جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
حمید شایان؛ مریم قاسمی؛ حوریه هوایی
چکیده
امروزه آب یکی از بزرگترین چالشهای قرن حاضر است و منشأ بسیاری از تحولات جهان محسوب می شود. از آنجاییکه پراکنش منابع آب و نزولات عموما متناسب نمیباشد، ذخیرهسازی و انتقال در مقیاس خرد و نیز بین حوضهای آب در قالب طرحهای آبی برای جمعآوری، انتقال برای توسعه موزون فعالیتهای انسانی لازم است. لذا استفاده بهینه و درست از منابع ...
بیشتر
امروزه آب یکی از بزرگترین چالشهای قرن حاضر است و منشأ بسیاری از تحولات جهان محسوب می شود. از آنجاییکه پراکنش منابع آب و نزولات عموما متناسب نمیباشد، ذخیرهسازی و انتقال در مقیاس خرد و نیز بین حوضهای آب در قالب طرحهای آبی برای جمعآوری، انتقال برای توسعه موزون فعالیتهای انسانی لازم است. لذا استفاده بهینه و درست از منابع آبی و جلوگیری از هدررفت آنها از اهمیت زیادی برخوردار است. پژوهش حاضر به دنبال شناسایی مهمترین تأثیرات طرحهای کوچکمقیاس محلی مهار و انتقال آب بر توسعه اقتصاد روستایی در قلمرو شهرستان نیشابور و شناسایی مشکلات پیش روی آنها میباشد. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. تعداد نمونه ها 165 سهم بر آب استخر یا بند میباشد که با استقاده از فرمول N0 با توجه به تعداد سهامداران آب تعیین شد. با توجه به نتایج بهدستآمده، ایجاد طرحهای کوچکمقیاس و محلی مهار و انتقال آب باعث افزایش سطح توان اقتصاد روستایی خصوصا در بخش کشاورزی شده است. چرا که راندمان و مساحت اراضی زراعی و باغی بعد از ایجاد طرحهای کوچکمقیاس و محلی مهار و انتقال آب به طور معناداری افزایش یافته اند. همچنین مشکلاتی نظیر اختلاف بر سر تقسیم آب، تخریب بهوسیله افراد غریبه و کمبود سرمایه، ضعف همکاری مالکین و تأمین بودجه، عدم ایمنسازی، ساماندهی آبهای سطحی و مشکلات مالی نیز در این زمینه وجود دارد.
توسعه روستایی
فهیمه بزی؛ سید مهدی حسینی؛ محمدعلی ترکی هرچگانی
چکیده
طوفانهای گرد و غبار معروف به بادهای 120 روزه در سیستان موجب ایجاد بزرگترین کانون گرد و غبار در شهرستان نیمروز شده است و روستاییان را با مشکلات عدیدهای در زمینهی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی و معیشت روبرو ساخته است. از اینرو هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات گرد و غبار بر معیشت روستاییان شهرستان نیمروز میباشد. جامعهی آماری ...
