توسعه روستایی
سمیه کردعلیوند؛ حسین شعبانعلی فمی؛ علی اسدی؛ علی اکبر براتی
چکیده
روند فزآینده کمبود غذای سالم در بازار و تخریب محیط زیست دو چالش مهم در عصر حاضر به شمار می‌روند. صدور گواهی سلامت محصولات کشاورزی در صورت مدیریت صحیح می‌تواند نقش مهمی در حل چالش‌های مطرح شده ایفاء نماید. نظر به اهمیت صدور گواهی سلامت محصولات کشاورزی، تحقیق حاضر به بررسی اثرات صدور گواهی سلامت محصولات کشاورزی از دیدگاه کشاورزان ...
بیشتر
روند فزآینده کمبود غذای سالم در بازار و تخریب محیط زیست دو چالش مهم در عصر حاضر به شمار می‌روند. صدور گواهی سلامت محصولات کشاورزی در صورت مدیریت صحیح می‌تواند نقش مهمی در حل چالش‌های مطرح شده ایفاء نماید. نظر به اهمیت صدور گواهی سلامت محصولات کشاورزی، تحقیق حاضر به بررسی اثرات صدور گواهی سلامت محصولات کشاورزی از دیدگاه کشاورزان پرداخته است. جامعه آماری شامل کلیه تولیدکنندگانی در کشور بود که در سال 1400 دارای مجوز محصولات گواهی‌شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی بودند که تعداد آنها 638 نفر بود. از این میان 204 تولیدکننده به‌صورت تصادفی ساده به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. ابزار جمع‌آوری داده پرسشنامه محقق ساخته بود و برای تجزیه و تحلیل داده‌ها علاوه‌بر آماره‌های توصیفی از ضریب تغییرات و تحلیل عاملی تأییدی استفاده شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که از میان اثرات صدور گواهی سلامت محصولات کشاورزی در حال حاضر اثرات اجتماعی (با ضریب مسیر 868/0) مهمترین اثر صدور گواهی هستند. پس از این اثرات به ترتیب اثرات مربوط به بهبود فرآیند تولید (845/0)، محیط زیست و پایداری (819/0)، فرآیندهای بازار و صادرات (799/0) و در نهایت اثرات مربوط به سلامت و ایمنی مواد غذایی (768/0) قرار دارند. از میان اثرات اجتماعی افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان به کیفیت مواد غذایی (با بار عاملی 782/0) دارای اهمیت فراوان می‌باشد، لازم است تولیدکنندگان با افزایش کیفیت محصولات کشاورزی و تولید محصولات سالم‌تر براساس استانداردهای بین‌المللی زمینه افزایش اعتماد مصرف‌کنندگان را فراهم نمایند. از طرفی راه‌اندازی کسب‌و کارهای کوچک در طول زنجیره تأمین محصولات سالم کشاورزی می‌تواند فرصتهای شغلی را برای روستاییان فراهم نماید و از این طریق به توسعه کشاورزی و روستایی کمک کند.
توسعه روستایی
سید عرفان حسینی؛ علی اکبر براتی؛ حسین شعبانعلی فمی
چکیده
امروزه، علیرغم اهمیت انکارناپذیر پرورش زنبورعسل در جوامع مختلف به‌واسطه کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی (نظیر تسهیل گرده‌افشانی گیاهان)، این بخش با مشکلات و فرصتهای مغفول‌مانده‌ای روبه‌رو است که عملکرد و توسعه آن را با محدودیت مواجه ساختهاست. به همین دلیل، پژوهش حاضر تلاش کرده‌است تا مشکلات و فرصتهای پیش‌روی پرورش ...
