توسعه روستایی
حسین حیدری؛ احمد شکیبا؛ کریم وثوقی نیری؛ احمد حاج علیزاده
چکیده
دغدغه توسعه روستایی و توانمندی اجتماعات روستایی یکی از مسائل مهم جوامع توسعه نیافته در جهان امروز است. پیش از این تصور بر این بود که میتوان این اجتماعات را با برخی مداخلات و با تهیه طرحهای جامع و به صورت دستوری از فقر و عقبماندگی نجات داده و معیشت پایداری برای ساکنان روستایی فراهم کرد؛ ولی امروز مشخص شده است که توان و ظرفیت درونی ...
بیشتر
دغدغه توسعه روستایی و توانمندی اجتماعات روستایی یکی از مسائل مهم جوامع توسعه نیافته در جهان امروز است. پیش از این تصور بر این بود که میتوان این اجتماعات را با برخی مداخلات و با تهیه طرحهای جامع و به صورت دستوری از فقر و عقبماندگی نجات داده و معیشت پایداری برای ساکنان روستایی فراهم کرد؛ ولی امروز مشخص شده است که توان و ظرفیت درونی اجتماعات روستایی بیش از هر چیز دیگر در امکان تحقق توسعه و ایجاد معیشت پایدار دخیل است. این مقاله میکوشد ظرفیت و پتانسیل توسعه روستاهای شهرستان ملکشاهی را بر اساس شاخصهای اجتماعی اقتصادی طبقهبندی نماید. روش تحقیق پیمایش و جامعه آماری خانوارهای روستاهای شهرستان ملکشاهی است. حجم نمونه 580 نمونه است که با فرمول کوکران تعیین شده است. روش نمونهگیری، نمونهگیری مطبق و انتخاب نمونهها به صورت تصادفی است. یافتهها نشان داد که روستاهای شهرستان ملکشاهی در شاخصهای اجتماعی مانند انسجام، مشارکت، اعتماد و مهارت و آموزش وضعیت به مراتب بهتری در مقایسه با شاخصهای اقتصادی مانند اشتغال، دسترسی به اعتبارات، درآمد و ساختارهای نهادی دارند. نتایج نشان داد که برای اجرای برنامه توان افزایی و تأمین معیشت پایدار، در کنار بهرهمندی از سرمایه اجتماعی و انسانی محلی باید نسبت به رفع موانع دسترسی به اعتبارات مالی و به چرخه انداختن سرمایههای کوچک و مازاد جوامع روستایی بهره برد.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
فاطمه اسدی پایین لموکی؛ بهمن صحنه؛ علی اکبر نجفی کانی؛ علیرضا خواجه شاهکوهی
چکیده
یکی از مهمترین معیارها برای سنجش درجه توسعهیافتگی یک کشور، میزان فعالیت زنان در کشور میباشد. با توجه به نقش بسیار عمده این گروه در فعالیتهای کشاورزی، تمرکز و توجه ویژه به این قشر عظیم میتواند به رفع موانع و مشکلات آنان کمک کرده و در نهایت منجر به افزایش و بهبود بهرهوری در امر کشاورزی و در نتیجه افزایش رفاه و آسایش جامعه روستایی ...
بیشتر
یکی از مهمترین معیارها برای سنجش درجه توسعهیافتگی یک کشور، میزان فعالیت زنان در کشور میباشد. با توجه به نقش بسیار عمده این گروه در فعالیتهای کشاورزی، تمرکز و توجه ویژه به این قشر عظیم میتواند به رفع موانع و مشکلات آنان کمک کرده و در نهایت منجر به افزایش و بهبود بهرهوری در امر کشاورزی و در نتیجه افزایش رفاه و آسایش جامعه روستایی گردد. این تحقیق به بررسی تطبیقی فعالیت زنان روستایی در نواحی جلگهای و کوهپایهای در دهستانهای هتکه سوادکوه و بیشهسر قائمشهر میپردازد. روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و از نوع کاربردی بوده و بر اساس فرمول کوکران تعداد 331 پرسشنامه محقق ساخته از خانوارهای روستایی تکمیل و با استفاده از آزمونهای آماری T مستقل و مان وایتنی مورد تحلیل قرار گرفتند. نتایج بیانگر آن است که در زمینه شغلهای آرایشگری، کارمندی، کارگری و ماندگاری در روستا، لطمات ناگهانی فصلی، جلسات مربوط به مدرسه و شرکت در انتخابات روستا تفاوتها کاملا معنادار شده است. تفاوت در درآمد و سطح زیرکشت و میزان تولید برنج کاملا معنادار اما در درآمد و سطح زیرکشت و میزان تولید مرکبات و سبزیجات فاقد معناداری است. در زمینه فعالیتهای دامی نیز بین درآمد از فروش شیر و دام تفاوت معنادار گردیده است. لذا ارتقا سطح آموزش و آگاهی، ایجاد و تقویت تشکل زنان روستایی به ویژه در قالب تعاونیها و انجمنهای زنان برای بهرهبرداری بهتر و ارتقا منزلت زنان توصیه میگردد.