بیشتر
طوفانهای گرد و غبار معروف به بادهای 120 روزه در سیستان موجب ایجاد بزرگترین کانون گرد و غبار در شهرستان نیمروز شده است و روستاییان را با مشکلات عدیدهای در زمینهی اقتصادی، اجتماعی، زیست محیطی، بهداشتی و معیشت روبرو ساخته است. از اینرو هدف تحقیق حاضر بررسی اثرات گرد و غبار بر معیشت روستاییان شهرستان نیمروز میباشد. جامعهی آماری پژوهش مورد نظر 895 خانوار بوده که بر اساس جدول کرجسی و مورگان تعداد نمونه آماری به اندازه 318 نفر به صورت نمونهگیری خوشهای انتخاب شد و سپس با استفاده از معادلات ساختاری و نرم افزار SMART PLS دادهها تجزیه و تحلیل شده است. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اطلاعات پرسشنامه نشان داد که به ترتیب متغیرهای اقتصادی، بهداشتی و زیست محیطی گرد و غبار بیشترین تأثیر را بر معیشت روستاییان نیمروز داشته است. متغیر اقتصادی با ضریب 5/0 بیشترین میزان تأثیر را بر معیشت روستاییان داشته و گویههای این متغیر به ترتیب اولویت شامل هزینههای تولید در بخش کشاورزی، کاهش درآمد روستاییان، کاهش قیمت اراضی، مقدار تولید محصولات زراعی و باغی و در نهایت سرمایهگذاری کشاورزی می-باشند. با توجه به بیشترین تأثیر گرد و غبار بر بخش کشاورزی پیشنهاد میگردد دولت جهت کاهش گرد و غبار اقدامات پیشگیرانهای طبیعی و غیر طبیعی را در دستور کار قرار دهد و با توجه به ارتفاع باد در منطقه به نظر بهترین راهکار این باشد که با کشت درختان با ارتفاع زیاد مثل نخل و یا گز مقاوم به عنوان بادشکن، میتوان تا حدودی گرد و غبار را در منطقه کنترل کرد.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
مهدی چراغی؛ بهروز محمدی یگانه؛ سمانه سادات موسوی زارع
چکیده
در بسیاری از کشورهای توسعهیافته و درحال توسعه، کشاورزی تنها منبع اشتغال و درآمد برای خانوارهای روستایی نیست بلکه فعالیتهای غیرکشاورزی نیز اهمیت بالایی دارند. در همین راستا توسعه فعالیتهای غیرکشاورزی به افراد و خانوادهها این امکان را میدهد تا معیشت خود را تأمین نموده و استانداردهای زندگی خود را افزایش دهند. تحقیق حاضر ...
بیشتر
در بسیاری از کشورهای توسعهیافته و درحال توسعه، کشاورزی تنها منبع اشتغال و درآمد برای خانوارهای روستایی نیست بلکه فعالیتهای غیرکشاورزی نیز اهمیت بالایی دارند. در همین راستا توسعه فعالیتهای غیرکشاورزی به افراد و خانوادهها این امکان را میدهد تا معیشت خود را تأمین نموده و استانداردهای زندگی خود را افزایش دهند. تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر درآمدهای غیرزراعی در امنیت غذایی خانوارهای محدوده مورد مطالعه انجام شده است. بر اساس هدف، پژوهش حاضر از نوع کاربردی و از نظر ماهیت و روش بهصورت توصیفی– تحلیلی میباشد. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای روستاهای دهستان فضل واقع در شهرستان نیشابور میباشد. تعداد نمونه لازم جهت تکمیل پرسشنامه با استفاده از فرمول کوکران 304 خانوار تعیین و پرسشنامهها با استفاده از روش نمونهگیری سیستماتیک تکمیل شد. برای محاسبه میزان امنیت غذایی از روش (مقیاس ناامنی غذایی و استاندارد کالری) استفاده شده است. طبقهبندی وضعیت امنیت غذایی خانوارهای روستایی نشان میدهد، 9/56 درصد خانوارها دارای امنیت غذایی، 3/30 درصد دارای ناامنی غذایی بدون گرسنگی، 5/11 درصد دارای ناامنی غذایی با گرسنگی متوسط و 3/1 درصد خانوارها نیز دارای ناامنی غذایی با گرسنگی شدید میباشند. در ادامه طبقهبندی امنیت غذایی خانوار در دهستان موردمطالعه بر اساس سبد کالای مصرفی نشان میدهد که 79/40 درصد از پاسخدهندگان، دارای امنیت غذایی و 21/59 درصد دارای ناامنی غذایی میباشند. همچنین نتایج مربوط به آزمون همبستگی پیرسون و آزمون تی جفت نشان میدهد که با افزایش فعالیتهای غیرزراعی نیز امنیت غذایی خانوارها افزایش پیدا میکند، بنابراین میتوان نتیجهگرفت که تنوع در دستیابی به منابع درآمدی غیر از بخش کشاورزی باعث افزایش دسترسی، دستیابی و ثبات در مصرف مواد غذایی و در نهایت تحقق امنیت غذایی میشود.