توسعه روستایی
احد نوروززاده
چکیده
مطالعهی حاضر با هدف آسیبشناسی شکایات در شرکتهای تعاونی روستایی و ارائه راهکارهای کاهش آنها، در دو مرحله تحلیل تِم و پیمایشی با رویکرد توسعهی پایدار روستایی به صورت اکتشافی و توصیفی و در سال 1400 انجام گرفته است. جامعه آماری در مرحله اول 23 نفر از رؤسای ادارات، مدیران، اعضای هیأت مدیره و بازرسان شرکتهای تعاونی روستایی استان ...
بیشتر
مطالعهی حاضر با هدف آسیبشناسی شکایات در شرکتهای تعاونی روستایی و ارائه راهکارهای کاهش آنها، در دو مرحله تحلیل تِم و پیمایشی با رویکرد توسعهی پایدار روستایی به صورت اکتشافی و توصیفی و در سال 1400 انجام گرفته است. جامعه آماری در مرحله اول 23 نفر از رؤسای ادارات، مدیران، اعضای هیأت مدیره و بازرسان شرکتهای تعاونی روستایی استان اردبیل بوده که به شیوه نمونهگیری ارجاع زنجیرهای (روش گلوله برفی)، انتخاب و در مرحله دوم نیز تعداد 200 نفر از کارکنان ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی استان و اعضای شرکتهای تعاونی روستایی که به شیوه تصادفی طبقهای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطّلاعات در مرحله اول، مصاحبه عمیق و مرحله دوم، پرسشنامه محققساخته منتج از مرحله اول بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات در مرحله اول، از روش تحلیل تِم و نرمافزار Atlas-ti در شش مرحله و در مرحله دوم از آزمون تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول و مرتبه دوم و به کمک نرمافزار Amos استفاده شد. بر اساس یافتههای پژوهش عامل "نداشتن شفافیت مالی" با ضریب مسیر 744/0 بیشترین تأثیر را در بروز شکایات در این شرکتها داشته است. بعد از این عامل، عامل "ضعف در نظارت و کنترل" با ضریب 714/0، عامل "ضعف مدیریتی" با ضریب مسیر 592/0، عامل "ترجیح منافع فردی" با ضریب مسیر 568/0، عامل "رقابتپذیر نبودن" با ضریب مسیر 53/0، عامل "بازنگری در قوانین" با ضریب 521/0 و در نهایت عامل "حدود و اختیارات" با ضریب 312/0 به ترتیب به عنوان مهمترین و تأثیرگذارترین عوامل بروز شکایات در شرکتهای تعاونی روستایی شناسایی شدند. بر این اساس پیشنهاد میگردد تضاد منافع در این شرکتها مورد توجه قرار گیرد. همچنین نظارت مستمر و بازرسیهای لازم و رسیدگی به ترازنامه و حساب های عملکرد و سود و زیان، بودجه پیشنهادی و گزارشات هیات مدیره به مجمع عمومی نیز مورد بررسی قرار گیرد.
جغرافیا و برنامه ریزی روستایی
احمد حجاریان
چکیده
امروزه حکمروایی از عرصه حکومت در میگذرد و با مشکلات زیادی روبروست و چاره ای جزء رهایی از آنها را ندارد. حکمروایی باید بتواند که مشارکت و همکاری را بین تمام نیروهای موثر در مدیریت جامعه، یعنی دولت ها، بخش های خصوصی و تشکل های مردمی برقرار کند. از این رو این پژوهش با هدف ارزیابی الگوی علی معیارهای موثر بر حکمروایی خوب انجام شده است. تحقیق ...
بیشتر
امروزه حکمروایی از عرصه حکومت در میگذرد و با مشکلات زیادی روبروست و چاره ای جزء رهایی از آنها را ندارد. حکمروایی باید بتواند که مشارکت و همکاری را بین تمام نیروهای موثر در مدیریت جامعه، یعنی دولت ها، بخش های خصوصی و تشکل های مردمی برقرار کند. از این رو این پژوهش با هدف ارزیابی الگوی علی معیارهای موثر بر حکمروایی خوب انجام شده است. تحقیق حاضر با توجه به هدف آن کاربردی ، و براساس روش انجام توصیفی-علی می باشد. نمونه آماری پژوهش را 30 نفر از کارشناسان و متخصصان مرتبط با امر مدیریت روستایی و برنامه ریزی روستایی تشکیل می دادند. به منظور دستیابی به هدف پژوهش از تکنیک دیمتل فازی استفاده شد. یافتههای حاصل از پژوهش نشان دهنده آن بود که از بین معیارهای هشت گانه حکمروایی خوب معیار مشارکت و قانونمندی تاثیرگذارترین و معیار کارایی و اثر بخشی تاثیر پذیرترین معیار حکمروایی خوب بودند. همچنین معیار مشارکت به عنوان بااهمیت ترین معیار حکمروایی خوب شناسایی شد.
