرمول کوکران و با روش نمونهگیری تصادفی طبقهای به عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار اصلی جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی صوری آن توسط اساتید صاحب نظر و پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت و مقدار آن برای بخش‌های مختلف پرسشنامه بین 86/0 و 96/0 بدست آمد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد پنج نشانگر؛ مشارکت در فعالیت‌های درآمدزا، توانمندی فردی و فکری در امور اقتصادی و مالی، مشارکت در تصمیمهای اقتصادی خانوار، همیاری و حمایت در مورد مسائل اقتصادی و کنترل بر هزینهکرد منابع مالی در مجموع توانستند 44/68 درصد از کل واریانس نشانگرهای توانمندی اقتصادی زنان روستایی را تبیین کنند. همچنین، طبق نتایج تحلیل عاملی اکتشافی، مهمترین مؤلفه‌های مؤثر بر توانمندی اقتصادی زنان روستایی در استان زنجان در پنج عامل تعامل با محیط اجتماعی، توانمندی ذهنی و مالی، آموزش و ارتباطات اجتماعی، مشارکت خانگی و اقتصادی و آزادی و اختیار عمل خلاصه شدند. این عوامل در مجموع توانستند 59/40 درصد از واریانس کل را تبیین نمایند. در نتیجه زنان روستایی باید در معرض و بستر مناسب اجتماعی قرار بگیرند و جامعه با مشارکت اقتصادی آنها همراه باشد تا زمینه های اقتصادی و اجتماعی لازم برای توانمندی زنان روستایی فراهم گردد.
توسعه روستایی
ابراهیم قائد؛ محمد طاهر احمدی شادمهری؛ حبیب شیرافکن لمسو؛ هانیه حسین زاده
چکیده
مناطق روستایی ایران به عنوان مهترین قطب تولید محصولات کشاورزی شناخته شده است. با توجه به اینکه توزیع درآمد بر میزان فقر و رفاه اقتصادی روستائیان اثرگذار است، آگاهی از عوامل مؤثر بر چگونگی توزیع درآمد در مناطق روستایی کشور، برای تدوین سیاست‌های فقرزدایی، ضروری خواهد بود. شناسایی این عوامل، راه را برای اقدامات مناسب در وهله‌ی اول ...
بیشتر
مناطق روستایی ایران به عنوان مهترین قطب تولید محصولات کشاورزی شناخته شده است. با توجه به اینکه توزیع درآمد بر میزان فقر و رفاه اقتصادی روستائیان اثرگذار است، آگاهی از عوامل مؤثر بر چگونگی توزیع درآمد در مناطق روستایی کشور، برای تدوین سیاست‌های فقرزدایی، ضروری خواهد بود. شناسایی این عوامل، راه را برای اقدامات مناسب در وهله‌ی اول به منظور بهبود الگوی توزیع درآمد روستایی و در وهله‌ی دوم برای کاهش فقر روستایی در ایران فراهم خواهد ساخت. هدف تحقیق حاضر بررسی تأثیر آزادسازی تجاری و کیفیت نیروی انسانی بر ضریب جینی در مناطق روستایی ایران برای دوره‌ی زمانی۱۳۹9-۱۳۵۰ میباشد. برای تحلیل موضوع از مدل خود رگرسیون برداری (VAR)، روش یوهانسن - جوسیلیوس، روش انگل - گرنجر و روش تصحیح خطا استفاده شده است. یافته‌های تحقیق بر اساس ضریب جمله تصحیح خطا، نشان داد که در هر دوره، 61/0درصد از عدم تعادل کوتاه‌مدت برای رسیدن به تعادل بلندمدت تعدیل میشود و می‌توان بیان داشت که در بلندمدت یک درصد افزایش در متغیرهای کیفیت نیروی انسانی (نرخ باسوادی کشاورزان) و درآمد نسبی کشاورزی به ترتیب باعث کاهش 78/2 و03/2 درصد در نابرابری توزیع درآمد میشود، و یک درصد افزایش در متغیرهای رشد اقتصادی بخش کشاورزی،مخارج پرداختی عمرانی دولت به کشاورزی، شاخص درجه باز بودن تجاری و نسبت سرمایه‌گذاری کشاورزی به ترتیب باعث افزایش 68/، 51/0، 85/2 و 18/1درصد در نابرابری توزیع درآمد می‌شوند و از بین انواع متغیرهای نامبرده، اثر شاخص درجه باز بودن تجاری بر نابرابری توزیع درآمد، در مقایسه با سایر متغیرها بیشتر است.
