نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان

2 استادیارگروه جغرافیا و اکوتوریسم، دانشکده منابع طبیعی و علوم زمین، دانشگاه کاشان

3 دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور تهران

چکیده

استقرار صنایع روستایی به عنوان یک بخش مولد اقتصادی یکی از موضوعات مهم و گامی اساسی در تعدیل اختلاف درآمد بین مناطق شهری و روستایی است و از این واقعیت نشأت می­گیرد که صنایع روستایی قادرند فرصت­های شغلی و درآمدی بیشتری ایجاد نمایند و از این رو بستر مناسبی برای توسعه روستایی فراهم سازند. هدف اصلی تحقیق حاضر تبیین پیامدهای فضایی استقرار مجتمع صنعتی باریج اسانس کاشان بر توسعه روستاهای پیرامونی می­باشد. این مجتمع صنعتی متشکل از سه کارخانه اسانس­گیری، تجهیزات­سازی گلکاران و تقطیران و شرکت باریج است. حجم نمونه این مجتمع با استفاده از فرمول‌ کوکران 120 نفر تعیین و پرسشنامه بر مبنای نسبت کارکنان هر یک از کارخانجات سه گانه مجتمع صنعتی باریج اسانس از حجم نمونه محاسبه و به صورت تصادفی در بین کارگران روستایی (ساکن در روستاهای محدوده مورد مطالعه) مجتمع صنعتی باریج اسانس توزیع گردید. نتایج تحقیق صورت گرفته بیانگر آن است که از لحاظ اقتصادی ایجاد صنایع روستایی موجب افزایش مصرف مواد غذایی، افزایش استفاده از کالاهای مصرفی بادوام و افزایش رضایت­مندی روستاییان و از لحاظ اجتماعی موجب افزایش مشارکت، بهبود نحوه و میزان اوقات فراغت و کاهش مهاجرت روستاییان و از نظر کالبدی موجب بهبود کیفی و کمی مساکن روستایی شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analysis of the special consequences of the Barij essence industrial complex of Kashan in the development of neighboring rural areas

نویسندگان [English]

  • Mohsen Shaterian 1
  • Sedighe kiani salmi 2
  • Mahmood Ganjipour 3

1 Associate Professor, Department of Geography and ecotourism, faculty of natural resource and earth scince, University of Kashan.

2 Assistant Professor, Department of Geography and ecotourism, faculty of natural resource and earth scince University of Kashan.

3 Ph.D student in Geography and Rural Planning, Payam Noor University, Tehtan, Iran

چکیده [English]