توسعه روستایی
فاطمه سوگندی
چکیده
صنعت توریسم بزرگترین صنعت جهان است و در تمامی کشورها بعنوان ابزاری حیاتی برای توسعهی فعالیت های اقتصادی مناطق مختلف محسوب میشود. رشد این صنعت بویژه در بخش گردشگری روستایی می تواند به رشد و توسعهی کسب و کارهای محلی کمک کند. هدف کلی از انجام این تحقیق، تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری روستایی خصوصاً در دوران کرونا از دیدگاه اهالی ...
بیشتر
صنعت توریسم بزرگترین صنعت جهان است و در تمامی کشورها بعنوان ابزاری حیاتی برای توسعهی فعالیت های اقتصادی مناطق مختلف محسوب میشود. رشد این صنعت بویژه در بخش گردشگری روستایی می تواند به رشد و توسعهی کسب و کارهای محلی کمک کند. هدف کلی از انجام این تحقیق، تحلیل عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری روستایی خصوصاً در دوران کرونا از دیدگاه اهالی روستای بوژان در شهرستان نیشابور است. این پژوهش، توسعهای و از نوع تحلیلی است. روایی و پایایی پرسشنامه از طریق تحلیل عامل و آلفای کرونباخ بدست آمده است. در این خصوص با رابطة کوکران، حجم نمونه 294 نفر به دست آمد که براساس آن پرسشنامه در اختیار روستاییان قرار گرفت. انتخاب نمونه از مردم محلی با روش نمونه گیری تصادفی ساده انجام میگیرد. پیگیری اهداف تحقیق پس از آمار توصیفی با کاربرد تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون t و رگرسیون چندگانه انجام شده و دادههای گرداوری شده با استفاده از نرم افزارهای Excel و SPPS تجزیه تحلیل شد. نتایج آماری حاصل نشان میدهند که عوامل جاذبههای روستا، زیرساخت روستا، نحوه برخورد روستائیان، سطح اقتصادی، سطح اجتماعی، مدیریتی و زیست محیطی همگی عواملی هستند که بر توسعه گردشگری روستای بوژان تأثیر داشته و رابطه مستقیم با آن دارند که در این بین ویروس کرونا بیشترین درصد واریانس را در عوامل مؤثر بر توسعه گردشگری روستایی با رابطه معکوس به متغیر وابسته را دارد. با تحلیل نتایج بدست آمده، در پایان نیز پیشنهاداتی برای توسعه گردشگری روستایی این منطقه در دوران کرونا عنوان میشود.
توسعه روستایی
سید رامین غفاری؛ هاجر ناصحی
چکیده
امــروزه فعالیتهــای روستایی، رفــت و آمــدها و ارتباطات سطح یه روستا با شهر و منطقه نفوذ آن به میزان زیادی تغییر کـرده و ایـن تغییـرات بدون توجه به شرایط زیست محیطی و محیط مطلوب انسانی بوده است به گونهای که مشکلات زیـادی را به ویژه برای انسانهای ساکن فراهم آورده است. این پژوهش با رویکردی توسعهای ـ کاربردی و با روش توصیفی ـ تحلیلی ...
بیشتر
امــروزه فعالیتهــای روستایی، رفــت و آمــدها و ارتباطات سطح یه روستا با شهر و منطقه نفوذ آن به میزان زیادی تغییر کـرده و ایـن تغییـرات بدون توجه به شرایط زیست محیطی و محیط مطلوب انسانی بوده است به گونهای که مشکلات زیـادی را به ویژه برای انسانهای ساکن فراهم آورده است. این پژوهش با رویکردی توسعهای ـ کاربردی و با روش توصیفی ـ تحلیلی به دنبال بررسی هدف مدل سازی و ارائه الگوی بهینه توسعهی شبکهی معابر روستایی شهرستان شاهین شهر و میمه است. به گونه ای که برای دستیابی به این مهم شاخص هایی در 4 بخش طبیعی و اکولوژیکی، اجتماعی – فرهنگی، اقتصادی و کالبدی - فضایی استخراج شد و با نظر سنجی از 30 متخصص امر در زمینه مطالعات شهری و روستایی و با استفاده از نرم افزار Smart-Pls به تحلیل عوامل اکتشافی پرداخته شد. در این بین برای بهینه توسعهی شبکهی معابر روستایی از الگوریتم درخت پوشای مینیمم MST در محیط نرم افزار Matlab 2016 و برای فضایی سازی شاخصهای مورد مطالعه از روش و فرآیند تحلیل شبکه Network Analyst Tools در محیط نرم افزار ArcGIS استفاده شده است. نتایج نشان داد مقادیر اشتراکات استخراجی حاصل از تجزیه و تحلیل مؤلفهها بالاتر از مقدار 4/0 قرار داشته که تأییدی بر مناسب بودن داده ها و تحلیل عاملی می باشد و شاخص کالبدی فضایی با ضریب 692/0 مهم ترین عامل شناسایی شد نتایج بررسی میدانی نشان داد که از بین مسیرهای توسعه شبکه معابر برای 15 روستای مورد مطالعه در بخش 4 شاخص و سنارویو تشکیل داده شد که روستاهای جهاد آباد و مورچه خورت در وضعیت مناسب کاملاً مناسبی از نظر توسعه شبکه معابر قرار دارند، روستاهای ونداده و سعید آباد ئر وضعیت متوسطی از نظر توسعه شبکه معابر قرار دارند، روستاهای قاسم آباد، خسرو آباد، موته و لوشاب در وضعیت نامناسب و روستاهای رباط پایین، لای بید، آزان و زیاد آباد در وضعیت کاملاً نامناسبی از از نظر توسعه شبکه معابر قرار دارند. با توجه به تحلیل یافتههای میتوان گفت از بین روستاهای مورد مطالعه 6/66 درصد از در وضعیتی نامناسب و کاملاً نامناسب از نظر توسعه شبکه معابر قرار دارند.