توسعه روستایی
فهیمه بزی؛ سید مهدی حسینی؛ محمدعلی ترکی هرچگانی
چکیده
طوفان‌های گرد و غبار معروف به بادهای 120 روزه در سیستان موجب ایجاد بزرگترین کانون گرد و غبار در شهرستان نیمروز شده است و روستاییان را با مشکلات عدیده‌ای در زمینه‌ی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی و معیشت روبرو ساخته است. از اینرو هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات گرد و غبار بر معیشت روستاییان شهرستان نیمروز میباشد. جامعه‌ی آماری ...
بیشتر
طوفان‌های گرد و غبار معروف به بادهای 120 روزه در سیستان موجب ایجاد بزرگترین کانون گرد و غبار در شهرستان نیمروز شده است و روستاییان را با مشکلات عدیده‌ای در زمینه‌ی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی و معیشت روبرو ساخته است. از اینرو هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات گرد و غبار بر معیشت روستاییان شهرستان نیمروز میباشد. جامعه‌ی آماری پژوهش مورد نظر 895 خانوار بوده که بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد نمونه آماری به اندازه 318 نفر به صورت نمونهگیری خوشهای انتخاب شد و سپس با استفاده از معادلات ساختاری و نرم افزار SMART PLS دادهها تجزیه و تحلیل شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسشنامه نشان داد که به ترتیب متغیرهای اقتصادی، بهداشتی و زیست محیطی گرد و غبار بیشترین تأثیر را بر معیشت روستاییان نیمروز داشته است. متغیر اقتصادی با ضریب 5/0 بیشترین میزان تأثیر را بر معیشت روستاییان داشته و گویههای این متغیر به ترتیب اولویت شامل هزینه‌های تولید در بخش کشاورزی، کاهش درآمد روستاییان، کاهش قیمت اراضی، مقدار تولید محصولات زراعی و باغی و در نهایت سرمایه‌گذاری کشاورزی می-باشند. با توجه به بیشترین تأثیر گرد و غبار بر بخش کشاورزی پیشنهاد می‌گردد دولت جهت کاهش گرد و غبار اقدامات پیشگیرانه‌ای طبیعی و غیر طبیعی را در دستور کار قرار دهد و با توجه به ارتفاع باد در منطقه به نظر بهترین راهکار این باشد که با کشت درختان با ارتفاع زیاد مثل نخل و یا گز مقاوم به عنوان بادشکن، می‌توان تا حدودی گرد و غبار را در منطقه کنترل کرد.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
سید سعید رضا احمدی زاده؛ جواد داودیان
چکیده
این پژوهش با هدف بررسی و اولویت‌بندی مهمترین خدمات پروژه‌ی بین‌المللی ترسیب کربن بر توانمندسازی جوامع محلی محدوده انجام پروژه صورت گرفت که در این بین سه نوع خدمات یا کارکرد پروژه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. خدمات یا کارکرد واگذاری وام‌های تولیدی برای اشتغال و سایر موارد، کارکرد بیابان‌زدایی و احیای مراتع منطقه و در نهایت ...