بیشتر
امروزه، علیرغم اهمیت انکارناپذیر پرورش زنبورعسل در جوامع مختلف به‌واسطه کارکردهای اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی (نظیر تسهیل گرده‌افشانی گیاهان)، این بخش با مشکلات و فرصتهای مغفول‌مانده‌ای روبه‌رو است که عملکرد و توسعه آن را با محدودیت مواجه ساختهاست. به همین دلیل، پژوهش حاضر تلاش کرده‌است تا مشکلات و فرصتهای پیش‌روی پرورش زنبورعسل در شهرستان فریدونشهر را شناسایی و تحلیل کرده و پیشنهادهایی را در راستای توسعه این صنعت ارائه کند. داده‌های مورد استفاده در سال 1401 و با ابزار پرسشنامه محقق‌ساخته جمع‌آوری شد. حجم نمونه مورد مطالعه 140 زنبوردار بود که با روش نمونه‌گیری طبقه‌ای از میان زنبورداران شهرستان فریدونشهر (210 زنبوردار) انتخاب شدند. نتایج حاصل از آمار توصیفی و تحلیل عاملی اکتشافی آشکار کرد که عرضه عسل تقلبی در بازار و مشکلات فرهنگی و اجتماعی نظیر کمبود مکان برای استقرار زنبورستان‌ها و استفاده غیراصولی از مواد شیمیایی در کشاورزی از عمده‌ترین مشکلات پیش‌رو هستند و 67/12 درصد واریانس کل را به خود اختصاص داده‌اند. همچنین، فرصتهای طبیعی نظیر اقلیم و پوشش گیاهی مناسب شهرستان جهت پرورش زنبورعسل و وجود منابع آبی باکیفیت و فراوان در نزدیکی زنبورستان‌ها با تبیین 70/22 درصد واریانس کل، مهمترین فرصتهای پیش‌روی پرورش زنبورعسل در شهرستان فریدونشهر هستند. در نهایت پیشنهاد شد تا در قالب زنبورداری قراردادی، نهاده‌های مورد نیاز زنبورداران مایل به تولید محصولات ارگانیک تأمین شده و با ملزم نمودن آنها به رعایت استانداردهای لازم، محصولات آنها تحت عنوان ارگانیک فروخته شود تا از فرصتهای طبیعی مغفول‌مانده این شهرستان به‌نحو شایسته استفاده شود.
ترویج و آموزش کشاورزی
مهناز محمدزاده؛ حسین شعبانعلی فمی؛ مسلم سواری؛ مهسا معتقد؛ مسیب بقائی؛ سمیرا افشاری
چکیده
خشکسالی از نظر گستره و حجم خسارات اقتصادی که بر جای می‌گذارد، جزء پرمخاطره‌ترین بلایای طبیعی محسوب می‌شود که خسارات جبران ناپذیری را بر بخش کشاورزی و منابع آب کشور وارد می‌سازد. این تحقیق، با هدف بررسی راهکارهای مدیریت آب توسط کشاورزان کوچک مقیاس در شرایط خشکسالی در مناطق روستایی استان اصفهان انجام شده است. از نظر ماهیت از نوع پژوهش‌های ...