اقتصاد کشاورزی
مهدیه ساعی؛ پیروز شاکری؛ اصغر صالحی؛ صفت الله رحمانی
چکیده
با توجه به وجود اقلیمهای متفاوت، مناطقی از استان کرمان قابلیت مناسبی برای پرورش و نگهداری دام بهویژه در بخشهای روستایی و عشایری دارد که سهم بزرگی در تأمین گوشت و فرآوردههای لبنی مورد نیاز مردم داخل استان داشته و حتی به استانهای همجوار نیز صادر میشده است. در سالهای اخیر خشکسالی، بحران آب، از بین رفتن مراتع، قاچاق و بالا ...
بیشتر
با توجه به وجود اقلیمهای متفاوت، مناطقی از استان کرمان قابلیت مناسبی برای پرورش و نگهداری دام بهویژه در بخشهای روستایی و عشایری دارد که سهم بزرگی در تأمین گوشت و فرآوردههای لبنی مورد نیاز مردم داخل استان داشته و حتی به استانهای همجوار نیز صادر میشده است. در سالهای اخیر خشکسالی، بحران آب، از بین رفتن مراتع، قاچاق و بالا رفتن هزینههای نگهداری دام و غیره به این بخش استراتژیک آسیب زیادی وارد ساخته است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدید صنعت شیر روستاهای استان کرمان از طریق تحلیل عوامل درونی و بیرونی بوده است. تحقیق حاضر از لحاظ نوع تحقیق کاربردی و از نظر روش تحقیق مورد استفاده، پیمایشی-توصیفی است. ابزار مورد استفاده، پرسشنامه و برای تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و تحلیل SWOT استفاده شده است. نتایج نشان داد که "وجود تنوع اقلیمی در استان"مهمترین نقطه قوت و "عدم پرداخت بهموقع قیمت شیر توسط صنایع" مهمترین نقطهی ضعف در صنعت شیر هستند. علاوه بر این "افزایش تقاضا برای شیر و محصولات لبنی" مهمترین فرصت خارجی و "نوسانات و افزایش هزینه دام" مهمترین تهدید خارجی برای صنعت شناخته شدند. همچنین بر اساس یافتههای مطالعه، در صنعت شیر روستاهای استان کرمان نقاط ضعف و تهدید از اهمیت بیشتری برخوردار هستند و در شرایطی قرار دارند که سیستم میتواند با کمک استراتژی تدافعی در جهت کاهش ضعفها و تهدیدات عمل نماید.
توسعه روستایی
مهدی بابائیان؛ ابوالفضل توسلی؛ محمد حسین صالحی
چکیده
این تحقیق به بررسی الگوهای مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانهای در مزارع چغندرقند روستای حسین آباد شهرستان شیروان، طی سال زراعی 97-96 میپردازد. دادهها از طریق پرسشنامه چهره به چهره گردآوری شد. مزارع به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ورودیهای مربوط به محاسبه مصرف انرژی، شامل نیروی انسانی، ماشین آلات، دیزل، کودهای شیمیایی، ...