بیشتر
این پژوهش با هدف بررسی و اولویت‌بندی مهمترین خدمات پروژه‌ی بین‌المللی ترسیب کربن بر توانمندسازی جوامع محلی محدوده انجام پروژه صورت گرفت که در این بین سه نوع خدمات یا کارکرد پروژه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. خدمات یا کارکرد واگذاری وام‌های تولیدی برای اشتغال و سایر موارد، کارکرد بیابان‌زدایی و احیای مراتع منطقه و در نهایت کارکرد تسهیلاتی که در اختیار مردم محلی از جمله حمام خورشیدی و آب شیرینکن قرارگرفته به عنوان گزینه های مورد بررسی انتخاب گردید. نتایج نشان میدهد که بیشترین فاصله از حل ایده آل فازی مربوط به تسهیلات با مقدار 63/1 میباشد و گزینه یا کارکرد وام تولیدی با مقدار 18/1دارای کمترین حل ایده آل فازی میباشد. از طرفی نتایج نشان میدهد حل ضد ایده آل فازی برای وام تولیدی با مقدار 52/1 دارای بیشترین فاصله و معیار تسهیلات با 95/0 کمترین فاصله را دارا میباشد چراکه مقدار شاخص شباهت برای معیار وام تولیدی به یک نزدیکتر است، این معیار به عنوان مهمترین و اولین عملکرد پروژه‌ی بین‌المللی ترسیب کربن انتخاب میشود و بیابان‌زدایی و احیای مراتع بعنوان عملکرد دوم و تسهیلات بعنوان عملکرد سوم طرح انتخاب میشود.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
سعید ملکی؛ محمود عبیات؛ علی کیومرثی
چکیده
یکی از مسائلی که در امر مدیریت پسماند حائز اهمیت است، مبحث مکان‌یابی محل دفن پسماند و شیرابه‌های ناشی از آن در نواحی روستایی است. تاکنون در رابطه با ارزیابی آسیب‌پذیری آلودگی آبخوان با استفاده از این مدلها و یا مدل‌های مشابه(مانندAvi و Sintacsو Siو...) مطالعات زیادی انجام شده است. اما باتوجه به اهمیت موضوع پسماند و تاثیر ...
بیشتر
یکی از مسائلی که در امر مدیریت پسماند حائز اهمیت است، مبحث مکان‌یابی محل دفن پسماند و شیرابه‌های ناشی از آن در نواحی روستایی است. تاکنون در رابطه با ارزیابی آسیب‌پذیری آلودگی آبخوان با استفاده از این مدلها و یا مدل‌های مشابه(مانندAvi و Sintacsو Siو...) مطالعات زیادی انجام شده است. اما باتوجه به اهمیت موضوع پسماند و تاثیر آن بر‌محیط اطراف و همچنین آلودگی آبهای زیرزمینی توسط شیرابه پسماندها، این مدلها به عنوان ابزاری توانمند جهت توصیف حفاظت از این چنین مناطقی است که متاثر از آلاینده‌ها هستند. هدف اصلی از انجام این تحقیق کاربرد مدل Gods در انتخاب محل دفن پسماند است. در واقع محل دفنی انتخاب شود که کمترین تاثیر از آلودگی آبخوان را داشته باشد. روشهای گردآوری این پژوهش، اسنادی(کتابخانهای)، میدانی و روش مطالعه توصیفی- تحلیلی است. در این پژوهش از مدلGods جهت مکان‌یابی محل دفن پسماند روستایی استفاده شده است. باتوجه به نقشه آسیب‌پذیری آبخوان و با در نظرگرفتن میزان پتانسیل آلودگی -آبخوان در قسمت‌های مختلف می‌توان مکان مناسبی جهت دفن پسماند تعیین کرد. نتایج نشان میدهد با استفاده از مدل Gods در وضع موجود حدود % 6/1 درصد محدوده مورد مطالعه مجموعاً در وضعیت آسیب‌پذیری خیلی‌کم و قابل اغماض قرار گرفته که می‌توان با در نظرگرفتن این نواحی مکانی مناسب جهت دفن پسماند تعیین کرد.
محمد اسدالهی؛ حسین آگهی؛ زهرا اطهری
چکیده
وجود خشکسالی‌های اخیر در ایران، یکی از مخاطرات مهم طبیعی محسوب میشود که دارای اثرات و پیامدهای عدیده‌ای به ویژه در نواحی روستایی است. از جمله این پیامدها دشواری امرار و معاش خانوارهای روستایی است. در این راستا این مطالعه توصیفی- پیمایشی به تحلیل و بررسی عوامل اثرگذار بر مقاومت خانوار روستایی هنگام خشکسالی در شهرستان الشتر پرداخته ...