بیشتر
خشکسالی از نظر گستره و حجم خسارات اقتصادی که بر جای می‌گذارد، جزء پرمخاطره‌ترین بلایای طبیعی محسوب می‌شود که خسارات جبران ناپذیری را بر بخش کشاورزی و منابع آب کشور وارد می‌سازد. این تحقیق، با هدف بررسی راهکارهای مدیریت آب توسط کشاورزان کوچک مقیاس در شرایط خشکسالی در مناطق روستایی استان اصفهان انجام شده است. از نظر ماهیت از نوع پژوهش‌های کمی، ازنظر میزان کنترل متغیرها از نوع غیرآزمایشی و ازنظر هدف از نوع تحقیقات کاربردی بوده و به روش توصیفی-همبستگی انجام‌شده است. جامعه آماری شامل تمامی کشاورزان کوچک مقیاس استان اصفهان بودند که در شرایط خشکسالی قرار داشتند. بر اساس برآورد مرکز آمار ایران تعداد کل بهره‌برداران خرد و دهقانی استان اصفهان حدود 166030 نفر است. حجم نمونه در این گروه با استفاده از جدول مورگان و به روش نمونه‌گیری طبقه‌ای با انتساب متناسب به تعداد 394 نفر تعیین گردید. ابزار اصلی گردآوری داده‌ها، پرسشنامه بوده است. نتایج نشان داد که کشاورزان کوچک مقیاس از روش‌های گوناگونی جهت مدیریت آب در مقابله با خشکسالی استفاده می‌کنند که طی تحلیل عاملی در سه دسته راهکارهای مدیریت آبیاری و انتقال آب، مدیریت زراعی- فنی مناسب در مزرعه و مدیریت اطلاعات و سرمایه اجتماعی تلخیص شدند. لذا پیشنهاد می‌شود اقدامات لازم بلحاظ تصویب قوانین بهره‌برداری بهینه آب، برگزاری دورهای‌های آموزشی متناسب، جلب سرمایه‌گذاری‌های خصوصی در راستای توسعه زیرساخت های مورد نیاز آبیاری نوین صورت گیرد.
ترویج و آموزش کشاورزی
مهناز محمدزاده؛ حسین شعبانعلی فمی؛ ناصر مطیعی؛ محمدرضا سنجابی
چکیده
طی سال‌های اخیر تولیدات دامی ارگانیک با افزایش توجه و استقبال تولیدکنندگان، سیاست‌گذاران و مصرف‌کنندگان سراسر دنیا همراه بوده است. تحقیق حاضر باهدف شناسایی و تحلیل موانع تولید شیر ارگانیک در استان اردبیل و به روش توصیفی-همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش کارشناسان امور دام سازمان جهاد کشاورزی و شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای ...
بیشتر
طی سال‌های اخیر تولیدات دامی ارگانیک با افزایش توجه و استقبال تولیدکنندگان، سیاست‌گذاران و مصرف‌کنندگان سراسر دنیا همراه بوده است. تحقیق حاضر باهدف شناسایی و تحلیل موانع تولید شیر ارگانیک در استان اردبیل و به روش توصیفی-همبستگی انجام گرفت. جامعه آماری این پژوهش کارشناسان امور دام سازمان جهاد کشاورزی و شرکت‌های خدمات مشاوره‌ای دامپروری استان اردبیل بود (200=N) که با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه 130 نفر تعیین شد. روش نمونه‌گیری و انتخاب افراد در جامعه روش طبقه‌ای با انتساب متناسب بوده است و در داخل طبقه‌ها تعداد نمونه مورد نیاز به‌طور کاملاً تصادفی انتخاب شدند. ابزار اصلی جمع‌آوری داده‌ها، پرسشنامه بود که روایی محتوایی آن توسط کارشناسان و صاحب‌نظران تولیدات ارگانیک تأیید شد. پایایی ابزار سنجش با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ تأیید گردید که مقدار آن 95/0 بهدست آمد. نتایج تحلیل داده‌ها حاکی از شناسایی نه مشکل اصلی شامل ناکارآمدی زیرساخت‌های نهادی، زیرساخت‌های تحقیقاتی، زیرساخت‌های بازار، تدوین و اجرای دستورالعمل‌ها، زیرساخت‌های فرهنگی و روان‌شناختی، وجود ریسک تولید، خدمات ارائه‌شده به تولیدکنندگان، ناکافی بودن سطح دانش و اطلاعات دامداران و ناکارآمدی مدیریت واحدهای دامی داشت. این عوامل درمجموع 75/69 درصد از کل واریانس مربوط به متغیرهای موانع و مشکلات تولید شیر ارگانیک را تبیین کردند. بنابراین کاربست دامپروری ارگانیک و توسعه آن مستلزم شناسایی، رفع و تدوین خط‌مشی‌های مناسب است.