بیشتر
این تحقیق به بررسی الگوهای مصرف انرژی و انتشار گازهای گلخانهای در مزارع چغندرقند روستای حسین آباد شهرستان شیروان، طی سال زراعی 97-96 میپردازد. دادهها از طریق پرسشنامه چهره به چهره گردآوری شد. مزارع به روش نمونهگیری تصادفی انتخاب شدند. ورودیهای مربوط به محاسبه مصرف انرژی، شامل نیروی انسانی، ماشین آلات، دیزل، کودهای شیمیایی، کود دامی، سموم شیمیایی، برق و آب بود و خروجیها نیز کل عملکرد گیاه را شامل میشد. نتایج نشان داد، کل انرژی ورودی و خروجی مزارع چغندرقند بهترتیب 52/66879 و 50/1310572 مگاژول در هکتار است. از کل انرژی مصرفی در تولید چغندرقند 39/38 درصد مربوط به مصرف کودهای شیمیایی، 95/25 درصد مربوط به دیزل و 69/12 درصد مربوط به الکتریسیته میباشد. راندمان مصرف انرژی 59/19 و میزان بهرهوری انرژی 72/0 کیلوگرم مگاژول در هکتار ثبت گردید. مواد شیمیایی، سوخت و الکتریسیته بیشترین نقش را در بین ورودیهای انرژی در مزارع چغندر داشتند. میزان انتشار گازهایCO2 ، N2O و CH4 بهترتیب 26/2463، 02/21 و 26/3 کیلوگرم در هکتار بود و میزان پتانسیل گرمایش جهانی این گازها برابر CO2eq ha-1 85/9048 محاسبه گردید که از این مقدار 76/0 درصد آن مربوط بهCH4 ، 22/27 درصد آن مربوط به CO2 و 02/72 درصد آن مربوط به N2O گزارش شد.
ترویج و آموزش کشاورزی
هادی زارعی؛ لیلا نیرومند؛ سمیه تاجیک اسماعیلی
چکیده
تولید محصولات کشاورزی به عنوان بخشی اثرگذار در توسعه کشور در ابعاد مختلف دارای اهمیت فراوانی است؛ اما با توجه به ضایعات تولید این محصولات در کشور که بنا به آمار بیش از30 درصد تولید کل محصولات است ضروری به نظر میرسد تا نسبت به تغییر شیوههای تولید از طریق همسو ساختن کشاورزان و روستاییان جهت استفاده از فناوریهای نوین تولید توسط آنان ...
بیشتر
تولید محصولات کشاورزی به عنوان بخشی اثرگذار در توسعه کشور در ابعاد مختلف دارای اهمیت فراوانی است؛ اما با توجه به ضایعات تولید این محصولات در کشور که بنا به آمار بیش از30 درصد تولید کل محصولات است ضروری به نظر میرسد تا نسبت به تغییر شیوههای تولید از طریق همسو ساختن کشاورزان و روستاییان جهت استفاده از فناوریهای نوین تولید توسط آنان از طریق راهکارهای ارتباطات مشارکتی اقدام عاجل صورت پذیرد. جامعه آماری این تحقیق، مروجان شاغل در جهادکشاورزی خراسان رضوی و مددکاران ترویجی مرتبط با جهاد کشاورزی استان بوده که بر اساس نمونهگیری غیراحتمالی، جمعیت نمونه به شرحی که اعلام شده انتخاب گشت. روشهای بکار رفته «کیفی» و «کمّی» در این پژوهش به این شرح است که در ابتدا در روش «کیفی» از طریق «مصاحبه عمقی» با 15 تن از مددکاران کشاورزی در روستاهای تابعه مشهد مصاحبه شده و پاسخهای ارائه شده توسط نرم افزار Maxqda مورد تحلیل قرار گرفته و بر پایه این نتایج، ابزار سنجش با 40 گویه طراحی و از 220 مروج کشاورزی در سراسر استان خواسته شد تا نسبت به پاسخگویی اقدام کنند و سپس نتایج با استفاده از نرمافزار Spss مورد تحلیل قرار گرفت. هدف از این مطالعه، دستیابی به مدلی برای تببین اثرگذاری ارتباطات مشارکتی بر استفاده از فناوریهای نوین تولید بین کشاورزان است. تمامی 8 فرضیه مورد نظر در این پژوهش با استفاده از آزمون انوا و تحلیل واریانس یک طرفه مورد بررسی و تایید قرار گرفت و در نهایت با استفاده از رگرسیون خطی، اثرگذاری متغیرها تایید شد. پیشنهاد میشود مروجان کشاورزی برای همسوکردن کشاورزان جهت استفاده از فناوریهای نوین تولید از دانش و ابزار ارتباطات مشارکتی بهرهمند می شود.
توسعه روستایی
صادق اصغری لفمجانی؛ مهدی معصومی؛ نسرین نوروزی
چکیده
تولیدات صنایعدستی میتواند زمینۀ مناسبی را برای کسب درآمد بیشتر در نواحی روستایی ایجاد نماید. با توجه به اهمیت تولیدات صنایعدستی در معیشت خانوارهای روستایی شهرستان ایرانشهر، هدف پژوهش حاضر بررسی محدودیتهای پیشروی زنان روستایی در تولید صنایعدستی در روستاهای این شهرستان بود. این تحقیق به روش توصیفی و علی – مقایسهای ...