بیشتر
وجود خشکسالی‌های اخیر در ایران، یکی از مخاطرات مهم طبیعی محسوب میشود که دارای اثرات و پیامدهای عدیده‌ای به ویژه در نواحی روستایی است. از جمله این پیامدها دشواری امرار و معاش خانوارهای روستایی است. در این راستا این مطالعه توصیفی- پیمایشی به تحلیل و بررسی عوامل اثرگذار بر مقاومت خانوار روستایی هنگام خشکسالی در شهرستان الشتر پرداخته است. چارچوب تحلیلی استفاده شده در این پژوهش، چارچوب معیشت پایدار است. در این مطالعه از روشهای توصیفی، تحلیلی و روابط همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش کل سرپرست خانوارهای روستایی شهرستان الشتر می باشد (7000 =N). طبق جدول کرجسی مورگان حجم نمونه این مطالعه برابر با 364 نفر از سرپرستان خانوار میباشد که به شیوه نمونهگیری چند مرحلهای به عنوان نمونه آماری انتخاب شدهاند. ابزار جمع‌آوری دادهها پرسشنامه بود که روایی آن توسط اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رازی کرمانشاه مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن را ضریب آلفای کرونباخ تأیید کرده است. نتایج نشان داد، بیشترین دارایی معیشتی خانوارهای روستایی مربوط به سرمایه اجتماعی و کمترین مربوط به سرمایه مالی میباشد. با توجه به نتایج بدست آمده سرمایه انسانی و سرمایه اجتماعی در تبیین مقاومت به خشکسالی تأثیر عمده‌ای داشته است. همچنین باتوجه به بتای بدست آمده سرمایه فیزیکی دارای بیشترین نقش در پیشگویی مقاومت به خشکسالی است.
اقتصاد کشاورزی
محمود احمدپور برازجانی؛ هادی نیکویی دستجردی
چکیده
به موازات افزایش روز افزون جمعیت جهانی، یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی جامعه بشری در دهه‌های اخیر مسئله امنیت غذایی و افزایش تولیدات کشاورزی بوده است. این امر سبب استفاده بیش از حد از سموم و کودهای شیمیایی و آثار زیان‌بار آن شده است. در سال‌های اخیر اقداماتی در جهت بازگشت به سمت کشاورزی ارگانیک آغاز شده است. مبنای پژوهش حاضر، برنامه‌ریزی ...
بیشتر
به موازات افزایش روز افزون جمعیت جهانی، یکی از بزرگترین چالش‌های پیش روی جامعه بشری در دهه‌های اخیر مسئله امنیت غذایی و افزایش تولیدات کشاورزی بوده است. این امر سبب استفاده بیش از حد از سموم و کودهای شیمیایی و آثار زیان‌بار آن شده است. در سال‌های اخیر اقداماتی در جهت بازگشت به سمت کشاورزی ارگانیک آغاز شده است. مبنای پژوهش حاضر، برنامه‌ریزی زراعی به نحوی است که در آن مدیر واحد زراعی علاوه بر آرمان‌های اقتصادی، جنبه زیست‌محیطی را بوسیله تولید محصولات ارگانیک مد نظر قرار دهد. برای دستیابی به این اهداف، از روشهای برنامه‌ریزی آرمانی و ترکیب آنها در قالب مدل برنامه‌ریزی آرمانی ترتیبی تعمیمیافته، بر اساس تصمیم‌گیری‌های چند معیاره در شهرستانهای بردسیر و ارزوئیه استفاده شد. اطلاعات لازم با استفاده از 567 پرسشنامه و مصاحبه حضوری با بهره‌برداران زراعی و بکارگیری روش نمونهگیری تصادفی ساده در سال 1392 به دست آمد. در تحقیق حاضر، شش آرمان بیشینهسازی سود، بیشینهسازی اشتغال نیروی کار، کمینهسازی آب آبیاری، ساعات کار ماشین آلات، مصرف کود و سموم شیمیایی در اولویت‌های مختلف در مدل قرار گرفتند، نتایج نشان داد که با بهینهسازی الگوی کشت، می‌توان بدون نقصان در تولید و سود واحد زراعی میزان استفاده از نهاده‌های زیانآور را کاهش داد. بنابراین آگاه کردن بهره‌برداران از مزایای کشاورزی ارگانیک و حمایت دولت می‌تواند گامی موثر در حرکت به سمت پایداری تولید باشد.