ترویج و آموزش کشاورزی
خداعفو راشدنسب؛ مصطفی احمدوند
چکیده
تغییرات آب و هوایی از جمله خشکسالی، جوامع عشایری کشور را با مشکل فروپاشی مواجه ساخته است. این در حالی است که این قشر مولد سهم بهسزایی در پایداری تولیدات دامی دارد. بیشک اگر به تنوعبخشی معیشت جوامع عشایری پرداخته نشود، امنیت غذایی سایر اقشار جامعه به خطر خواهد افتاد. بنابراین، سؤال اصلی پژوهش این است که چه راهبردهایی ...
بیشتر
تغییرات آب و هوایی از جمله خشکسالی، جوامع عشایری کشور را با مشکل فروپاشی مواجه ساخته است. این در حالی است که این قشر مولد سهم بهسزایی در پایداری تولیدات دامی دارد. بیشک اگر به تنوعبخشی معیشت جوامع عشایری پرداخته نشود، امنیت غذایی سایر اقشار جامعه به خطر خواهد افتاد. بنابراین، سؤال اصلی پژوهش این است که چه راهبردهایی برای توسعه معیشت عشایر شهرستان گچساران وجود دارد؟ این پژوهش توصیفی- تحلیلی با رویکردی کاربردی است که با استفاده از روش پیمایش به تبیین راهبردهای بهبود معیشت در عشایر شهرستان گچساران پرداخته است. افراد مورد مطالعه کارشناسان اداره کل امور عشایر استان کهگیلویه و بویراحمد بودند که دیدگاه آنان با استفاده از پروتکلی مبتنی بر تحلیل SWOT مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد با توجه به توان و استعدادهای عشایر منطقه، تمرکز بر راهبردهای درونزا جهت برنامهریزی جامع از طریق بازنمایی نقاط قوت، تقویت فرصتها و مقابله با تهدیدها و نقاط ضعف ضروری است. بر همین اساس، ماتریسIE ترسیم شد که راهبرد تدافعی حائز اولویت گردید. از این رو، راهکارهایی متناسب با این راهبرد جهت بهبود معیشت عشایر منطقه گچساران مورد توجه قرار گرفت. فزون بر آن، ترسیم برنامه فضایی یا آمایشی با هدف شناسایی نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدها در هر سامانه عشایری با مشارکت عشایر و برنامهریزان برای بهبود معیشت آنها و حفظ این جامعه کهن توصیه میگردد. ایجاد فهم دقیق، روشن و ممیز از ابعاد چهارگانه تحلیل SWOT در افراد مورد مطالعه از جمله محدودیتهای این پژوهش بود.
ترویج و آموزش کشاورزی
معصومه فروزانی؛ مسعود یزدان پناه؛ فاطمه طاهری
چکیده
در سالهای اخیر به سبب محدودیت روزافزون منابع آب شیرین، امکان کاربرد منابع جایگزین به ویژه آبهای شور به طور جدی مطرح شده و یکی از گزینههای پیش رو برای تدوام و ثبات فعالیتهای کشاورزی میباشد. این در حالی است که پایداری بلندمدت آبیاری با آبشور به مدیریت آن بستگی دارد و مدیریت بهینه نیز منوط به شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن است. ...
بیشتر
در سالهای اخیر به سبب محدودیت روزافزون منابع آب شیرین، امکان کاربرد منابع جایگزین به ویژه آبهای شور به طور جدی مطرح شده و یکی از گزینههای پیش رو برای تدوام و ثبات فعالیتهای کشاورزی میباشد. این در حالی است که پایداری بلندمدت آبیاری با آبشور به مدیریت آن بستگی دارد و مدیریت بهینه نیز منوط به شناخت عوامل تأثیرگذار بر آن است. در همین راستا، پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل تأثیرگذار بر مدیریت آبشور در شهرستان کارون استان خوزستان به روش پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش، شامل کشاورزان شهرستان کارون به تعداد 19720 نفر بود که از این تعداد، نمونهای به حجم 120 نفر برآورد و به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب گردید. ابزار جمعآوری دادهها پرسشنامه بود که روایی آن توسط اساتید گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه رامین خوزستان مورد تأیید قرار گرفت و برای سنجش پایایی آن از ضریب آلفای کرونباخ (83/0-65/0) استفاده شد. برای تدوین شاخص داراییهای معیشتی، ابتدا رفع اختلاف مقیاسها انجام شد و سپس بر اساس تحلیل مؤلفههای اصلی، وزن مؤلفههای هر یک از شاخصها محاسبه و شاخص ساخته شد. نتایج تحقیق نشان داد که کشاورزان منطقه در زمینه مدیریت آبشور آبیاری، بیشتر رفتار مدیریت فنی را بروز دادهاند. بیشترین میزان دارایی معیشتی کشاورزان مربوط به سرمایه اجتماعی و کمترین میزان آن مربوط به سرمایه فیزیکی بوده است. همچنین، رفتار مدیریت آبشور در بین کشاورزان با داراییهای مختلف، متفاوت بوده است.