بیشتر
تولیدات صنایعدستی میتواند زمینۀ مناسبی را برای کسب درآمد بیشتر در نواحی روستایی ایجاد نماید. با توجه به اهمیت تولیدات صنایعدستی در معیشت خانوارهای روستایی شهرستان ایرانشهر، هدف پژوهش حاضر بررسی محدودیتهای پیشروی زنان روستایی در تولید صنایعدستی در روستاهای این شهرستان بود. این تحقیق به روش توصیفی و علی – مقایسهای انجام شده است. برای تحقق اهداف مورد نظر، ضمن مطالعات اسنادی و بازدیدهای اولیه میدانی، طیف گستردهای از شاخصها تعیین گردید. سپس با توجه به شاخصهای تحقیق، پرسشنامههای خانوار جهت جمعآوری اطلاعات لازم در ارتباط با خانوارهای تولیدکننده صنایعدستی تهیه شده است. جامعه آماری تحقیق، شامل تمامی زنان فعال در تولید صنایعدستی ساکن در روستاهای بالای 50 خانوار این شهرستان بود که با توجه به تعداد 9008 خانوار ساکن در این روستاها و استفاده از فرمول کوکران (با سطح خطای 05/0)، تعداد 376 خانوار به عنوان حجم نمونه محاسبه و خانوارهای نمونه به تناسب فراوانی خانوارهای ساکن در روستاهای نمونه با روش نمونهگیری تصادفی ساده تعیین گردید و پرسشنامه تحقیق با کمک زن یا دختر فعال در تولید صنایعدستی خانوار نمونه تکمیل شده است. همچنین برای تجزیه و تحلیل دادهها، از نرمافزارهای FAHP، GRA و آزمون آماری در نرم افزار SPSS استفاده گردیده است. یافتههای پژوهش مؤید آن است که موانع اقتصادی با میانگین 24/3 مهمترین محدودیت پیشروی تولیدکنندگان صنایعدستی در روستاهای شهرستان ایرانشهر میباشد و شدت محدودیت اقتصادی، اجتماعی و نهادی به ترتیب در 2/74، 8/12 و 8/22 درصد از خانوارهای مورد مطالعه در سطح شدید یا بسیار شدید میباشد. همچنین نتایج حاصل از تکنیک GRA نشان داد که روستاهای مورد مطالعه، از نظر شدت محدودیتهای پیشروی زنان در تولید صنایعدستی، دارای وضعیت کاملاً متفاوتی میباشند. با توجه به نتایج تحقیق، تشکیل و تقویت تعاونی و شرکتهای خصوصی با هدف حمایت از تولید و بازاریابی محصولات صنایعدستی و رفع محدودیتهای پیشروی زنان در تولید صنایعدستی پیشنهاد میگردد.
حسین رحیم زاده؛ مهدی چرمچیان لنگرودی
چکیده
بهمنظور جلب مشارکت ساکنان یک حوزه آبخیز برای شرکت در طرحهای آبخیزداری، عوامل تاثیرگذار باید مورد توجه قرار گیرد. تحقیق حاضر به منظور بررسی نقش نگرش روستائیان نسبت به طرحهای آبخیزداری بر مشارکت آنها (مطالعه موردی حوزه آبخیز سعیدآباد کیاسر)صورت گرفته است. مطالعه حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بوده که به روش همبستگی- توصیفی انجام ...
بیشتر
بهمنظور جلب مشارکت ساکنان یک حوزه آبخیز برای شرکت در طرحهای آبخیزداری، عوامل تاثیرگذار باید مورد توجه قرار گیرد. تحقیق حاضر به منظور بررسی نقش نگرش روستائیان نسبت به طرحهای آبخیزداری بر مشارکت آنها (مطالعه موردی حوزه آبخیز سعیدآباد کیاسر)صورت گرفته است. مطالعه حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بوده که به روش همبستگی- توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق حاضر را تمامی سرپرستان خانوار حوزه آبخیز سعیدآباد)343(N=تشکیل دادهاند. اندازه نمونه به وسیله فرمول کوکران محاسبه گردید. تعداد 157 نفر برای انجام تحقیق انتخاب شدند. نمونهها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده گردید که روایی آن توسط اساتید فن و صاحبنظران تایید شد. مقدار آلفا کرونباخ محاسبه شده بین 75/0 تا 89/0 بود. میانگین تعداد دفعات شرکت در دورههای آموزشی 1 بار بوده است. میانگین میزان مشارکت پاسخگویان در طرحهای آبخیزداری و نگرش روستائیان نسبت به طرحهای آبخیزداری در حد زیاد بودند. نتایج بدست آمده از تحلیل رگرسیون نشان داد که 29 درصد واریانس مشارکت به وسیله نگرش تبیین گردید. با توجه به نتایج به دست آمده از تحقیق، توصیه میگردد با برنامهریزی دقیق و ایجاد نگرش مطلوب در روستاییان میتوان از مشارکت آنها در طراحی و تدوین، اجرا و ارزشیابی طرحهای آبخیزداری استفاده نمود.