اقتصاد کشاورزی
زهرا گلزاری؛ فرشید اشراقی؛ علی کرامتزاده
چکیده
بخش کشاورزی ایران، علیرغم وجود پتانسیلهای فراوان، نتوانسته است عملکرد مطلوبی داشته باشد. یکی از مهمترین دلایل آن، کم بودن میزان بهرهوری در این بخش است. هدف از این مطالعه، اندازهگیری بهرهوری کل عوامل تولید و نیز، بررسی عوامل مؤثر بر آن در مزارع سویای شهرستان گرگان بهعنوان یکی از مناطق اصلی تولید سویا در کشور است. بدین ...
بیشتر
بخش کشاورزی ایران، علیرغم وجود پتانسیلهای فراوان، نتوانسته است عملکرد مطلوبی داشته باشد. یکی از مهمترین دلایل آن، کم بودن میزان بهرهوری در این بخش است. هدف از این مطالعه، اندازهگیری بهرهوری کل عوامل تولید و نیز، بررسی عوامل مؤثر بر آن در مزارع سویای شهرستان گرگان بهعنوان یکی از مناطق اصلی تولید سویا در کشور است. بدین منظور، ابتدا بهرهوری کل عوامل از طریق شاخص ترنکویست محاسبه و سپس، رابطهی بین سن، تجربه، تحصیلات و متغیر مجازی عضویت در تعاونی با بهرهوری کل عوامل تولید و بهروش تحلیل رگرسیونی مورد بررسی قرار گرفت. این تحقیق از نوع پیمایشی است و داده‌های آن به وسیله پرسشنامه از میان 60 بهرهبردار محصول سویا گرد آوری شده است. نتایج نشان میدهد که شاخص TFP در میان مزارع از 37/0 تا 82/1 واحد متغیر بوده و 46 درصد از مزارع نمونه دارای بهرهوری پایینتر از بهرهوری متوسط مزارع شهرستان گرگان هستند. همچنین، طبق نتایج، تجربه، تحصیلات و متغیر مجازی عضویت در تعاونی تأثیر مثبت و معنی‌داری بر بهرهوری کل عوامل تولید داشتهاند.
اقتصاد کشاورزی
مهدیه ساعی؛ پیروز شاکری؛ اصغر صالحی؛ صفت الله رحمانی
چکیده
با توجه به وجود اقلیم‌های متفاوت، مناطقی از استان کرمان قابلیت مناسبی برای پرورش و نگهداری دام به‌ویژه در بخش‌های روستایی و عشایری دارد که سهم بزرگی در تأمین گوشت و فرآورده‌های لبنی مورد نیاز مردم داخل استان داشته و حتی به استان‌های همجوار نیز صادر می‌شده است. در سال‌های اخیر خشکسالی، بحران آب، از بین رفتن مراتع، قاچاق و بالا ...
بیشتر
با توجه به وجود اقلیم‌های متفاوت، مناطقی از استان کرمان قابلیت مناسبی برای پرورش و نگهداری دام به‌ویژه در بخش‌های روستایی و عشایری دارد که سهم بزرگی در تأمین گوشت و فرآورده‌های لبنی مورد نیاز مردم داخل استان داشته و حتی به استان‌های همجوار نیز صادر می‌شده است. در سال‌های اخیر خشکسالی، بحران آب، از بین رفتن مراتع، قاچاق و بالا رفتن هزینه‌های نگهداری دام و غیره به این بخش استراتژیک آسیب زیادی وارد ساخته است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید صنعت شیر روستاهای استان کرمان از طریق تحلیل عوامل درونی و بیرونی بوده است. تحقیق حاضر از لحاظ نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشی-توصیفی است. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه و برای تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و تحلیل SWOT استفاده شده است. نتایج نشان داد که "وجود تنوع اقلیمی در استان"مهمترین نقطه قوت و "عدم پرداخت به‌موقع قیمت شیر توسط صنایع" مهمترین نقطه‌ی ضعف در صنعت شیر هستند. علاوه بر این "افزایش تقاضا برای شیر و محصولات لبنی" مهمترین فرصت خارجی و "نوسانات و افزایش هزینه دام" مهمترین تهدید خارجی برای صنعت شناخته شدند. همچنین بر اساس یافته‌های مطالعه، در صنعت شیر روستاهای استان کرمان نقاط ضعف و تهدید از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و در شرایطی قرار دارند که سیستم می‌تواند با کمک استراتژی تدافعی در جهت کاهش ضعف‌ها و تهدیدات عمل نماید.