In the late decades, the development of industrial activities in the rural areas of Iran have caused some changes in different aspects of these areas which influence the special patterns of rural areas. This article aims to identify the changes that have been the results of industrial development and it’s reflection in the development of rural residential areas. The main intention of this study is to analyze the special consequences (economic, social and anatomical) of the industrial center of Kashan in the development of neighboring rural areas. The industrial center consists of three factories that are for making essence, making equipment for gardeners and distillers and the Barij Company. All of the above companies are called the Industrial Center of Barij Essence. It has employed 1050 workers from amongst whom 120 people were identified and the questionnaires were randomly distributed among these workers. To analyze the data based on the measurement variables, descriptive and analytic methods (T) were used. The results showed that economically, having rural industries has led to an increase in the people’s intake of  calories, seeing more consumption in long lasting goods and more satisfaction in the native people of the area. In addition, there is more social involvement,  improvements in not wasting the residents’ free time, decreasing of  natives immigration out of the rural areas and finally anatomically, quantity and quality improvement in the rural houses.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The spatial impacts
  • Development
  • rural industries
  • Barij Essence industrial complexes
ایروانی، ه. 1381. مد­ل­های منظم توسعه پایدار کشاورزی و ترویج و آموزش و پرورش. وزارت جهاد کشاورزی، 250 ص.
امین آقایی، م. 1385. بررسی عوامل مؤثر بر عملکرد صنایع کوچک از دیدگاه کارشناسان توسعه روستایی. فصلنامه روستا و توسعه، 11(4): 125-146.
بوذرجمهری، خ.، شایان، ح. و بهرامی، ک. 1394. بررسی اثرات اجتماعی و زیست محیطی شهرک­های صنعتی بر نواحی روستایی مطالعه موردی: شهرک صنعتی چناران. فصلنامه برنامه ریزی منطقه­ای، 5(20): 96-81.
حافظ­نیا، م. 1377. مقدمه­ای بر روش تحقیق در علوم انسانی. انتشارت سمت. تهران، 416 ص.
حاجی­نژاد، ع.، عسگری، ع.، اصغرپور، ح .و محمدزاده، پ. 1385. بهر­ه­وری صنایع روستایی در استان سیستان و بلوچستان. مجله جغرافیا و توسعه، 8: 19-41.
حمزه­ئی، م.، شایان، ح. و بوذرجمهری، خ. 1393. ارزیابی اثرات اجتماعی شهرک­های صنعتی بر نواحی روستایی مورد: شهرک صنعتی خیام نیشابور. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 3(9): 149-163.
دربان آستانه، ع. و کوپاهی، م. 1380. بررسی عوامل مؤثر بر بهره­وری صنایع کوچک روستایی مطالعه موردی: استان خراسان. اقتصاد کشاورزی و توسعه، 9(33): 97-117.
رضایی، ج. 1385. امکان سنجی استقرار صنایع تبدیلی و تکمیلی فرآورد­ه­های دامی در استان ایلام. فصلنامه پژوهش­های جغرافیایی، 61: 179-191.
رضوانی، م. 1383. مقدمه­ای بر برنامه­ریزی توسعه روستایی در ایران. نشر قومس، 306 ص.
شاطریان، م. 1388. تحولات فضایی جمعیت شهرستان کاشان در نیم سده اخیر (1385- 1335). انتشارات دعوت، 140 ص.
شکور، ع. و کریمی قطب آبادی، ف. 1394. اولویت­بندی استقرار صنایع روستایی در شهرستان مرودشت با استفاده از شاخص مرکزیت و مدلAHP. مجله برنامه­ریزی منطقه­ای، 5(18): 73-84.
عبداللهی، ع.، ولایی، م. و انوری، آ. 1392. ارزیابی اثرات سرمایه اجتماعی در کاهش فقر روستایی مورد: روستای قپچاق، شهرستان میاندوآب. فصلنامه اقتصاد فضا و توسعه روستایی، 2(6): 133-152.
عبدی، ف. 1389. امکان سنجی ایجاد و توسعه صنایع روستایی مطالعه موردی: شهرستان ایجرود. پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه زنجان.
عزیزی، ح.، اصلانی، ب.، جمینی، د. و تقدیسی، ا.  1392. تحلیلی بر اثرات صنایع فراوری کشاورزی در توسعه روستایی مطالعه موردی، بخش سیدان شهرستان مرودشت. مجله تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی (علوم جغرافیایی)، 13(28): 136- 152.
لطفی، ح.، احمدی، ع. و حسن­زاده فرجود، د. 1388. شاخص­ها و مؤلفه­های ضروری در برنامه­ریزی و سیاست­گذاری مسکن روستایی در ایران. فصلنامه جغرافیایی آمایش، 7: 89-109.
مطیعی لنگرودی، س. ح. 1380. اثرات اقتصادی – اجتماعی شهرک­های صنعتی در نواحی روستائی مطالعه موردی: شهرک صنعتی مشهد. فصلنامه تحقیقات جغرافیائی، 16(2): 21-38.
مهندسین مشاور ورزبوم. 1382. مطالعه، ارزیابی و نقد عملکرد 170 ناحیه صنعتی کشور. جلد سوم، راهبردها، سیاست­ها و برنامه­های اجرائی، وزارت جهاد کشاورزی، معاونت صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی، دفتر امور صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی.
 نصیری، ا. 1387. صنایع روستایی، عاملی تأثیرگذار بر فرآیند توسعه اقتصادی و اجتماعی: نمونه تجربی روستاهای شهر بومهن. فصلنامه روستا و توسعه، 11(1): 35-58.
نادری مهدیی، ک.، محمودیان، ح. و سعدی، ح. 1393. تأثیر صنایع تبدیلی کشاورزی بر وضعیت زندگی (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان بهار). فصلنامه راهبردهای توسعه روستایی، 1(4): 43-59.
Das, p. k. 1979. Basic Issues, Macro Policies & Components of a Programmer of  Development. Industry & Development, 4: 8-26.
Escape, D. 1998. Industrialization: As an Approach to Social Development.United Nation, Bangkok. Jirawan Jampnil, Envirpnmental Sustainability By ECO- INDUSTRIAL Network, 229-243.
 Lee, S. 2007. Diversification of the Rural Economy: A Case Study on Rural Industrialization in the Republic of Korea. Pyongyang: INSES.
Liany, Z. 2002. Industrialization and Internal – Migration in china, Urban Studies, 39(12): 139-191.
 Parikh, A. 1996. Impact of  Rural Industrialization on Village Life and Economy: A Social Accounting Matrix Approach. Economic Development and Cultural Change, 44( 2): 351-77.
Shin, j. T. 1985. Decentralized Industrialization and Rural Nonfarm Employment in Taiwan. Association of Development Research and Training Institutes of Asia and the Pacific, P 95.
Yifei, S. and Hongyang W. 2005. Does Internet access matter for rural industry? A case study of Jiangsu, China. Journal of Rural Studies, 21: 247–258.
Islam, R. 1994. "Rural industrialization: An engine of prosperity in post reform rural china," world development, 22(11): 1643-1662
Rau, S. K. 1985. Rural Industrialization: Policy & Programmers in Four Asian Countries, Asian Productivity Organization, Tokyo. Available at: http://www.newgeography.com, Visited: 2016.08.15.
 UNIDO.1984. The Role of Small and Medium Scale Industries in OIC Member States, Unido, 70 P.