ترویج و آموزش کشاورزی
سید سینا عیسی پور؛ رضا مقدسی؛ مهدی پیروزیان؛ جلیل اجلی
چکیده
خرده مالکی در روستا و پراکندگی قطعات اراضی یکی از عناصر ساختار سنتی کشاورزی در ایران است و بیشترین سهم را در تولیدات کشاورزی و اشتغالزایی بر عهده دارد. این نظام عمدتاً واحدهای موسوم به خرد و دهقانی زیر 10 هکتار را در اکثر روستاها شامل که هر بهرهبردار معمولاً یک خانوار میباشد. این الگوی بهرهبرداری با داشتن ویژگیهایی چون ...
بیشتر
خرده مالکی در روستا و پراکندگی قطعات اراضی یکی از عناصر ساختار سنتی کشاورزی در ایران است و بیشترین سهم را در تولیدات کشاورزی و اشتغالزایی بر عهده دارد. این نظام عمدتاً واحدهای موسوم به خرد و دهقانی زیر 10 هکتار را در اکثر روستاها شامل که هر بهرهبردار معمولاً یک خانوار میباشد. این الگوی بهرهبرداری با داشتن ویژگیهایی چون ضعف سازمانی و ساختاری، پائین بودن سطح سواد و دانش فنی، عدم استفاده بهینه از منابع تولید، بالا بودن هزینههای تولید، و در نهایت غیراقتصادی بودن و عدم کارایی شناخته میشود. در پژوهش حاضر به منظور محاسبه و تعیین سطح کارایی نظام بهرهبرداری خرد و دهقانی اطلاعات مربوط به سال 1393 جمعآوری و از روش تحلیل پوششی دادهها استفاده شد. جامعه آماری این تحقیق 9600 نفر بهرهبردار خرد و دهقانی زیر ده هکتار میباشد که عمدتاً در روستاها بوده و با استفاده از روش نمونهگیری چند مرحلهای آزمودنیها حجم نمونه محاسبه شده 48 به دست آمد و در مجموع 60 پرسشنامه با دقت بالایی تکمیل گردید، نتایج بدست آمده از تحقیق نشان داد که میانگین کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی مزارع خرد و دهقانی مورد مطالعه روستاهای شهرستان میانه به ترتیب برابر با 03/60، 06/60، 02/34 میباشد که بیانگر قابل افزایش بودن کارایی فنی، تخصیصی و اقتصادی به میزان 7/39 ، 4/39 و 8/65 درصد میباشد. که نشاندهنده ضعف در دانش فنی موجود، مدیریت مزارع و عدم استفاده از مقیاس بهینه میباشد. لذا لزوم افزایش دانش فنی جهت تخصیص بهینه منابع و همچنین بکارگیری مطلوب نهادهها لازم میباشد.
اقتصاد کشاورزی
محمدرضا ارسلان بد؛ آذر شهبازی
چکیده
با گذار از کشاورزی سنتی به مرحله نوین و با فاصله گرفتن مراکز مصرف از نواحی تولید که اکثر قریب به اتفاق آن در مناطق حاشیهای و روستایی قرار گرفته است، موضوع بازاریابی محصولات کشاورزی اهمیت فزایندهای یافته است. با توجه به اهمیت اقتصادی ماهی در اقتصاد کشور و با عنایت به رقابتهای جهانی در زمینه محصولات کشاورزی و ظرفیت بالای تولید ...
بیشتر
با گذار از کشاورزی سنتی به مرحله نوین و با فاصله گرفتن مراکز مصرف از نواحی تولید که اکثر قریب به اتفاق آن در مناطق حاشیهای و روستایی قرار گرفته است، موضوع بازاریابی محصولات کشاورزی اهمیت فزایندهای یافته است. با توجه به اهمیت اقتصادی ماهی در اقتصاد کشور و با عنایت به رقابتهای جهانی در زمینه محصولات کشاورزی و ظرفیت بالای تولید ماهی، در این تحقیق به بررسی حاشیه بازاریابی ماهی و تأثیر آن بر اشتغال و جذب روستانشینان به این حرفه، پرداخته شده است. دادهها و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از نمونهگیری تصادفی و از طریق تکمیل پرسشـنامه از 232 تولیدکننـده ماهی قزلآلا، 25 عمدهفروش و 60 خردهفروش در سال 1395 در شهرستان اهواز جمـعآوری شـده اسـت. در این مطالعه دادهها به وسیله الگوی مارک- آپ برآورده شده که نتایج به دست آمده نشان داده است که حاشیههای کل بازاریابی، عمدهفروشی و خردهفروشی برای هر کیلوگرم ماهی، به ترتیب 158585، 38268 و 120317 ریال است. همچنین با یک واحد افزایش در قیمت خردهفروشی و هزینه خدمات بازاریابی، به ترتیب حاشیه بازاریابی 89/0 و 31/0 واحد افزایش خواهد یافت. ضریب هزینه بازاریـابی 29 درصـدی ماهی قزلآلا نـشان میدهد که هزینههای بازاریابی بـرای ماهی قزلآلا در شهرستان اهواز، 29 درصد از متوسط قیمـت هـرکیلو ماهی قزلآلا را به خود اختصاص داده است. بر اساس برآورد این الگو، قیمت خردهفروشی و هزینههای بازاریابی رابطة مستقیم و معنیدار و درآمد تولیدکننده رابطه معکوس و معنیدار با حاشیه بازاریابی ماهی دارند.