ترویج و آموزش کشاورزی
هادی زارعی؛ لیلا نیرومند؛ سمیه تاجیک اسماعیلی
چکیده
تولید محصولات کشاورزی به عنوان بخشی اثرگذار در توسعه کشور در ابعاد مختلف دارای اهمیت فراوانی است؛ اما با توجه به ضایعات تولید این محصولات در کشور که بنا به آمار بیش از30 درصد تولید کل محصولات است ضروری به نظر می‌رسد تا نسبت به تغییر شیوه‌های تولید از طریق همسو ساختن کشاورزان و روستاییان جهت استفاده از فناوری‌های نوین تولید توسط آنان ...
بیشتر
تولید محصولات کشاورزی به عنوان بخشی اثرگذار در توسعه کشور در ابعاد مختلف دارای اهمیت فراوانی است؛ اما با توجه به ضایعات تولید این محصولات در کشور که بنا به آمار بیش از30 درصد تولید کل محصولات است ضروری به نظر می‌رسد تا نسبت به تغییر شیوه‌های تولید از طریق همسو ساختن کشاورزان و روستاییان جهت استفاده از فناوری‌های نوین تولید توسط آنان از طریق راهکارهای ارتباطات مشارکتی اقدام عاجل صورت پذیرد. جامعه آماری این تحقیق، مروجان شاغل در جهادکشاورزی خراسان رضوی و مددکاران ترویجی مرتبط با جهاد کشاورزی استان بوده که بر اساس نمونهگیری غیراحتمالی، جمعیت نمونه به شرحی که اعلام شده انتخاب گشت. روشهای بکار رفته «کیفی» و «کمّی» در این پژوهش به این شرح است که در ابتدا در روش «کیفی» از طریق «مصاحبه عمقی» با 15 تن از مددکاران کشاورزی در روستاهای تابعه مشهد مصاحبه شده و پاسخ‌های ارائه شده توسط نرم افزار Maxqda مورد تحلیل قرار گرفته و بر پایه این نتایج، ابزار سنجش با 40 گویه طراحی و از 220 مروج کشاورزی در سراسر استان خواسته شد تا نسبت به پاسخگویی اقدام کنند و سپس نتایج با استفاده از نرم‌افزار Spss مورد تحلیل قرار گرفت. هدف از این مطالعه، دستیابی به مدلی برای تببین اثرگذاری ارتباطات مشارکتی بر استفاده از فناوری‌های نوین تولید بین کشاورزان است. تمامی 8 فرضیه مورد نظر در این پژوهش با استفاده از آزمون انوا و تحلیل واریانس یک طرفه مورد بررسی و تایید قرار گرفت و در نهایت با استفاده از رگرسیون خطی، اثرگذاری متغیرها تایید شد. پیشنهاد میشود مروجان کشاورزی برای همسوکردن کشاورزان جهت استفاده از فناوری‌های نوین تولید از دانش و ابزار ارتباطات مشارکتی بهره‌مند می شود.
ترویج و آموزش کشاورزی
مرتضی یعقوبی؛ علی سردار شهرکی؛ علیرضا کرباسی
چکیده
استان سیستان و بلوچستان، یکی از استان‌هایی است که نسبت به سایر استان‌های کشور حرفه بخش قابل توجهی از افراد به صنایع‌دستی اختصاص دارد، هرچند انتظارات شاغلین این صنعت برآورده نشده است. رکود تقاضا در بازار صنایع‌دستی نه تنها انگیزه ورود به این صنعت را از بین برده بلکه موجب بیکار شدن برخی شاغلین در این حوزه شده و اثرات جانبی ...
بیشتر
استان سیستان و بلوچستان، یکی از استان‌هایی است که نسبت به سایر استان‌های کشور حرفه بخش قابل توجهی از افراد به صنایع‌دستی اختصاص دارد، هرچند انتظارات شاغلین این صنعت برآورده نشده است. رکود تقاضا در بازار صنایع‌دستی نه تنها انگیزه ورود به این صنعت را از بین برده بلکه موجب بیکار شدن برخی شاغلین در این حوزه شده و اثرات جانبی دیگری همچون افزایش روند مهاجرت از روستا به شهر و عدم تولید برخی از صنایع‌دستی را داشته است. در این راستا، هدف پژوهش حاضر، ارزیابی و رتبهبندی موانع توسعه بازار تعاونی‌های صنایع‌دستی این استان است. تحقیق حاضر کاربردی و کمی است و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه و مصاحبه حضوری با فعالین و صاحب نظران این حوزه در استان سیستان و بلوچستان استخراج شده است. برای این منظور، با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند تعداد 40 پرسشنامه در سال 1401 گردآوری و با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شده است. آزمون فرضیه‌ها با تکیه بر آزمون تی تک نمونهای، رتبهبندی موانع توسعه بازار صنایع‌دستی با استفاده از آزمون فریدمن، و ارتباط متغیرهای جمعیت‌شناختی با موانع توسعه بازار با توجه به آزمون‌های ناپارامتری یو من-ویتنی و کروسکال والیس انجام شدند. نتایج نشان داد که برگزاری محدود نمایشگاه‌ها، عدم تمایل سرمایه‌گذاران به سرمایه‌گذاری در حوزه صنایع‌دستی و تبلیغات ناکافی به ترتیب مهمترین موانع توسعه بازار صنایع‌دستی هستند. با این وجود عدم تطابق تولید صنایع‌دستی استان با سلیقه مصرف کننده، تنوع و جذابیت محصول، مانعی جدی در توسعه بازارهای صنایع‌دستی محسوب نمی‌شود.
ترویج و آموزش کشاورزی
علی پژوهان؛ احمدرضا عمانی؛ نوید حبیبی قهفرخی
چکیده
هدف اساسی این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر پایداری شرکت‌های تولیدکننده بذر استان خوزستان میباشد. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی- همبستگی و علی- ارتباطی میباشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیۀ اعضای هیأت مدیره شرکت‌های تولیدکننده بذر در استان خوزستان میباشد (72=N). با استفاده از روش تمامشماری، 72 پرسشنامه توزیع گردید. ابزار مورد ...
بیشتر
هدف اساسی این تحقیق بررسی عوامل مؤثر بر پایداری شرکت‌های تولیدکننده بذر استان خوزستان میباشد. روش پژوهش، پیمایشی و از نوع توصیفی- همبستگی و علی- ارتباطی میباشد. جامعه آماری این تحقیق شامل کلیۀ اعضای هیأت مدیره شرکت‌های تولیدکننده بذر در استان خوزستان میباشد (72=N). با استفاده از روش تمامشماری، 72 پرسشنامه توزیع گردید. ابزار مورد استفاده برای گردآوری اطلاعات پرسشنامه بود که از لحاظ روایی و پایایی در سطح مطلوب بوده است. بر اساس نتایج حاصل از پژوهش، منابع اطلاعاتی، مشارکت اجتماعی، منزلت اجتماعی و میزان سطح تحصیلات در سطح 001/0 معنی‌داری شدند. همچنین، متغیرهای میزان مساحت زمین، تعداد انبار و سوله، درآمد شرکت، کلاس‌های آموزشی و سن در سطح 005/0 معنی‌داری شدند. نتایج حاصل از رگرسیون گام به گام نشان‌داد متغیر میزان منزلت اجتماعی، سن و درآمد شرکت 57 درصد از تغییرات متغیر وابسته تحقیق را تبیین می‌کنند. همچنین نتایج تحلیل‌عاملی مربوط به گویههای پایدارسازی شرکت‌های تولیدکننده بذر استان خوزستان نشان‌داد پنج عامل حمایتی و نظارتی، آموزش و توانمندسازی، استانداردسازی و رضایت‌مندی، کاربرد فناوری‌های نوین و مهارت‌های بازرگانی در مجموع 25/70 درصد از واریانس پایداری شرکت‌های تولیدکننده بذر را به خود اختصاص می‌دهند، لذا پیشنهاد می‌گردد، مسئولین امر با نظارت دقیق بر بازار این نهاده از نابسامانی بازار جلوگیری و از به وجود بازارهای غیر‌رسمی که باعث بی‌ثباتی شرکت‌ها میشود جلوگیری به‌عمل آورند.