اقتصاد کشاورزی
محمد قربانی؛ کمیل مهجوری کارمزدی
چکیده
تصمیم گیری در مدیریت بازار آینده زمانی موفقیتآمیز خواهد بود که روابط متقابل اقتصادی همانند روابط بیولوژیکی در نظر گرفته شود. این پژوهش با ارائه یک سیستم تقاضای معکوس تعمیمیافته تفاضلی، به بررسی بازار مواد غذایی حاوی پروتئین حیوانی در ایران پرداخته و جزئیات ارتباط بازار بین گونههای مختلف موادغذایی در این بازار را مورد بررسی ...
بیشتر
تصمیم گیری در مدیریت بازار آینده زمانی موفقیتآمیز خواهد بود که روابط متقابل اقتصادی همانند روابط بیولوژیکی در نظر گرفته شود. این پژوهش با ارائه یک سیستم تقاضای معکوس تعمیمیافته تفاضلی، به بررسی بازار مواد غذایی حاوی پروتئین حیوانی در ایران پرداخته و جزئیات ارتباط بازار بین گونههای مختلف موادغذایی در این بازار را مورد بررسی قرار داده است. آمار مور نیاز از شرکت پشتیبانی امور دام و سالنامههای آماری کشاورزی از سال 1353 تا 1390 مورد استفاده قرار گرفت. برآورد سیستم تقاضای معکوس تعمیمیافته تفاضلی (GIDS) و آزمون ضرایب ترکیبی نشان میدهد، بهترین مدل برای بررسی تقاضای مواد غذایی حاوی پروتئین در روستاهای کشور، مدل IAIDS میباشد. نتایج نشان داد که کششهای متقاطع جبرانی برآورد شده در سیستم تقاضای معکوس IAIDS بیانگر جانشینی شیر و تخممرغ و همچنین گوشت قرمز و گوشت مرغ است. کششهای خود مقداری جبرانی مطابق مبانی تئوریک، منفی بوده است. این بدان معناست که با افزایش قیمت هر کدام از کالاها، مقدار مصرف آنها کاهش مییابد. از آنجا که گوشت قرمز و شیر برای مصرفکنندگان روستایی به عنوان یک کالای ضروری محسوب میشود. نتایج مربوط به محاسبات کشش جانشینی آلن نیز نشان داد که گوشت مرغ به عنوان بهترین جانشین برای شیر و بالعکس است. بهترین جانشین برای گوشت قرمز، گوشت مرغ بوده و گوشت قرمز به عنوان بهترین جانشین برای تخممرغ است.
هاجر اثنی عشری؛ مهدیه مسنن مظفری
چکیده
یکی از نهادههای مهم در بخش کشاورزی روستاهای شهرستان زابل که به منظور برداشت آب از چاهها استفاده میشود و در چند سال اخیر توسعه زیادی پیدا کرده است، نهاده برق میباشد. در این مطالعه با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفههای گسترده به برآورد تابع تقاضای برق در بخش روستایی شهرستان زابل طی سالهای 1364-1390 پرداخته و عوامل موثر بر آن شناسایی ...
بیشتر
یکی از نهادههای مهم در بخش کشاورزی روستاهای شهرستان زابل که به منظور برداشت آب از چاهها استفاده میشود و در چند سال اخیر توسعه زیادی پیدا کرده است، نهاده برق میباشد. در این مطالعه با استفاده از مدل خودتوضیح با وقفههای گسترده به برآورد تابع تقاضای برق در بخش روستایی شهرستان زابل طی سالهای 1364-1390 پرداخته و عوامل موثر بر آن شناسایی شد. نتایج مطالعه نشان داد که در بلند مدت کشش قیمتی تقاضا منفی و بزرگتر از یک بوده، کشش درآمدی مثبت و بزرگتر از یک و درصد تغییرات تعداد مشترکین بر درصد تقاضا اثر معنیدار داشته است ولی دمای هوا اثری بر مصرف برق نداشته است. لذا با حذف یارانه حاملهای انرژی و افزایش قیمت آن، درآمد کشاورزان و مصرف آنها کاهش مییابد. در کوتاه مدت نیز درصد تغییرات موارد فوق بر مقدار تقاضا اثر داشته و هر گونه شوکی پس از چهار دوره به تعادل میرسد.
ترویج و آموزش کشاورزی
مهدی چرمچیان لنگرودی؛ نجمه اسپهبدی نیا
چکیده
شوراهای اسلامی روستایی از مهمترین تشکلها و نهاد غیردولتی هستند که زمینههای مشارکت مردم در برنامههای ترویجی را مهیا میسازند و نقش مهمی در اجرا و به هدف رساندن برنامههای ترویجی پیرامون توسعه پایدار روستایی دارند. هدف کلی این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت ترویجی شوراهای اسلامی روستایی شهرستان ساری پیرامون توسعه پایدار ...
بیشتر
شوراهای اسلامی روستایی از مهمترین تشکلها و نهاد غیردولتی هستند که زمینههای مشارکت مردم در برنامههای ترویجی را مهیا میسازند و نقش مهمی در اجرا و به هدف رساندن برنامههای ترویجی پیرامون توسعه پایدار روستایی دارند. هدف کلی این تحقیق، بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت ترویجی شوراهای اسلامی روستایی شهرستان ساری پیرامون توسعه پایدار روستایی هست. برآورد حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران انجام شد. نمونهگیری تصادفی طبقهای در این مطالعه بهکاربرده شد و 235 عضو شورای اسلامی شهرستان ساری انتخاب شدند. روششناسی تحقیق، ترکیبی از روشهای کمی و توصیفی- استنباطی بود و مقدار آلفای کرونباخ و تتای ترتیبی به ترتیب 78/0 و 77/0 به دست آمد. میانگین سنی اعضای شوراهای اسلامی شهرستان ساری 42 سال بود و ازنظر میزان تحصیلات 3/39 اعضای شوراها دیپلم داشتند. میانگین سابقه عضویت در شورا هفت سال و 6/91 درصد اعضای شورا در روستا ساکن بودند. کشت محصولات جدید زراعی و باغی، بیمه نمودن محصولات زراعی و باغی و کاشت زراعی مکانیزه و استفاده از انواع کودهای زراعی در رتبههای اول تا سوم تمایل اعضای شورای اسلامی به نوآوری ونوپذیری بود. نتایج رگرسیون گامبهگام نشان داد که 9/42 درصد از تغییرات مربوط به مشارکت ترویجی شوراها را نوپذیری، ارتباطات، امور اجتماعی، نیاز آموزشی و شرکت در جلسات آموزشی تبیین مینماید. بیشترین اثر بر مشارکت ترویجی شوراهای اسلامی روستایی شهرستان ساری پیرامون توسعه پایدار روستایی را امور اجتماعی با ضریب مسیر 308/0 داشت.
علی شمسالدینی؛ کیومرث دهقانی
چکیده
انسانها از دیرباز سعی کردهاند تا در پهنة محیط بهگونهای استقرار یابند که حداکثر استفاده از توانمندیهای طبیعی را داشته باشند. استقرار سکونتگاههای انسانی، بهویژه روستاها در کنار رودخانهها، راههای ارتباطی و در بستر دلتاها در طول تاریخ بیانگر این مدعاست. بدینترتیب اندیشة انسان در جهت ساماندهی محیط زیست و استفادة بهینه ...
بیشتر
انسانها از دیرباز سعی کردهاند تا در پهنة محیط بهگونهای استقرار یابند که حداکثر استفاده از توانمندیهای طبیعی را داشته باشند. استقرار سکونتگاههای انسانی، بهویژه روستاها در کنار رودخانهها، راههای ارتباطی و در بستر دلتاها در طول تاریخ بیانگر این مدعاست. بدینترتیب اندیشة انسان در جهت ساماندهی محیط زیست و استفادة بهینه از امکانات محیطی از گذشته تاکنون بین جوامع انسانی مطرح بوده، اما بهدنبال تحولات ایجاد شده در زمینة تکنولوژی، افزایش تبادلات و کوتاه شدن دسترسیها و گسترش ارتباطات جمعی؛ برنامهریزی مکانی بهصورت علمی مطرح شده است که مسائل مرتبط با برپایی مکان سکونتی بهینه و مکانیابی برای آن را نه فقط از منظر عاملهای طبیعی، بلکه با توجه به روابط متقابل سیستمهای اقتصادی، اجتماعی و فضایی در نظر میگیرد. هدف مقالة حاضر، مکانیابی و انتخاب مناسبترین روستای مرکزی در بخش دشمنزیاری از توابع شهرستان ممسنی در راستای ساماندهی فضای ناحیه با استفاده از مدل تصمیمگیری انتخاب بهینه است. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی و گردآوری اطلاعات مبتنی بر شیوة کتابخانهای و میدانی بوده است. بهمنظور تحلیل دادهها از مدل تصمیمگیری تاپسیس و سیستم اطلاعات موقعیتیاب جغرافیایی استفاده شده است. بر این اساس، هر کدام از روستاها از لحاظ مؤلفههای ذکر شده، بررسی و تحلیل شدند و در طی شش گام، اولویتبندی پارک صورت گرفت. نتیجههای حاصل نشان میدهد که روستای دشت آزادگان با رتبة 656/. بهترین و در اولویت نخست قرار دارد، روستای دولتآباد با رتبة 533/0در اولویت دوم، روستای کلاهسیاه با رتبة 335/0 در اولویت سوم و روستای دهگپ با رتبة 085/0 در اولویت چهارم کانون بهینه قرار گرفتهاند.