اقتصاد کشاورزی
امیر سالاری؛ علی ماروسی
چکیده
هرچند فناوری اطلاعات توجه همگانی زیادی را به خود جلب کرده است، اما تحقیقات کمی برای سنجش میزان پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط کشاورزان صورت گرفته است. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط زعفران‌کاران روستاهای منطقه تربت‌حیدریه (قطب تولید زعفران جهان) بود. تعداد روستاهای شهرستان تربت حیدریه ...
بیشتر
هرچند فناوری اطلاعات توجه همگانی زیادی را به خود جلب کرده است، اما تحقیقات کمی برای سنجش میزان پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط کشاورزان صورت گرفته است. هدف این پژوهش بررسی عوامل موثر بر پذیرش فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط زعفران‌کاران روستاهای منطقه تربت‌حیدریه (قطب تولید زعفران جهان) بود. تعداد روستاهای شهرستان تربت حیدریه 134 روستا می باشد که در سال 1396 بصورت تصادفی 20 روستا زعفران کار انتخاب شد و در هر روستا 20 پرسشنامه بصورت تصادفی ارائه شد که 384 پرسشنامه بازگشت داده شد. جهت بررسی فرضیات و متغیرهای تحقیق از نرم‌افزار SPSS-PLSاستفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داد که بین متغیرهای سهولت استفاده و درک مفید بودن، سهولت استفاده و نگرش استفاده فناوری اطلاعات و ارتباطات، سودمندی ادراک‌شده و قصد استفاده، سهولت ادراک و نگرش، نگرش و قصد استفاده، شرایط تسهیل کننده و سودمندی ادراک‌شده، رابطه معنی‌داری وجود داشته اما بین شرایط تسهیل کننده و قصد استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات رابطه معنی‌دار وجود مشاهده نگردید. نتایج کلی نشان داد که سودمندی ادراک‌شده، نگرش و سهولت استفاده از طریق سودمندی ادراک‌شده، بهعنوان عواملی تأثیرگذار به‌صورت غیرمستقیم بر نگرش و قصد استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط زعفران‌کاران موثرند.
راضیه جماعتی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش متغیرهای شغلی (کیفیت زندگی کاری، امنیت شغلی و رضایت شغلی) در رضایت از زندگی در کشاورزان استان یزد میباشد که با استفاده از تحلیل همبستگی انجام گرفته است. نمونهای به حجم 390 نفر از کشاورزان روستایی استان یزد به روش نمونهگیری خوشهای دو مرحلهای انتخاب شدند و از طریق پرسشنامههای کیفیت زندگی کاری، ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش متغیرهای شغلی (کیفیت زندگی کاری، امنیت شغلی و رضایت شغلی) در رضایت از زندگی در کشاورزان استان یزد میباشد که با استفاده از تحلیل همبستگی انجام گرفته است. نمونهای به حجم 390 نفر از کشاورزان روستایی استان یزد به روش نمونهگیری خوشهای دو مرحلهای انتخاب شدند و از طریق پرسشنامههای کیفیت زندگی کاری، امنیت شغلی، رضایت شغلی و رضایت از زندگی مورد آزمون قرارگرفتند. دادهها از طریق روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون گامبهگام تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان‌داد که کیفیت زندگی کاری، امنیت شغلی و رضایت شغلی ارتباط مثبت معنی‌داری با رضایت از زندگی داشتند (01/0>p). همچنین رضایت از زندگی توسط این متغیرها (کیفیت زندگی کاری، امنیت شغلی و رضایت شغلی) پیشبینی شد (001/0>p). در کل نتیجه گرفتهشد که هر سه متغیر کیفیت زندگی کاری، امنیت و رضایت شغلی نقش مهمی در ارتباط با رضایت از زندگی در کشاورزان روستایی دارند.
